Brian May klaar voor
het leven na Queen
Carel Willink bevestigt reputatie
V
Cultuur Kunst
Associatieve capriolen
van Hans Liberg
Uitgescheurd?
Expositie
in Lisses
woonhuis
Rotzooi? Nepzooi? Nee, kunstobjecten!
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1992
21
REDACT* Cm VAN MQORE
Brian May behoort overduidelijk tot de categorie gerouti
neerde mega-sterren voor wie persoonlijke promotie nog
altijd een ongewis avontuur is. Anders dan pakweg Phil
Collins of Paul McCartney heeft de zingende meestergi-
tarist (45) zelf geen flitsende verkoopbabbel paraat, en
laat hij zich geheel leiden door de vragen die op hem
worden afgevuurd. Zodoende bevestigt de (voormalige)
Queen-vedette aldoor een van zijn meest frappante ont
boezemingen: „Eigenlijk ben ik nog steeds een kleine
jongen die maar al te vaak met verbaasde ogen tegen het
leven aankijkt."
Brian May: „Ik wil zo lang ik leef geen beroemde legende zijn of worden, n
blijven staan."
AMSTERDAM LOUIS DU MOULIN
Met die onschuldige blik is het
binnenkort waarschijnlijk wel
gedaan, schat de boomlange
gentleman-rocker in. Want voor
het eerst in zijn leven draagt hij
zelf alle verantwoordelijkheid
voor al zijn beslissingen en
waant hij zich aan het hoofd
van een heel peloton medewer
kers van wie het lot van het zij
ne afhangt.
Dat besef heeft er zeker toe
bijgedragen dat Brian May voor
zijn eerste (volwaardige) solo
album 'Back To The Light' de
internationale pers opzoekt.
„Dit album is mijn langver
wachte eigen baby, ik ben er
stapel op. Ik geloof al die colle
ga's niet, die maar roepen dat
het hen niet uitmaakt hoe er
over hun muziek wordt geoor
deeld. Als je er zo veel liefde in
stopt, dan wil je dat die wordt
gedeeld," aldus Brian May. „Dat
verlangen is bij mij op dit mo
ment misschien wel groter dan
ooit, omdat ik ook nog iets te
bewijzen heb. En wel dat er
voor mij een interessante carri
ère na Queen is. Ik wil zo lang ik
leef geen beroemde legende zijn
of worden, maar midden in het
ware rockleven blijven staan."
Een 'tweede leven' kan vol
gens hem alleen maar vrucht
baar zijn als het eerste op be
vredigende wijze is beëindigd.
„Met Queen is dat nagenoeg
het geval." De geweldige stort
vloed aan liefde en begrip na
het overlijden van het onver
vangbare boegbeeld Freddie
Mercury is vrijwel geheel in de
juiste banen geleid, taxeert May.
„We mogen, denk ik, niet kla
gen over de wijze waarop we
hem met elkaar hebben her
dacht. Het hele Wemblev-spek-
takel straalde iets positiefs uit.
geheel in de geest van Freddie's
karakter. Daarin was geen
plaats voor somberheid, daar
om is hij blijven doorwerken tot
hij er letterlijk bij neerviel."
„Ongeveer negen maanden
voor zijn dood. toen onze ver
moedens eindelijk door hem
werden bevestigd, gaf hij ook
meteen te kennen dat hij erop
rekende dat iedereen tot het
bittere einde zijn mond zou
houden. Doen we dat niet. dan
hebben we straks een gigan
tisch circus om ons heen. waar
in alleen maar over Aids wordt
gepraat, riep hij. Op die manier
zou er niet meer onbevooroor
deeld naar onze muziek worden
geluisterd en zou het werken
onmogelijk worden gemaakt, zo
niet door de pers dan wel door
fans."
Schrijven
„Werken was echt het enige dat
hij nog wilde. Zo veel mogelijk
nalaten. Schrijven jullie nou.
schrijven jullie nou, schreeuwde
hij wanneer hij maar even niet
verder kon. Wilden wij hem
ontzien, omdat hij uitgeput
was, dan werd hij kwaad en zet
te hij zich weer over alle pijn
grenzen heen. Op het laatst kon
je het haast niet meer aanzien,
maar toch gaf je toe. Je kon ge
woon niet anders. Als je zag hoe
hij moest knokken om de hoog
ste noten er nog uit te persen,
dan wilde je hem echt met in de
steek laten
Instrumentgenoot Robbie
Krieger heeft na het overlijden
van Jim Morrison nooit meer
zijn draai kunnen vinden en
heeft zich tenslotte verzoend
met een bestaan in de Mp
Voor zo n verlammende 'kater'
is Brian May niet echt bevreesd.
