Peres: Israël bereid
deel Golan op te geven
Bewoners Diego Garcia kunnen niet meer terug
Buitenland
Slowaken breken gesprek
over toekomst land af
Irak: Vluchten vrijwillig staken
kt-
Mazowiecki mag Servisch
gevangenkamp niet in
Andrew trekt spoor van
vernieling door Florida
DINSDAG 25 AUGUSTUS 1992
Tijger grist Indiaas meisje uit bus
bangalore Een tijger heeft zondag in een wildpark ten zuiden
van het Indiase Bangalore een ruit van een toeristenbus ingesla
gen en er een 5-jarig Indiaas meisje uitgegrist. Voor de ogen van
25 verbouwereerde inzittenden pakte de tijger het kind bij het
hoofd en sleepte het mee. De politie vond een uur later het stof
felijk overschot van het meisje.
Moord vastgelegd op geluidsband
Sydney Een lid van een Australische extreem-rechtse organisa
tie heeft gisteren een moord bekend, die door de Australische
Veiligheidsdienst via afluisterapparatuur op de band was gezet
De microfoons waren geïnstalleerd in het kantoor van het
slachtoffer, David Wayne Smith, leider van de extreem-rechtse
ANA. Op de band is te horen dat de dader lid van een andere
rechtse bewegingde kamer verlaat, terugkomt met een ge
weer en acht schoten op Smith afvuurt.
Betrekkingen China en Zuid-Korea
peking China en Zuid-Korea zijn gisteren diplomatieke relaties
aangegaan, zo is in de twee hoofdsteden, Peking en Seoul be
kendgemaakt. De toenadering van de twee landen tot elkaar
maakt een einde aan veertig jaar vijandigheid en opent de weg
naar een hereniging van de twee Korea's. China is traditioneel
een bondgenoot van Noord-Korea. Zuid-Korea had jarenlang
banden met Taiwan, die het nu heeft prijsgegeven.
Bush verkleint voorsprong Clinton
Washington De Amerikaanse president Bush heeft de voor
sprong van zijn democratische rivaal bij de komende presi
dentsverkiezingen, Clinton, verkleind tot niet meer dan tien
punten. Dat blijkt uit een opiniepeiling van het televisiestation
CNN en de krant USA Today die gisteren bekend werd gemaakt.
In de peiling krijgt Bush 42 procent van de stemmen, Clinton 52
procent.
Noodtoestand Nagorno Karabach
moskou De president van Azerbajdzjan, Aboelfaz Jeltsjibey,
heeft gisteren de noodtoestand uitgeroepen in de districten Fi-
zoeli en Djebrail, in het zuiden van de omstreden enclave Na
gorno Karabach. Dat heeft het Russische persbureau Itar-Tass
gemeld. De noodtoestand blijft een maand van kracht.
Collor verrijkte zich onwettig
Brasilia De Braziliaanse president Collor de Mello heeft tijdens
zijn hele ambtsperiode „onwettelijke economische voordelen"
ontvangen. Dat is de conclusie van een parlementaire onder
zoekscommissie. Volgens de commissie is mogelijk sprake van
„misdrijven" en „misdaden begaan tijdens de uitoefening van
zijn functies". Collor de Mello heeft alle beschuldigingen ont
kend en het parlementaire onderzoek afgedaan als „een politie
ke komedie".
Boerderij betaalt loon in eieren
moskou Een boerderij in de autonome Russische republiek
Boerjatië betaalt sinds kort het loon in de vorm van eieren. Het
bedrijf in Oelan Oede bij het Bajkalmeer in het noorden van
Mongolië kampt met een tekort aan contanten, maar beschikt
daarentegen wel over een grote voorraad eieren. Per dag blijven
er vijf tot zeven miljoen stuks onverkocht.
Kurden doden elf Turkse soldaten
ankara Kurdische strijders hebben afgelopen nacht elf Turkse
militairen gedood bij twee aanvallen in het zuidoosten van Tur
kije. Leden van de Kurdische Arbeiderspartij (PKK) hielden op
de weg van Sanliurfa naar Bongol een bus aan. Zeven soldaten
werden gescheiden van de overige passagiers en vervolgens
doodgeschoten. Bij een vuurgevecht nabij Gene, in de provincie
Bingol, kwamen vier militairen om.
