Leiden Regio
Prikkel voor
restauraties
DE REGERING DOET 'T WEER
Van wilde westen naar verre oosten
Auto rijden wordt vanaf
1 januari 1993 wéér duurder!
Ka msteeg Öfi Het Motorbui$
'Betere busverbindingen' RTL-plus geruisloos op buis
DINSDAG 2G OKTOBER 1992
Identiteit dode vrouw bekend
leiden De dode vrouw die zaterdagavond in het Galg
de Blauwpoortsbrug is aangetroffen, is geen slachtoffi
misdrijf. Hoe de vrouw te water is geraakt, is nog onbekend. De
politie heeft inmiddels haar identiteit achterhaald. Het gaat om
een 66-jarige Leidse die vrijwel dagelijks in het gebied rond de
Blauwpoortsbrug wandelingen maakte.
Paniek door jonge pitbull
leiden Bij de Digros aan de Langegracht is gistermiddag even
na twee uur paniek uitgebroken vanwege de aanwezigheid van
een pitbull. De politie was er als de kippen bij maar moest zelf
een beetje lachen om wat ze aantrof: een heel klein pitbulletje,
een puppie, in een winkelkarretje. De eigenaar is alvast geïnfor
meerd over de regels die gaan gelden zodra het beestje wat gro
ter is. Dan moet het namelijk een muilkorf om.
Roker mishandelt jongen
leiden Een 14-jarige jongen is gisteravond mishandeld voor de
deur van een snackbar aan de Raamsteeg. Hij stond buiten met
twee vrienden toen drie andere jongens naderden. De jongen
met een witte baseballpet op vroeg het niet-rokende slachtoffer
om een sigaret. Toen hij die niet kreeg diende hij de 14-jarige
Leidenaar enkele vuistslagen en knietjes toe in het gezicht en in
de borststreek. De mishandelde jongen is overgebracht naar het
AZL.
Gewond na uitwijkpoging
leiden Een 34-jarige Amsterdammer heeft gisteren bij een ver
keersongeluk op de Rijnsburgerwegeen gebroken pols en een
hoofdwond opgelopen. De man bestuurde een bestelwagen en
moest plotsklaps uitwijken voor een hond of een kat. Hij raakte
de stoeprand, verloor de macht over het stuur en botste tegen
een lantaarnpaal op de vluchtheuvel. De lichtmast is geheel ver
bogen. De bestelauto is zwaar beschadigd.
Ingrijpende restauraties van monumenten, zoals hier bij het Oude Liedenhuis aan de Herengracht, zullen
minder voorkomen als de gemeente overgaat op een nieuw financieringssysteem. Het accent komt dan voor
al te liggen op onderhoud. foto wim dijkman
In het nieuwe systeem krijgen
eigenaren van Leidse monu
menten de toezegging van de
gemeente dat ze op termijn,
meestal 15 jaar. subsidie krijgen
voor de restauratie. Om de pe
riode tot de uitkering van de
subsidie te overbruggen, kun
nen de eigenaren een lening af
sluiten bij het Nationaal Restau
ratiefonds. Ze hoeven niet af te
lossen. Dat kunnen ze in één
keer doen nadat de gemeente
de subsidie heeft uitgekeerd.
Wel moet er rente worden be
taald, maar die is fiscaal aftrek-
Tips
jt Rijksarchivaris Kete-
I laar hoogleraar ar
chiefwetenschap in Lei
den: „Met nuttige tips
kom je een heel eind".
Leiden wil 'trucHoevelaken uitproberen
Met dezelfde hoeveelheid geld meer monumenten op
knappen. Dat kan volgens burgemeester en wethouders
van Leiden als de ideeën van het Nationaal Restauratie
fonds (NR) worden uitgevoerd. Rotterdam en Deventer
werken al enige tijd met de nieuwe wijze van financieren
van restauraties. Volgens een woordvoerder van het NR,
dat in Hoevelaken zetelt, kan het systeem nog het beste
worden aangeduid met 'spaarhypotheken voor restaura
ties'.
Voor de eigenaren verandert
er niet zo veel. Voor de gemeen
te des te meer. Tot dusverre
keert die het restauratiebudget
in de vorm van subsidies uit
aan eigenaren van monumen
ten die aan de beurt zijn voor
een opknapbeurt. In de nieuwe
opzet subsidieert de gemeente
niet direct maar pas over bij
voorbeeld 15 jaar. De gemeente
moet nu uitrekenen hoeveel
geld ze op de bank moet zetten
om over 15 jaar de benodigde
subsidie te kunnen uitkeren.
