ANC hervat overleg met
regering voorlopig niet
Buitenland
Kevin Maxwell failliet
Crisis christen-democraten
bedreigt Belgische regering
Toch nog akkoord over
verbod chemische wapens
Serviërs in Kroatië: 'Het is toch ook ons vaderland'
China zal het niet hard spelen
Lange zit
Mitterrand geduldige leraar
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1992
5
NP* Algemeen Nederianch Persbureau APAssooai
rutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappelijke Pi
id The Independent IPS Inter Press Servic
Syrië: Vredesverdrag met Israël mogelijk
Washington Syrië, Israëls aartsvijand, heeft gisteren voor het
eerst expliciet de mogelijkheid aangestipt een vredesverdrag met
Israël te sluiten. Mits de Arabische landen waarmee Israël on
derhandelt van oordeel zijn dat er een akkoord is bereikt over
een alomvattende regeling van de kwestie van het Midden-Oos
ten.
Vader staat deel lever af aan dochtertje
lyon Een zieke zuigeling van tien maanden heeft in Frankrijk
een deel van de lever van haar vader gekregen. De succesvolle
levertransplantatie die tien weken geleden plaatsvond, is de eer
ste in Frankrijk met een levende donor. Het meisje wachtte al
enkele maanden op de lever van een overleden donor, waarna
haar vader aanbood een deel van zijn lever af te staan. Vader en
dochter maken het naar omstandigheden goed.
Honecker blijft in voorarrest
berlun Ex-president Erich Honecker van de voormalige DDR
blijft in voorarrest. Dat heeft de rechtbank in Berlijn beslist. De
rechtbank is van mening dat men „op het moment geen prog
nose kan geven" van de gezondheidstoestand van de 80-jarige
Honecker. Honecker wordt verantwoordelijk gehouden voor de
dood van tientallen Oostduitsers die omkwamen bij een poging
van Oost naar West te vluchten.
Filipijnse gevangenen verhuren cel
cebu» Gedetineerden in de gevangenis van de Filipijnse stad
Cebu plegen hun cel te verbouwen tot 'motel'-kamers, waarbij
ze een huur van 70 cent vragen aan paren die zich eventjes wil
len terugtrekken. De kamertjes, die in de hoek van een cel wor
den gemaakt van stukken triplex, zijn erg gewild op dagen dat
getrouwde gevangenen hun echtgenote mogen ontvangen. Dat
is in de Filipijnen een keer per week toegestaan.
Pinatubo eist opnieuw mensenlevens
Manila De nieuwe uitbarsting van de vulkaan Pinatubo heeft
in de Filipijnen al aan zeker dertig mensen het leven gekost. Vier
mensen worden vermist en het leger is ingezet om bedreigde
dorpen te evacueren. In het laagland zijn ongeveer 900.000
mensen getroffen door modderstromen. Bij de uitbarsting vorig
jaar juni kwamen 800 mensen om het leven.
Pakketbom kost zakenman vingers
guernica» Een Spaanse zakenman die was bedreigd door de
Baskische afscheidingsbeweging ETA is gisteren het slachtoffer
geworden van een in een pakket verstopte bom. Toen de man
het pakje opende, explodeerde het in zijn handen. De 74-jarige
Valentin Marzana die bij de aanslag enkele vingers verloor, was
al diverse malen door de ETA bedreigd omdat de organisatie
geld van hem wilde.
EG: Belgische soldaten naar Somalia
brussel De Europese Gemeenschap heeft gisteren besloten het
Europees Ontwikkelingsfonds aan te spreken om Belgische sol
daten naar Somalia te kunnen sturen. Die moeten er voor zor-
Caribisch gebied t
Oceaan die het Verdrag van Lomé, waar het fonds uit is voortge
komen, hebben ondertekend. De EG heeft dit jaar 185.000 ton
voedsel naar Somalia gestuurd. Slechts een derde deel bereikte
zijn bestemming.
Doden bij treinramp in India
new delhi Een botsing tussen personentrein en een stilstaande
goederentrein op een station in centraal India heeft vandaag aan
zeker 37 mensen het leven gekost. Een woordvoerder van de
spoorwegen vermoedt dat de twee treinen door een seinfout op
hetzelfde spoor terecht zijn gekomen.
