'Actie nodig
tegen groei
gokcafés'
Ziektewetpremie
straks per bedrijf
'Vooral kleine bedrijven ontduiken regels'
Binnenland
Speciale SOS-lijn voor boeren met problemen
Niet automatisch verlies
van Nederlanderschap
2
5
s
Terug naar de wildernis
Nieuw middel vergroot
kansen na hartinfarct
Spiekvrije
rekenmachine
DONDERDAG 3 SEPTEMBER 1992
3
Algemeen Nederlands Persbureau GPD Gemeenschappelijke Persdienst
den haag gpd-anp
Boeren en boerinnen in het hele land kun
nen vanaf vandaag bellen met een speciale
agrarische SOS-lijn. In Zwolle zitten acht
ex-collega's die de beller te woord staan.
Volgens de overkoepelende Zwolse SOS-
hulpdienst bellen agrariërs niet zo snel al
gemene hulpdiensten, omdat ze niet wor
den begrepen door 'burgers'.
„De vrijwilligers hebben allemaal een
agrarisch verleden", aldus Hanneke Mees
ter, coördinatrice van de agrarische SOS-
lijn. „Zij zullen de problemen van boeren
makkelijker herkennen." De telefoonlijn
wordt gefinancierd door het Koningin Juli-
anafonds en een aantal kerkelijke instan
ties.
Volgens coördinatrice Meester hebben
boeren in de afgelopen jaren herhaaldelijk
gevraagd om een aparte hulpdienst. Een
agrarische SOS-lijn is volgens haar noodza
kelijk, omdat boeren een 'aparte plaats' in
de maatschappij innemen. „Ze vormen een
afgebakende groep in de samenleving met
specifieke problemen.
De christelijke boerenbond NCB is inge
nomen met het initiatief. Vertrouwensper
soon Rinus Aarssen: „Boeren hebben steeds
meer angst voor de toekomst. De strengere
milieuwetgeving, gedwongen bedrijfsbeëin
diging en beperking van de landbouwpro-
duktie leiden tot steeds hogere psychische
druk. Iemand met een agrarische achter
grond begrijpt dat beter".
De SOS-lijn is elke maandag- en donder
dagavond, woensdagochtend en zondag
middag te bereiken op nummer 038-
227740.
Vliegtuigbom bleek kermisbootje
ruswuk Tijdens werkzaamheden op het baanvak Rijswijk-Delft
ontdekten NS'ers gisteren plotseling op een langwerpig metalen
ding. Een vliegtuigbom uit de Tweede Wereldoorlog, was de eer
ste reactie. De Explosieven Opruimings Dienst (EOD) werd on
middellijk gewaarschuwd en het treinverkeer stilgelegd. Bij na
der onderzoek door de EOD bleek de 'bom' echter een onschul
dig metalen kermisbootje dat op zijn kop in een greppel lag.
Stoptreinen vanuit Rotterdam reden tot Delft en vanuit de rich
ting Amsterdam tot Den Haag HS.
Bestuur SHS eist tonnen terug
den haag Het bestuur van de Stichting Haags Sociaal-cultureel
werk (SHS) gaat enkele tonnen terugvorderen van zeker zeven
verdachten die betrokken zouden geweest bij subsidie-fraude.
Volgens advocaat Groen kan dat bedrag na nader onderzoek nog
oplopen. Tegen de verdachten loopt nog een strafrechtelijk
vooronderzoek. Over enkele maanden wordt bekend wat hun
ten laste wordt gelegd. De gemeente Den Haag is vooralsnog
niet van plan geld terug te vorderen van de SHS. „Uit onderzoek
moet eerst blijken wat precies met subsidies is gebeurd", aldus
een woordvoerder.
Bejaarde vier maanden dood in stoel
Rotterdam De Rotterdamse politie heeft gisteren een 73-jarige
vrouw dood aangetroffen in haar woning. Uit haar post leidt de
politie af dat de vrouw al vanaf mei dood in haar stoel moet heb
ben gezeten. De wijkagent ontdekte de dode vrouw toen hij in
de lege benedenwoning een verkeerd bezorgd poststuk moest
ophalen en de lijklucht rook. In de straat staan de meeste wo
ningen leeg in verband met een renovatie. De vrouw had wel fa
milie, maar leidde volgens de politie „kennelijk een eenzaam,
teruggetrokken leven". Zij is een natuurlijke dood gestorven.
