'Er is geen scenario voor zo'n operatie'
Naar de zon
De babyspulletjesgekte: 'Als je
ze niet hebt, hoor je er niet bij'
Het Gesprek van de Zomerdag
OF NAAR DE MAAN
'Stoppen
met roken'
DINSDAG 25 AUGUSTUS 1992
Evacuatie van een miljoen mensen in Nederland onvoorstelbaar
Stel je voor dat de orkaan An
drew plotseling van richting
verandert en op de Nederlandse
kust afstormt. En stel je dan
voor dat in Nederland dezelfde
maatregelen moeten worden
genomen als in Amerika. Dat
een miljoen mensen eender
de van het aantal inwoners van
de provincie Zuid-Holland
geëvacueerd moet worden, dat
vliegvelden dicht gaan, dat elek
triciteitscentrales worden afge
sloten. En dat alles in twintig
uur tijd.
„Bijna ónvoorstelbaar", ver
zucht de Leidse brandweercom
mandant F. van Oosten, die de
hulpverlening moet coördine
ren als in Leiden een ramp ge
beurt. Het zal 'knap moeilijk'
zijn om het gebied langs de
Zuidhollandse kust en de Haag
se en Leidse regio te evacueren.
„Je moet de mensen niet alleen
ergens weghalen maar ook er
gens anders onderbrengen."
En dat is dan in onder meer in
sporthallen, scholen en kazer-
ne's in andere delen van het
land. Elke gemeente heeft een
rampenplan waarin staat waar
eventuele evacués terecht kun-
E. Kal, senior-beleidsmedewer
ker van het kabinet van de com
missaris van de koningin in
Zuid-Holland, vertelt dat bij een
dergelijke grootschalige opera
tie de gemeente niet zelf alles
hoeft te regelen. De provincie of
zelfs het Rijk gaan een coördi
nerende rol spelen.
Kal: „Er ligt niet één scenario
klaar voor een dergelijke groot
schalige operatie. Het is immers
ondenkbaar dat Nederland
wordt getroffen door een or
kaan. Maar er zijn wel algemene
regels voor calamiteiten die dan
zouden gaan gelden."
Speciale maatregelen zijn bij
voorbeeld nodig voor bejaarden
en ziekenhuispatiënten. Bewo
ners van bejaardenhuizen gaan
naar centra elders in het land.
„Dan is het geen kwestie meer
van één persoon per kamer,
maar van twee personen per ka
mer", aldus brandweercom
mandant Van Oosten. Zieken
huizen hebben volgens hem
hun eigen programma's klaar
liggen, net als vliegvelden en
energiemaatschappijen.
De meeste evacués zullen ge
bruik maken van eigen vervoer.
Maar ook busmaatschappijen
en de Nederlandse Spoorwegen
moeten worden ingeschakeld.
Een dergelijke actie gaat duide
lijk het voorstellingsvermogen
van Van Oosten te boven. „Je
spreekt toch echt over een soort
volksverhuizing."
Woordvoerder Huisman van
Rijkswaterstaat kan zich al
evenmin een voorstelling ma
ken van de gevolgen van een or
kaan. De maximumhoogte van
het zeewater langs de Neder
landse kust is ooit 2,48 meter
'boven het gewone getij' ge
weest. En dat is toch nog altijd
een stukje lager dan de vier me
ter hoge golven die de orkaan
veroorzaakt voor de kust van
Florida. „De duinen zijn een
meter of acht, negen hoog,
maar op sommige plaatsen zal
zo'n enorme vloedgolf er wel
overheen komen", aldus Huis-
Alle recreatieve voorzieningen
moeten van het strand worden
verwijderd, maar dat red je
nooit op korte termijn dus er zal
een hoop wegspoelen." Er moet
In Florida is iedereen tamelijk goed voorbereid op een grootscheepse evacuatie. In Zuid-Holland niet. Het was al een hele operatie toen een deel
van de Leidse binnenstad in december '84 moest worden ontruimd omdat een bom onschadelijk werd gemaakt, archieffoto reinout van culick
op zo'n moment nog veel meer
gebeuren, beseft Huisman: „Je
kunt je gewoon niet voorstellen
dat een kuststrook van dertig ki
lometer breed moet worden
ontruimd."