De Slowaken hebben een ge
sprek met de Tsjechen over de
toekomst van Tsjecho-Slowakije
afgezegd. De Tsjechische pre
mier Vaclav Klaus heeft dat gis
teren meegedeeld. Het onder
houd tussen Klaus en de Slo
waakse premier Mëciar stond
voor donderdag op het pro
gramma. Beide politici zouden
onderhandelen over een vreed
zame opdeling van de Tsjecho-
Slowaakse federatie.
„We beschouwen deze po
ging om de gesprekken te ver
mijden als een ontkenning van
de wederzijdse benadering van
het probleem tot nu toe", zei
Klaus in een verklaring, die
werd verspreid door het
Japanse keizer
naar China
tokyo «AFP-Rtr
De Japanse keizer Akihito gaat
op staatsbezoek in China. Het
Japanse kabinet gaf gisteren het
groene licht voor het bezoek,
dat zal plaatsvinden van 23 tot
28 oktober. Keizer Akihito zal
worden ontvangen door de Chi
nese president Yang Shanqun.
Het is het eerste bezoek van
een Japanse keizer aan China.
De Japanse regering zou haar fi
at hebben gegeven om de bila
terale relaties tussen de twee
landen een nieuwe impuls te
geven. In Japan is veel verzet te
gen het afreizen van Akihito.
Tegenstanders vrezen dat de
keizer in China excuses zal gaan
uitspreken voor de aangerichte
gruwelijkheden ten tijde van de
Japanse bezetting van China
(1931-1945). Destijds kwamen
tussen de 15 en 20 miljoen Chi
nezen om. De Japanse regering
heeft al laten weten dat de kei
zer niet zijn excuses zal aanbie
den.
Tsjechoslowaakse persbureau
CSTK.
Klaus, leider van de Tsjechi
sche Democratische Burgerpar
tij (ODS), won in juni de parle
mentsverkiezingen in het wes
telijk deel van Tsjecho-Slowa
kije. Zijn tegenstrever Meciar
van de Beweging voor een De
mocratisch Slowakije (HZDS)
kwam in het oostelijk deel van
het land als winnaar uit de bus.
De HZDS neigt tot volledige
onafhankelijkheid, maar wil te
gelijkertijd een lossere unie met
de Tsjechische republiek. De
ODS staat er op dat de enige
oplossing voor beide republie
ken volledige onafhankelijheid
is. Daarnaast kan er ruimte zijn
voor wederzijdse samenwerking
op basis van internationale ver
dragen.
Hoge politicus
Libanon stapt op
BAYRUT PPA
De Libanese parlementsvoorzit
ter Hussein Husseini is gisteren
afgetreden. Hij reageerde daar
mee op de verrassende over
winningvan de pro-Iraanse He-
zbollah-groepering in de eerste
ronde van de parlementsverkie
zingen in Libanon. Eerder op de
dag had Husseini gezegd dat er
sprake was van verkiezingsfrau
de en had hij premier Rashid
Solh om annulering van de ver
kiezingen gevraagd.
In Baalbek en het district Her-
mei drongen volgens Husseini
gewapende mannen stemloka
len binnen om eigen stembiljet
ten in de bussen te proppen.
Husseini was zelf kandidaat bij
de verkiezingen, maar bleef vol
gens de eerste gegevens duide
lijk achter bij de vier Hezbollah-
kandidaten. Minister Sami el
Chatib (binnenlandse zaken)
verklaarde dat de verkiezingen
van zondag goed en zonder in
cidenten waren verlopen.
