De grijze hel van Bella Rica
Nederlander houdt antiekveiling in Peking
Cultuur&Kunst
NOS laat talent rijpen
van jonge dirigenten
Ergernis
over
krakende
kijkers
WOENSDAG 12 AUGUSTUS 1992
redactie: cees v
Benelux Foto- en Diasalon in Lisse
usse In 't Huys Dever, aan de Heereweg349a te Lisse, wordt
aanstaande zaterdag de 27ste Benelux Foto- en Diasalon ge
opend. Op deze tentoonstelling zijn bekroonde foto's en dia's te
zien van amateurfotografen uit Nederland, België en Luxem
burg. De 'salon' wordt georganiseerd door de Fotokring Imago
uit Hamme (België) en de Haarlemse Amateur Fotografen Vere
niging. De tentoonstelling duurt tot en met 30 augustus, 't Huys
Dever is geopend van dinsdag tot en met zondag van 14.00 tot
17.00 uur.
Expositie in de Tuinerije
hjllecom In de Hillegomse galerie de Tuinerije, voor tuininrich
ting en beeldende kunst, is vanaf zondag 16 augustus de exposi
tie 'Beeldende kunst voor binnen en buiten' te zien. De galerie
toont het werk van zeven kunstenaars: figuratieve bronzen, ab
stracte keramieken, polyester objecten, zijden panelen, plastie
ken in glas en keramische figuren. De exposerende kunstenaars
zijn: Marry Algra, Joop Hobijn, Ine Lansink-Ensink, Martijn Last,
Helga Troll-Kachul, Sjoerd Tijken en Ellen Verbeme. De galerie
aan de Stationsweg 169 te Hillegom, is geopend van donderdag
tot en met zondag van 14.00 tot 17.00 uur.
Expositie in St. Elisabeth-Ziekenhuis
leiderdorp» Dick Bakhuizen van de Brink exposeert van 17 au
gustus tot en met 5 oktober zijn olieverfschilderijen in het res
taurant op de eerste etage van het Leiderdorpse St. Elisabeth-
Ziekenhuis. In het begin van de jaren tachtig waren de mystiek
en de vrouw de drijfkracht achter zijn werk. De laatste jaren legt
hij zich meer toe op abstracte kunst. Bakhuizen exposeerde al
vaker in en buiten Leiden, in Spanje en Italië en vorig jaar op de
manifestatie Kunstgreep '91 in Amsterdam. De expositie in het
St. Elisabeth-Ziekenhuis is van maandag tot en met vrijdag te
zien van 8.00 tot 20.15 uur en in het weekeinde van 9.00 tot
15.30 uur en van 17.30 tot 20.15 uur.
100.000ste bezoeker Jopie Huisman
workum Het lopie Huisman Museum in het Friese Workum
heeft gisteren zijn 100.000ste bezoeker verwelkomd. Het ruim
vijf maanden oude museum herbergt een aanzienlijke collectie
schilderijen, tekeningen en aquarellen van de 69-jarige voorma
lige lompen- en oudijzerkoopman lopie Huisman. In de eerste
behuizing, 'Het museum van het mededogen' genoemd, kwa
men van 1986 tot 1 december 1991 ruim 500.000 r
kijkje nemen.
Op zoek naar Nederlandse Abba
Hilversum Platenmaatschappij Polydor is op zoek naar de Ne
derlandse Abba. Bijna 20 jaar na 'Waterloo' is er sprake van een
heuse Abba-revivel. Het Australische kwartet Bjöm Again viert
als nep-Abba al triomfen, vier Abba-covers brchten het Engelse
duo Erasure hoog op de hitparade en zelfs U2 speelt Abba. Poly
dor zou geen platenmaatschappij zijn als niet munt zou trach
ten te slaan uit deze Abba-obsessie. Er staat dan ook een vierde
lige cd-box op stapel met alle succesvolle nummers. Een beetje
publiciteit is nooit weg dus vandaar: de verkiezing van de Ne
derlandse Abba. Aanmeldingen (brief plus foto in Abba-kos-
tuum) moeten, voor 4 september, naar Polydor bv, Postbus
2057,1200 CB Hilversum, onder vermelding van 'Abba Look a
Like'. foto pr
Kookgerei in Rotterdams museum
Rotterdam Van 16 augustus tot en met 18 oktober is in muse
um Boymans-van Beuningen in Rotterdam de tentoonstelling
'Quintessens, wetenswaardigheden over acht eeuwen kookgerei'
te zien. Het museum toont zowel pré-industrieel vervaardigd als
ook hypermodern kookgerei.
