Feiten &Meningen
Van Zagreb naar Utrecht
Buurmeijer:
Ik ben niet
kwetsbaar
Kamer begint taaie maar geen saaie enquete
De hoofdrolspelers in de enquête
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1992
2
Een Bosnische vrouw
met opgezwollen be
nen ligt bij te komen
van de ontberingen.
FOTO ANP RA YMOND
RUTTING
Gewapend met een
paar kaakjes zwaait
dit Bosnische jonge
tje naar de vele men
sen die op het perron
in Utrecht de komst
van de ruim 500
vluchtelingen hebben
afgewacht.
FOTO DIJKSTRA RUUD
NIJPJES
Een Bosnische sol
daat praat in het
gangpad met mede
passagiers tijdens de
lange reis naar Ne
derland.
Wat spookte er door het hoofd van de 38-jarige Dafet Dugalic,
wiens vrouw en kind ergens in Zwitserland schijnen te zijn en die
hier moet hopen dat zijn verbrijzelde knie nog enigszins kan
worden opgekalefaterd? Wat dacht het 17-jarige kind-moedertje
Kuka Enisa, die al vijf maanden verstoken is van elke informatie
over haar ergens in Bosnië strijdende echtgenoot en haar ouders,
broers en zus? En al die anderen. Wat ging er door hen heen?
Het treurig staren over het perron sprak boekdelen. Ieder groef
diep in zijn of haar leed. Herhaalde de film van het bloedig ge
weld of vroeg zich wellicht vertwijfeld af hoe het toch zal zijn met
al die familieleden. Als ze al niet wisten dat hun dierbaren inmid
dels zijn gesneuveld.
En hoe zal het verder gaan? Via drie tussenstations zullen de
vluchtelingen vanaf maandag over drie Rode Kruis-opvangkam-
pen worden verdeeld: tweehonderd in Roermond, tweehonderd
in Oosterwijk en honderd in Rijsbergen. Tijdens de afmattende
treinreis heeft het Rode-Kruisteam een grove selectie gemaakL
Veel kinderen en gewonden zullen in de landelijke omgeving van
het Drentse Oosterwijk op verhaal moeten komen. De meeste
liggende patiënten, die niet per se in het ziekenhuis hoeven te
worden opgenomen, kunnen naar Roermond.
Evenals op het station in Zagreb woens
dagmorgen hadden de vluchtelingen gis
teren over media-aandacht bepaald geen
klagen. Het hele perron was bezaaid met
fotografen, filmploegen en schrijvende
journalisten.
Psychiater Marinus Vegt, die tijdens de
treinreis handenvol werk had om de soms
angstige en paniekerige, maar meestal
volledig In zichzelf gekeerde vluchtelingen
te begeleiden, zei gisteren te verwachten
dat de ernst van de emotionele stoornis
sen pas in de loop van de komende weken
echt duidelijk zal worden.
Minister d'Ancona
van WVC schudt een
vluchtelinge de hand.
Ze zei bijzonder aan
gedaan te zijn door
de aanblik van deze
trein 'vol menselijk
leed'.
FOTO ANP MARCEL
ANTONISSE
M HAAG GERARD SMINK
..Ketelmuziek". Flip Buurmeijer begrijpt
de opwinding over zijn positie niet. inder
daad, dis hij straks gehoord zou worden
als getuige, dan zou hij moeten tussentijds
moeten aftreden als voorzitter van de en
quêtecommissie. Maar het wil er bij hem
niet in dat dat ook zal gebeuren: „Mij wor
den met de dag meer kwaliteiten toege
dicht. Nu ben ik ineens de grootste socia-
le-zekerheidskenner in mijn fractie. De
waarde van het kamerlid Buurmeijer cu
muleert, dat heb ik in de gaten, maar ik
zou werkelijk niet weten waarover de
commissie mij straks zou moeten horen".
Dat Buurmeijer, die vorig jaar nog een
motie indiende om het toezicht op de uit
voering van de sociale zekerheid te ver
scherpen, niet objectief zou zijn, gelooft
hij evenmin: „Als het onderzoek objectief
is, is er weinig aan de hand. Niemand zal
toch denken dat de voorzitter straks in zijn
eentje de conclusies kan formuleren". En:
„De steun die ik krijg van de overige frac
ties is serieus. Laat ik het nog een keer
duidelijk zeggen: Ik ben niet kwetsbaar als
voorzitter".
Als Buurmeijer het goed doet als voorzit
ter, heeft dat uitstraling naar zijn PvdA.
Maar daat gaat het niet om, vindt hij: „Het
belang voor de PvdA in deze enquête zit in
het feit dat ook wij een goede uitvoering
van de sociale verzekeringen willen. Het
partijcongres in Nijmegen heeft onlangs
niet voor niets een resolutie aangenomen
om te kijken naar de efficiëntie van de uit
voeringsorganisaties. De PvdA wil be
scherming voor de mensen die het echt
nodig hebben".