EG stuurt 15 waarnemers naar Zuid-Afrika
Het ANC heeft besloten de onderhandelingen met de
Zuidafrikaanse regering over een nieuw politiek bestel
voorlopig niet te hervatten. Na een drie dagen durend
beraad besloot het partijbestuur dat de regering eerst alle
politieke gevangenen moet vrijlaten en concrete stappen
tegen het geweld in de zwarte woonoorden moet nemen,
voordat het ANC terug naar de onderhandelingstafel
johannesburg p.v.nuusenburg
correspondent
De regering noemde het besluit
van het ANC 'onbegrijpelijk'. De
belangrijkste regeringsonder
handelaar, minister Roelf Meyer
(grondwetszaken), zei op het
congres van de Nationale Partij
in Bloemfontein, dat hij en
ANC-leider Cyril Ramaphosa
woensdagavond dicht bij een
akkoord waren gekomen. Het
geschil over de vrijlating van de
naar schatting 400 politieke ge
vangenen was echter een on
overkomelijk obstakel gebleken.
Maar ook dat probleem kan vol
gens hem worden opgelost.
Het ANC brak in juni de on
derhandelingen over de toe
komst van het land af nadat in
het zwarte woonoord Boipatong
39 mensen waren omgekomen.
Het ANC stelt de regering daar
voor aansprakelijk.
Ramaphosa zei gisteren op
een persconferentie in Johan
nesburg dat de regering het
ANC inzake de grondwettelijke
kwesties, met name de verkie
zingen voor een Grondwetge
vende Vergadering, behoorlijk
tegemoet was gekomen. „Maar
zonder de maatregelen tegen
het geweld en de vrijlating van
de politieke gevangenen is her
vatting van de onderhandelin
gen zinloos", zo zei hij.
Als maatregelen tegen het ge
weld noemde hij de sluiting van
de logementen voor trekarbei
ders, die door leden van de riva
liserende Zulu-beweging Inka-
tha worden gebruikt als bases;
een wapenverbod en een einde
aan alle geheime operaties door
de veiligheidstroepen.
Om deze eisen kracht bij te
zetten, zal het ANC binnenkort
opnieuw een campagne van de
monstraties, stakingen enderge-
lijke beginnen. Vorige maand
had het al soortgelijke acties te
gen Pretoria gevoerd.
In een reactie op het ANC-be-
sluit zei de bezoekende Britse
minister Hurd (buitenlandse za
ken) dat „terugkeer naar de
apartheid niet mogelijk is. Beide
partijen moeten de besprekin
gen hervatten".
Hurd en zijn Deense en Por
tugese collega's zijn gisteren uit
Zuid-Afrika vertrokken, nadat
zij namens de EG twee dagen
besprekingen hadden gevoerd
met de belangrijkste politieke
leiders. Daarbij is besloten 15
EG-waamemers naar Zuid-Afri-
ka te sturen, die een bijdrage
moeten leveren aan de bestrij
ding van het geweld.
Zoon mediamagnaat: 1,3 miljard schuld
londen cees van zweeden
CORRESPONDENT
Kevin Maxwell is gisteren failliet verklaard. Volgens het hoogge
rechtshof in Londen heeft de zoon van de overleden mediamag
naat Robert Maxwell een schuld van 1,3 miljard gulden. Hij is
daarmee de grootste schuldenaar uit de Britse geschiedenis.
Het vonnis betekent dat Kevin zijn hele persoonlijke vermo
gen kwijt is. Dat werd vorig jaar geschat op ruim 5 miljoen gul
den. Maxwell heeft inmiddels zijn 3 miljoen gulden dure villa in
Chelsea (Centraal-Londen) verkocht.
Robert Maxwell overleed vorig jaar nadat hij onder onduidelij
ke omstandigheden vanaf zijn luxe jacht te water was geraakt.
Hij liet zijn zonen Kevin en Ian een imperium na dat was ge
bouwd op het drijfzand van een miljardenschuld. Ook bleek dat
Maxwell vele miljoenen had gestolen uit de pensioenkas van
voormalige werknemers van de Daily Mirror, zijn dagblad. Toen
vervolgens duidelijk werd dat Kevin medeplichtig was aan de
diefstal, werd hij voor de rechter gedaagd. Die rechtszaak is nog
niet afgerond.
brussel pfter de vries
londen De 24-jarige Sheena Brown wordt omhooggetakeld naar de glazen overkapping van de nieuwe passagiersterminal van de Kanaaltun
nel bij het Londense Waterloo Station. De schoonmakers proberen de snelste manier te vinden om de 1.500 ruiten te lappen. De terminal, waar
de auto's op de trein worden gezet, moet volgend jaar mei klaar zijn. foto era
De Vlaamse christendemocrati
sche CVP lijkt electoraal in een
vrije val terecht te zijn geko
men. Daarmee komt het voort
bestaan van de rooms-rode Bel
gische regering-Dehaene in ge
vaar. De CVP is volgens een gis
teren gepubliceerde opiniepei
ling voor het eerst in haar be
staan niet langer de grootste
partij van Vlaanderen.
