Met schuim
uit de brand
'Bedrijfssparen
erg voordelig'
Stand van Zaken
het~<é2mbacht
'Nieuwe kalkzandsteen kan
metselaars-tekort oplossen'
WOENSDAG 14 OKTOBER 1992
.19
REDACTIE. WILLEM SPIERDUK
ZAKELIJK
Onder deze titel verschijnt elke
week op deze pagina een over
zicht van kort zakelijk nieuws
uit de regio's Leiden, Alphen
en de Duin- en Bollenstreek.
Stuur uw berichten voor deze
rubriek naar het Leidsch Dag
blad, Postbus 54, 2300 AB Lei
den, t.a.v. 'Zakelijk'.
Top-tien
NOORDWUKERHOUT
Het Leeuwenhorst Congres
Centrum in Noordwijkerhout
bereikte dit jaar de top tien van
genomineerden voor de 'Klant-
gerichtheidsprijs' 1992. Deze
prijs wordt toegekend door het
bureau 'Door Training', dat
daarvoor 1000 bedrijven onder
de loep nam.
In de jury hadden onder meer
zitting B.A. Bakker, hoogleraar
commerciële bedrijfskunde aan
de Rotterdamse Erasmus Uni
versiteit en tv-presentator A.
van den Heuvel. Winnaar werd
uiteindelijk De Boer Tenten b.v.
uit Alkmaar.
Svenska Skum in mei '93 in Leiden
Branden, zo'n 30.000 per jaar, kosten de gemeenschap
tussen de één en twee miljard gulden. Voor het bedrijfs
leven is het bestrijden van brand letterlijk van levensbe
lang. Niet minder dan 4500 bedrijven worden jaarlijks
door branden getroffen.
LEIDEN/HOOFDDORP.
Europa
LEIDEN*.
'U heeft een modezaak en u
koopt goederen in Frankrijk. U
betaalt het vervoer. Moet u nu
in Nederland of in Frankrijk
BTW betalen?' Op deze en vele
andere vragen over de per 1 ja
nuari open grenzen in Europa
hoopt het Koninklijk Neder
lands Ondernemers Verbond
(KNOV) vanavond vanaf 20.00
uur in het Antonius Cluibhuis
antwoord te geven.
Intermediair
De Verenigde Spaarbank heeft
dhr. Teeuwen van het gelijkna
mige Leidse assurantiekantoor
aangesteld als VSB Interme
diair. Teeuwen is de 1000-ste
tussenpersoon die onder meer
verzekeringen en bankdiensten
voor de Verenigde Spaarbank
gaat verkopen.
JAN WESTERLAKEN
Svenska Skum (in het Neder
lands vertaald Zweeds Schuim),
nu nog in Floofddorp gevestigd
maar in mei van het volgend
jaar in Leiden (Roomburg), is
specialist in het beveiligen van
bedrijven tegen brand. De ap
paraten, die hiervoor worden
gebruikt, worden al sinds 1933
in Zweden gemaakt. De vesti
ging in Nederland, tien jaar oud
inmiddels, werd gesticht om in
eerste instantie de Benelux en
later de Europese markt te be
dienen.
Een markt, die onder meer
bestaat uit industrieën als Dow,
Akzo, Nam, Shell, Esso, BP,
scheepvaart (tankers), boorplat-
forms. Kortom, bedrijven die
met gevaarlijke stoffen als che
micaliën werken en bluswater
moeten opvangen. Svenska
Skum beveiligt de industrieën
met installaties, die bij het uit
breken van brand het vuur met
een laag schuim bedekken. Wa
ter komt daarbij niet of nauwe
lijks aan te pas.
Het zogenaamde blusschuim
kan nu ook worden aangemaakt
met lucht die uit de ruimte
wordt onttrokken waarin de
brand woedt. Svenska Skum
heeft dat onlangs aangetoond in
het trainingscentrum op de
Maasvlakte. Om schuim aan te
maken, vertelt verkoopdirecteur
M. Hovers, moest tot nu toe al
tijd lucht van buiten worden
toegevoerd. „Dit komt, omdat
het produceren van schuim
door de hete rookgassen vrijwel
onmogelijk was. Met een nieuw
concentraat is het mogelijk ge
worden schuim te vormen met
lucht waarin rookgassen zijn
vermengd."
