Cultuur Kunst
'Ik laat de kracht
van vrouwen zien
Eerste kalf
uitgereikt op
Filmdagen
'Turks Fruit': onverwacht mooie solo
Toverfluit van Frank Groothof
schitterende theaterproduktie
C7c?ewondering
"DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1992
19
Woody Allen
yt In een klein Zuid-
I duits stadje waart
een moordenaar rond die
'de Wurger1 heet Woody
Allen loopt in Shadows
and Fog door de mistige
stad
Kroon
'Eens, op een mocxe
Z 2. avond'. Een aantal
verhalen waann Louis Paul
Boon de Markies de Sade
naar de kroon tracht te
steken
Fotografe Essamba exposeert in De Kleine Klup
Een gelegenheidscombinatie. Zo mag de samenwerking
tussen boekhandel Manifest en De Kleine Klup wel wor
den genoemd. De fotogalerie aan de Nieuwe Rijn expo
seert van zaterdag 3 oktober tot zondag 1 november 'Af-
ricanesse', een serie foto's van de Kameroens-Nederland-
se fotografe Angèle Etoundi Essamba. De foto's zijn naar
Leiden gehaald door boekhandel Manifest, die op deze
manier het tienjarig jubileum luister wil bijzetten.
Het eigenlijke hoogtepunt van
de jubileumviering is een multi
culturele middag op 10 oktober
in het Leidse Volkshuis, waar
voor de foto's oorspronkelijk
waren bedoeld. „Maar de huur
van de serie voor één dag was
net zo duur als voor drie we
ken" verklaart Manifest-mede
werkster Geja Stellema. „Het
was zo zonde om die foto's
maar één dag op te hangen,
vooral omdat Essamba's werk
nog nooit in Leiden te zien is
geweest Daarom hebben we
contact gezocht met De Kleine
Klup."
Mare de Haan van De Kleine
Klup vindt het niet verwonder
lijk dat Manifest bij zijn galerie
aanklopte: „Wij zijn de enige
specifieke fotogalerie in Leiden.
De andere galeries doen er al
leen zo nu en dan nog wat aart"
Het werk van Essamba voldoet
helemaal aan zijn wensen. Ess
amba maakt zwartwit-foto's en
portretten, een combinatie die
De Haan aanspreekt.
Bovendien lag de program
mering van De Kleine Klup nog
niet vast: „Wij zijn flexibel. Als
zich iets voordoet, dan willen
we de gelegenheid hebben om
er snel op in te springen. Som
mige galeries leggen zich al zes
maanden van te voren vast; wij
niet. Wij werken niet verder dan
twee of drie maanden vooruit.
Zodoende konden wij snel een
plaatsje vinden voor Essamba's
Emoties
De medewerkers van Manifest
bewonderen Essamba's werk al
lange tijd. Ansichtkaarten, pos
ters en een kalender van haar
werk zijn al sinds enige tijd in
de winkel te koop. Daarnaast is
ook een fotoboek van haar hand
verschenen met de titel Passion.
Stellema zegt: „We besloten om
te vragen of zij ook exposeert en
tot onze verrassing bleek dat het
geval te zijn. We krijgen nu vijf
entwintig foto's en een aantal
daarvan is ook in Passion gepu
bliceerd."
Angèle Etoundi Essamba
merkt niet alleen aan de Leidse
belangstelling dat haar werk in
de lift zit. Zij heeft exposities ge
had in Duitsland, Italië, Frank
rijk en Engeland. Momenteel
treft zij voorbereidingen voor
een expositie in Japan, waar
haar foto's al in verschillende
tijdschriften zijn verschenen. Zij
zegt: .Aanvankelijk kreeg ik op
drachten omdat ik een zwarte
vrouw ben die fotografeert. Men
vond het bijzonder, ook wel
vreemd. Maar nu ik wat beken
der ben, kijkt men toch vooral
naar de artistieke waarde" aldus
Essamba.
