Dodewaard mag
toch openblijven
De jaren '90: Houden wat we hebben
Binnenland
'IJ-oever goed voor 30.000 banen'
Armoede geen sociale
tijdbom in Nederland
Amstel-hotel nog mooier en sjieker
DINSDAG 1 SEPTEMBER 1992
3
Dode verstekelingen in container
Rotterdam In een container in Rotterdam zijn gisteravond de
lichamen gevonden van twee Afrikanen tussen de 20 en 30 jaar.
Ze hebben zich waarschijnlijk in de Nigeriaanse havenstad La
gos in de container verstopt aan boord van het Franse schip
Sherbro. De doodsoorzaak is waarschijnlijk gebrek aan zuurstof,
aldus de politie.
Kloof kamerlid-kiezer moet kleiner
alkmaar Om de kloof tussen kiezer en politiek te verkleinen
zou elk kamerlid eigenlijk om de vier jaar een ander beleidster
rein moeten krijgen. Dit zei WD-voorzitter mevrouw Van Leeu
wen gisteravond in Alkmaar. Zij reageerde op suggesties van
PvdA en CDA, die vinden dat kamerleden na respectievelijk acht
en twaalf jaar de Kamer moeten verlaten. Van Leeuwen vindt
het belangrijker dat er afwisseling zit in het werk dat het kamer
lid doet.
Tien jaar voor gijzeling in supermarkt
amsterdam Wegens een overval op een supermarkt in Amster
dam-Noord heeft de Amsterdamse rechtbank gisteren een 29-ja-
rige man veroordeeld tot een gevangenisstraf van tien jaar. Bij
de overval werd een aantal mensen gegijzeld. Twee andere ver
dachten van 37 en 25 jaar kregen ieder zeven jaar cel. De overval
vond plaats op 21 april dit jaar, de dinsdag na de paasdagen. De
drie overvallers dachten daarom een extra grote opbrengst te
vinden. Er lag slechts een paar duizend gulden in de kluis.
Twee arrestaties in verkrachtingszaak
Rotterdam De Rotterdamse politie heeft gisteren een 18-jarige
jongeman uit Spijkenisse en een 14-jarige jongen uit Rotterdam
aangehouden in verband de verkrachting van vier jongen vrou
wen in het tropisch zwembad Tropicana in de Maasstad. Tijdens
een feest zaterdagavond werden de vier ten overstaan van vele
omstanders seksueel misbruikt. Twee 18-jarige vrouwen hebben
aangifte gedaan van verkrachting, twee anderen (21 en 16) van
aanranding. De twee verdachten hebben nog niet bekend. De
meisjes wisten zich uiteindelijk aan hun belagers te ontworste
len en alarmeerden de bedrijfsleiding. Het feest werd door ruim
1500 mensen bijgewoond.
PvdA botst met CDA en eigen minister over kabinetsstandpunt
De kerncentrale Dodewaard mag openblijven ondanks
het ontbreken van een vergunning. De centrale krijgt tot
1994 de tijd om een nieuwe vergunning aan te vragen
maar mag tot die tijd doordraaien. Dat heeft het kabinet
besloten na de vernietiging van de vergunning door de
Raad van State eind mei. De PvdA wil nog deze week een
debat aanvragen over de kwestie.
De regeringspartijen CDA en
PvdA staan in de kwestie tegen
over elkaar. Het CDA steunt het
gedogen van Dodewaard, de
PvdA wil de centrale sluiten.
PvdA-woordvoerder Feenstra
wil snel een debat met de CDA-
ministers Andriessen van eco
nomische zaken en De Vries
van sociale zaken en werkgele
genheid èn zijn partijgenoot Al
ders van milieu. De PvdA komt
daarmee niet alleen in aanva
ring met coalitiegenoot CDA,
maar ook met haar eigen minis
ter. Toch kan het kabinet reke
nen op een kamermeerderheid,
omdat ook de WD de centrale
wil openhouden. D66 en Groen
Links willen evenals de PvdA de
centrale dicht hebben.