De opiniepeiling van het dag
blad De Morgen is koren op de
molen van een grote groep on
tevreden christen-democraten
die aansturen op een kabinets
crisis. De rebellen vinden dat de
permanente regeringsdeelname
de CVP de das dreigt om te
doen. De Christelijke Volks Par
tij bleef na de oorlog slechts één
keer buiten de regering.
Premier Dehaene (CVP) krijgt
binnen zijn partij alleen nog
steun van de vakbondsvleugel.
Er is vooral veel kritiek op de
begrotingsvoorstellen van het
kabinet. Daarin worden wel de
belastingen verhoogd, maar zou
onder druk van de Waalse soci
alisten te weinig worden bezui
nigd.
geneve dpa-rtr
In Genève is gisteren overeenstemming bereikt over het langver
wachte wereldwijde verdrag tegen chemische wapens. Het ver
drag verbiedt het gebruik, de prod uk tie en het bezit van chemi
sche wapens. Met het bereikte akkoord komt een einde aan 24
jaar van onderhandelingen.
Op het laatste moment probeerde Iran de overeenkomst nog tegen
te houden. De Iraanse afgevaardigde Mashadi was het niet eens
met de samenstelling van de controleraad, waarin Iran geen zitting
heeft. Mashadi klaagde bovendien dat de westerse landen overver
tegenwoordigd zijn. De 41 leden tellende controleraad ziet toe op
de naleving van het verdrag.
Ook Pakistan, China, Syrië en Vietnam hadden bezwaren. Zij
vonden dat de ontwikkelingslanden werden benadeeld. Chemische
wapens, die relatief goedkoop zijn, worden algemeen beschouwd
als de 'atoombom van de arme landen'. Na bijna zeven uur gekib
bel besloten de deelnemers aan de conferentie alsnog het ontwerp
verdrag voor goedkeuring naar de Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties te sturen.
zagreb maud beelman
Vier weken geleden braken vier Kroati
sche soldaten in bij Nada Radisic, brach
ten andere sloten op de deur aan en be
trokken de woning. Haar enige misdaad:
13 jaar geleden in het huwelijk treden
met een Serviër die nu officier in het
volksleger is. Van de Kroatische autori
teiten heeft zij tot nu toe geen enkele
hulp gehad.
„Ik ben wanhopig", zegt de 37-jarige
Kroatische, die bij een aantal andere
vrouwen in een flat aan de overkant is
ingetrokken. „Alleen omdat ik met een
officier ben getrouwd, hoor ik ook bii de
Chetniks (de Servische strijders red.)
zegt ze op sarcastische toon.
Toen zij verhaal ging halen bij de nieuwe
bewoners vroeg een van hen: „Bent u
een beetje bekend met de wet?" Radisic
antwoordde: „Een beetje." De militair
zei daarop: „Dan weet u toch dat hier in
de praktijk geen recht is en dat hier al
leen het recht van de wapens geldt."
In het kantoor van de priester van de
Servische orthodoxe kerk zit de 60-jarige
Ruzica Madjarac te huilen. De woning
van haar zuster in Karlovac is in beslag
genomen door vreemden en haar pen
sioen is om onduidelijke redenen inge
trokken. Zij heeft haar toevlucht gezocht
bij een vriendin en heeft moeite de eind
jes aan elkaar te knopen. „Maar ik kan
toch niet van ouders veranderen. Ik kan
niet veranderen wie ik ben", zegt ze hui
lend.
In een land waar etnische afkomst alles
betekent, symboliseren beide vrouwen
de groep mensen wier ouders zich niet
hebben laten leiden door de eeuwenou
de regels en buiten hun etnische groep
zijn getrouwd.
In het voormalige Joegoslavië vallen
honderdduizenden mensen in deze ca
tegorie en bij volkstellingen in de afgelo
pen tientallen jaren gaf een steeds grote
re groep mensen aan „Joegoslaaf' te zijn
als naar hun etnische afkomst werd ge
vraagd.
