Goldreyer
ontkent
fraude
Zo makkelijk was'n
nooit!
PC nog
mgjSgijS
Voorstellingen De Chatel
wegens ziekte afgelast
Cultuur Kunst
Wandtapijten Harry Boom permanent in Rijksmuseum
Siamese vleugel te koop
je komt Ogen en oren tekort. Haarlemmerstraat 122,071-140166
WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1992
21
Expositie stichting Beeld en Grafiek
leiden Ter gelegenheid van het vijfjarig bestaan van de stichting
Beeld en Grafiek is er tot en met 15 oktober in het Sylviuslabora-
torium een tentoonstelling van werk van vijf kunstenaars inge
richt. Speciaal voor deze expositie maakten Astrid Vlasman,
Hennie Roest, Erik Jan Kuiper, Feng en Frank Berbée hun zelf
portret. Het Sylviuslaboratorium, Wassenaarseweg 72, is tijdens
werkuren geopend.
Textiel in Streekmuziekschool
alphen aan den run Van de hand van Lidy van der Spek is tot 7
november in de Streekmuziekschool Alphen aan den Rijn textiel
in gemengde technieken te zien. Van der Spek werkt nu eens ab
stract, dan weer figuratief. Haar werken hebben de titels van ge
dichten. De Streekmuziekschool is gevestigd aan het Burge
meester Visserpark 30.
Groninger Museum krijgt serie vazen
Groningen Het Groninger Museum heeft van de Italiaanse fa
brikant AJessi (huishoudelijke artikelen) een serie van honderd
vazen gekregen, die zijn gedecoreerd door kunstenaars, archi
tecten en designers uit de hele wereld. Een woordvoerster van
het museum spreekt van „een fantastische aanwinst".
De vazen vormen tot 21 september een onderdeel van de ten
toonstelling „Voorbeeldige Industrieën: Alessi, Swatch, Vor-
werk." De 'basisvaas' is ontworpen door de Italiaanse architect
Alessando Mendini, die ook de nieuwbouw heeft ontworpen
voor het Groninger Museum. Het idee voor het hele vazenpro-
ject kwam ook van de Italiaan. Onder de kunstenaars die een
vaas hebben gedecoreerd zijn Antonio Abate, Nicola de Maria,
Anna Gili en Frederic Bruly Bouabré.
Onderzoek: 'Newmanovergeschilderd
De Amerikaanse restaurateur Daniel Goldreyer blijft erbij
dat hij de restauratie van het schilderij .Who's afraid of
red, yellow and blue III" van Barnett Newman correct
heeft uitgevoerd. ,,Ik blijf achter mijn werk staan. Het is
nog steeds een succes", liet hij gisteravond weten in re
actie op de aanvullende rapportage van het gerechtelijk
laboratorium, die gisteren openbaar werd gemaakt.
AMSTERDAM ANP/GPD
Uit dat rapport blijkt dat Gol
dreyer het schilderij niet heeft
gerestaureerd, maar simpelweg
heeft overgeschilderd. Het on
derzoek onderschrijft de con
clusie van een eerder rapport
van het gerechtelijk laboratori
um dat in november vorig jaar
verscheen.
Goldreyer blijft ook nu op het
standpunt staan dat hij de res
tauratie succesvol heeft uitge
voerd. Dat de conclusies van de
aanvullende raportage gelijk
zijn aan het eerste onderzoek,
verbaast hem niet. De onder
zoekers waren eender en zullen
zichzelf niet zo maar tegenspre
ken.
Omdat de Amerikaanse res
taurateur nog geen kopie heeft
ontvangen van het recente on
derzoek, onthoudt hij zich van
verder commentaar.
Grondig monsteronderzoek
wijst nu uit dat hij op de rode
onderlaag tenminste vijf extra
lagen heeft aangebracht. Drie
lagen zijn niet transparant rood
en bezitten de karakteristiek
van een moeilijk te verwijderen
alkydhars.
Het Gerechtelijk Laboratori
um kwam ook in zijn onderzoek
van november 1991 tot de con
clusie dat er sprake was van
overschilderen, maar heeft nu
met extra zekerheid vastgesteld
dat Goldreyer behalve op een
smalle rand langs het blauwe
gebied, aan het hele oorspron
kelijke rode gedeelte een dek
kend rood heeft toegevoegd. Hij
heeft bovendien verschillende
lagen vernis aangebracht. Ook
het slotvemis blijkt op alkyd-
hars-basis gemaakt.
