Deense premier wil nieuw
referendum Maastricht
Burgeroorlog in Tadzjikistan nog slechts kwestie van tijd
Buitenland
Openbare executies
starten in Afghanistan
Sarajevo over drie dagen zonder voedsel
'Immigranten brachten
Duitsland extra groei'
DDR was in 1983 DDT
Tankgranaat zorgt voor
opschudding in Moskou
DINSDAG 8 SEPTEMBER 1992
7
Trend naar 'ouibij Franse kiezers
Bosbranden bij Athene onder controle
athene Een speciale brandweermacht is er gisteren in geslaagd
de bosbranden ten noorden van de Griekse hoofdstad Athene
onder controle te krijgen. Alleen bij Varnavas, 35 kilometer ten
noorden van Athene, en bij Kalamos aan zee (zie foto) laaiden
de vlammen nog hoog op. Bij de brand werden bijna 2500 hec
tare bos verwoest. Regeringswoordvoerder Magginas zei gisteren
dat het vuur is veroorzaakt door „georganiseerde brandstich
ters". foto epa
Massagraf Securitate ontdekt
bukarestBij een bolwerk van de voormalige Roemeense gehei
me dienst Securitate is een massagraf gevonden met zeker 140
skeletten. Men neemt aan dat op het terrein in het dorp Caciula-
ti. 20 kilometer van Bukarest, nog veel meer graven liggen. De
slachtoffers, onder wie een groot aantal kinderen, waren allen
half naakt en op een diepte van maar 30 tot 50 centimeter be
graven. Een aantal van hen droeg sporen van fysiek geweld of
kogels. Ook hadden velen gebroken botten. Het massagraf da
teert uit de jaren '50 en bevat waarschijnlijk hele boerenfamilies
die zich in die tijd hebben verzet tegen de onteigening van hun
landbouwgronden.
Ongeluk in Litouwse kerncentrale
moskou De Litouwse kerncentrale Ignalina is gisteren weer op
gestart na een ongeluk in het koelsysteem van de eerste reactor
van de installatie. De tweede reactor ligt al maanden stil wegens
technische mankementen. De centrale, die voorziet in 60 proent
van de Litouwse energiebehoefte, is van het het Tsjemobyl-type.
Milieugroepen en technici zijn van mening dat alle reactoren
van dit type stilgelegd zouden moeten worden omdat ze te ge
vaarlijk zijn. Rusland en de andere voormalige Sovjet-republie
ken hebben echter geen geld voor de aanschaf van nieuwe cen
trales of voor alternatieve energiebronnen.
Londense Zoo voorlopig gered
londen De oudste dierentuin ter wereld in Londen kan voorlo
pig open blijven dankzij giften van particulieren "en een vette
cheque van de emir van Kuwayt. De dierentuin in Regeni's Park
kondigde in juni de dreigende sluiting aan. De in 1828 gestichte
Zoo kan voooral open blijven door een gift van ruim 6 miljoen
gulden van de emir van Kuwayt. Extra bezoekers brachten nog
eens 1,5 miljoen gulden in het laatje.
Parachutisten storten neer in Illinois
hinckley Twaalf Amerikaanse parachutisten zijn gisteren omge
komen toen hun vliegtuig na het opstijgen neerstortte in een
veld bij de plaats Hinckley, 80 km ten westen van Chicago. Alle
inzittenden verloren het leven. De oorzaak van het ongeval is
nog niet bekend.
Een op de tien Duitse bomen gezond
keulen De Duitse bossen zijn er dramatisch slecht aan toe.
Voorzitter Dertz van de Duitse bosvereniging meldde gisteren
dat nog maar 13 procent van de wouden in Duitsland volledig
gezond is. Hij pleitte voor een milieubelasting voor de vervuilers,
van automobilisten tot industrieën. Dat kan volgens hem een
stimulans zijn de uitstoot van schadelijke stoffen te beperken.
Het geld zou moeten worderï gebruikt voorr bosbehoud.