Dat zal, vanwege nog te ontvan
gen rente, altijd een lager be
drag zijn dan het uiteindelijke
subsidiebedrag.
SP wil aantal
gokkasten
verminderen
De Socialistise Partij (SP) wil
dat er een verbod komt op de
plaatsing van gokkasten in
snackbars, jongerencentra en
kantines. Slechts in cafés
zouden fruitautomaten moe
ten worden toegestaan met
een maximum van één per
zaak. De SP heeft hiertoe een
voorstel ingediend bij het
college van B en W.
Volgens de SP zijn er in
Leiden alleen al ruim hon
derd geregistreerde gokver
slaafden in de leeftijd var
tot 22 jaar. En bij het CAD
komen er per dag een
twee bij. Veel van hen zijn
met goldtasten in aanraking
gekomen in de 'laagdrempe
lige' horeca. De SP tilt een
totaal van meer dan driehon
derd fruitautomaten in Lei
den.
„Terugdringen van
aantal gokkasten in Leiden
kan een belangrijk middel
zijn in het kader van de pre
ventie van gokverslaving en
de daarmee gepaard gaande
criminaliteit", zo schrijft de
SP in een brochure. B en W
moeten volgens de Socialisti
se Partij een verordening op
stellen die daar vanuit gaat.
Voormalige Leidse student drie maanden tussen goudzoekers
Tijdens de Show van de Grootste Twee
(Groenoordhallen 22, 23 en 24 oktober)
kunt u uw nieuwe auto
nog kopen voor de "oude prijs".
AUTOBEDRIJVEN
leiden janet van puk
Op 1500 meter hoogte in het
Andesgebergte in Ecuador ligt
Bella Rica. In de kolonie wonen
zo'n 2500 goudzoekers, voorna
melijk mannen tussen de 15 en
30 jaar oud. Teun Voeten woon
de drie maanden in het dorpje.
Werd er geregeld dronken ge
voerd, voelde zijn spullen steeds
vochtiger worden en ervaarde
dat mensen ook in een 'enorme
gribus' nog veel plezier in het
leven kunnen hebben.
Voeten bezocht Bella Rica in
het voorjaar van 1991 in het ka
der van zijn studie culturele an
tropologie aan de Leidse uni
versiteit. Hij heeft zich inmid
dels als freelance fotograaf en
journalist gevestigd in Brussel.
„Een ontzettend prettige stad.
ik woon niet graag in Neder
land. Een lelijk land met gekke
winkelsluitingstijden.
Dit weekeinde was hij even
terug in de stad waar hij stu
deerde, om een prijs in ont
vangst te nemen van het Leids
Universitair Fonds (LUF). Met
een kort verslag van zijn verblijf
in Ecuador won hij een retour
tje naar Jakarta. Maar hij heeft
meer aan het LUF te danken.
„Het is erg moeilijk om als stu
dent een lening te krijgen voor
een reis naar het buitenland. Op
woensdag ging ik naar het LUF
en dank zij de hulp van de me
dewerkers had ik het geld don
derdag contant in handen. Het
LUF maakte afspraken met de
bank en zorgde voor een lagere
rente."
Chaotisch
„Het is net het wilde westen.
Vrij chaotisch en heel smerig",
zegt Voeten als hij over zijn er
varingen in Bella Rica begint.
De mensen leven in hutten van
hout of plastic, zonder sanitaire
voorzieningen. „Je moest bui
ten schijten en je buiten was
sen. In een poel met water. Uit
sommige mijngangen werd wa
ter getapt. Het was even wen
nen." Erger was het dat het vaak
regende of mistig was. De grond
was modderig, blubberig. „En je
boeken en kleren worden steeds
vochtiger, dat vond ik wel ver
velend."
Toen Voeten in de lente van
1991 in Bella Rica kwam, be
stond de kolonie acht jaar. Hij
wilde ontdekken of inmiddels
sprake was van een gemeen
schap, of dat het goudzoekers
dorp niet meer was dan 'een sa
menraapsel van individuen'.
„Allebei", luidt zijn antwoord
nu.Aan de ene kant bestaan er
wel structuren, aan de andere
kant is het een puinzooi."