De hoofdstedelijke cultuur
wethouder Ernst Bakker maakte
gisteren bekend dat een Ne-
wyorkse advocaat onderzoekt of
leiden
Alle voorstellingen die de dansgroep Krisztina de Chatel vanaf
vanavond in het LAKTheater zou geven, gaan wegens ziekte niet
door. Ook de première van haar ballet 'Paletta', die vrijdagavond
eveneens in het LAKTheater zou zijn. komt te vervallen. Kriszti
na de Chatel is in zwaar overwerkte toestand in het ziekenhuis
opgenomen, aldus een medewerkster van het LAK. Of de pre
mière toch, op een later tijdstip, in Leiden zal plaatsvinden, kon
zij niet mededelen. Een eerder gehouden interview met De Cha
tel wordt zaterdag in de Uit-bijlage van deze krant geplaatst.
er juridische procedures tegen
Goldreyer en zijn bedrijf moge
lijk zijn. Bakker wilde daar niet
nader op ingaan omdat er „gro
te belangen en aanzienlijke be
dragen mee zijn gemoeid." Het
Amerikaanse rechtssysteem
vereist in elk geval een omvang
rijk jurisprudentie-onderzoek
omdat zaken van een vergelijk
bare omvang niet eerder voor
kwamen.
Goldreyer heeft het overschil
deren altijd ontkend en diende
daarom begin dit jaar voor 225
miljoen gulden aan schade
claims in tegen onder meer
meer Stedelijk Museum-direc
teur Beeren en de restauratie-
deskundige prof. Ernst van de
Wetering. Omdat hij „tenslotte
niet de woordvoerder van Gol
dreyer is" wilde Bakker ook
daar geen nadere informatie
over verstrekken
Stedelijk Museum-directeur
Wim Beeren benadrukte giste
ren opnieuw dat hij de ontken
ning van Goldreyer altijd ernstig
heeft willen nemen zolang het
tegendeel niet bewezen was. Hij
geeft nu echter definitief toe dat
de restaurateur in gebreke bleef
hem op de hoogte te stellen van
zijn veranderde werkwijze.
Beeren deelde verder mee dat
„het museum op toegewijde
wijze aandacht zal blijven be
steden aan het schilderij, ook in
deze kwestie". Hij is van plan
het werk ook in de toekomst af
en toe te exposeren, waarbij
dan over de geschiedenis sinds
de vernieling in 1986 informatie
wordt verstrekt. Beeren: „Dat
impliceert dat de naam New
man niet aan het schilderij
wordt onthouden." Hij blijft zo
bij zijn opvatting dat de restau
ratie „goed en bevredigend" is
verlopen en dat hij het werk als
„een geliefde invalide" voor het
museum wil behouden.
„Vooral omdat het de liefde
voor het weefvak op deze ma
nier een beetje kan aanwakke-
De vier wandtapijten vormen
samen een vierluik: twee grote
tapijten van elk vier bij vijf me
ter, onmiddelijk aan de zijkant
van de doorgang van de Erega
lerij, en twee kleinere tapijten
op de daarnaast gelegen muur
vlakken.
Het Rijksmuseum vroeg
Boom in februari 1988 een 'vi
sueel en gevoelsmatig tweeluik'
te ontwerpen voor de voorzaal
van de Eregalerij, waar Rem-
brandts Nachtwacht hangt. De
opdracht is gegeven in het ka
der van de zogenaamde 1% re
geling naar aanleiding van de
renovatie van de voorhal en de
Eregalerij van het Rijksmuseum.
Dit percentage van de bouw
kosten wordt meestal besteed
aan een modem kunstwerk.
Eregalerij
Het museum wilde een 'textiele
gobelin-achtige oplossing' voor
de muren aan de beide kanten
van de doorgang naar de Erega
lerij. Oorspronkelijk waren deze
muren beschilderd door Georg
Strum, maar in de jaren vijftig
werden de schilderingen bij een
renovatie verwijderd. De muren
waren behangen met 17de
eeuwse wandtapijten, totdat het
Rijksmuseum vond dat deze
hoognodig aan vervanging toe
Toen Boom de opdracht
kreeg had hij al een jaar de tijd
gehad om te bedenken hoe hij
het zou aanpakken. Daarom
heeft hij in negen weken een
ontwerp kunnnen maken. Dat
werd een proces van meer dan
zestig tekeningen en aquarellen.