Groep bekent verkrachtingen
zaanstad Een groep jonge Zaandammers, die anderhalve week
geleden werd aangehouden na de verkrachting.van een 32-jarige
Amsterdamse in het recreatiegebied Het Twiskc, heeft bekend
daar nog drie andere vrouwen te hebben verkracht. Alle slacht
offers werden bij het Centraal Station van Amsterdam met een
auto opgepikt door een van hen. Buiten de stad stapte de rest
van de groep, in leeftijd variërend van 16 tot 21 jaar, in. De poli
tie kon de daders achterhalen nadat een getuige het nummer
noteerde van de auto waarmee de Amsterdamse werd meegeno-
Staatslening brengt 7 miljard op
den haag De inschrijving op de jongste staatslening (8,25 pro
cent) heeft zeven miljard gulden opgebracht. De gemiddelde
uitgiftekoers kwam uit op 99,98 procent, de obligatie heeft een
looptijd van vijftien jaar. Het ministerie van financiën is „zeer
tevreden" over de opbrengst. De lening is de vijfde in 1992. De
financieringsbehoefte van de staat wordt voor dit jaar geschat op
47,4 miljard gulden. Hiervan is nu 40,3 miljard binnen.
Nederlanders die een andere
nationaliteit krijgen, verliezen
niet langer^ automatisch hun
Nederlanderschap. Dat is nu
wel zo. Als zij nog een duidelijke
binding met hun vaderland
hebben, kunnen zij de Neder
landse nationaliteit in principe
behouden.
Dat staat in het nieuwe wets
voorstel tot aanpassing van de
Rijkswet op het Nederlanders
chap, dat de bewindslieden van
justitie gisteren voor advies
naar de Raad van State hebben
gestuurd.
Justitie zal per geval beoorde
len of iemand Nederlander kan
blijven. Dat hangt ook af van
het land waarvan een Nederlan
der de nationaliteit verkrijgt.
Sommige landen, waaronder
Simons: Uurtarief
voor specialisten
middelburg «anp
Staatssecretaris Simons van
volksgezondheid vindt dat spe
cialisten per uur in plaats van
per verrichting kunnen worden
betaald. Hij onderstreept hier
mee de stelling die prof. J.
Greep, hoogleraar van de Rijks
universiteit Limburg, gister
avond in Middelburg poneerde.
Greep ziet in deze verande
ring een manier om de over
schrijding van de met de spe
cialisten overeengekomen to-
taalkosten terug te dringen. Si
mons benadrukt dat verzekerin
gen en specialisten hier samen
een systeem voor zouden moe
ten opstellen. Bij het huidige ta-
rievensysteem bestaat de verlei
ding dat de specialist aan een
behandeling nog een medische
verrichting toevoegt, aldus Si
mons. Of een arts nu een uur
praat met een patiënt of dia
gnostische verrichtingen uit
voert, moet wat de honorering
betreft geen verschil maken.
g
Onderwereld maakt vaak gokhal van bar
De onderwereld neemt in grote steden steeds vaker cafés
en andere horecagelegenheden over en vormt ze om tot
gokhallen. Daartegen moet actie worden ondernomen.
Dat zou kunnen via een speciaal artikel in de nieuwe Al-
coholwet. Deze wet moet de huidige Drank- en horeca-
Apeldoorn Een jong leeuwe-aapje
schreeuwt het uit als het de injectienaald op
zich af ziet komen. Samen met 23 soortgeno
ten kreeg het dier gisteren in Apeldoorn een
tetanusinjectie als voorbereiding op het vrije
leven. De 24 aapjes zijn in Europa grootge
bracht en worden binnenkort in Brazilië los
gelaten in het oerwoud. Leeuwe-aapjes wor
den met uitsterven bedreigd. Een aantal van
hen krijgt een radiozendertje mee om te kun
nen bepalen waar ze gaan en staan. foto
anp frans van der linde
wet gaan vervangen.
Dit stelt drs. M. van Iwaarden,
topambtenaar op WVC belast
met het alcohol-, drugs- en ta
baksbeleid, in het blad Trefpunt
van het ministerie. Van Iwaar
den spreekt van „een wildgroei
van malafide gokcentra in de
grote steden".
Volgens de ambtenaar wordt
elke te koop aangeboden hore
cazaak die goed loopt, opge
kocht door de onderwereld. Bij
die transacties gaat het om zul
ke hoge bedragen dat een hore-
ca-ondernemer met goede be
doelingen er niet meer tegenop
kan.