Overleg Midden-Oosten in positieve sfeer hervat
Israël is bereid zich terug te trekken uit een deel van de
Hoogvlakte van Golan in ruil voor een vredesverdrag met
Syrië. Dit heeft de Israëlische minister Shimon Peres
(buitenlandse zaken) vandaag in een interview met de Is
raëlische legerradio gezegd. De toezegging van Peres zal
een steun in de rug zijn voor het vredesoverleg over het
Midden-Oosten, dat gisteren in Washington met een po
sitieve toon werd hervat
JERUZALEM-WASHINGTON GPD-AP-Rtr
De Israëlische regering had aan
de vooravond van de vredes
conferentie voor het eerst te
kennen gegeven dat zij bereid
was te onderhandelen volgens
het beginsel dat land moet wor-
'Wantoestanden
in Surinaamse
politiecellen'
DEN HAAG GPD
Vele honderden Surinaamse ge
vangenen worden onder mens
onterende omstandigheden ge
vangen gehouden in politiecel
len. „Meer dan 40 mensen in
een cel van 4,5 bij 4,5 komt
voor. En 14 mensen in een cel
van 2,5 bij 2,5 ook." Dat schrijft
het onderzoeksbureau Beren
schot in een schokkend rapport
over het gevangeniswezen in
Suriname. „De hygiëne is onbe
schrijflijk slecht Door een over
bezetting van soms meer dan
260 procent zijn er menson
waardige toestanden ontstaan."
Het gaat om ongeveer 800 ge
vangenen; dat is tweederde van
het totaal aantal gedetineerden
in Suriname. Het gaat zowel om
veroordeelden als om mensen
die nog op hun veroordeling
wachten. Berenschot heeft met
mensen gesproken die al twee-
eneenhalf jaar in een politiecel
verbleven.
Tienduizenden
Liberianen
op de vlucht
MONROVIA AFP
den opgegeven in ruil voor vre
de, zoals vastgelegd in VN-reso-
lutie 242.
Bij eerdere Syrisch-Israëlische
onderhandelingen kwamen de
onderhandelaars nooit verder
dan herhalingen van de stand
punten over de Golan-hoog-
vlakte, die Israël n;
se oorlog van 1967 veroverde e
in 1981 annexeerde en die Syrië
terug eist.
„Er is een nieuwe realiteit in
het Midden-Oosten, er zijn
nieuwe realiteiten in Israël", zei
de Israëlische delegatiewoord
voerder Yossi Gal gisteren in
Washington. De Syrische dele
gatie bevestigde een „ander ge
luid, een andere benadering en
stijl" van de Israëli's te hebben
gehoord.
Tijdens de besprekingen, die
ongeveer een maand zonder
onderbreking zullen doorgaan,
zal Israël volgens Gal een aantal
voorstellen doen, zowel
aan de Syriërs, de Jordaniërs als
de Palestijnen. Bij de gesprek
ken met Syrië, die tijdens eerde
re overlegronden in een ijzige
atmosfeer waren gevoerd, was
de stemming volgens Gal 'har
telijk'.
In het overleg met Jordanië
heeft Israël een agenda-voorstel
gedaan waarop de Jordaniërs
positief hebben gereageerd, al
dus Gal. De Israëli's noch de
Arabieren wilden na de eerste
dag van onderhandelingen veel
zeggen over de inhoud van de
nieuwe ideeën en voorstellen.
De gesprekken met de Pales
tijnse delegatie zullen vandaag
beginnen. De Palestijnen kwa-
Meer dan 20.000 mensen zijn
het afgelopen weekeinde de Li
beriaanse hoofdstad Monrovia
ingetrokken, vluchtend voor de
hevige gevechten tussen strij
dende rebellengroepen in het
gebied dat grenst aan Sierra
Leone. Daar vecht het Nationaal
Patriottisch Front (NPFL) van
Charles Taylor tegen de Vere
nigde Bevrijdingsbeweging voor
Democratie (Ulimo), die zijn
basis in Sierra Leone heeft en
vooral bestaat uit aanhangers
van de verdreven president Sa
muel Doe.
De leider van de interim-re
gering, Amos Sawyer, heeft de
strijdende partijen opgeroepen
„af te zien van geweld als oplos
sing van de politieke proble
men" en een staakt-het-vuren
te accepteren onder toezicht
van de Westafrikaanse vredes
macht in Liberia (Ecomog).
„Ons volk is moe en wil vrede.
Wij hebben de morele plicht
onmiddellijk een einde te ma
ken aan het leed", aldus
Sawyer.