„In vergelijking met The Doors
is Queen natuurlijk altijd veel
meer een echte vier eenheid ge
weest en niet zo zeer een band
rond een opvallende zanger."
Zijn eerste hitsingle Too
Much Love Will kill You',
schreef May ai zo'n vijf jaar ge
leden. Dat uitgerekend deze
donkere boodschap hem thans
als solist een bliksemstart be
zorgt vindt hij een beetje
vreemd. „Temeer daar dit num
mer al op de nominatie stond
om als Queen-nummer te wor
den ingelijfd. Door problemen
met de muziekuitgeverij heeft
het toen dat album niet ge
haald, maar we hebben het wel
opgenomen. F.r ligt dus nog een
versie met Freddie, die veel hef
tiger is dan de mijne, op de
plank. Te zijner tijd zal die wel
op de markt komen. Misschien
met nog wat andere resterende
opnamen. Ik schat dat er nog
voor een half album aan bruik
baar repertoire aanwezig moet
zijn."
Margriet de Moor in Zoeterwoude
zoetepwoude Ter gelegenheid van het eerste lustrum wordt op
30 september in de openbare bibliotheek in Zoeterwoude-Dorp
een literaire avond gehouden met Margriet de Moor, winnares
van de AKO-literatuurprijs 1992. Het programma begint om
20.00 uur.
Nederlandse tekeningen naar VS
den haag/qnonnati In het Taft Museum in Cincinnati in Ohio
worden tot 8 november 19de eeuwse Nederlandse tekeningen
en aquarellen getoond. Het Haagse Gemeentemuseum stelde de
tentoonstelling samen uit de eigen collectie. Het Taft Museum
bezit al Haagse schilderwerken in de permanente expositie. In
het Haagse Gemeentemuseum zijn tekeningen van twee belang
rijke Amerikanen te zien. Tot 29 november wordt werk van Da
vid Salle getoond en van 1 november tot 13 december van Sol
LeWitt.
Chinese kunst in Nederland
Amsterdam Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft een
bruikleencontract gesloten met twee Chinese musea, het Paleis
museum en het Liaoning Museum uit Shenyang. Daarmee krijgt
het Rijksmuseum veertig werken van de Chinese schilder Gao
Qipei 1660-1734) in bruikleen. De bruiklenen zijn voor het eerst
buiten de Volksrepubliek China te zien. Gao Qipei geldt als één
van de grote schilders van China. Zijn werk is van 12 december
tot en met 28 februari 1993 in het Rijksmuseum te zien.
Frits Vogel exposeert in Aalsmeer
aalsmeer» Beeldend kunstenaar Frits Vogel is in Aalsmeer geen
onbekende. De nu 61-jarige kunstenaar woont sinds 1979 in
Frankrijk, maar keert ieder jaar een tijdje naar Nederland terug
om het Aalsmeerse bloemencorso te ontwerpen. Afgelopen jaar
deed hij dat voor de 22ste keer. Aalsmeer eert Vogel nu met een
expositie in het gemeentehuis aan het Raadhuisplein en in Stu
dio Coq Scheltens aan de Dorpstraat 18a. Tot 25 oktober zijn op
die twee plekken zo'n honderd nieuwe schilderijen en
ijzersculpturen te zien. Vogel brak begin jaren '70 internationaal
door met beelden van voor die tijd nieuwe materialen, zoals po
lyester en kunstharsen. Vooral zijn sculpturen van bloemen
trokken de aandacht. In Nederland staan op twee plaatsen grote
werken van Vogel: in een fabriekshal in Rotterdam hangen tyvee
grote kunstharsreliëfs en in Schiedam staat een monumentale
ijzersculptuur van twintig meter lang.
aapsterdam erancoise ledeboer
De man die in 1986 in het Ste
delijk Museum Newman's
"Who's Afraid of Red, Yellow
and Blue' aan flarden sneed,
meende dat het museum het fi
guratieve werk van Carel Willink
schandelijk links liet liggen. Wie
op zo'n absurde manier tegen
abstracte kunst protesteert, is
vriendelijk uitgedrukt flink ge
stoord. Zijn voorkeur voor de
magisch reedist Willink werd
door veel kunstliefhebbers ech
ter onmiddellijk begrepen. Het
Stedelijk Museum presenteert
nu 81 zelden getoonde tekenin
gen en aquarellen en bevestict
daarmee opnieuw zijn faam als
makkelijk toegankelijk kunste-
nawlllink (1900-1983) heeft zijn
hele loopbaan intensief gete
kend. zo blijkt uit dit overzicht
vanaf 1916. Hij beschouwde de
ze bezigheid echter in de eerste
plaats als onmisbare tussenfase
op weg naar een schilderij.