Als voorbeelden van de
laatste conclusie noemt hij de
criminaliteit en het enorme
drankmisbruik. Soms worden
de goudzoekers overvallen door
bandieten, van wie de herkomst
onduidelijk is. „Maar onderling
wordt ook vrij veel gejat", aldus
Voeten.
Goudzoekers
De structuur is er vooral geko
men doordat de goudzoekers
niet meer illegaal werken. De
meesten hebben zich aangeslo
ten bij een coöperatie, die er
voor zorgde dat er een 'legale
concessie' kwam. Net op tijd,
zégt Voeten, 'want de multina
tionals lagen op de loer'.
Er woont één dokter in Bella
Rica, er is één kapster met een
schoonheidssalon, er zijn een
paar kruideniers, en er is een
slager die elke dag een koe
slacht. Een kolonne muilezels
loopt elke dag naar boven om
rijst te brengen en levende kip
pen. Drie uur duurt de tocht.
'Kroegachtige dingen' zijn er
ook. „Overal kun je zuipen." En
er is een discotheek. „Maar daar
moet je je niet al te veel van
voorstellen: een grote houten
stal en een repertoire van tien
platen." Dat Bella Rica een uit
gesproken mannengemeen
schap is, blijkt uit het feit dat er
twee bordelen zijn, waar dertig
vrouwen werken. Al die man
nen zorgen ook voor een ma
cho-sfeer.
Arm zijn de meeste bewoners
niet. Ze verdienen vaak meer
dan vroeger. „Met koffie pluk
ken verdienden ze bijvoorbeeld
twintig of dertig dollar in de
maand. In Bella Rica wel 100 of
200 of 300 dollar per maand. Er
zijn er die geluk hebben, die op
eens gaan verdienen. Anderen
lukt dat niet, die blijven hun he
le leven sukkelen." De armsten
zijn de gezinnen, de mannen en
vrouwen die met hun kinderen
goud zoeken tussen het afval.
Gegeven paard
Binnen een half jaar wil Voeten
terug naar de gemeenschap,
waarin hij heel snel werd opge
nomen. Maar eerst gaat hij in
november naar Jakarta. „Ik ben
een van de sprekers tijdens een
herdenkingsbijeenkomst voor
Cleveringa, de Leidse hoogle
raar. Wat ik er verder ga doen,
moet ik nog even bekijken. Ik
ben namelijk niet gespeciali
seerd in die regio. Inderdaad, ik
had liever een retourtje naar Rio
gewonnen. Maar je mag een ge
geven paard niet in de bek kij
ken."
leiden
Rover (vereniging reizigers
openbaar vervoer) vindt dat er
betere busverbindingen moeten
komen van en naar Voorscho
ten en de wijk Coebel in Leiden
Zuid-West. In Voorschoten slui
ten volgens Rover verschillende
buslijnen (zoals 45 en 46) slecht
aan op andere lijnen (zoals 48
en 49). Hierdoor ontstaan
wachttijden in de richting Den
Haag. Nu in de Coebel de komst
van een bushalte van lijn 30 van
de baan is, wil de reizigersorga
nisatie dat de lijnen 31 en/of 41
een lus door de wijk maken. De
voorgenomen bezuinigingen op
het openbaar vervoer mogen
volgens Rover niet leiden tot af
breuk van de busvoorzieningen.
leiden
Het zal een deel van tv-min-
nend Leiden al zijn opgevallen.
Sinds het afgelopen weekeinde
is het Duitstalige commerciële
station RTL-plus op het kabel
net in heel Leiden verschenen.
De Merenwijk had de zender al
langer en ook sommige Leidse
wijken konden de zender al een
paar weken eerder zien.
Het kanaal waarop RTL-plus
uitzendt, het 'Duitse broertje'
van RTL 4, is UHF 47+. De
komst van RTL-plus betekent
automatisch dat de regionale
zender Duitsland 3 (WDR) van
de kabel is verdwenen. Die
komt pas weer terug als het hele
kabelstelsel in vernieuwd en
uitgebreid tot dertig kanalen.
ACHTERGROND
LEIDEN WIM KOEVOET
Leiden leert van blunders in autoluw Maastricht
Een paar maanden geleden dreigde het
Leids Vrijetijdscentrum (LVC) te moeten
wijken voor het sjieke winkelcentrum De
Sleutelhof. Door een tijdige, grootscheepse
campagne van het LVC en door een krach
tige interventie van cultuurwethouder H.
