Kansen Collor zo
goed als verkeken
Oppositie geeft Rabin de ruimte
Buitenland
EEN HANDIG PAKKETJE
BURDA ZIJDEPAPIER. GRATIS!
Minister Costa Rica gegijzeld
Verkiezingscampagne
Slachtoffer van stalinisme
Premier Gaidar wint eerste slag
Juristen werken aan
tribunaal 'Joegoslavië'
9NDERDAG 24 SEPTEMBER 1992
f Independent IPS Inter Pre» Servrce
UP! United Pre» intem^txyul
Bepakte en bezakte groene pad
Frans onderzoeksin
stituut uitgerust met een zendertje. Het diertje, een van de
laatsten in de oostfranse Elzas, kan zo overal gevolgd worden.
Het instituut wil meer te weten komen over de migratiebewe
gingen van de groene pad. De zeldzame soort kan daardoor be
ter worden beschermd. foto afp
Mormonen houden leden in de gaten
?alt lake city De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der
Laatste dagen heeft berichten in de Amerikaanse pers bevestigd
dat de kerk een comité heeft dat dissidente kerkleden in de ga
ten houdt. Het comité dient om kerkleden te helpen „die een
probleem hebben of advies nodig hebben aldus een officiële
verklaring van de 'Mormonen', die in Salt Lake City in Utah hun
hoofdkwartier hebben. Het comité onderzoekt informatie over
>ersonen die uitspraken hebben gedaan die schadelijk voor de
;erk waren.
Chinese vervuiler betaalt met leven
pekinc De directeur van een vervoersbedrijf in Sjanghai is ter
dood veroordeeld omdat hij chemisch afval in een rivier had ge
loosd. Zeven medeplichtigen kregen gevangenisstraffen opge
legd. De man had contracten afgesloten met twee chemische
bedrijven om hun afval op te ruimen. Omdat hij daarvoor geen
opslagplaats had, loosde hij de circa 300 ton afval in het water.
Onderzoek naar maffia-rechter
rome» De Italiaanse justitie is gisteren een onderzoek begon
nen naar een Siciliaanse rechter. Hij heeft de afgelopen zes jaar
de vonnissen tegen honderden maffia-leden ongedaan gemaakt.
De omstreden Camevale, bijgenaamd de vonnissendoder, heeft
momenteel zitting in het Italiaanse Hooggerechtshof.
Meeste Duitsers tegen rechts geweld
hamburg Een meerderheid van de Duitsers (58 procent) is van
mening dat rechts-extremisten 'zich moeten schamen' voor het
recente geweld tegen buitenlanders. Dat blijkt uit een opiniepei
ling in het weekblad Stern.
Geen ultimatum voor Toearegs
niamey Het leger van Niger is gisteren teruggekomen op een
dreigement om gegijzelde Toearegs te doden. Het dreigement
moest bewerkstellen dat de Toearegs, een nomadenvolk in de
Sahara, hun streven naar meer autonomie zouden opgeven en
een einde zouden maken aan hun guerrilla-activiteiten.
Nieuwe president Vietnam
Bangkok Generaal Le Due Anh (72) is gisteren tot nieuwe pre
sident van Vietnam gekozen. De nieuwe president heeft meer
bevoegdheden dan zijn voorganger. Anh leidde in 1978 de Viet
namese invasie van Cambodja. Premier Vo van Kiet werd voor
vijf jaar herkozen.
Onlusten rond viering 'Columbus'
santo domingo De Dominicaanse politie heeft gisteren tijdens
gewelddadige protesten tegen de festiviteiten die de 'ontdek
king' van Amerika door Columbus herdenken een demonstrant
doodgeschoten. De autoriteiten hadden eerder met dodelijk ge
weld gedreigd als de protesten aanhouden tijdens het bezoek
van paus Johannes Paulus II volgende maand. Iedereen die de
openbare orde verstoort of bedreigt loopt de kans daarvoor met
zijn leven te moeten betalen, verklaarde minister Garcia Tejada
(defensie).
Litouwen schaft roebel af
vilnius» Litouwen schaft de roebel vanaf 1 oktober af. De repu
bliek gaat over op een eigen munteenheid, Lit geheten, aldus de
Litouwse premier Alexandras Abisala.