Gevraagd naar een karakteri
sering van haar werk zegt zij:
„Ik wil in mijn foto's de kracht
van vrouwen laten zien. Ik foto
grafeer niet alleen zwarte vrou
wen, maar ook blanke en ge
mengde. Ik toon hun emoties
en hun schoonheid. Vrouwen
zijn mysterieus en dat wil ik ook
laten zien." Essamba zegt dat zij
altijd zoekt naar sterke compo
sities en naar esthetiek. Uitein
delijk moet dat een geheimzin
nige sfeer opleveren: „Een soort
grensvlak tussen de werkelijk
heid en een droomwereld."
Op de openingsavond van de
Nederlandse Filmdagen 1992 is
de ITi|s Mn de Stad l kieda uit
gereikt aan regisseur Niek Kop
pen voor zijn documentaire Si-
ki. Een Speciale Bestuursprijs,
het eerste Gouden Kalf van deze
twaalfde editie van de filmda
gen. is toegekend aan de voor
zitter van de vroegere Neder
landse Bioscoopbond. J. Th. van
Taalingen.
De prijs van de Stad Utrecht
wordt toegekend door het colle
ge van burgemeester en wet
houders. op voordracht van een
onafhankelijke jury van Utrech
ters. Het is een aanmoedigings
prijs. bestemd voor een begin
nend filmmaker. Koppen krijgt
hem voor zijn documentaire
over de Senegalese bokser
M'Barrick Fall, aie als Battling
Siki' in 1921 met bokssport be
gon in Rotterdam. Vier jaar later
werd hij in New York vermoord
De Speciale Bestuursprijs is
een 'nieuw' Gouden Kalf en zal
in de toekomst alleen bij bijzon
dere gelegenheden worden toe
gekend. In aanmerking komen
mensen die zich achter de
schermen sterk hebben ge
maakt voor de Nederlandse
film. Van Taalingen wordt on
der meer geëerd als directeur
van de NBB en voor zijn werk
als secretaris van het Productie-
fonds voor de Nederlandse
Film.
Het programma van de Film
dagen loopt tot en met 2 okto
ber.
„Ik fotografeer niet alleen zwarte vrouwen, maar ook blanke en gemengde. Ik toon hun emoties en hun schoonheid. Vrouwen zijn mysterieus en
dat wil ik ook laten zien." foto ancUe etoundi essamba
De Leidse
Schouwburg is één
V ^7 van de m'j
dierbaarste theaters
in Nederland. Ik
kom er graag.
Sommige artiesten spreken dan
al gauw van 'mijn theater' of
'mijn publiek'. Daar ben ik
allergisch voor. Het is niet 'mijn
theater' of 'mijn publiek'. Als ik
het publiek vraag of ze de
volgende drie weken nergens
anders naar toe gaan. Dan
zeggen ze: joh, pleur op.
Het publiek komt gewoon naar
mijn voorstelling omdat ze een
gezellige avond willen. En ik
vind het hardstikke leuk als ze
komen. Ik heb ook niet één
soort publiek. Het enige dat ik
er van kan zeggen is dat het
over het algemeen uit mensen
bestaat tussen de 20 en 40 jaar.
Een 50-plusser met een vers
permanentje zie je er niet zo
gauw tussen. Maar verder is het
een heel gemiddeld publiek.
Het maakt mij eigenlijk niet
zoveel uit wie er in de zaal
zitten of in welke schouwburg ik
sta. Als de artiestenfoyer maar
goed is. En een lekkere
kleedkamer. Veel meer heb ik
niet nodig.
Ik heb bijzondere
herinneringen aan de Leidse
Schouwburg omdat het een van
de eerste grote zalen was waar
ik mijn programma op de
planken heb gebracht. Frans
Boelen was toen nog de baas.
Een geweldige
schouwburgdirecteur was dat.
Artistiek gezien, maar ook qua
gezelligheid.