Als de onderwereld het café of
de snackbar eenmaal in handen
heeft, wordt de zaak volge
stouwd met gokautomaten. De
verkoop van een biertje of een
zakje patat wordt dan bijzaak.
Het grote geld wordt met de au
tomaten verdiend.
Op WVC maakt men zich gro
te zorgen over het toenemende
gebruik van gokautomaten.
Naar schatting zijn er 200.000
mensen met gokproblemen in
Nederland. Volgens Van Iwaar
den staan steeds meer jongeren
achter de gokkasten. Voor hen
zou gokken wel eens verslaving
nummer één kunnen worden,
verwacht hij. De topambtenaar
wijst erop dat gokverslaving
vaak samengaat met geldge
brek. De kans op crimineel ge
drag neemt daardoor toe.
WVC wijt de hausse in gokau
tomaten en de toenemende
gokverslaving onder meer aan
het beleid van het ministerie
van economische zaken. Daar
wil men gokken zoveel mogelijk
legaal maken, vooral om illegale
gelegenheden de wind uit de
zeilen te nemen.
Van Iwaarden waarschuwt
ook tegen de krasloten. Dat zijn
loten waarbij de koper door het
wegkrassen van een laagje
meteen weet of hij iets heeft ge
wonnen. Die zijn legaal omdat
de opbrengst naar sport en
maatschappelijk werk gaat.
Maar ook daaraan kan een
mens verslaafd raken. Op de
krasloten komt in het vervolg
dan ook een waarschuwing te
staan: 'Krassen kan verslavend
werken. Doe het met mate'.
Weinig ziekte, lagere premie
den haag gpd-anp
De ziektewetpremie die werkge
vers en werknemers moeten be
talen, wordt vanaf 1 januari per
bedrijf vastgesteld. Staatssecre
taris Ter Veld van sociale zaken
hoopt met die maatregel een la
ger ziekteverzuim te bereiken.
Op dit moment geldt per be
drijfstak een gemiddelde ziekte
wetpremie. Alle bedrijven beta
len die, ongeacht of zij onder of
boven dit gemiddelde zitten.
Het kabinet en de Tweede Ka
mer denken dat dit een flinke
aanpak van het ziekteverzuim
in de weg staat omdat een indi
vidueel bedrijf daar verder geen
voordeel van heeft. De premie
differentiatie moet dat verande
ren. Bij een lager ziekteverzuim
dan het gemiddelde in een sec
tor gaat de premie omlaag. Als
het ziekteverzuim hoger ligt dan
het gemiddelde, gaat de premie
omhoog.
De staatssecretaris zei giste
ren in Eindhoven dat ze ver
wacht dat de ziektewetpremies
volgend jaar omlaag kunnen.
Dat laatste houdt verband met
een tweede, politiek veel meer
omstreden plan. Het betreft de
verplichting voor werkgevers
het loon in de eerste drie (kleine
bedrijven) respectievelijk zes
(grotere bedrijven) ziekteweken
uit eigen zak door te betalen. Ze
mogen zich daarvoor dan niet
meer, zoals nu, bij de bedrijfs
verenigingen verzekeren. De
ziektewetpremie kan voor be
drijven vervolgens omlaag om
dat alleen nog aan langdurig
zieken ziekengeld wordt uitbe
taald.
Nederland, stellen als voorwaar
de dat mensen hun oude natio
naliteit opgeven. Het wetsvoor
stel maakt het ook mogelijk dat
buitenlanders die de Neder
landse nationaliteit verwerven,
hun oorspronkelijke nationali
teit behouden.
In het wetsvoorstel zijn ook
bepalingen opgenomen die
schijnerkenningen van buiten
landse kinderen door Nederlan
ders moet tegengaan. De kinde
ren worden vaak gebruikt voor
illegale adoptie of prostitutie. In
het wetsvoorstel worden nieuwe
eisen gesteld. Alvorens de Ne
derlandse nationaliteit te krij
gen, moet het kind na de erken
ning en voor zijn meerderjarig
heid ten minste drie jaar wor
den verzorgd door degene die
hem heeft erkend.
enschedeStudenten van de Ho
geschool Enschede kunnen bij
examens en tentamens niet meer
spieken door gebruik te maken
van hun 'zakjapanner'. Met ingang
van dit nieuwe schooljaar zijn zij
verplicht gebruik te maken van
een door de school voorgeschre
ven spiekbestendige rekenmachi
ne. Tientallen scholen willen dit
jaar paal en perk stellen aan het
gebruik van geavanceerde zak
computers die over zo'n groot ge
heugen beschikken dat er allerlei
spiekbriefjes in konden worden
opgeslagen. Op de middelbare
scholen was met name de Black
Box populair, een zakcomputer die
NMB-Postbank cadeau gaf aan
jongeren die een rekening open
den. De Hogeschool Enschede
heeft voorlopig 3000 zakcompu
ters aangeschaft die de studenten
voor de kostprijs van 25 gulden
kunnen afnemen.