Milieu
Bij het testen van het nieuwe
schuim werd geen schoorsteen
gebruikt. Op die manier kwa
men er geen rookgassen vrij.
„De vaste deeltjes uit de rook
werden in het schuim gevangen
en konden in de praktijk als
chemisch afval (verontreinigd
bluswater) worden afgevoerd.
Omdat er geen zuurstof bij
kwam, verstikte het vuur zeer
srtel. Vuur, dat zo wordt geblust,
heeft minder ernstige conse
quenties voor het milieu in de
directe omgeving", aldus Ho-
Hij steekt niet onder stoelen
of banken content te zijn met
de bouwplaats in Leiden. „Het
is een mooie plek waarop onze
Zweedse directeur helemaal
verliefd raakte toen hij die zag.
Vooral de molen waarop we kij
ken vindt hij prachtig. Leiden is
een bewuste keus geweest. Bo
vendien krijgen we de grond in
erfpacht, terwijl we die in
Hoofddorp moesten kopen.
Svenska Skum is dik tevreden.
We zitten vlakbij de grote we
gen en onder de rook van
Schiphol. Meer hebben we niet
Directeur Hovers met enkele apparaten
branden kunnen worden geblust. foto hielco kuipers
Van der Vlist
NOORDWIJKERHOUT»
Gedeputeerde van de provincie
Zuid-Holland J. van der Vlist
spreekt op dinsdag 20 oktober
in het Leeuwenhorst Congres
centrum in Noordwijkerhout
over 'Milieubeleid van de pro
vincie Zuid-Holland en de ge
volgen voor het bedrijfsleven'.
Aanvang 17.00 uur. Informatie:
070-3500351.
HOOFDDORP COR B
Het aantal ondernemingen dat
gebruik maakt van een wettelij
ke bedrijfsspaarregeling is op
vallend klein vindt Peter Sijm.
Hij is directeur van verzekerings
adviesbureau Assuring Sijm BV
in Hoofddorp. „Ik denk dat nog
geen tien procent van de bedrij
ven hun personeel die mogelijk
heid bieden. Onbekendheid
met de aantrekkelijke condities,
zowel bij werkgevers van klein
tot groot, als werknemers is de
voornaamste oorzaak. Een be
drijfsspaarregeling levert altijd
financiële voordelen op. En ex
tra sparen kost een personeels
lid door fiscale voordelen soms
zelfs netto geen cent."
Sijm: „Ook wanneer er wèl
een bedrijfsspaarregeling is,
blijkt het rendement daarvan
vaak niet optimaal. In vergelij
king met de rentestand van dit
moment vergoeden de beheer
ders van het spaargeld over het
algemeen weinig rente. Ik vind
dat werkgevers, werknemers en
ondernemingsraden daar veel
kritischer naar zouden moeten
kijken."
Sparen bij de werkgever is
volgens de Hoofddorpse expert
niet alleen financieel aantrekke
lijk voor het personeelslid, maar
ook voor zijn baas. „Werkgevers
buiten de voordelen van be-
drijfsspaarregelingen onvol
doende uit. Zij hoeven bij voor
beeld over het bedrag dat ze op
de spaarrekening van werkne
mers laten zetten geen loonbe
lasting en sociale lasten te beta
len. Bovendien betekent een
spaarregeling een uitbreiding
van de secundaire arbeidsvoor
waarden. Wat een argument
kan zijn om bij dat bedrijf te
gaan werken en persofteelswer-
ving vergemakkelijkt. Boven
dien, bedrijfssparen versterkt de
binding met de onderneming."
Sparen is geen overbodige
luxe in de visie van de verzeke-
ringsdeskundige. „Met name
werknemers onder de vijftig jaar
moeten in het oog houden dat
de sociale voorzieningen in de
toekomst onherroepelijk wor
den aangepast. Het staat nu al
ter discussie. Je kan het wenden
of keren, maar je moet maar af
wachten of de uitkeringen nog
wel van hetzelfde niveau zijn als
wij daar straks gebruik van
moeten maken?"
