Geen voetbal op
TV meer in café
Voorzitter van CDA maakt
verwarring alleen maar groter
Nieuw tapijt
Binnenland
Aparte kijk
Leider Kurden zegt gesprek met Van den Broek af
Lagere dollar drukt
winst van Ahold
'Onze identiteit en cultuur mogen er niet onder lijden
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1992
3
Van Agt bang voor crisis VS-Europa
Amsterdam De verhouding tussen de Verenigde Staten en Euro
pa is dicht bij een crisis. Volgens oud-premier Van Agt, nu EG-
ambassadeur in de VS, maken radicale veranderingen binnen de
verhoudingen een herziening van de betrekkingen nodig. Van
Agt zei dit vandaag in een voordracht voor de Kamer van Koop
handel in Amsterdam. De oud-premier denkt dat door het einde
van het oost-westconflict een gemeenschappelijk doel wegvalt.
Dat ziet hij als een van de oorzaken van de veranderde verhou
dingen. De kans op conflicten neemt toe nu de VS zelf in moei
lijkheden verkeren, aldus Van Agt. Op een vraag vanuit het pu
bliek zei hij dat er „veel is te zeggen voor een toenadering van de
EG tot Japan". Overigens niet ten koste van de verhoudingen
met de Verenigde Staten, haastte hij zich daaraan toe te voegen.
Stichting wil
Dodewaard dicht
arnhem •gpd
De kerncentrale in Dodewaard
moet dicht, eist de Stichting
Miljoenen Zijn Tegen. Een des
betreffend kort geding dient op
6 oktober in Arnhem. De stich
ting vindt het openhouden van
de centrale in strijd met de
Kernenergiewet. Dit omdat de
Raad van State onlangs een
door het rijk verleende vergun
ning nietig verklaarde wegens
onvoldoende inspraak.
Is Heilige Schrift wel of geen leidraad van politieke handelen?
den haag wilfred scholten
Oude tijden herleven in het
CDA. Het gesprek van de dag bij
de christen-democraten gaat
plotseling weer over 'grondslag',
'christelijke partij' en 'Heilige
Schrift'. Alsof er de afgelopen
tien, vijftien jaar niets is ge
beurd. In het CDA lijkt een
Tweede Grondslagdiscussie uit
gebroken.
Ditmaal is de aanstichter
geen linkse anti-revolutionair,
maar de voorzitter van het CDA
zelf die een bom tot ontploffing
heeft gebracht. In een interview
in Het Binnenhof van zaterdag
deed de toch al omstreden
voorzitter Wim van Velzen en
kele ongelukkige uitspraken
over het christelijke karakter
van zijn partij.
Aanleiding voor het vraagge
sprek was de beëdiging van het
hindoestaanse Tweede-Kamer
lid Ramlal. Die gebeurtenis
greep het RPF-kamerlid Leer
ling aan om weer eens een ou
derwets uit te halen naar de
christen-democratie. Een hin
doe in het CDA; is er een beter
bewijs dat de partij inderdaad
niet 'christelijk' is?
Het vervelende is dat Van Vel
zen Leerling helemaal gelijk gaf.
„Het CDA is geen christelijke
partij", zei de voorzitter in het
interview. Hij voegde er ook aan
toe dat de bijbel er in de politiek
niet is om open te slaan. En de
bijbel is ook geen leidraad of
toetssteen voor het politieke
handelen.
De katholiek Van Velzen had
net zo goed kunnen vloeken in
de kerk. Op het partijbureau
stond de telefoon roodgloeiend.
En de Tweede-Kamerfractie eis
te dinsdag dat Van Velzen een
verklaring voor zijn opmerkin
gen gaf. De voorzitter begreep
dat een grootscheepse discussie
over de grondslag van zijn partij
alleen nog te voorkomen zou
zijn met een uitvoerige toelich
ting aan het partijbestuur.
Gisteren kregen de partijbe
stuursleden dus een keurige
brief in de bus, waarin de voor
zitter omstandig uitlegt wat hij
nu eigenlijk bedoelde te zeggen.
Daarbij liet hij niet na veelvul
dig te citeren uit officiële partij
documenten, zelfs van de Eerste
Grondslagdiscussie uit 1978.
De brief is helder van opzet
en toon, maar schept deson
danks alleen nog maar meer
verwarring. De cruciale passa
ges in het interview en de brief
spreken elkaar tegen.
