'Strafkorting bij
weigeren taalles'
wmJ
Werkers in thuiszorg
frauderen voor miljoenen
Zijn Polen illegale werkers of 'medevennoten'?
Binnenland
PvdA moet binnen één
seizoen boven Jan zijn
Restauratie sluizencomplex Groningen
Luitjens is burgerschap
Canada definitief kwijt
Gaswinning Noordzee
gaat fors toenemen
Wisseling van de wacht
VRIJDAG 11 SEPTEMBER 1992
3
Algemeen Nederlands Persbureau GPD Gemeenschappenke Persdrenst
Voorzitters lanceren nieuwe activiteiten
Na de zomer van 1993 moet de
PvdA klaar zijn voor de verkie
zingen voor de Tweede Kamer,
de gemeenteraad en het Euro
pees parlement. Voorzitter Rot
tenberg en vice-voorzitter Vree
man gaan een reeks activiteiten
opzetten die de partij „in één
seizoen weer op de been moet
helpen".
Dat schrijft het voorzittersduo
in een brief aan alle PvdA-leden.
Met zijn activiteiten wil het
tweetal de contacten binnen de
partij en met de achterban ver
sterken, zorgen voor meer debat
en informatie en nieuwe leden
aantrekken.
Met het oog op dat laatste
wordt de actie 'Leden bellen le
den' opgezet. Kamerleden gaan
nieuwe leden telefonisch ver
welkomen, bedankende leden
opbellen en briefschrijvers te
woord staan. Op die manier
moet het ledental weer op
80.000 komen. Nu zijn dat er
75.000.
Rottenberg en Vreeman wil
len ook doorgaan met discus
siebijeenkomsten over actuele
thema's. Er werden er al twee
gehouden: over de milieuconfe
rentie in Rio de Janeiro en over
Joegoslavië. Beide waren vol
gens het voorzittersduo een
groot succes. Binnenkort volgt
een briefing over de miljoenne-
nota. In een 'honderdtal PvdA-
centra', plaatsen waar de PvdA
-het goed of juist slecht doet,
zullen extra activiteiten worden
ontwikkeld. Rottenberg en
Vreeman zullen iedere maan
dagavond een bezoek brengen
aan één van de centra. Boven
dien zal in al die centra een
plaatselijk 'team 1994' worden
gevormd. Daarin zitten lokale
organisatoren, lokale bestuur
ders en een kamerlid. Van die
teams wordt verwacht dat zij le
den werven en meewerken aan
de verkiezingscampagnes die in
1994 moeten worden gehou
den.
Bij een frisse wind hoort ook
een nieuw logo. Onder luid pro
test verdween enkele jaren gele
den de roos in de vuist. Die zijn
nu weer terug.
APVARPWUL* In
Aduarderzijl in
de provincie
Groningen is de
ze week begon
nen met de res
tauratie van een
eeuwenoud slui
zencomplex. De
sluizen dateren
van 1706. Nog
tijdens de tach
tigjarige oorlog
werd bij de slui
zen een schans
gebouwd ter
verdediging van
de stad Gronin
gen. De restau
ratie is een on
derdeel van in
structie- en
scholingswerk
zaamheden van
de Waterbouw
kundige Oplei
ding Provincie
Groningen. Tien
gen zo hun op
leiding tot res
tauratiemede
werker. Met de
restauratie, die
feestelijk van
start ging, is een
bedrag van 1,6
miljoen gulden
gemoeid, foto
anp karel zwa-
neveld
Enquête: Geen nieuwe kerncentrales
den haag De overgrote meerderheid van de Nederlanders is te
gen de bouw van nieuwe kerncentrales. Slechts 12 procent is er
vóór. Dat blijkt uit een onderzoek dat is verricht in opdracht van
de ministeries van economische zaken en VROM. De helft van
de bevolking is vóór sluiting van de bestaande centrales. Het
aantal tegenstanders van het grootschalige gebruik van kern
energie voor het opwekken van elektricteit is wel gedaald en ligt
nu op 56 procent. Twee jaar geleden was dat nog 63 procent.
Het alternatief voor de kerncentrale de kolencentrale
wordt echter ook door 65 procent afgewezen. Eenzelfde percen
tage vindt kolencentrales wel aanvaardbaar, mits ze zijn voor
zien van milieubeschermende apparatuur. Zowel de grootscha
lige inzet van aardgas als van windenergie kan rekenen op flinke
steun, van respectievelijk 82 en 97 procent.