Kal kan het zich zeker ook niet
voorstellen dat het allemaal in
20 uur moet gebeuren, zoals in
Miami en omgeving. „Hoewel,
als de nood aan de man is, dan
denk ik: het moet kunnen. Maar
het zal niet allemaal vlekkeloos
verlopen. In Amerika is ieder
een er op ingesteld dat zoiets
kan gebeuren. Hier niet. Maar
ja, we waren ook niet voorbe
reid op een aardbeving en die is
er ook geweest. Dat is mis
schien ook wel het kenmerk van
een echte ramp: iets dat toch
gebeurt, terwijl je dacht dat het
niet kon gebeuren."
JANET VAN PUK»
VAKANTIEPERIKELEN
'Spannend hoor, hoe ik in
helikopter werd getakeld'
Berry Poort (13) uit Leiden op
vakantie in de buurt van Gor
ges Du Verdon (Frankrijk).
„Na twee dagen rustig aan te
hebben gedaan gingen wij, mijn
ouders, mijn broer en ik, wan
delen langs de rivier de Verdon.
Op een gegeven moment kwa-
n wij bij een rotsachtig stuk
ir je heel voorzichtig moest
lopen, voel je voor voetje. Op
eens gleed ik uit over een steen.
Daai lag ik. huilend van de pijn.
Dat gebeurde vlak voor de neus
tl daar patrouillerende 'red
dingsjongens' die mij dan ook
zorgden en een pijnstiller ga
ven. Toen ik even later probeer
de te staan, voelde ik het al. Er
iets niet goed in mijn enkel.
Verder lopen ging niet. Omdat
wij op zo'n twee uur afstand
van de bewoonde wereld zaten
zat er dus maar één ding op:
een helikopter.
Genoemde jongens riepen die
met een portofoon op. Na 45
minuten wachten in een hitte
van ongeveer 38 graden kwam
de heli er eindelijk aan. Ik werd
in een draagbaar vastgemaakt
en met behulp van een staalka
bel in de helikopter getakeld.
Spannend hoor.
In het ziekenhuis bleek dat mijn
enkel was gebroken. Ik kreeg
een gipsverband, een berg ta
bletten en een stel krukken. De
rest van de vakantie hebben we
nog wel uitstapjes gemaakt,
maar ik heb toch vooral gele-
Vukantieleed of vakantiepret
ene keer Jt de enige ster die het hotel heeft in de badkamer-
spiegel, zoals de Leidse band Rubberen Robbie ooit zong. De ande
re keer kom je op een vakantie in een uithoek van Thailand je
buurman tegen. Of je wordt mee uit gevraagd door Julio Iglesias.
Gebeurtenissen die een vakantie onvergetelijk maken, in vele op
zichten.
Wij willen weten welke bizarre, vrolijke en nare avonturen onze
lezers op hun reizen deze zomer meemaken. Ook zijn wij geïnte
resseerd in toepasselijke foto's. Schroom niet te schrijven of te bel
len naar 'Het Gesprek van de Zomerdag', Postbus 54, 2300 AB Lei
den, tel: 071 -161440.
Leerkracht M. Visser van de
Katwijkse Hoomesschool had
ze in de vakantie al zien liggen.
Z'n zoontje vond ze wel leuk,
maar pa Visser had niet veel zin
om de dingetjes te kopen. Hij
dacht dat het snoepgoed was,
en moest direct denken aan het
vreselijke geknoei met de ge
kleurde snoepkettingen. En dus
liep hij hard met zijn zoontje de
bakken met felgekleurde speen
tjes voorbij..