Maar dat is niet alles. Want vanaf nu staat elk patroon
- in z'n eigen kleur - in vijf maten op het extra grote
raderblad (maat 36 t/m 44).
Bovendien biedt Burda een volledig nieuw
kant-en-klaar raderblad, zodat u meteen kunt beginnen
Op deze manier is naaien nog eenvoudiger!
Het oktobernummer is nu overal verkrijgbaar
voor 6,75.
BEPAAL JE EIGEN MODE MET bUrdQ
Hooggerechtshof staat openbare stemming toe
De van corruptie verdachte Braziliaanse president Collor
de Mello heeft opnieuw een nederlaag geleden. Het
Hooggerechtshof heeft gisteren bepaald dat de afzet
tingsprocedure die het Huis van Afgevaardigden tegen
hem in gang heeft gezet „legaal en grondwettelijk" is.
door radio en televisie worden
uitgezonden.
Tot slot wees het Hof een
tweede verzoek van Collor af
om meer tijd te krijgen zich te
verdedigen. Dit betekent dat de
parlementszitting over de afzet
ting van de president nog deze
maand kan plaatsvinden.
Indien tweederde van de 503
afgevaardigden besluit tot het
openen van de afzettingsproce
dure, dan wordt de president
onmiddellijk uit zijn functie
ontheven. Vice-president Ita-
mar Franco zal dan de taken
van het staatshoofd waarnemen
tot het moment dat de Senaat
een uitspraak heeft gedaan. Is er
geen oordeel van de Senaat dan
treedt Franco gedurende maxi-
rio de janeiro ips-afp-upt
Bovendien heeft het Hoogge
rechtshof zich uitgesproken
voor een openbare stemming in
het parlement. Dat laatste bete
kent een zware slag voor de pre
sident die hoopte op een gehei
me stemming waarbij meer
steun voor de president werd
verwacht.
Parlementsleden zouden bij
een openbare stemming eerder
geneigd zijn zich tegen de presi
dent uit te spreken uit angst
voor stemmenverlies. De over
grote meerderheid van de Bra
ziliaanse kiezers is namelijk
voor afzetting van de president.
De stemming over het lot van
de president zal rechtstreeks
maal zes maanden als vervan
ger van Collor de Mello op.
De leider van de oppositione
le Braziliaanse Democratische
Beweging, Orestes Quercia, zei
na afloop van een vergadering
met andere voorstanders van
afzetting van Collor dat 360 par
lementariërs 24 meer dan
vereist de president willen
wegsturen. In de Senaat die zich
over het lot van de president
uitspreekt, nadat het Lagerhuis
dat heeft gedaan, beschikken de
oppositiepartijen over een
meerderheid. Het lijkt dus
waarschijnlijk dat de Senaat ook
vóór afzetting zal stemmen.
Van de elf rechters die zich in
het Hooggerechtshof uitspraken
over de afzettingsprocedure ko
zen twee de kant van Collor:
Francisco Rezek, voormalig lid
van het kabinet en Marco Faria
de Mello. een neef van de presi
dent.
TEGUCIGALPA AFP-UPI-DPA
Een gewapende man heeft gisteravond in Costa
Rica minister Luis Fishman (binnenlandse za
ken), de Mexicaanse ambassadrice, een bisschop
en een Hondurese officier ontvoerd. De president
van Costa Rica, Rafael Angel Calderon, maakte
het nieuws van de gijzeling in een televisie-inter
view bekend. Op de minister na zijn alle gijzelaars
inmiddels weer vrijgelaten.
De ontvoerder eiste een vliegtuig om met zijn
gijzelaars naar Honduras te vertrekken. Het toe
stel kwam gisteravond aan in de Hondurese
hoofdstad Tegucigalpa. De gijzelnemer was lid
van een vroegere guerrillagroep en vocht ook in
dienst van de linkse rebellen in El Salvador, zo
deelde de politie in Costa Rica mee.