De Raad van State besloot in
mei dat bij de nieuwe vergun
ning uit 1988 (die eerder ver
leende deelvergunningen sa
menvoegde) ten onrechte geen
inspraakprocedure is gehan
teerd. Dat was volgens de Raad
wel nodig omdat de nieuwe ver
gunning niet alleen een uitbrei
ding van de activiteiten moge
lijk maakt, maar tevens geba
seerd is op een verouderd vei
ligheidsrapport. Inspecteurs van
het Internationale Atoomagent
schap constateerden een paar
jaar geleden dat de centrales in
Dodewaard en Borssele qua vei
ligheid niet meer up-to-date
zijn.
De bewindslieden erkennen
dat de centrale nu illegaal
draait, maar volgens hen is de
veiligheid van mens en milieu
niet in gevaar en wegen andere
belangen zwaarder. Het stop
zetten van de centrale zou de
opbouw van nucleaire kennis
frustreren en kan leiden tot ont
slagen. Ook wijst het kabinet op
de kosten. Het kabinet geeft de
centrale tot 1994 de tijd om een
nieuwe vergunning aan te vra
gen. Daarvoor moet een nieuw
veiligheidsrapport worden ge
maakt. Dat duurt zo'n anderhalf
jaar.
Feenstra vindt dat het ontbre
ken van een actueel veiligheids
rapport juist tot voorzichtigheid
noopt. De Stichting Natuur en
Milieu, die de vergunning voor
Dodewaard aanvocht, vindt het
besluit 'schandalig'. Volgens
een woordvoerster blijft de ille
gale situatie niet alleen voortbe
staan, maar biedt het kabinet de
centrale zelfs nog een aantal ja
ren extra.
De centrale bij Dodewaard, die sinds eind mei illegaal open is. foto anp ben hansen
Vijfling AMC
blijkt gezond
amsterdam
In het Academisch Medisch
Centrum (AMC) in Amsterdam
is gistermiddag een vijfling ter
wereld gebracht. De moeder is
een 33-jarige vrouw, die in een
ander ziekenhuis een hormoon-
kuur had ondergaan. De vijfling
bestaat uit drie jongens en twee
meisjes. Het gewicht varieert
van 965 tot 1490 gram.
Volgens het AMC wordt in
ons land hoogst zelden een ge
zonde vijfling geboren. Voor zo
ver bekend is dit de vijfde keer.
Het aantal 'meerlingen' neemt
overigens toe. Dat komt onder
meer door het toepassen van
reageerbuisbevruchting en hor
moonbehandelingen.
Moeder en kinderen hebben
de bevalling goed doorstaan.
Wel moeten de baby's voorlopig
in de couveuse. Ze werden een
kleine twee maanden te vroeg
geboren. De ouders willen ove
rigens de eerste zes maanden
anoniem blijven. Dat zijn ze
overeengekomen met een tijd
schrift.
Betuwelijn op
hoorzitting
onder vuur
ROTTERDAM GPD
Railvervoer kan nooit concurre
ren met goederentransport over
weg en water. De aanleg van de
Betuwespoorlijn tussen Rotter
dam en het Duitse Duisburg is
daarom een doodgeboren kind
je.
Aldus gisteravond directeur
Verstoep van de Rotterdamse
Waalhaven Terminal. In Rotter
dam-Zuid vond de eerste van
een reeks hoorzittingen plaats
over de Betuwespoorlijn. Zo'n
vierhonderd van de 19.000 in
dieners van een bezwaarschrift
krijgen de komende weken de
gelegenheid hun grieven mon
deling toe te lichten. Verstoep
was een van de eersten die de
knuppel in het hoenderhok
gooide.
Waalhaven Terminal heeft
een eigen onderzoekje gedaan
naar de haalbaarheid van het
nieuwe tracé. Volgens Verstoep
kwam daaruit dat het vervoer
over rails aanzienlijk duurder is
dan per schip. Volgens de ha
venman is het daarom logisch
èn goedkoper om de lijn in
Duisburg te laten beginnen in
plaats van in Rotterdam en dan
verder aan te leggen in de rich
ting van Hongarije en verder.
Irritatie ontstond bij de me
dedeling dat minister Maij-
Weggen van verkeer en water
staat even voor aanvang van de
hoorzitting een overeenkomst
met haar Duitse ambtgenoot
had getekend voor de kosten
van aansluiting van de Betuwe
route op de Bundesbahn. „Op
hoger niveau is het kennelijk al
lemaal al besloten en zijn we
dus hier voor niets bijeen", al
dus Verstoep.