Taylor echter riep de
Westafrikaanse vredesmacht in
een radiotoespraak op onmid
dellijk het land te verlaten. Zo
denkt Taylor de aanhangers van
Doe uit het land te kunnen ver
drijven.
NEW YORK AP
Iraakse shi'ieten protesteerden gisteren in de moerassen bij Al-Ahwar, 400 kilometer ten zuiden van Bagh
dad, tegen de plannen van de geallieerden om het vliegverkeer boven het gebied te verbieden. foto epa
door sunnieten overheerste regering van presi
dent Saddam Hussein het dan nog voor het zeg
gen heeft.
Iran heeft gezegd achter het idee om de shi'ie
ten te beschermen tegen aanvallen van de Iraakse
luchtmacht te staan, maar vraagtekens geplaatst
bij de motieven van de geallieerden. Ook andere
Arabische landen maken zich zorgen om de mo
gelijke driedeling van Irak, omdat hierdoor de
stabiliteit in de regio in gevaar zou komen.
De Kuwaytse regering heeft zondag haar in
stemming betuigd met het vliegverbod. Van de
Kuwaytse luchtmachtbases zullen de geallieerden
echter voorlopig geen gebruik kunnen maken.
Het zal nog zeker twee maanden duren voor de
landingsbanen van twee van de drie Kuwaytse
bases weer kunnen worden gebruikt.
Irak heeft aangeboden de vluchten boven het zui
den van Irak vrijwillig stop te zetten. Dat maakte
de Iraakse VN-ambassadeur Abdul al-Amir al-An-
bari gisteravond bekend. De Verenigde Staten en
hun bondgenoten hebben nog niet gereageerd op
het voorstel. De geallieerden willen in het zuiden
van Irak een vliegverbod invoeren om een einde
te maken aan aanvallen op shi'itische moslims.
Verwacht wordt dat de Amerikaanse president
Bush het vliegverbod vandaag zal afkondigen.
Door de maatregel zou Irak feitelijk in drieën
worden gedeeld; een shi'itische zone, een even
eens door de geallieerden uit de Golfoorlog inge
stelde Kurdische zone in het noorden en de cen
traal gelegen provincies, het enige gebied waar de
Hasidische joden protesteerden gisteren voor het hotel in Washington
waar de deelnemers aan het Midden-Oosten-overleg een persconferen
tie hielden. Zij geloven dat de joden pas een eigen staat mogen hebben
als de Messias op aarde is teruggekeerd. foto ap
men pas gistermiddag in Was
hington aan na een dispuut met
Israël over reisfaciliteiten voor
een aantal delegatieleden.
Jeruzalem zal afzien van de
deportatie van elf Palestijnen
die al acht maanden wachten
op uitwijzing. De maatregel is
bedoeld als een blijk van goede
wil. Afgelopen zondag kondigde
Israël al een aantal andere ver
trouwenwekkende maatregelen
aan, waaronder de vrijlating van
achthonderd Palestijnse gevan
genen.
sen die het kamp hebben be
zocht, klagen de gevangenen
hier over slecht en te weinig
voedsel, maar zijn er geen aan-
wijzigingen dat er wordt gemar
teld of dat de Serviërs zich
schuldig maken aan misdaden.
De gevechten in de Bosnische
hoofdstad Sarajevo namen gis
teravond in alle hevigheid toe.
Drie raketten raakten het Holi
day Inn Hotel, waar veel buiten
landse journalisten verblijven.
Er waren geen berichten over
slachtoffers.
Artsen van het Kosevo-zie-
kenhuis zeiden dat na het inval
len van de duisternis binnen
twee uur 18 gewonden waren
binnengebracht. Een ander zie
kenhuis in de stad meldde de
dood van zes slachtoffers van
een mortieraanval.
Ook de luchthaven was giste
ren weer het doelwit van de Ser
viërs. Het hoofdgebouw en de
startbanen werden getroffen
door granaten.