Ik vind het nog steeds heel leuk
om in Leiden te spelen. Dat
komt door het personeel, het
publiek, maar natuurlijk ook
door het gebouw, de intimiteit
die van de zaal uit gaat. Het is
echt een bonbonnière. En het
publiek in de zaal, dat voelt zich
de pralines. Het is allemaal heel
'cosy'.
Als ik het toneel op ga zit de
sfeer er meteen in. In zo'n kale
kist wil dat nog weieens een half
uur duren. Dan moet ik veel
harder werken om die sfeer er
in te krijgen.
Wat ook zo gezellig is van de
Leidse Schouwburg is dat je
bijna iedereen ziet zitten. Met
mijn huidige voorstelling is dat
best belangrijk omdat het
programma heel erg op het
publiek geënt is. Maar een
première zou ik nooit in Leiden
doen, juist omdat je zo dicht op
de mensen zit. Je kunt als het
ware je moeder ruiken en de
pen van de recensent over het
papier horen krassen. Dat is mij
té close'. Maar anderen vinden
het juist een prachtig
premièretheater, ognckl m da
Nagenoeg iedereen kent het boek en/of de film.
Dat acteur Sjoerd Pleijsier van Turks Fruit' van
Jan Wolkers dan ook nog eens een solovoorstel
ling wil maken, stemt je aanvankelijk een beetje
sceptisch. Met een gevoel van 'nou, 't zal mij be
nieuwen', stap je het theater binnen. Wat hij ech
ter in een bijna twee uur durende voorstelling
zonder pauze brengt, blijkt een onverwacht
mooie solo.
Al spelend en terugblikkend vertelt hij als ik-fi-
guur over zijn grote liefde voor Olga. De aanpas
singen aan de eisen van het theater doen daarbij
zeer natuurlijk aan. Tegenover boek- en filmver
sie houdt zijn monoloog zonder meer stand.
De kracht van het verhaal weet hij door een
combinatie van knappe timing en handige bespe
ling van het publiek uit te buiten. Zo vraagt hij
ons of we die beroemde mop kennen van die
twee jongens die naar Pariis /ouden gaan. Hij
aarzelt nadrukkelijk, en als dan bijna Iedereen in
stilte 'ja. die gingen niet' heeft zitten mompelen,
gebruikt hij deze grap bij het schetsen van een
beeld van zijn schoonvader.
Centraal staat natuurlijk zijn relatie met Olga.
In een meeslepende stijl van vertellen met de no
dige aandacht voor de smeuïge anekdotes tovert
Pleijsier weer alle bekende scènes uit het boek
voor ie geest: over hun eerste ontmoeting, toen
Olga hem als lifter oppikte. hun tfOOMK huge lief
desleven in zijn atelier, het stuklopen van hun re
latie na het kotsincident tijdens een etentje, de
losse contacten daarna en tensloite fu t MM
van Olga.
De enkele toneelgebaartjes (zoals een sigaretje
roken, een wijntje drinken, wat gesjouw met
spaarzaam aanwezig meubilair enz zijn onno
dig. maar storen niet echt. Daarvoor heeft Sjoerd
Pleijsier, door zijn over het algemeen vrij sobere
spel, het publiek al te zeer in zijn macht.
Een schouwburg vol enthou
siaste kinderen, roepend en
fluitend naar Frank Groothof
die met bloemen werd overla
den na de première van Mo-
zarts Toverfluit. Opnieuw hield
Groothof zijn publiek in de ban
van een klassieke opera.
Het is natuurlijk een waag
stuk om een avondvullende
opera in een uurtje samen te
vatten. Zeker zo n ingewikkeld
verhaal als "Die Zauberflöte'
waarin zowel verheven als
sprookjesachtige elementen
voorkomen. Het waagstuk is ze
ker niet in alle op/k bfl gr-
slaagd. Liefhebbers van Mozarts
muziek kregen een luidspreker-
uitvoering te horen waarvan het
geluid soms wel erg werd ver
vormd. Vooral de koningin van
de nacht deed je beven in je
stoel. Maar, er waren ook ont
roerende aria's, gezongen door
Groothof zelf. zoals 'Mooi meis
je midden in de steen'.