Bedrijfssparen in de vorm van
een premiespaarregeling kan
daar volgens Sijm een oplossing
voor zijn. „In elk geval betekent
het een appeltje voor de dorst.
De werkgever mag op jaarbasis
wettelijk maximaal 750 gulden
meesparen. Zo ontstaat voor
het personeelslid een eigen
spaarpotje. Hij of zij kan mini
maal vier jaar niet over het geld
beschikken. Maar binnen die
blokkeringsperiode mag bij
voorbeeld wèl geld worden op
genomen voor huwelijk of het
opknappen van een woning",
aldus Sijm. „Je kan besluiten
niets op te nemen en dat spaar
geld te gebruiken voor een toe
komstvoorziening. Als aanvul
ling op de VUT of voor de kin
deren bij voorbeeld. Voor be
drijven zonder passende pen
sioenregeling, en dat zijn -er ve
len, vormt de premiespaarrege
ling voor werkgever en werkne
mer een mooie start."
Sijm wijst er op dat allerlei"1
spaarconstructies mogelijk zijn,
zowel collectief als individueel.
„Kenmerkend voor het pre
miesparen is juist de flexibiliteit.
Naast een maandelijkse spaar -
premie van de werkgever heeft
de werknemer de vrijheid zijn
spaardeel aan te vullen met elk
wenselijk bedrag. Om voor de
fiscale voordelen in aanmerking
te komen moet de looptijd van
de aanvullende spaarpremie
minimaal vijftien jaar zijn. Uit
eindelijk leidt dat tot een belas
tingvrij vermogen van minimaal
vijftigduizend gulden. Wanneer
man en vrouw allebei sparen
komt je uit op een ton.
Dat onbekendheid de belang
rijkste oorzaak is van het gerin
ge aantal bedrijfsspaarregelin-
gen, bewijzen volgens Sijm de
gunstige reacties. „Wanneer ik
met directies praat over de mo
gelijkheden voor duurzame be-
zitvorming, wordt zo'n voorstel
bijna altijd positief ontvangen.
Ik leg de nadruk op een aan-
trelckelijke toekomstvoorziening
die de werknemer zelf in sa
menwerking met zijn werkgever
kan verzorgen. En ik wijs op de
binding die tussen baas en per
soneel ontstaat mede door
spaarregelingen. Als bedrijven
al een spaarregeling hebben, bij
voorbeeld in combinatie met
een winstdeling, krijg ik van
werkgevers soms wel als reactie
dat het juist zo aantrekkelijk
voor werknemers is dat ze na
een paar jaar jaarlijks een kapi
taaltje uitgekeerd krijgen om
wat leuks mee te doen. Waneer
ze dat willen handhaven kun je
denken aan een combinatie
met de premiespaarregeling,
die enorm rendabel is. Je maakt
dan een constructie zodat toch
jaarlijks een bedrag vrijkomt om
te besteden." Sijm BV is aange
sloten bij de onafhankelijke
franchise-organisatie Assuring
Nederland.
Modernisering Van Herwaarden BV in Hillegom afgerond
„Op de foto ben ik bezig een zilveren vaasje uit te
deuken. Dat doe ik met een hamer en daarna ga ik het
schuren en polijsten. Verhitten hoeft alleen als het
gescheurd is, dan moet ik solderen. Het meeste werk
hier bestaat uit reparatie van gouden ringen, broches
en armbanden. Vaak is de sluiting van een armband
gebarsten, dan zet ik er een nieuwe aan. Als bij een
briljanten ring de chaton (de houder waar de steen
wordt ingezet) is versleten moet er een nieuwe op. Ik
heb nu bijvoorbeeld een karwei om van een trouwring
een ring te maken, dan ga ik daar chatons op solderen,
daar de stenen inzetten en dan ga ik de ring in model
vijlen. De een wil 'm strak en glad, de ander wil weer
wat anders.
Vroeger had je op de lagere school nog de zevende en
de achtste klas, daar had je voornamelijk handwerken.