Koek (PvdA) is de toekomst van de instel
ling aan de Breestraat veilig gesteld.
Dezer dagen lijkt De Sleutelhof een bedrei
ging te vormen voor de plannen voor een
autovrije binnenstad met daaromheen een
autoluw buitengebied. Ondernemend Lei
den gaf vorige week het niet mis te verstane
signaal af dat De Sleutelhof niet zonder een
parkeergarage in de directe omgeving kan.
Een parkeergarage in het midden van een
autovrije binnenstad is echter als een
schijnwerper in een bioscoopzaal.
Op campagnes van grote groepen mensen
vóór een autoluwe of -vrije binnenstad,
zoals voor het LVC, hoeft niemand te reke
nen. Leidenaars zien best in dat er aan ver
blikking van de historische binnenstad iets
moet gebeuren maar daarmee is een auto
loos stadshart nog geen populair item.
In het Leidse stadsbestuur zit wél iemand
die er wél zijn missie in ziet maar dat is te
vens degene die Leiden rijp probeert te ma
ken voor De Sleutelhof. CDA-wethouder
Joop Walenkamp (economische zaken/ver
keer), want over hem gaat het, zit in een
lastig pakket. De keus voor het een is een
onbedoeld struikelblok voor het ander.
Het exclusieve winkelcentrum De Sleu
telhof nabij de Breestraat moet een eco
nomische oppepper worden voor de bin
nenstad. Het centrum kan er echter al
leen maar komen wanneer er vlak in de
buurt een nieuwe parkeergarage komt,
vinden de ondernemers. Waarmee Lei
den met een dilemma is opgezadeld.
Wat moet een parkeergarage midden in
een autoluw gebied?
Zoals het een echte CDA'er betaamt, deed
Walenkamp het lange tijd voorkomen alsof
de grootheden 'Sleutelhof en 'autoluwe
binnenstad' wel degelijk verenigbaar zijn.
Van een dilemma was volgens de bestuur
der geen sprake. Echte keuzes waren (nog)
niet nodig.
Wie de wethouder de laatste dagen goed
beluistert, zal echter merken dat hij al af
scheid heeft genomen van de vierde par
keergarage aan de Boommarkt, aan de ach
terzijde van het onderkomen van het Hoog-
heemraaschap. Dat is de plek waar onder
nemend Leiden die garage voor de Sleutel
hof wil hebben.
Jan Laurier, fractievoorzitter van Groen
Links, weet precies waar en waarom Walen
kamp ogen zijn open gegaan: in Maastricht,
vanwege het debacle daar met de garage
onder de Vrijthof. Een tijdje geleden was
Walenkamp daar met enige raadsleden,
ambtenaren en andere betrokkenen, op ori-
entatiebezoek. Volgens Laurier, zelf een fel
tegenstander van 'auto-aantrekkende pun
ten' in de binnenstad, is er in Maastricht
flink geblunderd. „De garage is daar veel te
diep in het autoluwe gebied gebouwd. Het
stadsbestuur van Maastricht kan nu zijn
autoluwe gebied niet uitbreiden want dan
komt die garage steeds meer in het midden
te liggen. In Leiden kan net zoiets gebeuren.
Voorstanders zeggen dat de Boommarkt
aan de rand van het autoluwe gebied ligt. Ik
vind dus van niet maar los daarvan: Leiden
moet zich niet nu al beperkingen aan de
rand opleggen."
Walenkamp zelf haalt Maastricht er niet bij
maar doet toch de volgende opmerkelijke
uitspraak: „De Boommarkt is op het randje
van wat je kunt doen. Ik weet dat in de dis
cussie over de Sleutelhof telkens de nadruk
op die vierde garage wordt gelegd maar ik
vind momenteel een intensiever gebruik
van de bestaande drie belangrijker. Ik zeg
niet dat we misschien wel zondereen vierde
kunnen maar of die nu per se aan de
Boommarkt moet komen te staan... Het is
daar echt op het randje. Ik vind de wat ver
derop gelegen Aalmarktschool, die ook wel
wordt genoemd, te dicht in het centrum. Zo
smal zijn de marges. En dan laat ik nog bui
ten beschouwing dat er aan de Boommarkt
maar weinig ruimte is voor een garage."
Het Vrijthof in Maastricht. aach&foto paul mlllaart
