Leiden Regio
Minder bussen in Breestraat
Arbeidsbureau helpt
schoolverlater op weg
Anderhalf miljoen voor
taallessen buitenlanders
'Afname auto's
in stad utopie'
.'DINSDAG 25 AUGUSTUS 1992
13
REDACTIE: JANET VAN DIJK EMIEl FANGMANN ROY KLOPPER
Stedebouwkundige vreest egoïsme
LOMAN LEEFMANS ERNA STRAATSMA GERT VISSER (chef)
Leiden moet leren leven met de dagelijkse files in de stad (hier op het Stationsplein), denkt prof. Heeling. Het
eigenbelang van de automobilist zal het winnen van het milieubewustzijn. foto jan holvast
GRONINGEN JANET VAN DU K
Prof. ir. J. Heeling ziet het alle
maal nog niet zo snel gebeuren.
Hij verwacht niet dat het ooit zo
ver komt dat Leidenaars en be
zoekers van de stad allemaal
hun auto parkeren op grote ter
reinen en dan massaal in de bus
of op een huurfiets stappen.
Een drastische afname van het
autoverkeer in de stad lijkt de
hoogleraar een utopie.
„Ik denk dat het te ver gaat",
zegt hij over het ingrijpende
plan om te bereiken dat Leide
naars niet meer met hun eigen
auto door de stad rijden, maar
kiezen voor bus, fiets of taxi.
Het idee om het milieu op deze
manier te sparen staat beschre
ven in de eerste rapportage over
het nieuwe structuurplan voor
de stad. In het definitieve rap
port komen de lijnen te staan
waarlangs Leiden zich in de toe
komst moet ontwikkelen.
Heeling, hoogleraar stede
bouwkundig ontwerpen aan de
Technische Universiteit Delft is
een van de mensen die Leidse
ambtenaren en bestuurders ad
viseert bij het opstellen van het
plan. Het 'milieu-scenario' dat
het autoverkeer moet terugdrin
gen terwijl de komende jaren
een groei van 25 procent wordt
verwacht is verreweg het
meest ingrijpende onderdeel
van de eerste rapportage. Hee
ling: „Ik heb respect voor de
wens die uit dit scenario
spreekt. Ik denk dat ieder mens
de doelstelling, namelijk het
sparen van het milieu, wel wil
Veel schoolverlaters, gediplo
meerd of niet, zitten met de
handen in het haar. Wat nu? Zé
denken wel aan een vervolgop
leiding of een baan, maar heb
ben geen idee wat ze leuk vin
den. Velen blijven dan maar
thuis zitten. Voor jongeren tot
en met 25 jaar die het echt niet
weten organiseert het Leidse
Arbeidsbureau een training om
tot een beroepskeuze te komen.
'Hé, jij daar!' schreeuwt het
arbeidsbureau de jongeren via
veelkleurige posters toe. Die
vragen aandacht voor een uniek
oriëntatieprogramma dat van
21 september tot 2 oktober
wordt gehouden. Wie deel
neemt aan het (gratis) program
ma van twee weken krijgt aller
eerst een beroepskeuzetest. Het
volgende programmapunt is
een arbeidsmarktoriëntatie.
Mensen met uiteenlopende be
roepen komen een verhaal ver
tellen over hun werk en de ma
nier waarop zij er in terecht zijn
gekomen.
Deze informatie wordt ge
combineerd met voorlichting
over scholingsmogelijkheden.
nastreven. Maar zodra het om
je eigen belangen gaat, wordt
het allemaal anders."
Commotie
Toch heeft dit onderdeel van
het rapport, waardoor grote
groepen mensen niet meer met
de auto bij hun woning kunnen
komen, niet de meeste commo
tie veroorzaakt in de stad. De
grote onrust ontstond in de
woonwijken Groenoord en Ma-
redijkbuurt. Bewoners stonden
op hun achterste benen toen ze
in het rapport lazen dat de 'toe
komst van deze kleine en geïso
leerde woonwijken moet wor
den bekeken'. Ze waren pas
weer gerustgesteld toen de ge
meenteraad schriftelijk vastleg
de dat de wijken ook in de toe
komst een woonfunctie behou
den.
Heeling heeft de ontwikkelin
gen letterlijk en figuurlijk van
een afstand gevolgd. „O, heeft
de gemeenteraad verklaard dat
ze een woonfunctie houden?
Nee, dat wist ik niet. Nou, dat is
dan een gegeven."