Toen hij maandag voor het
eerst na de zomervakantie weer
naar school ging, zag hij de din
getjes terug. Ze hingen aan een
touwtje om de hals van liefst 5
van de 18 leerlingen van zijn
groep 8. „Ik was wel een beetje
verbaasd", geeft hij toe. „In eer
ste instantie lijken die speentjes
toch kinderachtig. Als kinderen
in de kleutergroepen ermee
zouden lopen, dan zou je vra
gen: Ben je daar niet wat te
groot voor. Maar er zijn zoveel
rare dingen die kinderen nor
maal vinden. Misschien bevre
digt dit een bepaalde behoefte
of zo. En het staat wel vrolijk,
het zijn vrolijke kleuren. En ik
heb er geen last van in de klas.
Ze rammelen niet en ik zie er
niemand mee in zijn mond zit
ten. Dat zou ik ook niet willen."
Bakken vol liggen er in de
kraam van marktkoopvrouw
Sandra Groen uit Papendrecht.
Maar het zijn allang niet meer
alleen maar gekleurde speentjes
die ze voor een paar dubbeltjes
per stuk op de Leidse markt ver
koopt. Beertjes, rammelaartjes,
en sinds kort ook schoentjes.
„Morgen krijg ik luiertjes." De
plastic beeldjes verkoopt ze
sinds een maand of wat. Nog
steeds loopt het als een trein.
„De verkoop van speentjes
loopt wel wat terug, nu zijn het
meer die andere dingen."
Sandra Groen kan geen verkla
ring geven voor de populariteit
van de babyspulletjes, die voor
al worden gekocht door meisjes
tussen de 6 en 14 jaar oud. „Het
slaat aan omdat iedereen ermee
loopt", denkt Groen.
Miranda Faas (12) en Sabine El-
burg (12) uit Leiden zijn en
thousiast in de bakken aan het
zoeken naar de juiste beeldjes
met de juiste kleuren. Beiden
hebben aan elke schoenveter
twee gekleurde speentjes han
gen. Aan de sleutelhanger van
Miranda zwabberen er drie.
Nieuwe speentjes koopt ze niet
meer, vertelt ze. Maar mis
schien nog wel een rammelaar
tje of zo. Sabine heeft twee klei
ne speentjes gekocht, voor aan
haar sleutelhanger. Omdat ze ze
leuk vindt, maar vooral omdat
iedereen er mee loopt.
Als je ze niet hebt, dan hoor je
er niet bij", verklaart Miranda.
Sabine zegt: „Dan vraagt ieder
een: waarom koop jij ze niet."
Kinderachtig vinden ze het ze
ker niet om met speentjes en
rammelaars rond te lopen. „Die
kleine dingetjes vind ik juist zo
lief', aldus Miranda. Ze zijn van
plan ermee te blijven lopen 'tot
iedereen ermee stopt'.
De 21-jarige Bianca de Nooijer
uit Zeeland koopt een stel
schoentjes en eendjes, maar
niet voor zichzelf. „Ze zijn voor
mijn zusjes van 10. Die hebben
zo'n grote ketting volhangen."
Waarom de plastic beeldjes in
eens zo populair zijn kan ook zij
niet vertellen. „Tja, als het in de
mode is dan is het leuk."
Bij speelgoedwinkel Intertoys in
de Haarlemmerstraat worden
'wel 300 of 400 van die dingen
per dag' verkocht, meldt be
drijfsleider F. Oudshoom. „Het
is echt een verzamelobject ge
worden."
De 12-jarige Petra Tegelaar uit
Leiden heeft inmiddels 24
beeldjes aan haar ketting han
gen. Speentjes, borstels,
schoentjes en ook een po. „Ge
woon, omdat het mode is."
Op de Vaste Burchtschool in
Alphen aan den Rijn valt het
nog wel mee met de nieuwste
rage, vertelt de onderwijzer van
groep 7. In zijn klas lopen vier
leerlingen met speentjes om
hun nek, maar het worden er
gegarandeerd meer, voorspelt
hij. Hij vergelijkt de nieuwste
modegrill met de gekleurde
plastic kipperingetjes die jaren
geleden om de vingers werden
gedaan. Of met de kubussen-
gekte. „Een tijdje geleden waren
er een paar knapen in de klas
die hun broek achterstevoren
droegen. Zoiets is er opeens en
het is ook opeens weer over."