Zes jaar geëist tegen Joegoslaaf
Amsterdam Officier van justitie mr. J. Wortel heeft gisteren bij
de Amsterdamse rechtbank een gevangenisstraf van zes jaar ge
ëist tegen een 26-jarige Joegoslaaf. Hij zou op 1 juni een 25-jari-
ge landgenoot hebben doodgeschoten in het Leidsebosje. Een
andere. 21-jarige, Joegoslaaf werd vrijgesproken. Het motief
voor de schietpartij werd op de zitting niet duidelijk. Volgens de
officier ging het om een afrekening met een etnische achter
grond. Maar de raadsman van de verdachte vroeg zich af of het
niet eerder om een machtsstrijd onder de Joegoslaven in Am
sterdam ging. Uitspraak op 23 september.
Leerlingen kregen astma van school
haaksbergen» Een schoolgebouw in Haaksbergen wordt gesloopt
omdat de leerlingen door de slechte ventilatie last kregen van
astma en bronchitis. Burgemeester en wethouders van Haaks
bergen hebben dit gisteren bekendgemaakt. Een onderzoek naar
de Wachten van de 150 leerlingen wees uit dat de vrees dat as
best de boosdoener was, niet ldopte.
Sinds vorig jaar 109 schrijvers gedood
Amsterdam Sinds januari vorig jaar zijn 109 schrijvers en jour
nalisten gedood. In maart van dit jaar zaten er 377 gevangen.
Dat maakte de nieuwe stichting Index on Censorship gisteren
bekend in het Amsterdamse Theater De Balie. Volgens voorzitter
Mineke Schipper zijn de schokkende cijfers nog maar het topje
van de ijsberg, omdat de stichting moeilijk aan gegevens kan ko
men. De Nederlandse stichting is opgericht ter gelegenheid van
het twintigjarige bestaan van het Engelstalige maandblad Index
on Censorship.
Verzekeringsartsen dreigen met actie
utrecht Als de bedrijfsverenigingen niet binnen twee weken de
onderhandelingen over de salarissen en de inhoud van hun
werk heropenen, gaan de verzekeringsartsen actie voeren. Dat
besloten gisteren zo'n 600 verzekeringsartsen tijdens een mani
festatie in Utrecht. Er zijn ongeveer 1200 verzekeringsartsen in
Nederland. De artsen komen in het geweer tegen een verlaging
van de salarissen van nieuwe collega's en bevriezing van de pe
riodieken van verzekeringsartsen die na 1988 in dienst zijn geko
men. Ook een dreigende uitholling van hun functie zit de artsen
dwars. Ze zouden minder tijd krijgen voor begeleiding en meer
tijd moeten steken in controle.
Steekproef FIOD: 60 procent verdient zwart bij
Werkers in de thuiszorg ontduiken op grote
schaal de belastingen. Bij een steekproef van de
FIOD onder werkloze kraamverzorgsters, zieken-
verzorgsters en verpleegkundigen in de thuiszorg
bleek dat 60 procent zwart had bijverdiend. De
fraude loopt zeker in de miljoenen.
De FIOD volgde twee jaar lang een groep wer
kers in de thuiszorg. Werklozen bleken, vooral via
bemiddelingsbureaus, vaak zwart bij te verdie
nen. Maar ook mensen met een baan werkten in
hun vrije tijd zonder de inkomsten op te geven.
„Ik ben geschrokken van de omvang en de bedra
gen die sommige verpleegkundigen verzwijgen
voor de belastingdienst", aldus leider Kuijper van
het FIOD-onderzoek, „de belastingontduiking
blijkt veel omvangrijker te zijn dat we dachten.
We praten niet over tonnen maar over miljoe-
De betrokkenen worden veelal via bemiddeling
door particuliere bureaus in contact gebracht met
cliënten die thuis verzorgd moeten worden.
Cliënt en hulpverlener maken vaak onderling af
spraken over de betaling. Controle door de belas
tingdienst is bijgevolg uitermate moeilijk.
In een reactie stellen woordvoerders van het
Netwerk Thuiszorg Nederland (NTN) en de Lan
delijke Vereniging Thuiszorg (LVT) dat mensen
die via hen werk vinden, altijd gewezen worden
op de plicht om de inkomsten bij de belastingen
op te geven.