FOTO CPD REINIER VAN WILLIGEN
Wanneer iemand na een hartin
farct een middel krijgt dat de
bloeddruk verlaagt, vergroot dit
de overlevingskansen. „Vooral
mensen die na een infarct een
hart hebben dat in slechte con
ditie verkeert, zullen van deze
bevinding profiteren", aldus de
Nederlandse hartspecialist dr. J.
Kingma die samen met anderen
een deel van het onderzoek
naar het effect van het medica
ment verrichtte.
Een recente Amerikaans-Ca-
nadese studie bii 2.231 patiën
ten toont aan dat het middel
Captopril, dat de patiënten ge
middeld tien dagen na een hart
infarct werd toegediend, een
gunstige uitwerking heeft. De
arts, die als cardioloog en kli
nisch farmacoloog is verbonden
aan het Antoniusziekenhuis in
Nieuwegein, en dr. W. van Gilst
van de afdeling Klinische Far
macologie van het Academisch
Ziekenhuis in Groningen, test
ten zelf ook het middel Captop
ril uit bij 300 patiënten in 11
Nederlandse ziekenhuizen.
De kans op sterfte neemt bij
toediening van de medicamen
ten af met 19 procent. Het risico
van een nieuw infarct neemt bij
deze therapie af met 37 procent.
De kans in een ziekenhuis te
moeten worden verpleegd als
gevolg van een aanval is 22 pro
cent Ideiner.
In de Nederlandse studie,
waarbij de onderzoekers het
middel Captopril in tegenstel
ling tot hun Amerikaanse en
Canadese collega's direct na
een hartinfarct toedienden,
werd niet naar de sterfte geke
ken, maar wel naar de veiligheid
en doelmatigheid van het medi
cament. Kingma stelt vast dat
Captopril ook veilig is wanneer
het al direct na binnenkomst
van de patiënt in het ziekenhuis
wordt gegeven.
Fusie CVB en
SNS bank rond
den haag gpd
De fusie tussen de Centrale
Volksbank (28 kantoren, 632
agentschappen) en de SNS
bank (288 kantoren) is rond.
Vanochtend maakten beide
banken bekend met terugwer
kende kracht tot 1 januan 1992
te fuseren. De nieuwe bank is in
grootte de zevende van Neder
land. De fusie zal geen nadelige
gevolgen hebben voor de 2.40D
werknemers.
De Meeuw
Jg, modulaire bouwsystemen
I dl yoghurt, 2 eet
lepels mayonaise, 1-2 eetle
pels citroensap, 2 theelepels
citroenrasp en 2 eetlepels ge
hakte peterselie. Meng alles
in een kom en voeg naar
smaak aan deze citroen
yoghurtsaus wat suiker, pe
per of zout toe. Lekker als sla
saus bij avocadosalade, of bij
gebakken vis.
Nog 24 andere avontuurlijke
yoghurt-recepten vindt u in het
boekje 'Men neme... yoghurt'.
yoghurt'.
I postzegels
>tenboek|e i
yoghurt
FNV over vervoer gevaarlijke stoffen:
Proces-verbaal
voor chauffeur
lekkende auto
den haag rob hirdes
Niet alle chauffeurs die gevaarlijke stof
fen vervoeren, zijn zich bewust van de ri
sico's. Vooral kleine bedrijven willen nog
wel eens de hand lichten met de op zich
strenge regels van de overheid. Het aan
tal ongevallen valt weliswaar mee, maar
er hoeft maar iets fout te gaan of de ge
volgen zijn niet te overzien. Dat bleek
dinsdag maar weer eens toen de A9 lang
durig moest worden afgesloten vanwege
een lekkend vat in een vrachtwagen.