Na de etnische zuiveringen in de door de
Serviërs bezette delen van Kroatië en
Bosnië, zijn nu ook de Kroaten zelf tot
deze praktijk overgegaan. Net als bij de
Servische misdaden, is het moeilijk de
beschuldigingen tegen de Kroaten te ve
rifiëren. Maar verhalen over huisuitzet
tingen, het slopen van woningen, dreig-
telefoontjes, illegale ontslagen en juridi
sche obstakels bereiken regelmatig de
VN-missie in Kroatië..
Een VN-functionaris vertelt dat hem be
kend is dat Serviërs in Zagreb hun baan
zijn kwijtgeraakt of te horen hebben ge
kregen dat zij hun huizen moesten verla
ten. Milos Stojic, een 55-jarige leraar
wiskunde, slaapt al weken op het station
van Zagreb omdat onbekenden zijn huis
hebben bezet terwijl hij in het zieken
huis lag om te worden behandeld we
gens epilepsie. „Serviërs hebben hier
honderden jaren gewoond, het is toch
ook ons vaderland", zegt Stojic.
Milenko Popovic, het hoofd van de or
thodoxe kerk in Zagreb, zegt dat de
Kroaten hun eigen vorm van etnische
zuivering doorvoeren, waarbij zij de
minderheid verdrijven om „zuivere" ge
bieden te vormen. Tadeusz Mazowiecki,
ex-premier van Polen en de speciale ver
tegenwoordiger van de VN-commissie
voor de mensenrechten, heeft gezegd
dat ook in Kroatië „een etnische zuive
ring wordt uitgevoerd, maar op een sub
tielere wijze dan in Bosnië".
Peking heeft teveel te verliezen bij breuk met Washington
Vloedgolf
Afghanistan:
3.000 doden
Een tien meter hoge vloedgolf
heeft woensdag in Afghanistan
aan mogelijk 3.000 mensen het
leven gekost. Dat heeft de Britse
hulporganisatie Halo Trust gis
teren bekendgemaakt. Hele
dorpen werden vernietigd in het
dal van het Hindu Kush-geberg-
te. De oorzaak van de vloedgolf
staat nog niet vast, maar ge
dacht wordt aan zware regen
val.
Het hoofd van Halo Trust,
Guy Willoughby, zei dat in het
gebied waar zijn organisatie aan
het werk is zeker 450 doden zijn
gevallen en nog 500 mensen
worden vermist. Veel mensen
zouden in hun huizen zijn be
dolven onder de modder. „Het
uiteindelijke dodental kan oplo
pen tot 3.000. Meer dan 1.000
huizen zijn vernietigd, talloze
hectaren gewassen en kilome
ters irrigatiekanalen zijn bedol
ven onder modder en puin", al
dus Willoughby.
kiev» Treinreizigers in Moskou wachten op de trein naar Kishinev in Oekraïne. Oekraïnse machi
nisten legden woensdag het werk neer. Pas gisteren in de loop van de avond begonnen de treinen weer te
rijden, nadat de regering in Kiev was gezwicht voor de eisen van de stakers. Ze wilden een kortere werk
week, hogere lonen en erkenning van onafhankelijke vakbonden. foto era
Asielzoekers in
Duitsland weer
doelwit acties
potsdam ap
Rechtsradicalen hebben afgelo
pen nacht opnieuw aanvallen
uitgevoerd op asielzoekerscen
tra in de Oostduitse deelstaat
Brandenburg. Woensdagavond
werd een asielzoekerscentrum
in het Brandenburgse Ketzin in
de as gelegd. Alle 44 asielzoe
kers konden zich in veiligheid
brengen.
Afgelopen nacht slaagde de
grenspolitie er in een groep van
40 en 60 relschoppers tegen te
houden voor het centrale op-
vangscentrum voor vluchtelin
gen in Eisenhüttenstadt. Hierbij
kwam het tot een bijna twee
uur durend straatgevecht waar
bij de politie met stenen werd
bekogeld.
In de plaats Lüben voerden
onbekenden met een brand
bom een aanslag uit op het op
vangcentrum en in Biesenthal
brandde een onbewoonde hou
ten barak op het terrein van een
opvangcentrum af.
China is woedend op George Bush. De Ameri
kaanse president wil 150 F-16's aan Taiwan leve
ren. De extra banen (en dus stemmen) die dat
oplevert, kunnen hem van pas komen bij de aan
staande verkiezingen.
Peking heeft Bush inmiddels laten weten dat hij
voor zijn herverkiezing een hoge prijs zal betalen.
De Volksrepubliek verzet zich al jaren fel tegen ie
dere wapenleverantie aan Taiwan (nationalistisch
China). Het beschouwt de eilandstaat als afvallige
provincie, die weer bij het vasteland moet wor
den ingelijfd. Bush' besluit ziet Peking dan ook als
„een grove inmenging in de interne aangelegen
heden van China'die „ernstige gevolgen" zal
hebben.