„Ik kan niet voorspellen wat de maat
schappelijke en politieke invloed van dit
onderzoek zal zijn. De maatschappelijke
steun is in elk geval zeer groot. Mensen
schrijven mii brieven: meneer Buurmeijer,
het is goed aat dit nu eens gaat gebeuren.
Maar laten we de conclusies van de com
missie nu eerst maar eens afwachten".
DEN HAAG HENRI KRUITHOF
De Tweede Kamer heeft haar zwaarste wa
pen weer eens uit de kast gehaald: de parle
mentaire enquête. Deze keer is de sociale
zekerheid het onderwerp en vrijwel ieder
een die er iets te maken heeft, zal worden
gehoord.
Parlementaire enquêtes doen de harten in
politiek Den Haag steevast sneller kloppen.
Daar is ook alle reden toe. De recente en
quêtes hebben stuk voor stuk slachtoffers
opgeleverd. Minister van economische za
ken Van Aardenne werd aangeschoten wild
na de RSV-enquête, staatssecretaris Brokx
van volkshuisvesting kon zijn biezen pak
ken nog voordat de bouw-enquête begon
en staatssecretaris Van der Linden van bui
tenlandse zaken en zijn voorganger Van
Eekelen (ten tijde van het onderzoek gepro
moveerd tot minister van defensie) sneu
velden onder het geweld van de paspoort
enquête.
In dat opzicht verschilt dit onderzoek van
zijn voorgangers: nu al staat vast dat er
geen politieke loopbanen geknakt worden.
De reden daarvoor is dat wat er ook uit de
enquête zal komen, het onmogelijk zal zijn
om één schuldige aan te wijzen zijn. Ieder
een die betrokken is bij de sociale zeker
heid, van minister tot kamerlid, van werk
gever tot werknemer, heeft boter op het
hoofd.
Maar daarmee wordt het nog geen saaie en
quête. De negen leden van de commissie en
hun ambtelijke staf hebben een jaar de tijd
om het antwoord te zoeken op de vraag
waarom de uitgaven voor de sociale zeker
heid zo slecht in de hand te houden zijn.
Dat zal een aardig doorkijkje geven in het
krachtenveld van politici, ambtenaren en
sociale partners.
De kamerleden hebben een halfjaar de tijd
om de verhoren (die volgend voorjaar zul
len plaatshebben) voor te bereiden. In die
tijd zal weinig gepraat en veel gelezen wor
den. Zij moeten zich door tientallen meters
wetten, regels, uitvoeringsbesluiten en
rechterlijke uitspraken worstelen. Daaruit
zal zonder twijfel blijken dat de regelgeving
zo gecompliceerd is geworden, dat zo lang
zamerhand voor bijna elke uitkeringsge
rechtigde wel een aparte regel bestaat.
Aan dat deel van het uitkeringsproces is
vooral de Tweede Kamer zelf schuldig. Bij
Flip Buurmeijer (r) wandelt op weg naar zijn benoeming tot voorzitter van de enquêtecommissie
samen met Vermeend (m) en de CDA'er Van der Burg door de gangen van het kamergebouw.
FOTO ANP ED OUDENAARDEN
de stelselwijziging sociale zekerheid werden
destijds honderden en nog eens honderden
wijzigingsvoorstellen ingediend op de door
het kabinet ingediende wetsontwerpen.
Vooral de huidige PvdA-staatssecretaris van
sociale zaken Elske ter Veld heeft destijds
alle records gebroken. Telkens vonden ka
merleden wel weer een groepje werklozen
of andere inactieven die door de nieuwe re
gelgeving te zwaar gepakt zouden worden.
Vervolgens zal het onderzoek zich concen
treren op de uitvoering van al die regeltjes.
Daar komen vooral werkgevers- en werkne
mersorganisaties en ambtenaren om de
hoek kijken. Hen kan verweten worden
soms wat al te gemakkelijk te zijn omge
sprongen met de uitkeringen. Maar zij zul
len ongetwijfeld tegenwerpen dat zij als ge
volg van de gecompliceerdheid van de re
gelgeving door de bomen het bos niet meer
zagen.
De openbare verhoren, die volgend jaar een
maand of drie in beslag gaan nemen, zullen
vrijwel zeker veel belangstelling trekken.
Detail na detail zal met alle deskundigen en
betrokkenen die ons land rijk is, worden be
sproken.
Maar het moeilijkste deel moet dan nog
steeds komen. De enquêtecommissie moet
dan onder leiding van de PvdA'er Flip Buur
meijer conclusies trekken.
Deze parlementaire enquête kan tot gevolg
hebben dat het wapen vaker in stelling
wordt gebracht. De oorspronkelijk bedoe
ling van dit parlementaire recht is het in
winnen van informatie die op andere ma
nieren niet te verkrijgen is. Afgezien van de
vraag of er geen andere manieren zijn om
de benodigde kennis in te winnen, is deze
enquête er wel één die aan de oorspronke
lijke doelstelling voldoet.
De eerdere parlementaire enquêtes hadden
een loodzware politieke lading door de poli
tieke carrières die op het spel stonden. Nu
dat niet zo is, kan er grondig worden onder
zocht zonder politieke bijbedoelingen. Saai
zal het onderzoek niet zijn, taai wel.