Daar was ik zo goed in dat een leraar zei van, joh, je
moet goudsmit worden. Ik heb mijn opleiding gehad in
Voorscholen bij de Dutch Chain YVorks, zeg maar de
zilverfabriek. Er was wel een officiële opleiding in
Schoonhoven die is er nog steeds maar dat
konden mijn vader en moeder niet betalen, daar zaten
alleen jongens van zakenlui. Op de zilverfabriek kreeg
ik maar heel weinig salaris, maar je leerde het vak er
goed. In het begin -laeeg ik twaalf gulden per week,
maar daarvan moest je zes gulden betalen voor
De klompenmaker doet zijn werk haast
alleen nog maar op braderieën en
demonstraties, terwijl de televisiereparateur
een onmisbare kracht op de arbeidsmarkt is.
Zo zijn in de loop der tijd veel ambachten
verdwenen, maar kwamen er ook veel nieuwe
beroepen bij. In Nederland zijn 109.000
kleine ambachtelijke bedrijven, die aan
577.000 mensen werk bieden. In deze serie
vertellen mensen met een ambachtelijk
beroep over hun werk. Vandaag L.W.J. (Leo)
van Kesteren (60), goud- en zilversmit bij de
Leidse juwelier-horloger D. van de Water in
de Hooglandse Kerksteeg. „Ik werk hier nu
dertig jaar en ik ben het werk nog steeds niet
zat."
gereedschap. Hamertjes, tangetjes, alles moest je zelf
kopen.
Goud vind ik het fijnste materiaal om te bewerken, je
kunt er alles mee doen. Neem een staafje goud, als je
daar een ring van gaat maken ga je het eerst pletten in
de pietmolen, daarna rondbuigen en tenslotte in vorm
smeden. Je kunt ook een trekijzer gebruiken, een
metalen plaat met gaatjes in verschillende grootte waar
je het materiaal doorheen trekt. Ringen maken vind ik
het fijnste: als je een onderwerp hebt en daar je fantasie
op kunnen uitwerken. Of die van de klant natuurlijk.
Met armbanden heb je vaak ontzettend veel werk wat
je niet ziet. De klant ziet alleen maar dat het mooi
glimt. Neem bijvoorbeeld een schakelarmband. Als de
schakels versleten zijn moet je die helemaal gaan
verdichten en bijwerken, daar zit veel tijd in.
Ik ben het hier nooit zat, want het is een reuze
afwisselend vak. De laatste vijfjaar is er minder
personeel in de zaak. Sindsdien zit ik niet alleen meer
in het atelier boven, maar ben ik ook vaak in de winkel.
Daar kun je opdrachten met mensen bespreken, maar
verkopen vind ik ook leuk.
Als goud- en zilversmit heb je ontzettend secuur werk,
je zit de hele dag ingespannen te turen, 's Avonds ben
ik moe in mijn ogen, dat heeft ook met mijn leeftijd te
maken natuurlijk. Maar toch, je bent met andermans
spullen bezig, daar probeer je iets moois van te maken.
En heb ik het eenmaal af, dan is dal altijd weer fijn."
FOTO HIELCO K
Vanuit de nieuwe kantine kijkt
het personeel naar de volauto
matische produktie van stenen
in de fabriekshal. In het gele
licht dreunen gigantische
mengmachines, chemische re
actoren en rijen persen. Daar
vandaan voeren karren de on
ophoudelijke stroom stenen
naar hardingsovens. Twaalf uur
later rijden de karren de vrach
ten naar de opslagplaatsen bui-
Het moderne bedrijfsrestau
rant met kleedruimten en de
stenen-toonzaal werden vorige
week officieel geopend door
burgemeester J. Hermans. Deze
laatste uitbreiding, kosten ruim
een miljoen gulden, vormt de
afronding van een ingrijpende
verbouwing bij Kalkzandsteen
fabriek Van Herwaarden BV in
Hillegom, vertelt directeur Jan
van den Brink. Het bedrijf biedt
werk aan zo'n vijftig mensen.
De omzet bedraagt circa twintig
miljoen gulden.