Het zijn altijd dezelfde kinderen
die iets nieuws introduceren,
vertelt de leerkracht. En andere
leerlingen nemen het dan over.
„Maar er zijn ook kinderen die
er helemaal niet aan meedoen.
Gelukkig zijn het niet allemaal
kuddedieren."
Sabine Elburg (links) en Miranda Faas zoeken op de Leidse markt naar nieuwe gekleurde plastic baby-beeldjes. „Als je ze niet hebt. vraagt ieder-
koop jij ze niet." foto wim dijkman
Mooie foto's
Hij was een beetje overspan
nen, had ruzie met z'n baas en
was er dus 'niet helemaal bij'.
Even niet opgelet en pats boem
op een bus geklapt. Geen voor
rang gegeven aan een van
rechts komende automobilist,
die na de klap over de kop ging
en in zijn val de nodige ver-
keerspalen meesleurde. Een
'foutje' met 48.000 gulden scha
de als gevolg. En een hersen
schudding voor zijn vrouw. De
echtgenote van de 31-jarige
Leidse dader had er nu, bijna
een jaar na het ongeval nog last
van, vertelde hij de kantonrech
ter gistermorgen.
De aanrijding had de hoek van
de Schipholweg/Schuttersveld
op die bewuste oktoberdag ver
anderd in een slagveld. „Heeft u
de foto's gezien?", vroeg de
kantonrechter de man ter zit
ting. Wijzend op een van de
flink gebutste automobielen:
„Kijk, dit bent u." De Leidenaar
reageerde enthousiast: „Goh,
wat een mooie foto's."
De materiële schade had de
man geheel op het conto van
zijn verzekeringsmaatschappijn
kunnen schrijven. „Hiermee is
het nut van een autoverzekering
wel aangetoond", aldus de
rechter. De verwondingen wa
ren beperkt gebleven tot die ene
hersenschuadding.
De man voerde zijn overspan
nenheid aan als 'verzachtende
omstandigheid'. „Ik heb veer
tien jaar in een bedrijf gewerkt
en daar altijd ruzie met mijn
werkgever gehad. Uiteindelijk
heb ik ontslag genomen. Ik was
dus een beetje overspannen."
De officier van justitie vond het
echter des te stommer dat hij in
zo'n labiele toestand de auto
was ingestapt. „U voert dat aan
als een verontschuldiging, maar
het is juist onverantwoord om
dan te gaan rijden." Ze eiste een
extra hoge boete: 300 gulden
voor het niet-voorrang verlenen
en 130 gulden voor het rijden
met een gladde voorband. -
Laatstgenoemde overtreding
werd na het ongeval door de
politie geconstateerd.
De rechter achtte de gevraagde
straf op zijn plaats.
Rotbui
Een andere overspannen auto
mobilist wilde niet vertellen
waarom hij op een februaridag
in 1990 als een bezetene door
de regio was gescheurd. Een
privézaak, was zijn korte com
mentaar. 'Door persoonlijke
omstandigheden' was hij uit
zijn doen geweest ('ik had ge
woon een rotbui'), had de Hoge
Rijndijk met 99 kilometer per
uur genomen, was in Leiden
door het rode licht gereden en
had daarna de vlucht genomen
via een busstrook. De politie
had er een hele klus aan gehad
de Leiderdorper aan te houden.
De achtervolging begon in Zoe-
terwoude en eindigde in Leiden.
De officier van justitie vroeg de
Leiderdorper of hij toch niet
wilde vertellen wat de oorzaak
was geweest van die 'rotbui'.
„Nou nee, ik denk niet dat het
veel uitmaakt als ik daar op in
ga." Daarmee was de zaak wat
hem betreft afgedaan. Met een
boete van 565 gulden verliet hij
de zaal.
Black-out
Een 48-jarige man uit Hilver
sum had eveneens een kort
black-out gehad waardoor hij
zich even niet aan de regels
hield. Op een kwade dag in mei
had hij met 109 kilometer per
uur over de A4 bij Leiderdorp
gereden, 9 kilometer te hard.