Hoofdconservator Jurrie Poot
vermoedt een uitzondering voor
de Beriijnse aquarellen uit de
jaren twintig en portretten van
vrienden uit de jaren dertig en
veertig. Grotere tekeningen uit
latere jaren staan steeds in di
recte relatie met een schilderij.
maar hebben eveneens een ze
kere 'eigenwaarde', stelt Poot in
de catalogus.
De kunstenaar zelf had merk
waardig genoeg geen hoge pet
op van zijn vaardigheden op dat
terrein. „Zo'n tekenaar ben ik
niet. Als jongeman kon ik zeker
niet opvallend mooi tekenen en
nu ik een stuk ouder ben, kan ik
het nog niet", vertelde hij in
1973 in een interview. Wie zijn
tekeningen en aquarellen be
kijkt, kan het alleen maar hart
grondig oneens zijn met deze
constatering.
Neem bij voorbeeld zijn zelf
portret uit 1919, de tijd dat Wil
link enorm twijfelde of hij zou
stoppen met zijn studie bouw
kunde en kiezen voor een be
staan als kunstenaar. De houts
kooltekening drukt precies uit
hoe onzeker Willink zich moet
hebben gevoeld. Ook de teke
ning van zijn eerste vriendin
Christien uit 1920 is een indruk
wekkend voorbeeld van de
vaardigheid van de nog jonge
kunstenaar 'naar het leven' te
tekenen.
Uit de selectie voor de exposi
tie wordt duidelijk dat Willink
het experiment niet schuwde en
veel verschillende onderwerpen
en technieken uitprobeerde.
Tijdens zijn opleiding aan de
Naar verluidt is hij in het bui
tenland overladen met roem.
Hans Liberg laat ons nog even
daarvan meegenieten door in
'Internationaal' hoogtepunten
uit zijn vorige programma's te
selecteren.
Nagaan wat Hij uit 'Dada', 'Berg
Berg'. 'Wortel Bach Live' of
'Chanel no. 4711' in dit over
zichtsprogramma heeft opge
nomen, daar is eenvoudigweg
geen beginnen aan. Bij Liberg is
immers absoluut geen sprake
van afgebakende program
maonderdelen in een min o
meer samenhangende kontekst
Zijn optredens bestaan uit
aaneengesloten reeks van asso
ciatieve capriolen. Vele korte
fragmenten van evenzovele be
kende melodieën van pop tot
populair klassiek worden door
hem aan de vleugel (en een en
kele keer op andere instrumen
ten) tot één grote wonderlijke
mix vermalen.
Van de openingsmaten van het
Duitse volkslied bijvoorbeeld
gaat hij moeiteloos over op 'Let
it be' van The Beatles. Dit soort
muzikale verrassingen die tallo
ze malen worden gevarieerd be
palen de kracht van zijn pro
gramma. Niets, werkelijk niets
rondt hij af. Zodra de onver
wachte wending is overgeko
men, raast hij al weer door.
Op soortgelijke wijze gaat hij
met zijn teksten om. Voor je het
weet, gaat Napoleon met een
vloerkleed onder de arm een
mars voor Europa bestellen bij
Beethoven in de Schubertstras-
se.
Lekker op de vleugel rammend,
roept hij 'ik ben een neo-eco
porno sapiens". Wil hij daarmee
aangeven een 'hèdendaags.
milieubewust, postmodern
mens' te zijn. of is het doldwaze
kretologie?? Dat laatste natuur
lijk, het is de sterke troef van het
zo herkenbare werk van de ei
genzinnige cabaretier Hans Li-
Een beschadiging van
uw dashboard is door z"n
zichtbaarheid een perma
nente bron van ergernis
Een nieuwe bestellen is
ingrijpend, kostbaar en in
geval van klassieke auto's
meestal niet mogelijk.