Golfoorlog kostte Arabieren 1 biljoen
abu dhabi De Arabische landen hebben door de Iraakse invasie
van Kuwayt en de daarop volgende Golfoorlog 1 biljoen (1000
miljard) gulden verloren, zo blijkt uit een rapport van de Arabi
sche Liga., Het verliescijfer omvat schade aan de infrastructuur,
een tegenvallende economische ontwikkeling en hogere uitga
ven voor defensie. In Kuwayt werd voor 260 miljard gulden ver
nield en in Irak voor 300 miljard. Daarnaast betaalden Kuwayt,
Saudi-Arabië en de Arabische Emiraten 135 miljard gulden mee
aan de kosten van Desert Storm. Verder liepen de Arabische
economieën door de oorlog een groeivertraging op. Het Bruto
Nationaal Produkt groeide in de jaren tachtig met gemiddeld 3
procent, in 1990 nog maar met 1,2 procent en daalde in 1991
met 7 procent.
Drie mannen in park Kabul opgehangen
Voör het eerst sinds de machts
overname in april heeft het isla
mitische bewind in de Afghaan
se hoofdstad Kabul een open
bare executie voltrokken. Onder
het oog van zeker 10.000 men
sen werden in een park drie
jonge mannen opgehangen.
Hun proces vond plaats achter
gesloten deuren en niemand
kon vertellen welke misdaden
zij hadden begaan. Naar ver
luidt zitten nog tientallen men
sen in de dodencel te wachten.
De fundamentalistische rege
ring heeft laten weten met de
openbare ophangingen te wil
len laten zien dat ze van plan is
Groot-Brittannië dumpt
geheim overbodige
de Atlantische oceaan. Dit heeft
de milieuorganisatie Greenpea
ce gisteren gezegd. De afgelo
pen vijf jaar is volgens Green-
peace op deze manier al ruim
7600 ton munitie geloosd. Dit
De Deense premier Poul Schlüter is van plan opnieuw
een referendum uit te schrijven over de Europese een
heid. De Denen verwierpen in juni met 51 procent meer
derheid het Verdrag van Maastricht. Het is niet mogelijk
de kiezers nogmaals te laten stemmen over het verdrag.
Een tweede referendum zou daarom moeten gaan over
een nieuwe overeenkomst, waarin de toekomstige ver
houding van Denemarken met de Europese Gemeen
schap wordt geregeld.
Rtr-afp-dpaten instemmen met een specia
le regeling voor Denemarken.
Volgens Schlüter kan het refe- Inmiddels groeit in Frankrijk
rendum in de eerste helft van de steun voor Maastricht. Vol-
1993 worden gehouden. Het gens een opiniepeiling zou nu
wachten is nu op de reactie van 59 procent van de Franse kie-
de overige EG-landen. Zij moe- zers 'ja' stemmen en 41 procent
'nee'. De Fransen spreken op 20
september in een referendum
hun oordeel uit over het een
wordingsverdrag. De laatste da
gen is een trend waarneembaar
naar een 'ja'-stemming, nadat
president Mitterrand in een te
levisiedebat het verdrag had
verdedigd.
Mochten de Fransen onver
hoopt toch 'nee' zeggen, dan
willen de Britten blijven samen
werken binnen de EG. Dat zei
de Britse premier Major giste
ren in Londen. „Er is geen kans
dat de EG-trein zal ontsporen",
zei Major. „Zij kan alleen afge
remd worden." Overigens bleef
de premier bij zijn standpunt
De Duitse ministers Waigel
(Financiën) en Möllemann (eco
nomische zaken) hebben giste
ren in het dagblad Bild gepleit
voor een beperking van de be
voegdheden van de EG. Brussel
zou taken moeten teruggeven
aan de nationale en regionale
regeringen. „Alleen dan kan Eu
ropa overzichtelijk en bestuur
baar worden", aldus de minis
ters. De vergaande bevoegdhe
den zijn het grootste bezwaar
van de Fransen en Denen tegen
Maastricht.
Hulpvluchten nog niet hervat na neerschieten vliegtuig
Vrouwen koken in de straten van Sarajevo nadat de electridteit in de belegerde stad is uitgevallen. Over drie dagen is het voedsel op. foto afp
sarajevo-geneve ap-cpd
De voedselvoorraden in Saraje
vo zijn waarschijnlijk binnen
drie dagen op. Dat heeft een
woordvoerster van de Verenig
de Naties (VN) gisteren gezegd.