Zo zou een kritische CDA'er
zich kunnen afvragen of hij zijn
•SHOW BIJ PERIDA
handelen wel of niet moet toet
sen aan de Heilige Schrift. In de
brief schrijft Van Velzen dat
„het CDA de Heilige Schrift
aanvaardt als richtsnoer voor
het politieke handelen". Maar
in het geprek antwoordt hij op
deze vraag: „Als ik ja zeg, bete
kent het dus dat ik als CDA-ver-
tegenwoordiger Het Boek moet
openslaan en zeggen: dat is on
ze leidraad van het politieke
handelen. Dan zeg ik nee."
Waar Van Velzen zich wel uit
redt, is de bewering dat het
CDA „geen christelijke partij
is". Inderdaad zijn daar al oude
papieren voor: het CDA richt
zich immers niet tot een be
paalde groep christenen, ge
bonden aan een belijdenis
(zoals Leerlings RPF). Hij geeft
wel toe dat hij duidelijker had
moeten zijn: „Het CDA is een
christendemocratische partij op
christelijke grondslag".
Of met deze onheldere schrif
telijke uitleg, slechts bestemd
om het kader te overtuigen van
zijn goede bedoelingen, Van
Velzen de rust heeft hersteld, is
nog maar de vraag. Het feit dat
de voorzitter in zijn brief ruiter
lijk toegeeft „dat bij sommigen
het beeld is ontstaan dat voor
het CDA en/of ondergetekende
de christelijke inspiratie er niet
meer toe zou doen", is teke
nend. De haastige toevoeging
„niets is minder waar" doet er
dan niet meer toe. Een partij
voorzitter van een christelijke...,
pardon, christendemocatische
partij had dit nooit mogen laten
gebeuren.
den haag Veel handen moesten
er gisteren op het Binnenhof aan
te pas komen om het nieuwe ta
pijt voor de Ridderzaal te versjou
wen. Het middenstuk van 16 bij
10 meter weegt bijna 600 kilo. In
Nederland was geen fabriek te
vinden die zo'n groot tapijt kon
maken. Daarom werd de order
geplaatst in China waar 46 men
sen 2 maanden lang 24 uur per
dag het tapijt met de hand heb
ben geknoopt. De nieuwe vloer
bedekking vervangt een tapijt dat
stamde uit 1904. foto anp ed
oudenaarden
Studentenbond boos over seksisme
amsterdam De studentenvakbond ASVA is verontwaardigd over
'Pin-ups' in de voorlichtingskrant voor eerstejaars van de Uni
versiteit van Amsterdam (UvA). De bond heeft het college van
bestuur gezegd dat de foto's van halfontklede vrouwen en de bij
geschreven platte teksten „ouderwetse, stereotype ideeën" in de
hand werken. De voorlichtingskrant voor de aankomend eerste
jaars wordt tijdens de introductieweek dagelijks verspreid en
wordt door de universiteit betaald.
Geding tegen justitie over Nymphe
den haag De ouders van het verdwenen Groningse meisje
Nymphe Poolman (6) willen dat de politie medewerking ver
leent aan het Duitse opsporingsprogramma 'Aktenzeichen: XY-
Ungelöst'. Ze eisten dat gisteren in kort geding bij de recht
bank in Den Haag. Nymphe is sinds 28 november 1991 spoor
loos. Er zijn mensen die beweren Nymphe in Duitsland te heb
ben gezien. Reden waarom de ouders prijs stellen op een opspo
ringsbericht in Duitsland. De politie is echter niet bereid een
schriftelijk verzoek te richten aan het Duitse programma om
mee te werken. Dit omdat er nog steeds geen aaknopingspunten
zijn dat er een misdrijf is gepleegd. De redactie stelt zo'n verzoek
als voorwaarde voordat tot uitzending wordt overgegaan.
Defensie: Soldaat moet baret dragen
den haag Militairen die in hun vrije tijd het militaire uniform
dragen, zijn voortaan verplicht ook de bijpassende baret op te
zetten. Het ministerie van defensie maakte gisteren bekend dat
staatssecretaris Van Voorst tot Voorst deze aanpassing in de re
gelgeving noodzakelijk vindt na een uitspraak van de rechtbank
in Arnhem. In de wet staat dat een 'slordig geklede militair' in
strijd handelt met de militaire tucht. In Arnhem stelde de recht
bank dat dit artikel niet van toepassing is op de baret. Van
Voorst tot Voorst ziet dat anders en vindt een uniform zonder
baret niet compleet.