De speciale mensenrechtenrap-
porteur van de VN voor het
voormalige Joegoslavië, de
1 Poolse ex-premier Mazowiecki,
•f mag van de Servische autoritei-
ten het gevangenenkamp Man-
jaca, bij de Bosnische stad Ban-
ja Luka, niet bezoeken. Mazo
wiecki beschuldigde de Serviërs
ervan de levensomstandighe
den in het kamp te willen ver
bergen.
Mazowiecki zei dat hij en zijn
VN-team het afgelopen week
einde het kamp Manjaca wilden
inspecteren, maar daarvan wer
den weerhouden door de Servi
sche bewakers. De voormalige
Poolse premier verklaarde „niet
de echte reden te weten" voor
de weigering van de Serviërs
mee te werken aan de VN-in-
specties. Officieel zou het VN-
team niet „aan alle formalitei
ten hebben voldaan."
Volgens berichten van men-
Tien doden; schade loopt in de miljarden
ap-dpa-r
De zware orkaan Andrew heeft
in Florida aan zeker tien men
sen het leven gekost. Andrew
bereikte windsnelheden tot 265
kilometer per uur toen hij giste
ren langs de kust van de Ameri
kaanse staat trok. Het Witte
Huis schatte de materiële scha
de op 6 tot 10 miljard gulden.
Ongeveer 1,2 miljoen mensen
zaten zonder elektriciteit, de te
lefoon deed het niet en de wa
tervoorziening was beschadigd.
In de ziekenhuizen moesten
veel mensen met gebroken le
dematen en snijwonden wor
den geholpen. President George
Bush riep Florida uit tot ramp
gebied, zodat er federale nood
hulp kan worden gestuurd.
De zuidelijke woongebieden
van Miami werden het zwaarst
getroffen. Van veel huizen wer
den de daken afgerukt. Bomen
en luifels van winkels begaven
het onder de wind en de wegen
werden geblokkeerd door om
gevallen verkeerslichten en uit
de grond gerukte verkeersbor
den. In de lucht waren blauwe
vonken te zien van ontploffende
elektriciteitshuisjes en door de
lucht slingerende elektriciteits
draden.
„Ik weet niet hoe ik moet be
schrijven wat ik heb gezien", zei
Florida's gouverneur Lawton
Chiles nadat hij met een heli
kopter een inspectietocht had
gemaakt. „Het lijkt alsof er een
luchtdrukbom is afgegaan." De
gouverneur stuurde 1.500 troe
pen van de Nationale Garde de
straten op nadat zo'n 100 men
sen hadden geprobeerd een
winkelcentrum te plunderen.
De naar schatting 5.000 Ne
derlandse vakantiegangers zijn
voor zover bekend aan de ver
woestende kracht van de or
kaan ontkomen. Zondag al wa
ren zij die gevaar liepen, geëva
cueerd naar veiliger oorden.
Andrew trok gisteren via het
platteland van Florida waar
door hij enigszins aan kracht in
boette verder naar de Golf
van Mexico. Vandaag bereikt de
orkaan naar verwachting de
kust van de staten Mississippi
en Louisiana. In New Orleans
zijn scholen en universiteiten
gesloten, terwijl velen zich in
veiligheid proberen te brengen
in hoger gelegen delen van de
stad. Gevreesd wordt dat An
drew boven water weer sterker
zal worden.
RICHARD POWDEN EN GEORGE BENNETT
the independent
Kort na de Golfoorlog zei een Britse diplomaat te
gen een Britse journalist dat hij Diego Garcia eens
moest bezoeken, het eiland in de Indische Oce
aan dat in bezit is van Groot-Brittanië en als
luchtmachtbasis uitgeleend aan de Verenigde
Staten. Hij zei dat nu de Koude Oorlog voorbij
was en het eiland zo belangrijk was gebleken in
de Golfoorlog, hij er zeker van was dat Washing
ton geen bezwaar zou hebben tegen een bezoek
en wat publiciteit. De basis had zo goed gezorgd
voor de instandhouding van de in het water le
vende planten en dieren dat dat een artikel waard
zou zijn.
De Verenigde Staten werd meteen gevraagd of
een dergelijk bezoek kon plaatsvinden. Het Pen
tagon zei nee.