Zeven mannen en twee
vrouwen telt de parlemen
taire enquêtecommissie die
gisteren zijn onderzoek naar
de uitvoering van de sociale
zekerheid is begonnen.
Voorzitter Flip Buurmeijer,
52 jaar, is na zijn opleiding
aan een pedagogische en
sociale academie tot 1974
directeur geweest van een
vormingscentrum. Daarna
is hij vier jaar adviseur ge
weest van het toenmalige
ministerie van cultuur, re
creatie en maatschappelijk
werk. Voordat hij in 1979 lid
werd van de Tweede Kamer,
is hij korte tijd verbonden
geweest aan de sociale
dienst in Rotterdam. In de
PvdA werd Buurmeijer op
27-jarige leeftijd voorzitter
van de afdeling in Hengelo.
Van 1975-1981 was hij lid
van het landelijk partijbe
stuur. In de Kamer heeft
Buurmeijer zich vooral in
gezet voor de minder be
deelden in de samenleving:
minderheden, buitenlandse
arbeiders, vluchtelingen en
bijstandsontvangers.
De tweede PvdA'er is de fi
nancieel specialist Willemd
Vermeend (43). De
econoom en fiscaal jurist
kwam in juni 1984 de PvdA-
fractie in de Tweede Kamer
versterken. Hij heeft onder
meer naam gemaakt met
initiatief-wetsvoorstellen als
de Wet Vermeend/Moor om
langdurig werklozen aan
een baan te helpen, ter sti
mulering van de kinderop
vang en ter bevordering van
winstdeling voor werkne
mers.
Het CDA levert in de per
soon van Vincent van der
Burg (47) de vice-voorzitter.
De van origine KVP'er Van
der Burg is met onderbre
kingen dertien jaar lid van
de Kamerhet CDA: Van der
Burg maakte ook deel uit
i de
die v
1983 tot 1985 onderzoek
deed naar het RSV-debacle.
Voor zijn intrede in de CDA-
fractie was Van der Burg
wetenschappelijk medewer
kers handelsrecht aan de
universiteit van Nijmegen,
werd advocaat en procureur
te Utrecht en werkte vervol
gens bij het ministerie van
economische zaken. Hij is
voorzitter van de vaste ka
mercommissie voor bin
nenlandse zaken.
Tweede CDA'er is Hans Hil-
len (45), die sinds maart
1990 in de Tweede Kamer
zit. Daarvoor was de socio
loog Hillen directeur voor
lichting op het ministerie
van financiën en tevens
woordvoerder van minister
Ruding. Hij was eerder poli
tiek verslaggever bij het
NOS-journaal (1977-1983).
Hillen startte zijn carrière
als leraar maatschappijleer
te Hilversum.
De WD levert eveneens
twee leden. De eerste is
Henk van Hoof, tweede
vice-voorzitter van de en
quêtecommissie. Van Hoof
(44) is sinds november 1991
lid van de Tweede Kamer.
Na een carrière bij de Ko
ninklijke Marine (1968-
1981) trad hij in dienst bij
de vakorganisatie voor mid
delbaar en hoger personeel
NCHP. Sinds 1986 was Van
Hoof daar CAO-coördina-
tor.
De tweede WD'er is Mar-
greet Kamp (50). Zij is met
enkele onderbrekingen
sinds 1982 kamerlid. Andra-
gologe Kamp werkte voor
haar kamerlidmaatschap
achtereenvolgens als maat
schappelijk werkster, do
cente, als beleidsmedewerk
ster bij de,Centrale Raad
voor Gezinsverzorging en
als hoofd van de afdeling
zorgverlening van de Natio
nale Kruisvereniging.
Voor D66-fractie neemt Ar-
thie Schimmel zitting.
Schimmel (39) zit sinds
1989 in het parlement. Na
een studie politicologie was
zij werkzaam als lerares, di
recteur van het scholings-
en vorminginstituut van
D66, en laatstelijk beleids
medewerkster arbeidsvoor
waarden en arbeidsverhou
dingen bij de PTT.
Wilbert Willems (45), oor
spronkelijk afkomstig uit de
PSP, vertegenwoordigt
Groen Links. Willems zit
sinds 1986 in de Kamer.
Daarvoor deed hij zijn doc
toraal sociaal recht en soci
ale politiek, was algemeen
secretaris van de Katholieke
Jeugdraad voor Nederland,
coördinator Regionaal
Jeugdwerk en beleidsmede
werker bij de FNV en Sta
tenlid in Noord-Brabant
voor Links Brabant.
De drie kleine christelijke
fracties SGP. GPV en RPF
vaardigen SGP'er Cor van
Dis (69) af. Hij is de vete
raan van het gezelschap.
Sinds mei 1971 maakt hij
deel uit van de Tweede Ka
mer. Daarvoor werkte hij
achtereenvolgens bij het
ministerie van financiën en
de rijksaccountantsdienst in
Rotterdam. Hij zat samen
met Van der Burg al eerder
in de RSV-commissie.