Hij spreekt zich er niet direct
over uit „Ik heb een advise
rende rol, dus ik moet me genu
anceerd uitlaten" maar diep
in zijn hart had hij waarschijn
lijk het liefst een heel nieuw
plan voor deze gebieden ge
maakt. „Dat wil je als stedebou
wer altijd. Het liefst zou je hele
maal opnieuw beginnen, maar
dat kan natuurlijk niet."
Het bureau Heeling Krop
Bekkering zetelt in Groningen.
nis met diverse stichtingen vak
opleiding. In de tweede week
worden verscheidene bedrijven
bezocht. Het arbeidsbureau
zoekt hiervoor ondernemingen
waarin veel uiteenlopende be
roepen voorkomen. „Kijk bij
voorbeeld naar de Flora. Daar
heb je distributie en fabrieks
werk, maar ook planning en
managment. Voor elk wat wils",
aldus Pauly Daamen van het ar
beidsbureau.
Advies
Aan het einde van het program
ma wordt met iedere deelnemer
de beroepskeuzetest nog eens
doorgenomen en volgt een ad
vies. Best kans dat wordt aange
raden een baan te nemen die in
de kaartenbak zit van het ar
beidsbureau. In dat geval wordt
meteen contact gelegd tussen
werkgever en 'cursist'.
Als niet direct een baan voor
handen is, kunnen de deelne
mers meedoen aan een aanslui
tende sollicitatiecursus. Ze
moeten zich dan iedere dag
melden op het bijkantoor van
het arbeidsbureau aan de
Vanaf het nieuwe, mooie en rui
me station leidt een fietspad
langs moderne kantoren naar
een schilderachtig parkje met
oude bomen en monumentale
herenhuizen. In een van de gro
te panden kijken Heeling en
zijn medewerkers 'met een fris
se blik' naar het westen van het
land, naar Leiden.
En wat Heeling tot nu toe
heeft gezien, is niet tegengeval
len. „Ik zou best naar Leiden
willen verhuizen. Het is een pri
ma plaats, goed bereikbaar met
het openbaar vervoer." Heeling
is vooral ook onder de indruk
van de monumentale binnen
stad, die in zijn ogen goed is on
derhouden. „Er is ongelooflijk
LEIDEN LOMAN LEEFMANS
De gemeente heeft de NZH al
eerder te kennen gegeven dat er
nu naar haar zin te veel bussen
door de Breestraat rijden. Over
dag zijn dat er ongeveer zestig
per uur. De busmaatschappij
was toen net begonnen met een
zogeheten 'lijnvoeringsstudie'.
Er werd bekeken welke lijnen
ten doorgenomen op vacatures,
brieven geschreven en gecon
troleerd tot een baan gevonden.
Een derde mogelijkheid is dat
de deelnemer het advies krijgt
een opleiding te gaan volgen.
„Het is zeer beslist niet zo dat
we iedereen per se aan het werk
willen hebben."
Het arbeidsbureau stelt zich
veel voor van dit nieuwe initia
tief. Men denkt dat het ook erg
belangrijk is om jongeren op
deze manier te begeleiden.
„Jongeren moeten een beroep
kiezen dat ze echt leuk vinden,
dat is in hun eigen belang maar
ook in dat van hun werkgever",
aldus Daamen. Dat is ook de
achtergrond van de oriëntatie
cursus. Er ligt namelijk een
groot probleem op de loer: het
Jeugd Werk Garantieplan. Dit
regelt dat een schoolverlater (nu
tot 20 jaar, maar binnenkort tot
25 jaar) na een half jaar werk
loosheid een baan krijgt aange
boden.
Twee keer mag het aanbod
worden geweigerd, maar daarna
moet de werkloze jongere ver
plicht aan de bak. Grote kans
veel opgeknapt, dat is echt on
voorstelbaar." Hij heeft ook 'di
verse prachtige woonplekken'
gezien.
Om de stad aantrekkelijk te
houden, moet echter wel zorg
vuldig worden omgesprongen
met de beschikbare ruimte. De
bestuurders willen meer huizen,
vooral voor de minder draag-
krachtigen, en meer kantoren.
Maar er is geen ruimte en dus
moeten keuzes worden ge
maakt. Leiden hoeft niet alles
voor z'n rekening te nemen,
moet de zorgen delen met de
regio en de rest van de Rand
stad, zegt Heeling.