Rotterdam Met driedimensionale brillen bekeken wethouder Smit van Rotterdam en minister Maij-Weg-
gen van verkeer en waterstaat gistermiddag een nieuw wal radarsysteem langs de Nieuwe Waterweg in
Rotterdam. foto anp
Kroegbaas moet eerst toestemming aan omroep vragen
Cafés die bij belangrijke voetbalwedstrijden de televisie
aanzetten in de hoop extra klanten te trekken, moeten
daarvoor in het vervolg toestemming vragen aan de om
roep die het duel uitzendt. Ook als dat een buitenlandse
omroep is.
Dat is het gevolg van een nieu
we wet waarmee de Tweede Ka
mer akkoord gaat. Staatssecre
taris Kosto (justitie) heeft dat
gisteren gezegd in een debat
over de financiële positie van
artiesten. De nieuwe wet regelt
dat musici, zangers en zange
ressen, dansers, toneelspelers
en andere uitvoerende kunste
naars, maar ook producenten
van podiumkunsten, recht heb
ben op een bepaald inkomen.
Nu is het zo dat artiesten hun
inkomen regelen in een con
tract met een platenmaatschap
pij of een andere exploitant van
creatieve uitingen. Beginnende
of minder populaire artiesten
zijn aan hen overgeleverd als
het gaat om de vaststelling van
hun honorarium. De nieuwe
wet maakt daar een einde aan.
De wet regelt ook dat kerken
die CD's of cassettebandjes af
draaien de artiesten om toe
stemming moeten vragen. De
gereformeerde fracties van SGP
en GPV vonden dat gisteren een
belachelijke zaak.
De nieuwe wet vloeit voort uit
een verdrag van de EG-landen
van vier jaar geleden, waarin is
afgesproken dat artiesten geld
moeten krijgen voor het uitzen
den of afspelen van kunstzinni
ge prestaties. Niet alleen als dat
in het eigen land gebeurt, maar
ook in een ander land van de
EG. Alleen Denemarken. Por
tugal en Griekenland hebben
het verdrag niet ondertekend.
Kosto gaat nu een organisatie
oprichten die zich met het in
nen van de gelden moet bezig
houden. Amerikaanse artiesten
als Michael Jackson en Frank
Sinatra kunen het overigens wel
vergeten. Zij ontvangen niets uit
Nederland, want de Verenigde
Staten hebben het verdrag niet
ondertekend.
Na incident bij aankomst op Schiphol
De Iraaks-Kurdische leider Jalal Talabani
heeft gisteren verstek laten gaan bij een ge
sprek dat hij zou voeren met minister Van
den Broek van buitenlandse zaken. Talaba
ni beschuldigt de marechaussee op Schip
hol ervan hem onheus te hebben bejegend,
toen hij woensdagavond uit Frankfurt arri
veerde. De Kurdische leider stelt Buiten
landse Zeiken hiervoor verantwoordelijk.
De dienstdoende marechaussee zou heb
ben geweigerd Talabani toe te laten tot ons
land, omdat zijn visum niet geldig was. Ta
labani bestreed dit en werd uiteindelijk na
een woordenwisseling doorgelaten. Van
den Broek betreurt het incident en hoopt
op korte termijn alsnog een onderhoud te
hebben met Talabani.
Jalal Talabani is in Nederland uitgeno
digd om een conferentie te openen over de
wederopbouw van Iraaks-Koerdistan. Tala
bani werd in mei tijdens verkiezingen in
noord-Irak gekozen tot leider van de vrije
Kurdische zone, een leiderschap dat hij
overigens moet delen met zijn rivaal Barza-
ni die toen evenveel stemmen behaalde.
De marechaussee op Schiphol was niet
door het ministerie van buitenlandse zaken
ingelicht over de komst van de Kurdische
leider. Talabani is in de ogen van de Neder
landse regering geen staatshoofd of verte
genwoordiger van een erkende regering.
Nederland erkent nog altijd de grenzen van
de Iraakse staat, waarvan Saddam Hussein
de president is.
Volgens een woordvoerder van Buiten
landse Zaken zou een identiteitsdocument,
uitgegeven door een Iraaks-Kurdische rege
ring. niet voldoende zijn om Nederland
binnen te komen. Talabani is in het Westen
overigens geen vreemde. Hij heeft de afge
lopen tijd vele westerse regeringen bezocht.
In augustus is hij nog ontvangen door de
Amerikaanse regering in Washington.
Duur speelgoed
dit jaar taboe
UTRECHT GPD
Duur speelgoed staat dit jaar
buitenspel. Spellen van boven
de vijftig gulden laten de consu
ment koud, is de tendens die fa
brikanten signaleren. In plaats
daarvan wordt gekozen voor
degelijk speelgoed met, nieuw
voor Nederland, een opvoeden
de waarde.