Gemeente en Internationale Nederlanden Groep
Het Amsterdamse IJ-oeverpro-
ject, een combinatie van kanto
ren en culturele voorzieningen,
levert 30.000 nieuwe banen op.
Dat heeft directeur Rijs van het
Amsterdam Waterfront Maat
schappij AWF gisteren gezegd
bij de presentatie van een ma
quette van het mammoetpro
ject, dat over een periode van
vijftien tot twintig jaar ongeveer
zes miljard gulden aan investe
ringen vergt.
Een collectief onder leiding
van architect Rem Koolhaas
rondde onlangs de ruimtelijke
visie af op de ontwikkeling van
de oevers achter het Centraal
Station. De komende maanden
wordt er ook het financiële
plaatje gemaakt, waarna over
heden en investeerders een de
finitief besluit nemen.
In de AWF nemen de ge
meente Amsterdam en de Inter
nationale Nederlanden Groep
(NMB en Postbank) ieder voor
vijftig procent deel. Het is de
bedoeling de 4,5 kilometer lan
ge strook te bebouwen die zich
uitstrekt van de Houthavens in
het westen tot en met de Ooste
lijke Handelskade in het oosten.
In het hart van het IJ-oever
project komen culturele voor
zieningen. In een langgerekt ge
bouw dat achter en evenwijdig
aan het station moet komen,
worden het Centrum voor Mo
derne Muziek (De IJsbreker),
een supergrote bioscoop van
Cannon en de openbare biblio
theek gevestigd. Aan het Wes
terdok moet een drijvende mu
ziekzaal komen, het zogenaam
de Rockdok. Het Oosterdoksei-
land wordt het zakelijk centrum
van de IJ-oever, 'de intelligente
kantorenstad van morgen'. De
ze kantorenstad, praktisch naast
het Centraal Station, wordt over
de sporen heen gebouwd.
De samenwerking tussen de
gemeente en particuliere finan
ciers heeft in het eenjarig be
staan van de AWF herhaaldelijk
tot problemen geleid. Zo wilde
de gemeente absoluut niet dat
de nieuwe sneltram langs het IJ
bovengronds komt. Koolhaas:
„De commissie van advies was
getraumatiseerd door het beeld
van negentiende-eeuwse ram
melende wagons over gietijze
ren rails." De IJ-rail loopt in de
nieuwe plannen ondergronds,
waardoor de aanleg veel duur
der wordt en veel langer zal du-
CDA: D66 mag enquête leiden
toe heeft de sociaal-democraat
ook de steun van de kleine
rechtse partijen.
In een brief aan de Tweede
Kamer stellen de vakcentrales
FNV. CNV en MHP dat het on
derzoek alleen maar de reorga
nisatie van de sociale verzeke
ringen zal vertragen. De vak
centrales vinden dat een onder
zoek niet nodig is omdat er tal
van rapporten, onderzoeken en
jaarverslagen zijn die veel gege
vens bevatten waaraan het par
lement „blijkbaar behoefte
heeft".
Een D66'er mag van het CDA de
parlementaire enquêtecommis
sie gaan leiden die een onder
zoek moet gaan doen naar de
uitvoering van de sociale zeker
heid. Tot nu toe claimde het
CDA het voorzitterschap zelf.
Het CDA wil zo voorkomen dat
de PvdA'er Buurmeijer voorzit
ter wordt. Buurmeijer was ook
voorzitter van de subcommissie
die een 'vooronderzoek' deed.
De WD en Groen Links blij
ven Buurmeijer steunen. Tot nu
HAARLEM SJAAK SMAKMAN
Plotseling stond John Kenneth
Galbraith in de schijnwerpers.
De beroemde Amerikaanse
econoom schreef vorig jaar het
boek De cultuur van zelfingeno
menheid In felle bewoordingen
hekelde hij daarin de zelfge
noegzaamheid van de middle-
class burger die het gemaakt
heeft en die zich niet meer druk
maakt over de wereld om zich
heen. Galbraith waarschuwde
dat de armen het niet langer
zouden pikken. Een paar maan
den later kwamen de rellen in
Los Angeles.
In Nederland kwam de Raad
van Kerken kwam vorig jaar met
het rapport 'De arme kant van
Nederland': tenminste 600.000
Nederlanders leven in armoede.