Het zou best zo kunnen gaan,
geeft de hoogleraar een voor-
rendabel zijn, naar welke wijken
of gemeenten er meer of min
der bussen moeten rijden en
welke verkeerssobstakels geme
den moeten worden: „En in die
studie werd aandacht besteed
aan de wens van de gemeente
voor minder bussen op de Bree
straat", aldus Leeuwenborgh.
Deze maand had het rapport
op tafel moeten komen. De mi-
dat dit geen werk is dat hij of zij
leuk vindt, met alle mogelijke
problemen van dien. Het ar
beidsbureau wil voorkomen dat
beeld, dat Leiden zegt: wij heb
ben geen plaats voor een ver
pleeghuis of voor een nieuwe
school. „En als je dergelijke
voorzieningen wél in de stad
wilt bouwen, dan geldt de regel:
als de kast vol is, moet er iets
weg. En wat moet er dan weg?
Datgene wat het meest versle
ten is."
Daar hoeft niemand van te
schrikken, vindt de stedebou
wer. Want zo is het immers al
tijd gegaan in de ruimtelijke or
dening. „We hebben vroeger al
le problemen kunnen oplossen
door de boeren van het land te
jagen, die moesten opsodemie
teren."
nister gooide echter roet in het
eten door forse bezuinigingen
op het openbaar vervoer aan te
kondigen: „Eerst moet daar
meer duidelijkheid over komen.
Anders zijn we plannen aan het
maken die we niet kunnen rea
liseren", geeft Leeuwenburgh
als reden voor het stopzetten
van de studie. Maar volgens de
NZH-bestuurder gaan er in ie
der geval minder bussen rijden,
dus ook door de Breestraat. Al
leen niet omdat het rapport
aantoont dat er minder nodig
zijn, maar simpel omdat de
geldkraan wordt dichtgedraaid
waardoor lijnen moeten worden
geschrapt.
Promenade
De Breestraat werd in het voor-
De gemeente Leiden krijgt de
komende drie jaar bijna ander
half miljoen gulden extra van
het rijk voor het geven van taal
onderwijs aan buitenlanders.
Met dat bedrag kan Leiden vol
gend jaar in één klap de wacht
lijst voor dit soort lessen weg
werken. Op dit moment wach
ten in de stad ruim 100 buiten
landers op een plaats bij een
van de taalcursussen.
Ina Fokkema van de gemeen
telijke afdeling onderwijs toont
zich zeer verheugd over de extra
bijdrage. De gemeente had zelf
al een bedrag van 300.000 gul
den bijeengesprokkeld om vol
gend jaar een deel van de
wachtlijsten te kunnen wegwer
ken. „Dat geld kunnen we nu
dus voor andere onderdelen
van het volwassenonderwijs ge
bruiken." De anderhalf miljoen
De Broek- en Simontjespolder
tussen de Merenwijk en
Oegstgeest moet voorlopig
groen blijven. De gemeente
moet niet overhaast een be
sluit nemen om het groene
stuk vol te zetten met wonin
gen, vindt Heeling. Er komt
een nieuw station in de buurt
maar dat is volgens de hoogle
raar geen reden om direct te
kiezen voor woningbouw.
„Misschien past het gebied
beter in de groene ring rond
jaar van 1987 voor autoverkeer
afgesloten. De eerste stap in de
richting van een promenade op
Leidens statigste winkelstraat,
dachten velen. Maar rustig
wandelen is nog steeds alleen
op de stoep mogelijk. Met name
bussen en taxi's rijden af en aan
en bovendien mogen er 's
avonds en 's nachts ook weer
gewone auto's en motoren rij
den.
Met het aantreden van CDA-
wethouder Walenkamp kondig
den zich veranderingen aan. Hij
toonde zich een voorstander
van een autoluwe of zelfs -vrije
binnenstad en vooral op de
Breestraat moest het winkelen
de publiek meer ruimte krijgen.
„Er zijn twee onverenigbare
stromingen. Een die de Bree
straat helemaal vrij van bussen
die Leiden de komende drie jaar
extra krijgt, besteedt ze aan het
Studiehuis waar 70 mensen
op de wachtlijst staan en de
internationale schakelklas, waar
40 mensen op een cursus wach
ten.