Nederland stelt zich behou
dend op, de hand wordt op de
knip gehouden en men laat die
houding slechts varen als een
computer in zicht komt. De vi-
deospelen hebben na een aar
zelende start, twee jaar geleden,
thans de markt veroverd en lij
ken op weg naar een aandeel in
speelgoedland dat z'n weerga
nauwelijks kent. In deze sector
valt dan ook weinig te vrezen
van een plotselinge zuinigheid
die lijkt te zijn ingegeven door
de fabrikanten. Ze wijzen daar
bij op de toegenomen spaarzin,
die de omzetten in speelgoed-
land dreigt parten te spelen.
Bijenkorf heeft
last van warmte
den haag gpd
De winst van Koninklijke Bijen
korf Beheer (KBB) is in het eer
ste half jaar meer dan gehal
veerd en komt uit op 4,1 mil
joen gulden. KBB wijt dit aan
het warme weer waardoor de
zomerverkopen bij Bijenkorf en
Hema tegenvielen.
KBB meldt dat zijn speciaal
zaken Praxis, Formido en Hubo,
M&S Mode, RetailNet en Fao
Schwarz (speelgoed in de VS)
bij een aanzienlijk gestegen om
zet het bedrijfsresultaat sterk
zagen teruglopen. Deze domper
komt voor het overgrote deel
voor rekening van RetailNet,
een zestig procentsdochter van
KBB.
Over de maanden februari tot
en met juli steeg de omzet van
het Hele KBB-concern van 2453
tot 2607 miljoen gulden. Dat de
winst desondanks niet steeg
maar daalde, wijt KBB aan het
feit dat veel klanten als gevolg
van het warme weer de afgelo
pen maanden wegbleven. Met
kortingen, extra reclame en
drukwerk moest de markt wor
den bewerkt.
Marokkaanse imams krijgen cursus over Nederland
zaandam gpd-anp
De nettowinst van het detail
handelsconcern Ahold NV is in
de eerste zes maanden van dit
jaar met negen procent geste
gen tot 153 miljoen gulden. Het
resultaat had hoger kunnen
zijn, ware het niet dat in het
tweede kwartaal omzet en be
drijfsresultaat daalden ten op
zichte van dezelfde periode in
1991. De winst in het tweede
kwartaal steeg met zes procent.
De daling van het resultaat
hangt rechtstreeks samen met
een beduidend lagere koers van
de dollar en de verhevigde re
cessie in de VS, stelt het con
cern. Verder zegt de Ahold-top
dat de winst toch nog meevalt
door lagere rentelasten en ho
gere baten uit deelnemingen in
andere bedrijven. De raad van
bestuur verwacht dat totale
winst over 1992 hoger zal uit
pakken dan vorig jaar.
In Nederland steeg de omzet
van Ahold met 5,6 procent tot
2,5 miljard gulden. Vooral de Al-
bert Heijn-supermarkten deden
het goed. Het marktaandeel kon
opnieuw worden vergroot. Meer
omzet betekende in dit geval
niet meer winst. Als gevolg van
scherpe prijsconcurrentie en
hogere loonkosten was het re
sultaat van Albert Heijn nage
noeg gelijk aan dezelfde periode
in 1991. In de VS groeide de
omzet slechts met 0,8 procent
tot 1,4 miljard dollar.
Per aandeel is de winst geste
gen van 2,85 tot 3,02 gulden in
net eerste halfjaar en van 1,30
tot 1,35 in het tweede kwartaal.
Het interimdividend bedraagt
0,30 gulden en 12 dollarcent in
contanten of een procent in
aandelen.
amsterdam fred van essen
De imams van de veertien Marokkaan
se moskeeën in Amsterdam gaan vanaf
volgende week op cursus. Oriëntatie
op Nederland' heet het lesprogramma
dat door de moskeeën op eigen initia
tief is samengesteld. In dertien dagde
len krijgen de moslim-geestelijken les
in Nederlandse sociale geschiedenis,
wetgeving, politiek, religie, zeden en
gewoonten. Imams zijn de geestelijke
leiders van de moskeeën.
Een poging tot toenadering tussen
Marokkanen en Nederlanders, die
vooralsnog in het Arabisch wordt ge
houden, want geen van de geestelijken
spreekt voldoende Nederlands. Maar
ook dat gaat veranderen, belooft El
Boujoufi, vice-voorzitter van de Um-
mon, de organisatie van Marokkaanse
moslimorganisaties in Nederland.