Coedkoper en gemak
kelijker is een belletje met
de Novanet Interieurver-
nieuwers'. De
Novanet Inte-
N#TANET
dashboards en consoles van
leer of kunststof met het uit
Amerika afkomstige Profu
sion' systeem. Onzichtbaar,
levenslang gegarandeerd
en gewoon bij u thuis.
Dus zonder demontage.
Kortom, herstel uw heilige
koe in ere. Bel *t hoofdkan
toor van onze 22 Novanet'
vestigingen
02522 -18000
VAAK BETER DAN NIEUW
Internationale Schilderschool in
Berlijn (1920-1923) bracht hij in
naaktstudies cubistische vervor
mingen aan en werd beïnvloed
door het expressionisme van
Otto Dix en Georg Grosz. De
aquarellen en collages uit die
tijd vormden een uitstapje naar
het constructivisme. De kleurige
vlakken in evenwichtige com
posities bleven eenlingen in zijn
oeuvre en verrassen nu extra,
omdat ze zelden eerder te zien
waren. Datzelfde geldt voor de
lijnstudies van naakten uit zijn
Parijse tijd (1926-1930).
In de jaren dertig werd Wil
links werk steeds realistischer
en trad steeds meer een ele
ment van vervreemding in. Hij
werd ingedeeld bij de Magisch
Realisten, maar sprak zelf liever
over fantastisch of imaginair re
alisme. Bizarre landschappen,
angstaanjagende luchten, mon
sterlijke dieren, spookachtige
huizen en in isolement gevan
gen mensen in allerlei combi
naties werden zijn handels
merk.
De 'levensechte' portretten
van zijn vrouwen, kunstenaars,
literatoren en industriëlen heb
ben een belangrijke bijdrage
aan zijn populariteit geleverd.
Op de expositie hangen onder
meer tekeningen van zijn vrouw
Wilma. de kunstenaar Charles
Roelofsz en een groot jeugdpor
tret van PvdA-politica Annema-
rie Grewel, die ook toen al een
wat grimmige uitstraling had.
Het Stedelijk Museum toont
met dit zelden geëxposeerde
werk geen onbekende Willink,
maar heeft de indruk van zijn
persoonlijkheid wel aanzienlijk
verscherpt en verdiept.
De expositie in het Stedelijk
Museum (Paulus Potterstraat
13) duurt tot en met 22 no
vember. De openingstijden
zijn dagelijks van 11.00 tot
17.00 uur.
fef>
Biografie
van
schrijfster
Rubinstein
AMSTERDAM ANP
Uitgeverij Nijgh ft Van Dit-
mar brengt etnd 1994 een
biografie op dc markt over de
in 1990 overleden schnjfster
en journaliste Renate Rubin
stein Auteur van de biografie
is Heen Montijn.
Initiatiefnemer Joost Nlj-
sen \.m de ui:g<verij heeft
Montijn voor hei werk aan
gezocht omdat zij veel alHni-
teit heeft met de schrijfster,
gecombineerd met de nodige
journalistieke afstand.
„Daarbij schrijft ze gewoon
goed cn had ze er zin in", al
dus Nijsen. Ook kent ze een
aantal figuren die in liet le
ven \«ui Rubinstein een sleu
telrol speelden.
Renate Rubinstein schreef
onder het pseudoniem Ta-
mar jarenlang columns voor
het weekblad Vrij Nederland.
In de loop van haar schrij-
vencerrière verschenen on
geveer twintig boeken van
naar hand. Het laatste boek
'Mijn beter ik', verscheen
postuum. Daarin doet zij
verslag van haar liefdesaffai
re met Simon Carmiggclt
Rubinstein word 61 jaar. Ze
leed meer dan 15 jaar aan de
ziekte multiple sclerose.
INGE RUYGROK
Een expositie van een kun
stenaar in je eigen huis. Op
dat idee kwam kunstliefheb
ster Els Helmus. Vanaf van
daag staat MB deel van haar
huis. aan de Poelwaai 29 in
Iivse, twee weken lang ter
beschikking van Silvia Mey
en loost Verkruisen die er
respectievelijk hun tekenin
gen en schilderijen en beel
den tentoonstellen.