De huidige voedselkonvooien
naar de belegerde Bosnische
hoofdstad voorzien maar in
eenderde van de behoefte.
De VN dringen bij de strijden
de partijen aan op garanties
voor een vrije doorgang van
hulptransporten. VN-functiona-
ris Cyrus Vance en EG-afgevaar-
digde Owen hebben gisteren de
strijdende partijen opgeroepen
morgen hierover te overleggen.
De luchtbrug op Sarajevo kan
dan hervat worden. Sinds het
neerschieten van een Italiaans
vliegtuig zijn de hulpvluchten
opgeschort.
Ook over land verloopt de
hulpvoorziening moeizaam. De
konvooien moeten door het ter-
ritorium van de verschillende
partijen, waar vaak nog gevoch
ten wordt. Frankrijk wil dat de
konvooien snel onder militaire
bescherming worden geplaatst,
zo heeft een regeringswoord
voeder gisteren gezegd.
De secretaris-generaal van de
VN, Boutros Boutros-Ghali, wil
de vredesmacht voor Joegosla
vië uitbreiden van 1.500 man
tot ongeveer 8.000. Nederland
zou ongeveer 200 man extra
moeten leveren. De troepen
moeten de humanitaire missie
van de VN in Bosnië bescher-
De Serviërs in Bihac, Jajce en
Sarajevo stellen voor twaalf uur
komene zaterdag hun zware
wapens onder toezicht van de
VN. Dat zei de leider van de Ser
viërs in Bosnië, Radovan Karad
zic, gisteren. Vance en Owen
hadden dat zondag geëist.
Duits economisch onderzoeksinstituut:
De 3,6 miljoen buitenlanders
die tussen 1988 en 1991 Duits
land zijn binnengekomen, heb
ben gezorgd voor extra econo
mische groei. Het Rijnland-
Westfaalse Instituut voor Eco
nomisch Onderzoek (RW1)
maakte gisteren bekend dat de
gemiddelde economische groei
van 3,8 procent in die jaren
zonder de immigranten op 2,5
procent zou zijn uitgekomen.
Bovendien betaalden de immi
granten vorig jaar rond de 30
miljard mark aan belastingen
en sociale premies, terwijl Bonn
16 miljard uitgaf voor de op
vang van immigranten, asiel
zoekers en etnische Duitsers uit
Oost-Europa.
Van de 1,7 miljoen potentiële
werknemers onder de immi
granten hadden er eind vorig
jaar 1,3 miljoen in West-Duits-
land werk gevonden. Tegelijker
tijd daalde de werkloosheid
daar met 550.000 tot 1,7 mil
joen. Werkloze Westduitsers
hebben dus meegeprofiteerd
van de extra economische groei,
constateert het RW1.
Het geweld tegen asielzoekers
lijkt echter gewoon door te
gaan. Zondagnacht raakten
twee Vietnamese vrouwen en
zeven Duitse kinderen gewond
bij een aanval van rechts-extre-
misten met brandbommen op
een appartementengebouw in
het Oostduitse Halle. In het
Beierse Marktredwitz trachtte
gisteren een onbekende een
doorgangshuis voor 72 asielzoe
kers uit Rusland, Roemenië en
Polen in brand te steken. De po
ging mislukte. Directeur Wer-
thebach van de Duitse binnen
landse veiligheidsdienst zei gis
teren te vrezen voor een „aan
houdende geweldgolf op hoog
berlijn
Het nieuws over het dramati
sche milieubeleid van de com
munisten in de voormalige
DDR heeft gisteren een nieuw
dieptepunt bereikt. De actuali
teitenrubriek Kontraste meldde
gisteren dat in de gebieden
Brandenburg, Mecklenburg-
Vorpommem, Sachsen-Anhalt
en Sachsen in 1983 enkele dui
zenden vierkante kilometers
landbouwgrond met meer dan
3,7 miljoen liter DDT zijn be
werkt om een dreigende aantas
ting van bomen te voorkomen.
Volgens een deskundige is „een
dusdanig massale dosering gif
in Midden-Europa niet eerder
voorgekomen".