De integratie van het Marokkaanse
volksdeel verloopt tot nog toe niet vlot.
In de woorden van C. Cörz, voorzitter
van de Islamitische Raad Nederland:
„De kloof tussen het Rif-^
Marokko en de Nike-sportschoenen in
Amsterdam is veel te groot."
Onder druk van de totaal andere, li
beralere, omgeving vallen veel Marok
kaanse gezinnen uiteen, met als gevolg
dat een stad als Amsterdam bijvoor
beeld kampt met veel Marokkaanse
jongeren die zonder werk en opleiding
over straat zwerven en voor veel over
last en criminaliteit zorgen. Het wel
zijnswerk heeft gefaald bij de aanpak
van dat probleem en nu is het in de
ogen van zowel de betrokken Neder
landse als Marokkaanse instanties de
beurt aan de imams. Het ministerie
van WVC heeft daarom de cursus met
20.000 gulden gesubsidieerd. Een be
drag dat zal worden uitgegeven aan
tolk-vertalers die het schriftelijke les
materiaal en de lezingen van vak
bondsmensen, kerkbestuurders, politi
ci, sociaal werkers, journalisten en
ambtenaren in het Arabisch vertalen.
De curusus wordt in eerste aanleg al
leen voor Amsterdamse imams gehou
den, omdat de problemen in de hoofd
stad het grootst zijn. Amsterdam heeft
de grootste groep Marokkanen in Ne
derland - 35.000 - die bovendien per
jaar met tien procent per jaar groeit.
Slecht
De imam speelt een belangrijke rol in
het leven van de traditioneel opgevoe
de Marokkaan. Hij is een invloedrijke
figuur die wordt geacht te kunnen zeg
gen wat goed en slecht is, wat strijdig is
met het geloof en wat mag. Voor alles
is hij echter een vraagbaak, een soort
allesweter over persoonlijke zorgen:
hoe kan ik een betere woning vinden,
naar welke opleiding kan ik mijn kin
deren het beste sturen? Hoewel de
imams behoren tot de intellectuele
Marokkaanse elite in Nederland, is hun
kennis van de Nederlandse samenle
ving veelal niet groot. Tenslotte komen
ook zij rechtstreeks uit Marokko en
kennen Nederland voornamelijk
vanuit de beslotenheid van hun mos
kee.
Maar ook voor de imams zelf is het
van belang hun kennis over Nederland
te vergroten, willen ze tenminste ook
in de toekomst gezag kunnen blijven
uitoefenen over de nieuwe generaties
gelovigen. Want dat zijn de jongeren
die nu in dezelfde moskee Nederlandse
les krijgen en meer vertrouwd zijn met
de Nederlandse cultuur. De imams
zullen er daarom volgens El Boujoufi
uiteindelijk ook niet onderuit kunnen
Nederlands te leren. Een ontwikkeling
die volgens hem overigens al - lang
zaam - is ingezet doordat naast de ou
dere, zeer traditionele imams die zich
vanaf 1970 in Nederland hebben ge
vestigd, geleidelijk aan ook jongeren
hun opwachting maken. „Dertigers die
meer openstaan voor nieuwe zaken",
aldus El Boujoufi.
„De cursus voor de imams maakt ge
bruik van de kracht die in de Marok
kaanse gemeenschap zelf aanwezig is
en dat is een goede ontwikkeling",
vindt de Amsterdamse wethouder voor
de minderheden F. Jonker, die de
imams in november zelf zal onderwij
zen over het minderhedenbeleid. „Een
prima bewijs van het eigen initiatief
dat de Marokkaanse gemeenschap kan
nemen", meent ook j. Richelle, direc
teur-generaal Welzijn van het ministe
rie van WVC.
Deelname aan de 'oriëntatiecursus'
betekent niet dat de imams hun reser
ves ten opzichte van integratie hebben
opgegeven. „Niemand kan worden ge
ëxcuseerd voor zijn onwetendheid van
de Nederlandse grondbeginselen, maar
de prijs mag niet het vervagen van on
ze religie, cultuur en identiteit zijn",
zegt Omar Bouyejrar, imam van de
grootste Amsterdamse moskee, aan de
Weesperzijde.
Bouyejrar nam gisteren ceremonieel
het eerste cursuspakket in ontvangst.
De geestelijke ziet de curusus als een
stap op weg naar intellectuele verrij
king, „waarmee een goed moslim altijd
bezig hoort te zijn".