De gijzelaars namen in de Costancaanse
hoofdstad San José deel aan overleg over de voor
waarden waaronder voormalige Hondurese guer
rillastrijders zich moeten overgeven. De ontvoer
der viel binnen bij de bijeenkomst. Hij eiste in
Honduras onder bescherming van de katholieke
kerk te worden gesteld. Ook moeten alle aan
klachten tegen hem worden ingetrokken. Volgens
de politie is de man op borgtocht vrij nadat hij
onlangs was aangeklaagd wegens seksueel mis
bruik van een minderjarige.
Radio-actief
afval naar
Nova Zembla
bukarest Een meisje bezoekt met haar vader een verkiezingsbijeen
komst van de Roemeense ex-premier Petre Roman In Bukarest In de
laatste week voor de parlements- en presidentsverkiezingen van zondag
doen de politieke partijen hun best zoveel mogelijk kiezers voor zicht te
winnen. Een manifestatie van de Democratische Conventie (DC), een
bundeling van oppositiepartijen, bracht gisteren in Bukarest 50.000
Roemenen op de been.
Vooral de presidentsverkiezingen beloven een spannende ontkno
ping. President Ion lliescu, de ex-communist die steunt op het regeren
de Front van Nationale Redding, verkeert in een nek-aan-nek race met
DC-kandidaat Emil Constantinescu. De DC bepleit een „echte omme
keer" in Roemenië, dat volgens velen ondanks de revolutie tegen dicta
tor Ceaucescu eind 1989 nog altijd door communisten wordt geregeerd.
foto •ap» david brauchu
PRANIENPVRQ' In de omgeving
van het voormalige concentratie
kamp Sachsenhausen zijn vijftig
massagraven ontdekt In de gra
ven bevinden zich de stoffelijke
resten van naar schatting 12.500
mensen.
Zij stierven aan de gevolgen van
honger, kou, ziektes en geweld in
het voormalige nazi-kamp. dat in
de periode 1945-1950 dienst
deed als stalinistische gevangenis.
De Sovjet-troepen In het door hen
bezette deel van Duitsland ge
bruikten het kamp om nazi's op te
sluiten.
Later werden er ook sod aai-de
mocraten, liberalen, christelijke
politid en willekeurige arrestanten
vastgezet. In het voormalige
Oost-Duitsland zijn sinds de Duit
se eenwording verscheidene mas
sagraven gevonden uit de periode
van de Sovjet-bezetting. In totaal
zouden 65.000 mensen zijn om
gekomen.
foto dpa
Rusland overweegt radio-actief
afval te begraven op Nova Zem
bla, een archipel van enkele ei
landen in de Barentsz Zee en de
Karische Zee. Dit heeft het pers
bureau Itar-Tass gisteren be
kendgemaakt.
Een Russische kernfysicus zei
dat voor Nova Zembla is geko
zen, omdat de grond van de
twee grote eilanden waaruit de
archipel voornamelijk bestaat,
permanent bevroren is. De per
mafrost voorkomt dat er radio
activiteit in het grondwater kan
lekken. Rusland acht Nova
Zembla, waar in het verleden
veel kemproeven werden ge
houden, niet voor ander ge
bruik geschikt.
Nova Zembla is bekend ge
worden door de overwintering
van Jacob van Heemskerck en
Willem Barentsz op het noorde
lijke van de twee eilanden. Zij
bouwden er in de winter van
1596 tot 1597 het zogenoemde
Behouden Huys.
Burger Unie wil geldkraan Rusland weer openen
MOSKOU HANS GELEUNSE
correspondent
Tot opluchting van waarne
mend premier Gaidar heeft het
Russische parlement gisteren
besloten een motie van wan
trouwen tegen de regering niet
in stemming te brengen. Eerst
moet worden gedebatteerd over
de economische politiek van de
regering-Gaidar.
De meerderheid van het par
lement zwichtte gisteren voor
dit argument van voorzitter
Chasboelatov. Daarmee blijft de
motie van wantrouwen als een
zwaard van Damocles boven
Gaidars hoofd hangen.
De waarnemend premier
hoeft niet te verdwijnen, zo liet
vice-president Roetskoi, een
van de leiders van de machtige
Burger Unie, weten. Om te
overleven moet Gaidar instem
men met het anti-crisispro-
gramma dat de Burger Unie sa
menstelt.