Om het geld te kunnen krij
gen, moet Leiden wel aan een
paar voorwaarden
voldoen. Ze moet in het vol
wassenenonderwijs voorrang
geven aan buitenlanders en bo
vendien een sanctiebeleid in
stellen. Volgens Ina Fokkema is
de eerste richtlijn geen pro
bleem. „Dat gebeurt bij ons al
jaren." Aan het sanctiebeleid
wordt op dit moment hard ge
werkt. „We denken daarbij aan
het terugbetalen van lesgeld als
mensen niet op de cursussen
komen opdagen of het korten
van uitkeringen als de deelne
mers zijn doorgestuurd door de
sociale dienst."
De bijdrage die Leiden krijgt,
de stad. Een stad heeft altijd
ruimte nodig. Wat Ik maar wil
zeggen is dit: denk er nog eens
over na."
Het gemeentebestuur van
Leiden wil dat op het groene
stuk tussen Leiden en Oegst
geest ongeveer zeshonderd
woningen komen. Ook de pro
vincie steunt het plan. De ge
meente Oegstgeest, eigenaar
van de grond, heeft grote aar
zelingen.
wil zien en een die er wèl prijs
op stelt dat er zo ver in het cen
trum nog bussen rijden. Het
streven is een voor beide partij
en aanvaardbaar gemiddelde",
aldus de toekomstvisie van
Walenkamp.
„Ik vind op dit moment de
'overlast' van bussen op de
Breestraat best draaglijk. Dat
het helemaal vol staat met bus
sen zie ik steeds minder", aldus
de verkeerswethouder. Oud-mi
nister Albeda is het niet hele
maal met hem eens. Tijdens
een forum over de Leidse bin
nenstad zei hij onlangs: „Je kunt
mij niet wijsmaken dat bussen
uit Leiden met als eindbestem
ming Woerden, Alphen of Rot
terdam zonodig over de Bree
straat moeten."
(tel. 354242) of bi) het bijkan
toor van het arbeldsburaeu
aan de Boommarkt 3f (tel.
122841).
is onderdeel van een 'hulppro
gramma' van het ministerie van
onderwijs voor Nederlandse
taallessen aan buitenlanders. In
totaal krijgen 57 gemeenten 106
miljoen gulden uit dit fonds.
Minister Ritzen van Onder
wijs houdt overigens vast aan
de eerder aangekondigde bezui
nigingen op de volwas
seneneducatie, hoewel hij na
overleg met de Vereniging Ne
derlandse Gemeenten heeft be
sloten de subsidie geleidelijk af
te bouwen. Aanvankelijk was de
bewindsman van plan het bud
get al in 1993 met 30 miljoen
gulden te korten, maar hij heeft
dat teruggebracht tot 7,5 mil
joen gulden. Ritzen meent dat
niet alleen de rijksoverheid de
kosten van volwasseneneduca
tie voor haar rekening moet ne
men, maar dat bijvoorbeeld ook
de regionale bureaus arbeids
voorziening hieraan moeten
bijdragen.
Geen kiosk op
Jorispleintje
LEIDEN LOMAN LEEFMANS
Ook de provincie Zuid Holland
vindt het geen goed idee om
een glazen kiosk op het zogehe
ten Jorispleintje (St. Jorissteeg,
tussen Hogewoerd en Leven
daal) te bouwen. Dat blijkt uit
het antwoord van gedeputeerde
staten op de bezwaren van de
winkeliers van dat plein. Die
willen de kiosk niet voor hun
deur.
Gemeentelijk stedebouwkun
dige C. van der Wardt vond dat
de 'Jorisboulevard', zoals de
winkeliers de brede stoep gek
scherend noemen, opgefleurd
moest worden. Hij ontwierp een
plan voor een kleurig maar door
geldgebrek niet uitgevoerd te-
gelmozaiek, en hij steunde het
plan van een particulier om
eerst twee, en later een glazen
kiosk op het plein neer te zet-
Initiatiefnemer Laksmi verte
genwoordiger van een stichting
die op het plein een kopieer
winkel runt, liet vorig jaar twee
kiosken ontwerpen die per stuk
75.000 gulden moesten kosten.
Eén voor de verkoop van kran
ten en tijdschriften en een voor
versnaperingen. De winkeliers
aan het plein maakten bezwaar
tegen dat idee. Het uitzicht op
hun etaleges zou verminderen.
Door tussenkomst van de ge
meenteraad werd het uiteinde
lijk één kiosk aan de kant van de
Hogewoerd. Ook dat werd door
de winkeliers verfoeid.