Zij schrijven de situatie toe aan het toenemen
de aantal kleine particuliere bemiddelaars die alle
regels aan hun laars lappen. Daardoor is een
'grijs' circuit ontstaan, aldus NTN en LVT.
Hooggerechtshof bekrachtigt besluit
De Nederlandse nazi-collabora
teur Jacob Luitjens mag zich
geen Canadees staatsburger
meer noemen. Het Canadese
Hooggerechtshof heeft gisteren
de intrekking van zijn burger
schap bekrachtigd. De recht
bank verwierp het beroep dat
Luitjens tegen de beslissing van
de Canadese regering had inge
diend.
Vorig jaar raakte Luitjens zijn
burgerschap kwijt omdat hij dat
had verkregen door bij aan
komst in Canada vanuit Para
guay in 1961 zijn zwarte bladzij
den uit de Tweede Wereldoor
log te verzwijgen. De 73-jarige
botanicus werd in 1948 in Ne
derland bij verstek tot levens
lang veroordeeld wegens sa
menwerking met de nazi's en
de arrestatie van verzetsmensen
en joden. Na een verblijf in Pa
raguay emigreerde hij in 1961
naar Vancouver, waar hii in
1971 de Canadese nationaliteit
verwierf.
Nederland heeft om uitwijzing
van Luitjens verzocht op basis
van een verdrag tussen de twee
landen dat vorig jaar van kracht
werd. Luitjens kan echter nog
niet worden uitgewezen. Er
moet eerst nog uitspraak ko
men in een andere procedure,
waarin Luitjens heeft gevraagd
om een heronderzoek van zijn
geval door de immigratierech-
De Rotterdamse rechter buigt zich nog
dit jaar over een zaak die voor ongeveer
vierhonderd buitenlandse werknemers
in Nederland en hun werkgevers grote
gevolgen kan hebben.
Lesman en Partners in Lekkerkerk, met
bureaus in Hoom en het Westland, heeft
het afgelopen jaar zo'n vierhonderd bui
tenlandse werknemers naar Nederland
gehaald. Lesman zegt dat hij de mannen
voor het merendeel Polen als me
devennoten van zijn bedrijf heeft bin
nengehaald. Volgens het Openbaar Mi
nisterie en de ministeries van justitie en
sociale zaken en werkgelegenheid gaat
i illegale buitenlandse
nemers.
etgew
erkne:
Het Rotterdamse Openbaar Ministerie
heeft besloten Lesman te vervolgen. De
officier van justitie zal moeten bewijzen
dat Lesman volgens Nederlands recht
niet kan spreken over medevennoten,
omdat ze geen werkelijke deelgenoten in
zijn bedrijf zouden zijn. Ze worden door
Lesman slechts naar Nederland gehaald
om in de tuinbouw te werken.
Als de Rotterdamse rechter in zijn uit
spraak het eens is met de aanklachten en
Lesman veroordeelt, zijn de gevolgen
voor vierhonderd Polen en hun werkge
vers grpot. De Polen worden dan aange
merkt als illegale buitenlandse werkne
mers en zullen worden opgespoord en
het land uitgezet.
De tuinders bij wie ze werkzaam zijn ge
weest, zullen naar verwachting worden
vervolgd. Ze krijgen voorts voor het in
dienst hebben van een illegale buiten
landse werknemer een boete van 2000
tot 4000 gulden. Bovendien zal justitie
deze werkgevers waarschijnlijk aanspra
kelijk stellen voor het niet inhouden en
afdragen van belastingen en sociale las
ten.
Mocht de Rotterdamse rechter van me
ning zijn dat Lesman niet heeft gehan
deld in strijd met de Wet Buitenlandse
Werknemers, dan zit Justitie met een
groot probleem. „Dan zal het voor ons
zaak zijn de eventueel geconstateerde
gaten in de wet te dichten. Dat zou wel
enkele jaren kunnen duren. Vooralsnog
gaan we er van uit, dat we in onze stel-
lingame door de Rotterdamse rechter
worden gesteund".
Werkgevers kunnen op projectbasis per
soneel inhuren. Allemaal mede-venno
ten, leggen Lesman en Partners uit aan
hun klanten. „In de praktijk betekent
een en ander dat U geen sociale lasten
en verzekering behoeft af te dragen.