Het verhaal zelf werd noodge
dwongen ingekort en ook
enigszins veranderd, maar op
een weloverwogen en knappe
manier. Toch blijf je iets mis
sen, als je de opera vaker hebt
gezien. De kinderen die deze
voorstelling zagen, zullen later
tot hun verrassing een hele an
dere Zauberflutc mm h—M II
Maar misschien heeft Frank
Groothof ze met dit theaterstuk
Als theaterproduktie is de To
verfluit schitterend en met veel
humor en smaak in elkaar ge
zet. De vogelvanger Papageno
vertelt hoe hij aan zijn Papage-
na is gekomen. Door een een
voudige hoedjesverwisseling
zien we de eenvoudige volks
jongen veranderen in een prins.
Tamino, de held van het verhaal
die te doen krijgt met de boze
koningin van de Nacht en haar
tegenstander vorst Sarastro.
Schitterend is de \<tm hi|nmg
van de hitsige sater Monostatos
die de satijnen prinses Pamina
belaagt. Alle personages worden
met veel liefde en fantasie ge
spreid dom i Mh fcoothoi n
zich voortdurend richt tot zijn
publiek. De staande malie en
de vele bossen bloemen waren
dan ook wèl verdiend.
LEIDEN: Houtwerf Keukens
Lammenschansweg 130 tel. 071-769345.
LISSE: Mieloo Bouwmaterialen
Gasstraat 17 tel. 02521-19119.
reacties van de mensen zien.
Het gastheerschap is voor mij
ook een belangrijke maatstaf
voor het antwoord op de vraag
of ik een theater gezellig vind.
Die nieuwe multifunctionele
complexen zijn vaak kaal en kil,
maar als het personeel deugt
dan maakt dat een hoop goed.
Toen ik nog niet zo bekend was
kwam ik wel in schouwburgen
In deze rubriek komen al of niet bekende
Nederlanders/streekgenoten aan het woord die hetzij
direct hetzij zijdelings met kunst of cultuur te maken
hebben. Zij praten over een kunstvoorwerp waaraan zij
bijzondere waarde hechten. Van de snuifdoos van oma
tot het grijsgedraaide muziekstuk en alles wat daar
tussen zit. Vandaag spreekt cabaretier Paul de Leeuw zijn
bewondering uit voor de Leidse Schouwburg. De
cabaretier trok vorige week volle zalen („Hallo ruftende
Leidenaren") met zijn theatershow 'Wie plukt mij'.
waar ik niet eens een kop koffie
kreeg, en waar na afloop, bij
wijze van spreken, een Driefie in
de kleedkamer lag of ik de deur
goed wilde sluiten. Het komt
nog steeds voor dat de koffie al
vóór de pauze op tafel wordt
geflikkerd. Als de voorstelling
dan een beetje uitloopt is het
koud. Over de Leidse
Schouwburg heb ik wat dat
betreft niets te klagen.
Als ik in de voorstelling Bob de
Rooy speel en de telefoon om
neem zeg ik wel: 'Met de
schouwburg/crematorium
Leiden...' Dat is in deze stad
eigenlijk niet zo van toepassing.
Maar als ik zo'n kale, multi
functionele bak sta, die ze in de
jaren zestig of
jan rusoam
zeventig uit de grond
hebben gestampt,
dan denk ik weieens:
morgen kan hier net
zo goed een kist
staan.
'n Echte ALNO is uit het goede hout gesneden.
ALNO inbouwkeulwns zijn ar m heel
veel verschillende uitvoenngen en mate
rialen. Natuurlijk ook in hout Ambachte
lijk gesneden uit hout van de bovenste
plank. Nog veel méér nieuws staat u te
wachten bt| de ALNO Select Dealer