Alleen al in en rond Potsdam
werden volgens boven water ge
komen documenten 250 kin
derspeelzalen, campings, scho
len, volkstuintjes en woonhui
zen vergiftigd. Om de werking
van het DDT te verhogen wer
den de kankerverwekkende stof
lindaan en 20 procent dieselolie
bijgevoegd. De operatie werd
geheim gehouden. Zelfs de 4000
landarbeiders en boswachters
werden niet op de hoogte ge
steld van het sproeien.
Volgens Kontraste zijn de
twee verantwoordelijke DDR-
functionarissen tegenwoordig
in dienst bij het i
landbouw.
Aanslag op directeur orgaankliniek
van me overgebleven", zei het
beoogde slacntoffer, kliniekdi
recteur Gritsenko. Hij toonde
zich niet geschokt. „Dit is al de
tweede aanslag op mijn leven.
In februari ontplofte een bom
bij mijn woning
De politie staat voorlopig
machteloos. Maar het heeft er
alle schijn van dat deze aanslag
de zoveelste is in een regelrech
te gangsteroorlog, die Moskou
al enige tijd in de greep heeft.
Gritsenko zei te vermoeden wie
de daders waren. „Een georga
niseerde bende, die wil dat ik
mijn zaak hier opgeef
Na de aanslag in februari
huurde Gritsenko al een lijf
wacht. Of de direkteur een
brandschoon zakenleven leidt,
is overigens de vraag. In de Rus
sische pers zijn al de nodige
verhalen verschenen over ille
gale en winstgevende handel in
te transplanteren menselijke or
ganen.
moskou hans geleunse
correspondent
Alles lijkt mogelijk in Moskou.
Maar het bericht over een aan
slag met een anti-tankgranaat
in hartje stad op klaarlichte dag
bracht gisteren zelfs de geharde
nieuwspresentator van de Rus
sische televisie tot enig hoofd
schudden.
Rond het middaguur vuurde
een onbekende man op de
Koetoezovski Prospekt, een bre
de verkeersader die regelrecht
naar het Kremlin voert, de gra
naat af op een kliniek voor or
gaantransplantaties. Het schot
verbrijzelde een deel van de
voorgevel en vernielde alle rui
ten, maar slachtoffers waren er
wonder boven wonder niet.
De dader verdween spoor
loos, de lanceerbuis bleef achter
bij het gigantische hotel Oekraï
ne. „Een beetje meer naar links
en er was alleen een homp vlees
Kabul te verlossen van moord,
afpersing en diefstal. De lijken
van de veroordeelden bleven na
de ophanging in het park han
gen om criminelen in spé af te
schrikken, zo zei een woord
voerder van het ministerie van
defensie.
In mei riep de nieuwe rege
ring een speciale islamitische
rechtbank in het leven, die tot
taak kreeg strenge islamitische
wetgeving in te voeren. „Ieder
een die moordt, plundert, alco
hol drinkt, overspel pleegt of
hasj rookt zal worden berecht in
overeenstemming met de isla
mitische wet", zei gisteren rech
ter Abdul Majid Sultani nog
eens ten overvloede.
'Londen dumpt munitie in zee'
jaar zou 8405 ton in zee moeten
verdwijnen.
De munitie, afkomstig uit het
hele land, wordt opgeslagen aan
de mond van de rivier Clyde in
het westen van Schotland. Ver
volgens dumpen marinesche
pen het op ongeveer 600 kilo
meter van Land 's End.
moskou hans geleunse
correspondent
Tadzjikistan maakt zich op voor
een burgeroorlog. Islamitische
militanten dwongen gisteren
Rachmon Nabijev, de gekozen
president van de straatarme ex-
Sovjet-republiek, tot aftreden
De 'jongeren van Tadzjikistan',
commando's uitgerust met
kalasjnikovs, handgranaten en
verschoten Russische legeruni
formen, belegerden Nabijev op
het vliegveld van hoofdstad
Doesjanbe. Ze gaven hun actie
pas op nadat de president be
loofde af te zullen treden.
Vervolgens mocht hij onder
de hoede van eenheden van het
Tadzjiekse ministerie van bin
nenlandse zaken vertrekken.