De Burger Unie is een mon
sterverbond van industriëlen en
gematigde conservatieven. Haar
crisisprogramma zal regelrecht
indruisen tegen de aanbevelin
gen van westerse kredietverle
ners. zoals het IMF. De Burger
Unie wil af van de schokthera-
pie naar de vrije markt, die Gai
dar voorstaat. Zij bepleit zeer
geleidelijke hervormingen,
waarbij de overheid een grote
greep op de economie houdt.
Daarbij wil ze de geldkraan naar
noodlijdende bedrijven weer
wijd open zetten.
De conservatieve fractie
Jedinstiv (Eenheid), een bonte
verzameling geharde commu
nisten en extreem-n;itK.n.ihs
ten. wilde de premier meteen
zien hangen. „We kunnen Gai
dar maar met één ding compli
menteren: de moed waarmee
hij het land regelrecht in de af
grond voert", aldus een van de
fractieleden.
Tot zover onze correspon
dent.
Rusland presenteerde giste
ren een nieuw staakt- het -vuren
in het conflict om de Armeense
enclave Nagomo Karabach in
Azerbajdzjan. De Russische mi
nister van defensie Pavel
Gratsjov zei dat het bestand
vrijdag middernacht (plaatselij
ke tijd) van kr,n hl vsnnli )n
danks het komende bestand
VN.is .1.' en< l.nr gist.-ren
nieuw het toneel van gevechten
tussen Aim—m 60
zjaanse eenheden.
Kan ook Saddam worden aangepakt?
new york hans de b
correspondent
Juridische experts gaan bestu
deren of het mogelijk is een In
ternationaal Strafgerechtshof op
te richten, waar de daders of
verantwoordelijken voor oor
logsmisdaden in het voormalige
Joegoslavië kunnen worden be
recht. Een voorstel daartoe
wordt door steeds meer landen
gesteund.
De Verenigde Staten hebben
het idee deze week officieel bij
de VN aangekaart. De VS willen
een permanent hof, dat zich
niet alleen met de schendingen
van de mensenrechten en oor
logsmisdaden in het voormalige
Joegoslavië moet bezighouden,
maar ook met dergelijke mis
drijven elders in de wereld.
Wat schendingen van de men
senrechten en oorlogsmisdaden
zijn, is redelijk nauwkeurig om
schreven in de Geneefse Con
ventie van 1949. De VS hebben
de Verenigde Naties dinsdag
een gedetailleerde liist met en
kele tientallen gevallen van der
gelijke schendingen in 'Joego
slavië' aangeboden.
Maar een probleem is dat indi
viduele daders en verantwoor
delijken moeten worden aange
wezen en dat die gevangen
moeten worden genomen om te
worden berecht. Als al kan wor
den vastgesteld wie welk mis
drijf heen gepleegd, dan nog zal
het moeilijk zijn die daders 'Joe
goslavië' uit te krijgen.
De Nederlandse minister Van
den Broek (buitenlandse zaken)
zei daarom dat het een goed
idee is om de International Law
Commission van de Verenigde
Naties opdracht te geven een
antwoord op alle juridische vra
gen te vinden. Het onderzoek
zal onder meer moeten uitwij
zen of het mogelijk is met te
rugwerkende kracht recht te
spreken. Ofwel: kunnen ook
Cambodja's Pol Pot of Iraks
Saddam Hussein nog worden
aangepakt?
Het Internationale Gerechtshof
(van de VN) in Den Haag is niet
geschikt voor het berechten van
oorlogsmisdaden, omdat het al
leen zaken behandelt tussen
landen. Bij oorlogsmisdrijven
en schendingen van de men
senrechten gaat het volgens de
Geneefse Conventie altijd om
individuen.
correspondent
Als premier Yitzhak Rabin er niet In slaagt
het vredesoverleg met de Arabieren tot
een goed einde te brengen, dan kan hij de
schuld daarvoor moeilijk op de Israëlische
oppositie schuiven. Sinds haar historische
nederlaag bij de parlementsverkiezingen
in juni houdt de leidinglo/e Likud zich op
vallend koesL En de kolonisten de be
langrijkste buitenparlementaire opposi
tiegroep moeten er nog aan wennen dat
er in de regering niet langer naar hun pij
pen wordt gedanst. Ruim baan dus voor
Rabin, Israels enige socialistische politicus
met krediet in rechtse kring.