„Ik had net mot met m'n vrouw
gehad en voor de eerste dag
m'n lenzen in", zo luidde de
verklaring voor zijn laakbare ge
drag.
Nooit reed en rijdt hij te hard en
uitgerekend die ene keer dat hij
het wel deed flitste de camera.
„Niet eens een agent, maar zo'n
stom apparaat", verzuchtte de
man. Ruim een jaar na het ge
beurde kon hij er nog niet over
uit. „Ik ben een voorbeeldige
rijder. Drie keer ben ik aangere
den omdat anderen vonden dat
ik te langzaam reed. Vanoch
tend, toen ik hier naartoe reed,
ben ik maar liefst 140 keer inge
haald. Zeer frusterend dat uitge
rekend ik een bon krijg voor te
hardrijden."
De klaagzang ging nog even
door. „ik was er in eerste in
stantie van overtuigd dat ik niet
te hard had gereden. Omdat ik
me zo gefrustreerd voelde wilde
ik een brief schrijven naar de
politie, maar mijn vrouw vond
dat te agressief. Uiteindelijk be
sloot ik de bon te betalen. Maar
dat deed ik blijkbaar te laat
want het geld werd terugge
stort."
De officier en de rechter toon
den begrip voor zoveel leed. De
'getergde' man hoefde niet
meer te betalen dan het bedrag
dat de politie in eerste instantie
had vastgesteld: 110 gulden.
'Loos gaan'
Een geheel andere reden had
een 39-jarige Zoetermeerder ge
had om op de rijksweg A4 eens
lekker 'loos te gaan'. Hij wilde
zijn motorfiets even uitprobe
ren na een verhitte discussie op
een verjaardagsfeestje over de
vraag of zijn motor op hoge
snelheid nu wel of niet 'in zou
houden'. Ze namen meteen de
proef op de som, en wat bleek:
de motor hield zich prima. Een
snelheid van 165 kilometer per
uur werd moeiteloos bereikt.
Jammer alleen dat de politie ge
tuige was van deze snelheids
test.
De officier van justitie raadde
de man aan dit soort soort tests
voortaan bij de oosterburen uit
te voeren. Daar mag je scheuren
zo hard je wilt.Al is Duitsland
misschien een beetje ver voor
u." Nou ja, dan kon hij altijd
nog'naar het circuit van Zand-
voort. „Hier in Nederland is het
gewoon een strafbaar feit, al is
het een test." Ze eiste een boete
van 470 gulden, die door de
rechter werd overgenomen.
Oh ja, of hij misschien in ter
mijnen kon betalen. Zijn werk
gever was onlangs failliet ge
gaan, vandaar. De officier dacht
dat zoiets niet kon. Daarvoor
zou de boete te laag zijn.
ERNA STRAATSMA
Voor degene die maar niet van
de sigaret kan afblijven, gloort
weer hoop. Dit najaar begint in
Leiden en Lisse de cursus 'Stop
pen met roken', georganiseerd
door de GGD, het Kruiswerk en
het Integraal Kankercentrum-
west. Doel is in groepsverband
het rokertje definitief weg te
lenen.
Stoppen met roken lijkt een
puur persoonlijke kwestie. Cur
susleidster L Salman vindt van
niet. „Natuurlijk moet je uit
gaan van een goede persoonlij
ke motivatie om te stoppen.
Maar de groep biedt steun en
herkenning. Voor veel mensen
is dat net het extraatje dat ze
nodighebben."
De cursus kost 100 gulden. De
introductiebijeenkomsten zijn
op 23 september in het gebouw
van het kruiswerk aan de Ro
bijnstraat in Leiden en op vrij
dag 16 oktober in het gebouw
van het kruiswerk aan de Wil-
helminastraat in Lisse. Aanmel
ding voor de introductiebijeen
komst kan bij de GGD Duin- en
Bollenstreek, tel. 01718-56679.