„Er is de afgelopen vier jaar
veel gebeurd, vooral op het ge
bied van automatisering en lo
gistiek. De arbeidsomstandig
heden zijn belangrijk verbeterd,
vooral in fysiek opzicht. Ieder
een is opgelucht dat de verbou
wing achter de rug is, want er
was enorm veel improvisatie en
doorzettingsvermogen nodig
om continu te kunnen blijven
produceren in tochtige ruim
ten."
De vorig jaar aangetreden di
recteur heeft nog wel wat op
zijn wenslijstje staan. „Omdat
klanten steeds vaker per pallet
verpakte stenen bestellen er
zit een jaarlijkse groei in van
veertig procent inplaats van
los gestapeld, wil ik ook dat in-
paldcen mechaniseren. Eerst
moet ik de commissarissen van
het nut daarvan overtuigen,
want er zijn al miljoenen in de
fabriek geïnvesteerd."
Verantwoorde investeringen,
volgens Van den Brink. „Kalk
zandstenen winnen aan popu
lariteit. Dat lijkt opmerkelijk ge
zien de berichten over stagnatie
in de woningbouw. Maar er
wordt toch nog heel wat ge
bouwd. Bovendien gebruiken ze
onze stenen veel voor be
drijfspanden. Onze eigen
nieuwbouw is daar een voor
beeld van. Ik ben blij met die
interesse. Mede omdat we een
eerlijk produkt maken. De steen
bestaat voor 93 procent uit
zand. De rest is kalk en water.
Het is een goedkoop simpel
proces. De produktie vergt min
der energie dan baksteenfabri-
kage. En mislukte stenen ge
bruiken we weer als grondstof.
Milieuvriendelijker kan het niet.
Hoewel, we gaan het gasver
bruik van de ovens 20 procent
verminderen door met de afge
werkte stoom andere ketels
Van Herwaarden produceert
wekelijks in tweeploegendienst
drie miljoen stenen („en voor
een doorsnee woning heb je
dertigduizend stenen nodig.")
Wanneer de waag naar de grijze
stenen blijft stijgen, kan zono
dig in drie ploegen worden ge
werkt. De fabriek perst zo'n vijf
tien vormen en formaten ste
nen. „Nieuw zijn onze verlijm-
bare kalkzandstenen. Die zijn
wat groter en zijn voorzien van
profielen. Daardoor passen ze
lil elkaar, wal /rils een leek in
staat stelt een mooie rechte
muur te maken. Er is ook een
speciaal lijmhulpstuk voor ont-
wildceld. Aannemers zijn er blij
mee, want het is een oplossing
voor het tekort aan metselaars,
waarmee ze te kampen heb
ben."
Er is veel veranderd sinds A.
baron Van Hardenbroek van
Ammerstol de fabriek in 1904
oprichtte. Hij liet duinzand af
graven om stenen van te ma
ken. De onderliggende lagen
grond verkocht hij aan kwekers
om bloembollen te telen. Nu
komt het zand uit het Valken-
burgsemeer en een klein deel
uit Limburg. Het wordt met
schepen aangevoerd. Na de
eeuwwisseling is dat zand op en
moet het elders vandaan wor
den gehaald. De fabriek werd na
de oorlog overgenomen door J.
van Herwaarden. De eigenaar
ging in 1987 met pensioen en
verkocht de aandelen aan Roelf-
sema Beheer BV. Daarmee
maakte het Hillegomse bedrijf
deel uit van een samenwer
kingsverband van vijf steenfa
brieken.
De Hillegomse fabriek doet
goede zaken. Van den Brink:
„Alles wat we maken gaat
meteen de poort uit." Vóór die
poort staan circa vijftig arbei
derswoningen die beeldbepa
lend zijn. Met de gemeente is
overeengekomen dat ze op ter
mijn worden gesloopt. Pogin
gen van een actiegroep een
aantal te behouden zijn volgens
Van den Brink op niets uitgelo
pen. De Stichting Vrienden van
Oud Hillegom had een aantal
huizen willen redden met als ar
gument dat ze getuigen van een
vooruitstrevende bedrijfsleiding
in het verleden, omdat het zel
den voorkwam dat fabrieken
huizen bouwden voor perso-