De Likud is de natuurlijke aanvoerder van
het 'nationale kamp', zoals het blok van
rechtse partijen zich graag omschrijft. Maar
de schok van 23 juni is zó hard aangeko
men dat de partij in coma verkeert. Wie niet
beter weet, zou menen dat oud-premier
Shamir, in navolging van zijn voorganger
Menachem Begin, van schrik heeft gekozen
vooreen kluizenaarsbestaan. In zijn weini
ge publieke optredens maakt hij een uitge
bluste indruk en zijn obligate uitspraken
over het vredesproces halen hooguit de bin-
nenpagina's van de kranten.
Pas in het voorjaar van 1993 is de verkiezing
te verwachten van Shamirs opvolger Het
ziet er naar uit dat de nieuwe Likud-leider
voor het eerst zal worden geko/en m n
primarynaar Amerikaans voorbeeld: een
stemming dus onder alle partijleden. Tot op
heden heoben zich zes kandiaaten aange
meld. De bekendste namen: Anel Sharon.
David Levy. Benjamin ('Benny') Begin en
Benjamin ('Bibi') Netanyahu.
De kansen van Sharon en Levy worden niet
hoog aangeslagen. Zij vertegenwoordigen te
duidelijk de 'oude Likud': de partij van de
vetes, de chaotische congressen en de per
soonlijke naijver. Dat imago heeft veel bij
gedragen aan het verkiezingsdebacle
De nieuwe leider zal zijn handen vol heb
ben aan het scheppen van orde aan alle
fronten. Niet alleen politiek gaat het de Li
kud slecht, de nederlaag van juni heeft ook
nog eens gezorgd voor een schuldenlast van
vele tientallen miljoenen guldens. De hoog
te van de campagnesubsidie die de politie
ke partijen van overheidswege ontvangen,
is namelijk afhankelijk van het aantal ver
overde parlementszetels. En bij de Likud
waren dat er aanmerkelijk minder dan werd
gehoopt.
Van de twee serieuze kandidaten voor het
Likud-leiderschap heeft Benjamin Neta
nyahu al een flinke voorsprong genomen.
Onmiddellijk na de verkiezingen, toen
'Benny' Begin en andere Likud kopstukken
nog uitgeteld op de mat lagen, begon 'Mibi'
energiek aan zijn persoonlijke campagne.
In de afgelopen twee maanden hebben zijn
medewerkers duizenden nieuwe partijleden
geworven, die allemaal hebben beloofd
straks op hem te zullen stemmen.
Omdat het nog minstens een half jaar duurt
voorde Likud een nieuwe leider kiest kan
Rabin zich kan verbeugen in een lange pe
riode zonder serieuze binnenlandse* tegen
stand.
De buitenparlementaire oppositie bestaat
in hoofdzaak uit organisaties van kolonisten
in de bezette gebieden en anderi i< tie>
pen die de Groot-Israëlgedachu* uitdragen.
Ze onderhouden goede contacten met een
Groot-IsraëlfrontTn het parlement. f>e
staande uit afgev aardigden van ni htse en
extreem rechtse partijen.
Onder de vorige regering werkten ze nauw
samen met premier Shamir en met minister
van huisvesting Ariel Sharon, onder meer
bij de nederzettingenbouw en de aankoop
van huizen in de moslim-wijk van leruza
lems oude stad. De kolonisten hoefden toen
dus niet te lobbyen en de extreem rechtse
actiegroepen hoefden geen actie te voeren
want ze werden op hun wenkrn bediend,
in bei djdperi Rabbi zQndafcolonlrtaiiai
achter gekomen dat samenwerken met de
oppositie niet erg effectief is. Zr bezinnen
zien nu over de vraag hoe de strijd tegen
..de verkwanseling van het land laraa" dan
wel moet worden aangepakt, en die bezin
ning kost tfjd. Het grootste probleem voor
de knlonistenorganisaties is dat maar wei
nig rechts denkende Israëliërs bereid zijn
tot actie, laat staan tot harde actie Boven
dien is het vertrouwen in Rabin ook onder
aanhangers van de <.pposiUrparii|en aan
zienlijk.