Door een langdurige bijstands
uitkering is de huishoudbeurs
leeg en raken honderdduizen
den in een isolement: bus, trein,
telefoon, sportclub en andere
uitjes zijn te duur, ze gaan niet
meer op bezoek en ontvangen
vrijwel geen mensen meer. Hun
toekomstperspectief is somber:
het kan alleen maar nog slech
ter worden. Een vruchtbare voe
dingsbodem voor misdaad, ra
cisme en wie weet op
stand.
Volgens het Sociaal-Cultureel
Planbureau valt het echter
nogal mee. Volgens het criteri
um van bestaan so nzekerheid
(een inkomen van 95 procent of
minder van het sociaal mini
mum) is de armoede in Neder
land al sinds een jaar of vijf op
zijn retour. Tussen 1983 en 1987
verdubbelde het aantal be-
staansonzekere huishoudens
van 4 tot 8 procent, maar dat
percentage is inmiddels weer
gedaald tot ongeveer 5. Ook het
gemiddelde tekort per arm
huishouden per jaar is gedaald
van 2600 gulden naar 2300 gul
den.
Opmerkelijk is dat het sociale
isolement maar heel weinig te
maken heeft met het inkomen.
Bij onderzoek blijken de aanwe
zigheid van een partner, leeftijd
en vooral opleiding veel bepa-
lender voor de sociale contac
ten. De oudere alleenstaande
bijstandsontvanger met een la
ge opleiding zit al snel in zijn
uppie.
Daar staat tegenover dat er
wel degelijk een 'onderkant van
Nederland' bestaat. Na een
'spreiding' van de armoede over
de verschillende sociale lagen
zijn het de laatste jaren weer
vooral de laag opgeleiden die
jarenlang op minimum-niveau
moeten leven. Bovendien blij
ven mensen langer op een mi
nimum zitten. Van de werklo
zen zat in 1970 maar 3 procent
langer dan drie jaar zonder
werk, in 1990 was dat 27 pro
cent (146.000). De onderkant
van Nederland groeit.
PTT komt met
telefoongids
op compact disc
HILVERSUM» GPP
PTT Telecom komt volgende
maand met een CD-Foongids:
een CD met alle 5,5 miljoen te
lefoonnummers van Nederland
erop. De gids is vooral bedoeld
voor bedrijven waar men veel
telefoon-, fax- en telexnummers
moet opzoeken en daarvoor een
computer bij de hand heeft
Ook de postcodes en adressen
zijn op de CD gezet.
De CD zal alleen per abonne
ment te krijgen zijn. Voor 990
gulden per jaar krijgt de abon
nee een maal per kwartaal een
bijgewerkte CD. Op het plaatje
staan de gegevens van 5.5 mil
joen abonnees. Dat komt over
een met de inhoud van alle
twintig nationale telefoonboe
ken. De CD is de eerste 'gids'
waarin ook alle faxnummers -
voor zover bekend - zijn opge
nomen.
4 dl yoghurt, 2 eet
lepels (olijf)olie en I eetlepel
gehokte munt of dille. Schil en
snijd een komkommer in stuk
jes, bestrooien met zout en
peper en 20 min. loten uit
lekken in een zeef. Pen I ge
pelde teen knoflook uk. Schep
olies goed door elk oor en ser
veer deze Txatzlkl (Griekse
komkommersolode) koel.
Nog 24 ondere ovontuurh/ke
yoghurt-recepten vindt u in het
boekje 'Men neme... yoghurt'.
zend mn bn«4kurt iwm uw raam
•n tdrti raar Hm Nadariandt
Zunrdburcau. Pottbwt )0. 2280 AA
Riftwifk. onder Mftraidmt van
'Man neme... jrofhua'
Mak f Iaan extra potuefeh en u
ontvanjt Sm receptenboek* thun.
yoghurt
Nederland is af. En dan wordt het al snel
een beetje saai, zo verklaarde oud-premier
Van Agt vorig jaar de matheid van de jaren
tachtig. Het moet het Sociaal-Cultureel
Planbureau uit het hart gegrepen zijn. Ne
derland sukkelt een beetje in slaap, consta
teert het SCP in zijn vandaag verschenen
jaarlijkse rapport. Een 'periode van stabili
sering' noemt het SCP het afgelopen decen
nium.