Omdat ook de provincie haar
zegje moest doen (vanwege een
wijziging in het bestemming
plan) werd met een definitieve
beslissing om te bouwen ge
wacht. Die uitspraak is er nu:
„En ik ben er blij om. Het plein
wordt behouden zoals het be
doeld is", aldus J. van Leeuwen,
een van de winkeliers. Laksmi
was voor commentaar niet be
reikbaar.
Celstraf voor
inbraak C-l 000
LEIDEN
Een 19-jarige Leidenaar heeft
gisteren van de Haagse politie
rechter vijf maanden cel gekre
gen voor een inbraak op 16 juli
van dit jaar in de supermarkt
van C-l000 in de Merenwijk te
Leiden. De jongen wist met be
hulp van een valse sleutel de
kluis van de supermarkt te ope
nen en maakte een bedrag van
twintigduizend gulden buit. Hij
moest zich bij de politierechter
ook nog verantwoorden voor
een inbraak in een bedrijfspand
aan de Middelstegracht. De buit
daarvan bedroeg slechts tachtig
gulden.
Officier van justitie mr. M.
Renckens eiste gisteren een on
voorwaardelijke celstraf van een
half jaar. De jongen reageerde
onthutst op de eis. „Dat houd ik
niet vol", stamelde hij, „dan
kom ik eruit als een gek."
Politierechter mr. E. Timmer
mans besloot tot een celstraf
van vijf maanden. Bovendien
werd de jongen verplicht zich te
laten begeleiden door de reclas
sering
LEIDEN ROY KLOPPER
Zo maken de deelnemers ken- Boommarkt. Daar worden kran
Jongeren worden op passende wijze aangesproken door medewerksters van de sollicitatiedub van het arbeidsbureau die het trainingsprogramma
hebben opgezet. foto pt
de jongeren met dit JWG te ma- (Jongeren met interesse voor
ken krijgen. Dat kan door ze de beroepsoriëntatie kunnen
vroegtijdig klaar te stomen voor informatie krijgen bij Willeke
een wel gewenste baan. Boom van het arbeidsbureau
Klacht tegen discriminatie
leiden» Een 33-jarige Leidenaar heeft gisteren bij de politie aan
gifte gedaan van discriminatie dooreen 19-jarigeplaatsgenoot.
Hij beschuldigt de 19-jarige ervan dat deze in een café aan de
Nieuwe Beestenmarkt in nogal grove bewoordingen duidelijk
had gemaakt dat het aantal Turken in de zaak naar zijn mening
te groot was. Hij zou daarbij een verband hebben gelegd met ae
schietpartij die enkele weken geleden aan de Nieuwe Beesten
markt plaats had. De man die de klacht heeft ingediend is overi
gens van Surinaamse afkomst.
Bromfietser aangereden
leiden Een 17-jarige Leidenaar is gisteravond gewond geraakt
bij een verkeersongeval op de Haarlemmerstraat. De jongeman
werd geraakt dooreen 38-jarige Leidse automobilist, die wilde
keren in de winkelstraat. De autobestuurder verklaarde later te
genover de politie dat hij de jongen niet had zien aankomen.
Volgens hem werkte de koplamp van de brommer niet. De jon
geman is met onbekend letsel overgebracht naar het AZL.
Fietsstrook Oude Vest veilig
leiden» Het nieuwe fietspad langs het laatste stuk van de Oude
Vest bij het Havenplein is begaanbaar gemaakt Medewerkers
van civiele werken hebben diverse obstakels op het pad wegge
haald. Het ging hier om onder meereen put dje ver boven het
wegdek uitstak, wat oude aanlegringen en boomwortels.
De fietsstrook werd vorige week op net wegdek geschilderd. De
gemeente verzuimde echter de obstakels weg te halen, waardoor
een gevaarlijke situatie ontstond. Meteen na een publicatie hier
over is civiele werken tot actie overgegaan.
Gemeente wordt door rijksbezuinigingen op wenken bediend
De NZH gaat minder bussen door de Breestraat sturen.
Deze maatregel, waarvan de begindatum nog niet be
kend is, komt niet voort uit de NZH-studie naar de effi
ciëntie van de lijndiensten. De vermindering van het
aantal bussen is een gevolg van de aangekondigde bezui
nigingsmaatregelen van de minister. ,,Door het een of
door het ander, het is duidelijk dat het er in ieder geval
niet méér worden", grapt NZH-districtshoofd Leeuwen
burgh.
Polder niet bebouwen