Heeft U geen werk meer dan bent U ook
geen salaris verschuldigd, omdat het
personeel niet in vast dienstverband bij
u gewerkt heeft". In een wervende tekst
legt Lesman en Partners uit dat de Polen
geen verblijfsvergunning nodig hebben
„Ook visumplicht komt voor de mensen
met de Poolse nationaliteit niet meer
aan de orde. De Wet Buitenlandse Werk
nemers is op de vennoten van een ven
nootschap onder firma niet van toepas
sing omdat er geen arbeidsverhouding
bestaat", schrijft het bureau. Dat laatste
i blijken in een rechtzaak.
dwijning van hun dochter ver
schillende keren van mensen in
Duitsland gehoord dat ze
Nymphe zouden hebben ge
zien.
'Aktenzeichen: XY...Ungelöst'
wilde wel een item over
Nymphe Poolman uitzenden,
maar eiste daarvoor wel een
verzoek daartoe van de Neder
landse justitie en alle medewer
king. De officier van justitie wei
gerde dat omdat justitie volgens
hem niet kon voldoen aan de
criteria die het programma stelt.
Er moeten aanknopingspunten
zijn dat het om een misdrijf
gaat en er dienen vragen te zijn
die mogelijk kunnen leiden tot
opsporing van de daders.
Rechtbankpresident Van Del-
den oordeelde dat justitie inder
daad niet aan de criteria kan
voldoen. „De justitiële autoritei
ten vrezen ernstig voor een mis
drijf. maar concrete aanwijzin
gen zijn er niet."
Van Delden stelde ook dat de
verdwijning van Nymphe Pool
man in Duitsland al ruim
schoots in de publiciteit is ge
weest. „Het enige aanknopings
punt voor een uitzending in
Duitsland is op dit moment het
feit dat het ouderlijke huis van
Nymphe slechts op enkele kilo
meters 'van de Duitse grens
lip."
Kans op AIDS
niet kleiner
door methadon
AMSTERDAM ANP
Het gratis verstrekken van me
thadon en schone injectienaal
den lijkt geen effectieve metho
de om de verspreiding van AIDS
te beperken. Dat constateert de
psychologe Hartgers van de GG
GD in de hoofdstad. Ze was
ervan uitgegaan dat het Amster
damse methadonprogramma
een preventief effect zou heb
ben. Methadongebruikers im
mers hoeven minder vaak (he
roïne) te spuiten en kunnen
gratis schone spuiten krijgen.
Regelmatige methadonget>rui-
kers echter blijken net zo vaak
te spuiten en door hun gedrag
net zoveel risico te lopen op in
fectie met het AIDS-virus als
verslaafden die korter en/of on
regelmatig methadon gebrui
ken.
Hartgers onderzocht ook het
gedrag van een aantal drugs-
spuiters die weten dat ze sero-
pwlUai rijn hrintig proem
van hen stelde in een periode
van vier maanden anderen
bloot aan het gevaar van AIDS-
besmetting: 17 procent door
onveilige seksuele contacten en
3 procent door het weggeven
van een gebruikte spuit.
Justitie heeft volgens de Haagse
rechtbank gelijk met zijn weige
ring om het Duitse opsporings
programma 'Aktenzeichen: XY-
...Ungelöst' te vragen om aan
dacht te besteden aan het ver
dwenen Groningse meisje
Nymphe Poolman. Haar ouders
hadden geëist dat justitie mede
werking aan het opsporingspro
gramma zou bieden. Het meisje
is sinds 28 november 1991
spoorloos verdwenen.
De ouders hadden hun hoop
gevestigd op het Duitse opspo
ringsprogramma. Volgens de
ouders hebben ze sinds de ver-
De winning van aardgas op het
Nederlandse deel van de
Noordzee zal de komende jaren
verder toenemen van 21 miljard
kubieke meter vorig jaar tot 32
miljard kuub in 1995. Ondanks
hun geklaag hebben de olie
maatschappijen onverminderd
veel belangstelling voor een
veld op de Noordzee, zei ener-
giedeskundige Scholten van het
ministerie van economische za
ken gisteren op een symposium
in Amsterdam.