Na de roerige jaren zestig en de maat
schappelijke vertaling daarvan in de jaren
zeventig, werden de jaren tachtig een perio
de van prudente progressiviteit, zoals het
SCP in 1988 de tijdgeest omschreef. De in
dividualisering, emancipatie en liberalise
ring gingen gestadig voort op de ingeslagen
weg, maar tot op de dag van vandaag is er
ook veel steun voor de verzorgingsstaat.
Het begin van de jaren negentig heeft nog'
niet verandering gebracht. Het ruikt zelfs
een beetje naar spruitjes: de Nederlander
maakt zich wel zorgen over het milieu, de
criminaliteit en over zijn toekomstige wel
vaart, maar is verder een tevreden mens.
Het geld wordt volgens hem eerlijk verdeeld
in Nederland en de meesten zijn tevreden
met hun inkomen.
Tolerant zijn we ook. Ongehuwd samen
wonen? Geen probleem. Echtscheiding,
abortus en bewuste kinderloosheid? Mag
allemaal. Homo? Negen van de tien Neder
landers vinden dat homoseksuele stellen
moeten kunnen trouwen.
Bij buitenlanders komen de grenzen van
de tolerantie in zicht. Er zijn er teveel, vindt
bijna de helft van de Nederlanders. Maar
gegeven het feit dót ze er zijn, heeft vrijwel
niemand moeite met allochtone collega's
op het werk. Al vindt één op de vijf dat ze
eerder ontslagen moeten worden dan Ne
derlanders als de nood aan de man komt en
dat bij gelijke geschiktheid de Nederlander
de promotie moet krijgen. Op het werk of
naast de deur blijken daarnaast heel ver
schillende dingen: bijna de helft zou niet
echt blij zijn met een buitenlander als buur
man.
Wat staat ons te doen in de jaren negen
tig? Houden wat we hebben. Met name bij
de verzorgingsstaat zal dat nog een hele hijs
worden. Zo voorspelt het Planbureau dat
het WAO-Ziektewetpakket van het kabinet
niet voldoende zal blijken om de arbeidson
geschiktheid en het ziekteverzuim terug te
dringen. Nederland telt het hoogste percen
tage arbeidsongeschikten in de westerse ge-
industrialiseerde wereld. Niet dat de Neder
lander zwakker of het werk hier slopender
is, maar hij wordt sneller afgekeurd. Vooral
50-plussers belanden vaak in de WAO en
gezien de leeftijdsopbouw van de Neder
landse bevolking zal die groep de komende
jaren sterk groeien. Maar juist de 50-plus
sers worden ontzien in de huidige kabinets
plannen. „De combinatie van een weinig
selectief stelsel en een groeiend aantal ou
deren zal in de loop van de jaren negentig
verdergaande aanpassingen van de arbeids
ongeschiktheidsregelingen wellicht noodza
kelijk maken", aldus het Planbureau.
In één opzicht heeft de politiek wat dat
betreft het tij mee: het klimaat lijkt rijp voor
ingrepen. In de jaren tachtig groeide, mede
door de ontkoppeling die de uitkeringen op
15 procent achterstand zette op de lonen,
de opvatting dat het afgelopen moest zijn
met het snoeien in de uitkeringen. Maar vo
rig jaar kwam de omslag. In 1989 vond nog
50 procent de WAO-uitkering te laag, twee
jaar later was dat nog maar 39 procent. Bij
na de helft is nu voor een koppeling tussen
het aantal gewerkte jaren en uitkeringsduur
en 42 procent voelt er voor om (ook) de
hoogte van de uitkering afhankelijk te ma
ken van het arbeidsverleden.
Amsterdam Na een verbouwing van bijna twee jaar kan het Amstel-hotel vanaf vandaag weer gasten uit binnen- en buitenland ontvangen.
Gisteren mocht de pers een kijkje nemen in de van onder tot boven vernieuwde suites, die minimaal zevenhonderd gulden per nacht moeten
kosten. Op 29 september verricht prins Bemhard de officiële opening. Het Amstel-hotel bestaat al 125 jaar en is het meest luxueuze en duurste
hotel in Nederland. Tweehonderd personeelsleden, waaronder acht heuse butlers, staan klaar voor de gasten. foto nieuw anefo rob croes