Het eiland valt onder Britse soevereiniteit en
heeft een symbolische Britse politie-eenheid en
een paar douanebeambten. Het is echter duide
lijk dat Groot-Brittannië weinig heeft te zeggen
over wat er op Diego Garcia gebeurt Groot-Brit
tannië heeft afgesproken de eilanden af te staan
aan Mauritius 'wanneer zij niet meer nodig zijn
voor defensieve doeleinden'. Dat kan een tijd du
ren. In 1990 heeft de Amerikaanse luchtmacht
een nota uitgebracht over de militaire macht van
Amerika in de 21ste eeuw. Daarin wordt gezegd
dat de hele aardbol kan worden bediend door
bommenwerpers vanuit drie bases: één in de VS
en de andere op het Amerikaanse territorium in
de Stille Oceaan, Guam, en op Diego Garcia.
Het eiland, de enige Amerikaanse nucleaire ba
sis in de Indische Oceaan, was tijdens de Golfoor
log het punt waar B52-bommenwerpers brand
stof en wapens innamen. Doordat het atol, dat
deel uitmaakt van de Chagos-Archipel, de vorm
heeft van een hoefijzer, heeft het een lange lan
dingsbaan en een marinescheepswerf.
In 1966 heeft Groot-Brittannië voor de Chagos-
eilanden 3 miljoen pond (30 miljoen gulden) be
taald aan Mauritius. De Britten negeerden een
VN-resolutie uit 1965 waarin werd gevraagd Mau
ritius niet uiteen te rijten voor de onafhankelijk
heid. Het verdrag dat het eiland zonder betaling
voor vijftig jaar aan de VS gaf, werd het jaar daar
op getekend.
In die tijd waren er 1800 eilandbewoners, be
kend als de Ilois, die afstamden van een gemeng
de gemeenschap van Tamils, Malagassiërs en
Afrikanen die in de 18de eeuw door de Fransen
was opgezet. Zij leefden van de visvangst en de
opbrengst van kokosnoten, maar werden gestaag
naar Mauritius overgebracht. In 1971 werden de
laatste 800 gedwongen naar Mauritius gebracht.
Zij wonen sindsdien in de krottenwijken van Port
Louis, de hoofdstad. Vele Iloisgezinnen leden in
de jaren zeventig armoede en waren ondervoed.
Ongunstige publiciteit dwong de Britten de oor
spronkelijke overeenkomst van 650.000 pond te
verhogen naar vier miljoen pond (40 miljoen gul
den), maar het was een 'volledige en laatste over
eenkomst' die werd gesloten in ruil voor een be
lofte van de Iloisgezinnen om nooit meer naar de
eilanden terug te keren.
Mauritius heeft voortdurend om teruggave van
het eiland gevraagd, maar het is onduidelijk of de
Ilois toestemming zullen krijgen terug te keren.
Het geld dat met de overeenkomst was gemoeid,
wordt beheerd door Mauritius en advocaten die
optreden namens de Ilois hebben moeite om toe
gang te krijgen tot de statuten van het trustfonds.
Tegenwoordig zijn veel van de Ilois gefrlte-
greerd in de Mauritiaanse samenleving en hun
kinderen krijgen een opleiding die voor hun ou
ders onbereikbaar was. Maar met name de oude
re generatie heeft de droom om naar het geboor
teland terug te keren nog niet opgegeven, hoewel
ze weet dat de kopra industrie (het gedroogde
vruchtvlees van de kokosnoot) niet meer levens
vatbaar is. Sylvio Michel van het Comité Ilois Or
ganisation Fraternelle zegt dat zij op zijn minst
toestemming zouden willen hebben om de gra
ven van hun voorouders te verzorgen. Het deel
van de eilanden waar zij ooit woonden, wordt
niet gebruikt door Amerika maar is overwoekerd
door struiken.
De Verenigde Staten, de huurders, kunnen be
weren dat zij geen verantwoordelijkheid hebben
voor de eilanders, maar het is duidelijk dat zelfs
als de Britten zouden willen dat ze terugkeerden,
Washington dat niet goed zou vinden.
vertaung luutji