De onverminderde belang
stelling is opmerkelijk omdat
vorig jaar nog grote maatschap
pijen als Statoil en BP zich te
rugtrokken. Bovendien klaag
den de bedrijven onlangs nog
dat van elke gulden die ze op de
Noordzee verdienen ongeveer
drie kwartjes verdwijnen in de
Nederlandse schatJdst. Scholten
wees erop de zogeheten 'inde
pendents' (onafhankelijken),
kleinere maatschappijen die ge
specialiseerd zijn in gaswin
ning, direct de plaats van de
vertrekkers innemen.
Scholten schrijft de interesse
van de maatschappijen toe aan
de unieke aanpak in Nederland,
die bekend staat als het kleine-
veldenbeleid. Het exploiteren
van zeer kleine veldjes op de
Noordzee wordt gestimuleerd
om de gasbel in Slochteren te
sparen. Die aanpak staat op de
tocht door de liberalisering van
de Europese gasmarkt die Brus
sel voor ogen staat. Naast Ne
derland zijn ook Duitsland,
Frankrijk, België en Spanje daar
echter mordicus tegen. Volgens
Scholten zijn maatschappijen
alleen bereid om grote investe
ringen in kleine velden te doen
als ze enige zekerheid hebben
over de prijzen.
Nymphe Poolman
komt niet op
Duitse televisie
- V >jP
CDA en PvdA nemen voorschot op einde wachtlijsten
CDA en PvdA willen migranten die weigeren Nederlands
te leren, korten op hun uitkering. De regeringspartijen
vinden dat de schoolleiding de sociale dienst moet waar
schuwen als een migrant weigert taallessen te volgen
(bijvoorbeeld door de les te verzuimen), terwijl zijn ken
nis van het Nederlands gebrekkig is.
Het leren van Nederlands is
voor migranten nog niet ver
plicht, omdat er voor de cursus
sen grote wachtlijsten zijn. Mi
nister Ritzen van onderwijs
heeft goede hoop dat die eind
1993 zijn weggewerkt, zei hij
gisteren tijdens overleg met de
Kamer over het volwassenenon
derwijs. Het kabinet heeft voor
de komende drie jaar 100 mil
joen extra uitgetrokken om de
wachttijden te bekorten.
Als de wachtlijsten zijn inge
lopen, wil het kabinet naar een
verplichting toe om taalles te
volgen. CDA'er Huibers vindt
strafkortingen „logisch en hel
der" als migranten weigeren
hun Nederlands bij te spijkeren.
Hij kreeg bijval van PvdA-ka-
merlid Witteveen.
Hoewel er meer geld beschik
baar is voor cursussen Neder
lands, groeien in sommige ge
meenten de wachtlijsten, con
stateerde WD-kamerlid Gin
jaar-Maas. Ritzen is echter niet
bereid die gemeenten tegemoet
te komen. „Dat zijn gemeenten
die er in hun beleid weinig aan
dacht voor hebben", aldus Rit-
Hij benadrukte dat taallessen
voor migranten niet louter een
taak is van de rijksoverheid,
maar óók van de gemeenten.
Sommige gemeenten schroef
den hun uitgaven voor taalles
sen terug toen het kabinet met
extra geld over de brug kwam.
Het plan van Ritzen om de
gelden voor de scholing van vol
wassenen op rekening van de
gemeenten over te maken, stuit
op grote weerstand in de Twee
de Kamer. CDA en WD vinden
dat het geld rechtstreeks naar
de onderwijsinstellingen moet
om te voorkomen dat de ge
meenten invloed kunnen uitoe
fenen op het beleid van de on
derwijsinstellingen.
Amersfoort Luitentant-generaal Wilmink (I) heeft
gisteren in Amersfoort het bevel over de Koninklijke
Landmacht officieel overgedragen aan de 51 -jarige
generaal-majoor Couzy. Wilmink zei bij zijn afscheid
dat de landmacht na alle bezuinigingsrondes niet
meer tegemoet kan komen aan de nieuwe eisen die
vredesoperaties stellen. Dat vraagt een groter aantal
beroepsmilitairen dat voor een aantal jaren wil die
nen. Hij vroeg de politiek om „de mensen van de
landmacht niet te laten verdrinken in een woeste
branding van over elkaar rollende herstructurerings
opdrachten". Wilmink (57) wordt in het Duitse Hei
delberg commandant van Landcent, het nieuw te
vormen NAVO-commando over de geallieerde
landstrijdkrachten in Centraal-Europa.
foto anp frans van der linde