Niet naar Choezjand (voorheen
Leninabad) in het noorden,
zoals zijn bedoeling was, maar
naar een regeringsvilla bij
Doesjanbe. „Nabijev mag niet
langer leven. Hij heeft ramp
spoed over Tadzjikistan ge
bracht, het bloed van onschul
dige Tadzjieken kleeft aan zijn
handenaldus een verklaring
van de 'jongeren'.
De president, een communis
tische topfunctionaris voordat
Tadzjikistan een onafhankelijke
republiek werd, is een sta-in-
de-weg voor de islamitische op
positie, die Tadzjikistan liever
vandaag dan morgen tot islami
tische republiek uitroept. Nabij
ev (61) is het prototype van de
communistische apparatsjik.
Onder bescherming van Sovjet
leider Brezjnjev bracht hij het
van werknemer op een staats
boerderij tot (in 1982) partijlei
der. Met de komst van Gor-
batsjov in 1985 verdween Nabij
ev van het toneel wegens cor
ruptie.
Vorig jaar keerde hij terug.
Eerst als voorzitter van het door
communisten gedomineerde
parlement. Het oude partijap
paraat, dat vooral op het platte
land nog heer en meester was,
bezorgde hem in november de
overwinning bij de presidents
verkiezingen. De islamitische
oppositie kwam met beschuldi
gingen van verkiezingsfraude en
startte een anti-campagne.
Sindsdien is het onrustig in
Tadzjikistan.
In mei wist Nabijev na een
wekenlange demonstratieve be
legering van het parlement een
aanval van gewapende islami
tische demonstranten nog te
pareren. Hij dook eerst onder
en keerde pas terug nadat de
Tadzjiekse geestelijke leider ka
di Achbar Toeradzjonzoda een
compromis wist te bereiken
tussen Nabijev en de machtige
Partij voor Islamitische Weder
geboorte. Nabijev kon aanblij
ven, maar PlW-aanhangers
werden benoemd als vice-pre-
mier, minister van binnenland
se zaken en defensie.
Intussen waren de eerste do
den al gevallen. In de Koeljab-
provincie, ten zuiden van
hoofdstad Doesjanbe, organi
seerde de aanhang van Nabijev
een gewapende burgerwacht.
Met steun van het voormalige
Sovjetleger, zegt de islamitische
partij. En in het noordelijke Le
ninabad, de geboortestreek van
Nabijev, dreigden lokale be
stuurders zich van Tadzjikistan
af te scheiden als Nabijev van
het toneel zou verdwijnen.
Met de 'arrestatie' van Nabij
ev gisteren dreigt nu een regel
rechte burgeroorlog, scheuring
van Tadzjildstan en conflicten
met buurrepublieken. De afge
lopen weken zijn al honderden-
doden gevallen bij gevechten
tussen Nabijev-aanhangers en
islamitische commando's. Be
halve politieke tegenstellingen
spelen ook nog etnische wrij
vingen. De meeste inwoners
van het noorden zijn etnische
Oezbeken die streven naar ver
eniging met deze buurrepu-
bliek.
In West-Oezbekistan woont
een grote Tadzjiekse minder
heid die aansluiting bij Tadzji
kistan wil. Het al door een bur
geroorlog verscheurde Afgha
nistan heeft eveneens een grote
Tadzjiekse minderheid. Dat be
tekent onrust aan twee grenzen.
Volgens Moskou zijn de GOS-
troepen in Tadzjikistan abso
luut neutraal. Maar de PIW be-
w
Binnenlandse veiligheidstroepen patrouilleren rond het vliegveld v
teren zijn Waterloo vond.
schuld igt de Russen van steun mier Davlat Oesmon, spreken de nabije toekomst niet meer
aan Nabijevs aanhang, inclusief gematigde woorden. Maar alles bij het GOS zullen horen. Cen-
de ruim 300.000 etnische Rus- wijst erop dat de 5.5 miljoen traal-Azië is in beroering en de
sën in de republiek. De islami- Tadzjieken, eens de katoenleve- grenzen staan alleen op papier
tische leiders, zoals vice-pre- ranciers voor de Sovjetunie, in vast.