Nauwelijks de helft van de vrachtrij
ders ontvangt bij een rit de voorgeschre
ven informatie in de vorm van een geva-
renkaart en een vrachtbrief, waaruit de
aard van de lading moet blijken. Maar
zelfs wanneer ze de verplichte informatie
wel krijgen, vinden ze die in de regel ma
tig tot onvoldoende.
Bij gebrek aan gegevens is het niet ver
wonderlijk dat de chauffeurs onbewust
afwijken van de speciale routes voor ver
voer van gevaarlijke stoffen. Dat kan ook
bijna straffeloos, want de controle door
het Korps Controleurs Gevaarlijke Stof
fen is incidenteel. Vijftig procent van de
vrachtrijders is nog nooit of minder dan
eenmaal per jaar gecontroleerd.
Dat bleek uit een enquête van de Ver-
voersbond FNV van begin 1989. Volgens
FNV-woordvoerder Fons Tuinstra is
sindsdien niets wezenlijks veranderd.
Behalve dat per 1 januari van dit jaar de
Arbeidsomstandighedenwet, de zogehe
ten Arbowet, ook voor de vervoerssector
van kracht is geworden. Tuinstra: „Je zou
toch op z'n minst verwachten, dat nu in
tensiever wordt gecontroleerd door het
korps controleurs, de politie en de ar
beidsinspectie. Om de introductie van
die wet, te benadrukken. Maar dat ge
beurt dus niet."
De FNVer vindt dat de regelgeving in
theorie voldoende is. „Maar in de prak
tijk wordt er nogal eens de hand mee ge
licht. Dat komt omdat het in een deel
van de transportwereld een jungle is. En
in de jungle gelden nu eenmaal andere
wetten."
Zonder all^ kleine bedrijven over één
kam te willen scheren, heeft Tuinstra
sterk de indruk dat excessen zich vooral
daar voordoen. „Die zitten economisch
nogal knijp. En dan rijst al gauw de vraag
of het bijvoorbeeld wel echt noodzakelijk
is beschermende kleding voor de chauf
feurs aan te schaffen."
Volgens de FNV-woord voerder kun
nen vooral de slecht renderende onder
neminkjes een gevaar opleveren doordat
ze het niet zo nauw nemen met richtlij
nen en voorschriften. „Er is maar één
gek nodig om een ramp te veroorzaken.
En wij vrezen dat dit soort gekken op de
weg zich niet tot één beperkt. Grote
transporteurs zijn in dat opzicht wat be-
duchter om hun goede naam te verlie
zen. Geloof me dat ze bij Nedlloyd met
gekromde tenen zitten ais één van hun
auto's op z'n kant ligt."
De nog jonge Bedrijfsgezondheids
dienst Wegvervoer is dit jaar begonnen
een risico-inventarisatie te maken voor
de transportbedrijven, die zich toeleggen
op het vervoer van gevaarlijke stoffen.
Inmiddels zijn de arbeidsomstandighe
den bij duizend bedrijven in kaart ge
bracht.
Volgens directeur A. Smit schort het
nogal eens aan de veiligheid van chauf
feurs en bijrijders. Bijna de helft van de
chauffeurs moet het laden en lossen af
en toe helemaal zelf opknappen en meer
dan de helft is daar in elk geval regelma
tig bij behulpzaam. Daarbij zijn ze vrij
wel allemaal wel eens in aanraking geko
men met de stof. Hetzij door spetters op
de huid of kleren, hetzij door het vast
pakken van laad- of losgereedschap. Ook
zeggen ze af en toe vrijkomende gassen
of dampen te hebben ingeademd, waar
door ze geïrriteerde ogen of slijmvliezen
kregen, benauwd werden of huiduitslag
of brandvlekken kregen.
AMSTERDAM
De chauffeur van de vrachtwa
gen die dinsdag een chemische
vloeistof op de A9 lekte en daar
mee een verkeerschaos veroor -
/.Likte, heelt gisteien VU1 de
rijkspolitie in Ouderkerk aan de
Amstel een proces-verbaal ge
kregen. Ook tegen de transport
onderneming waarvoor de
chauffeur reed, is proces-ver
baal opgemaakt. Uit onderzoek
is volgens een woordvoerder
van de rijkspolitie gebleken dat
verschillende bepalingen van de
Wet Vervoer Gevaarlijke Stoffen
zijn overtreden. De chaufïeqr
had geen vervoersdocument hij
zich, er was geen zogenoemde
afzendersverklaring, ae chemi
sche stoffen zaten in een niet
gesloten verpakking en de la
ding was niet goed vastge
maakt.