De tekeningen van Silvia
Mey werden nog nooit eer
der geëxposeerd! Silvia: „Ik
vond het moeilijk om deze
tekeningen los te laten Ze
zijn zo persoonlijk en kwets
baar. Het zijn min of meer
mijn eigen kinderen. Els
vond dat ik de tekeningen
daarom juist wel aan de bui
tcnwereld moest laten zien",
aldus de Uvsese kunstenares.
In februari ontstond het
idee om een galerie te bena
deren maar dc wachtlijsten
waren lang en was cr boven
dien gebrek aan een geschik-
le galerie „Het werk MB s>l
via is nogal apart. In zo'n ge
vestigde galerie zouden de
schilderijen niet zo goed lot
hun recht komen", vindt Eis.
Ze zouden mogelijk hun
kracht verliezen tussen de
andere schilden jen
De twee vrouwen besloten
uiteindelijk hel wok bij i b
in huis te hangen. Voor Els
Helmus is het «-en hele uitda
ging om voor het eerst een
expositie te organiseren, een
deel van haar huis te moeten
ontruimen en twee weken
lang allerlei mensen over de
vloer te krijgrn. „Soms word
ik midden in de nacht wak
ker en bekruipt me een ge
voel van: waar ben ik aan be
gonnen ii>(hbtd M g'1
iukkig dat we het gaan doen.
Ik vind het vreselijk leuk om
met iets bezig te zijn waarin
ik geloof.
toneel
RECENSIE WILE RED SIMONS
Balie de B Kijkdagen Man Ray en Lee
Miller, een veiling Tekst, spel en concept
Dirk Groenveld. Tom de Ket en toke T ais-
ma Genen 25/9 LAK-theater. Leiden
Nogte**n 26/9
.Als je maar niet denkt dat ik
iets van die rotzooi koop. die
nepzooi!" Rotzooi? Nepzooi?
Nee, kunstobjecten! Een dame
in het publiek was daar niet van
overtuigd en reageerde half
boos. half geamuseerd op het
voorstel van haar begeleider om
iets van de getoonde artikelen
te kopen. Vooral aan het einde
van de voorstelling vervaagde
het verschil tussen toneel en
een echte veiling geheel, zoals
ikzelf gisteravond ondervond. Ik
moest namelijk echt betalen
voor collo 1408. earaefcatbockje
met 'adviezen van Man Ray aan
beginnende kunstenaars'zoals
de 'veilingmeester' het obiect
omschreef! De meeste andere
toeschouwers trapt.-n er nu t in
alleen een das, een riem (Én vei-
lingtaal: 'zachliederen omtui-
Cmet gesp') en gouden
iboeien vonden kopers.
Een veiling, een toneelstuk.
Wat het ook was. onderhou-
drnd was het wel. Zelf om
schrijven de acteurs het als een
historisch overzicht van het le
ven van de dadaïstische foto
graaf Man Ray en zijn model
Lee Miller. Ze presenteren dit
OMOflctM met behulp van oh
jecten die hedendaagse Neder
landse kunstenaars hebben ge
maakt In de geest van het duo.
eilingmeesier' Ian I >irk. /iju
assistent Tom-Dirk cn hulpje
Intmka lieten zjch meer dan
eens meeslepen door dc per
soonlijkheden van Ray en Mil
ler. Zozeer zelfs, dat zij jotinka
alleen uu haar droom van oor
logscorrespondent konden ver
lossen door haar toe te roepen
„Ice! De oorlog is afgelopen'
Ook kwam af en toe een vi
rulente jaloezie lussen tie heren
naar boven, als zij beiden don
gen om de gunsten van dc
mooie lee/lotinka
Kifkdafirn heeft prachtige
bedden. Op cdlomu/iek van
tr.nijKinisi Henk MB (hl MfU
len bespeelde Man Ray dc blo
te rug van Lee Miller en hij liet
tijdens pizzicatospel de billen
van de actrice wellustig tnllen.
Ook een scène waann Joke
Tjalsma een gigantische jurk
aankreeg die geïnspireerd was
op een dracht waann R.t\ MilU r
ooit fotografeerde, was adem
benemend.
Een minpunt was. dat Balie de
R de vondst te ver doordreef.
Anderhalf uur vóór de pauze is
lang voor een aangrkle-
Misschien wilde bet
publiek daarom aan het einde
nirts meer kopen het verlangde
niet meer naar een Trouwboek
van Ideeën' of naar een 'Stam
boom van een Besmettelijk
Lnigma'. Het verlangde naar
eenbbrtjeo
wH erg L
dc veilin
l of naai bed