Hij was zich wel degelijk bewust
van de beladenheid van een
modem kunstwerk in een mu
seum van oude kunst en kunst
nijverheid. „Het was een zwaar
proces. Ik moest rekening hou-
Na een produktie van zes man
jaren zijn de vier wandtapijten
van Harry Boom vorige week in
het Rijksmuseum in Amsterdam
opgehangen. Boom is hiermee
de enige levende (Rotterdamse)
kunstenaar van wie permanent
een kunstwerk in de voorzaal
van de Eregalerij hangt.
Vier wevers van de Damast en
Tapisserie Weverij Tilburg
werkten vanaf 1989 aan de
wandtapijten. Harry Boom zelf
vond het een eer om de op
dracht te volbrengen. Hij is er
trots op dat hij de oude, tegen
woordig bijna verguisde tapis
serietechniek kon toepassen.
Wandtapijten van Harry Boom in het Rijksmuseum: een modem kunst
werk in een museum van oude kunst en nijverheid.
foto gpd emiel van lint
den met de 17de eeuwse schil
derkunst en met het 19de eeuw
se gebouw van Cuypers, terwijl
ik streefde naar een zo'n auto
noom mogelijk kunstwerk. Het
moest ook op een andere plaats
kunnen hangen", vertelt Boom.
De licht- en schaduwwerking
van de aanwezige schilderijen
legde hij vast in schetsen, zodat
hij een richtlijn had. Daarnaast
hield hij rekening met het inval
lend licht door de prominent
aanwezige glas-in-loodramen.
Fondkleuren
Bij de tapijten is sprake van
kleurlagen, vervloeiïngen en ac
centuering van de belijning: de
laag van fondkleuren, die van
de kleine en grotere lijnen met
een karakter van arceringen, en
tenslotte de grote, donkere be
lijning in de twee grote wandta
pijten. „Daarbij zijn er, aldus
Boom, „verschillende taken. Die
van de lijn als richting, die van
de kleur en ten derde hoe de lijn
als beeld van de kleur gebruikt
kan worden om de ruimte van
die kleur te onderzoeken."
Volgens Boom is er in het
weinige dat op de wandtapijten
staat ontzettend veel te zien en
te beleven. Het gaat over den
ken, over de grenzen van ein
digheid en oneindigheid. Let
terlijk is dat volgens hem te zien
bij de afsluitende vertikale lij
nen links op het grote linker ta
pijt en rechts op het grote rech
ter tapijt, terwijl de belijning
aan de zijden aan de kant van
de Eregalerij een meer open ka
rakter heeft.
Het zwarte vierkant, dat uit
een serie in elkaar vervloeiende
donkere vierkanten is opge
bouwd, verwijst naar het men
gen met veel tinten verf dat re
sulteert in een bijna zwarte
kleur. De smalle rechthoek, die
is uitgevoerd in hele lichte tin
ten, verwijst naar het mengen
van kunstlicht met als resultaat
Ter gelegenheid van de instal
latie van deze vier wandtapijten
worden de ontwerptekeningen
van Harry Boom en met 13 sep
tember getoond in de Eregalerij
(kabinet 236) van het Rijksmu
seum.
Amsterdam Deze zeldzame dubbelvleugel van Pleyel uit 1898 wordt een dezer dagen bij het veilinghuis
Sotheby's in Amsterdam geveild. De vleugel was lange tijd in gebruik op het conservatorium van Versail
les. Van de 50 exemplaren die de Franse pianofabriek Pleyel indertijd maakte zijn er nog slechts zes in ge
bruik. Sotheby's vraagt voor de Siamese vleugel een spotprijs: 60.000 gulden. foto anp
Packard Bell Personal Computer
Legend 325-SX *80386SX microprocessor *kloksnelheid 25
jj Mhz *2 MB Ram geheugen uitbreidbaar tot 8 MB *40 MB harde
schijf *3.5" en 5.25" diskdrives *super VGA kleurenmonitor
resolutie 1024x768 *MS-DOS 5.0, Lotus Works en Nederlands
instructieprogramma, allemaal geïnstalleerd geleverd.
I JAAR GARANTIE
4 NIEUWE
SUPERVISION
GAMES
2Q95
Olympic Trials
Police Bint 29.^
9995
Superblock
Grand Prix 29.^