Maar wat kan Peking doen? Voor de hand ligt
een beperking van de diplomatieke betrekkingen
met Washington. Het is een 'goede' gewoonte
van de Chinezen om deze maatregel te treffen te
gen landen die wapens leveren aan Taiwan. Ne
derland was hiervan begin jaren tachtig het
slachtoffer, toen het Taiwan twee onderzeeërs
verkocht.
Maar de Verenigde Staten zijn geen klein land
je, dat door het grote China de les kan worden ge
lezen. Een beperking van de betrekkingen met
Washington kan wel eens grotere gevolgen heb
ben voor de Chinezen dan voor de Amerikanen.
De VS zullen vrijwel zeker reageren met handels
beperkingen. Voor China is dat bijzonder ongun
stig, omdat het een groot overschot in de handel
met de Amerikanen heeft en sinds enige maan
den weer de status van 'meest begunstigde han
delsnatie' geniet.
Peking heeft ook gewaarschuwd voor de gevol
gen die de verkoop kan hebben voor de samen
werking in de Verenigde Naties (VN). De Chinese
leiders doelen met name op het overleg over een
beperking van de internationale wapenhandel.
Stapt China uit die besprekingen, dan is dat jam
mer. Maar voor Bush zeker niet onoverkomelijk.
Hij voelt er toch al weinig voor de lucratieve wa
penhandel op te geven. Vooral nu die naast geld
ook stemmen oplevert.
Een bredere verbreking van de samenwerking
binnen de VN zou grotere gevolgen hebben. Chi
na heeft zich tot nu toe zeer coulant opgesteld te
genover Bush' 'Nieuwe Wereldorde'. Het heeft
geen gebruik gemaakt van zijn vetorecht in de
Veiligheidsraad om 'Amerikaanse' resoluties te
torpederen, zoals die over de interventie in de
Golfoorlog of het VN-embargo tegen Libië.
Mede hierdoor is het aanzien van het commu
nistische regime in het Westen snel hersteld van
de schade die het in 1989 opliep. Toen onder
drukte het leger op bloedige wijze het studenten
protest op het plein van de Hemelse Vrede in Pe
king. Een nieuwe breuk met het Westen zou Chi
na weer jaren terugwerpen. Een gevaar dat de
Chinese leiders niet zal ontgaan. Ze zullen het
niet hard spelen.
parus hans gertsen
correspondent
De Franse president Mitterrand
heeft zijn roeping gemist. Met
engelengeduld legde hij gister
avond tijdens een drie uur du
rend tv-debat zijn volk uit waar
om de Fransen op 20 september
'ja' moeten zeggen tegen 'Maas
tricht'.
Als een volleerd onderwijzer
beantwoordde hij vragen van
veertien doorsnee Fransen, drie
journalisten en van de onbe
twiste leider van het anti-
Maastrichtfront, Philippe Sé-
guin. Hij kwam geen moment
echt in de problemen.
Zijn grote opponent, de Gaul
list Philippe Séguin, wist veel
minder te overtuigen. Het de
bat, tevoren aangekondigd als
'een gevecht op leven en dood',
had een uiterst rustig karakter.
Het drie uur durende college
werd slechts eenmaal onder
broken. Niemand minder dan
de Duitse bondskanslier Kohl
gaf de Fransen per straalverbin
ding het advies om 'ja' te zeg
gen. Tegenstanders hadden het
gastoptreden tevoren scherp
veroordeeld. De rechts-liberaal
De Villiers merkte op dat Frank
rijk „nog geen Duitse deelstaat
De landelijke ochtendbladen
waren vanmorgen verdeeld.
Vrijwel alle commentatoren ga
ven toe dat Mitterrand geen
slechte onderwijzer is, maar de
meningen over het effect van de
les liepen nogal uiteen. Door
zich zo nadrukkelijk aan de
zaak te verbinden, loopt Mitter
rand het risico dat veel Fransen
'nee' zeggen omdat ze hem per
soonlijk willen treffen. De popu
lariteit van dr I ranse president
veel te wensen
over.
De Tweede Kamer besloot
gisteren dat bij een Frans 'nee'
Nederland voorlopig pas op de
plaats moet maken oij het Ver
drag van Maastricht. Alleen de
WD vindt dat de ratificatie van
het Verdrag gewoon door moet
gaan.
V'