hilversum hans visser
De muziekstudio's van het NOB
zijn de komende weken het to
neel van de Internationale Diri
genten Meesterklas. Het is de
34e keer dat deze cursus, geor
ganiseerd door de NOS, wordt
gehouden. Er zijn uit ruim hon
derd inschrijvingen zo'n 26 jon
ge dirigenten uit tal van landen
geselecteeerd voor deze cursus.
Net jals twee jaar geleden heeft
de Japanner Hiroyuki Iwaki de
leiding. Wie uiteindelijk écht
meedoet, wordt dezer dagen
uitgemaakt tijdens een reeks
audities.
Morgen beginnen dan de
echte lessen. De eerste dagen
wordt gewerkt met behulp van
een pianist, maar daarna ko
men de vier beste dirigenten
oog in oog te staan met de le
den van het Radio Symfonie Or
kest. De 'masterclasses' worden
afgerond op zaterdag 29 augus
tus, als deze vier dirigenten met
het orkest optreden in het Am
sterdamse Concertgebouw. De
avond is onderdeel van de jaar
lijkse zomerconcertserie.
Eerst dienen de audities met
goed gevolg te worden gepas
seerd. De jury, die uiteindelijk
acht dirigenten tot de 'eerste
ronde' van de masterclasses
toelaat, bestaat uit Hiroyuki
Iwaki zelf, de dirigent Anton-
Kersjes, de slagwerker Harry
van Meurs van het Radio
Philmarmonisch Orkest, diens
collega bij de alt-violen Adriaan
van 't Wout, het hoofd muziek
bij de AVRO Willem Vos, con
certmeester Valentin Zhuk van
het Radio Symfonie Orkest en
de dirigent Han Vonk, die zelf
ooit tot de cursisten behoorde.
Behalve Vonk hebben aan de
masterclasses al heel wat meer
illustere personen deelgeno
men. Onder hen zijn Edo de
Waart, Ellahu Inbal, Alain Lom-
brad, Claudio Scimone, Hans
Graf en niet te vergeten Bernard
Haitink. Deze laatste merkte
over de masterclasses ooit op
dat hij zonder deze ervaring
stellig nooit de positie in de
muziekwereld zou hebben ver
overd, die hij nu bezet.
Sinds 1953 hebben zo'n 400
jonge musici de masterclasses
gevolgd en een nog groter aan
tal heeft de lessen bijgewoond
als belangstellende. Daarbij tra
den ook heel wat befaamde di
rigenten op als leider van de
cursus, zoals Willem van Otter-
loo, Ferdinand Leitner, lean
Foumet en de naar Nederland
uitgeweken Rus Kirill Kondras-
hin.
Het slotconcert wordt uitge
zonden op zondag 30 augustus,
Radio 4, 14.15 uur. Deze NOS-
televisie zendt een impressie
van het geheel uit op 1 septem
ber, Nederland 3,20.55 uur.
Expositie van fotograaf Teun Voeten in Leiden
beeldende kunst
ma t/m za 10-22 uur, zo 12-22 i
togalerie De Kleine Klup, Nieuwe
Teun Voeten is fotograaf en cul
tureel antropoloog. Het is een
combinatie die al eerder suc
cesvol bleek, getuige de eerder
bij de Kleine Klup tentoonge
stelde serie over Nicaragua,
want Voeten maakt documen
taire fotoreportages waarin de
verhalende waarde een belang
rijke rol speelt. En hoe vertel je
als fotograaf beter een verhaal
dan wanneer je je grondig in het
onderwerp verdiept.
In 1991 vertrok Teun Voeten
voor drie maanden naar het
plaatsje Bella Rica in Ecuador
om deze nederzetting van
goudzoekers te bestuderen. Bel
la Rica ontstond slechts 10 jaar
geleden toen door overstromin
gen en landverschuivingen
goudhoudend materiaal naar de
oppervlakte kwam. Vanaf dat
moment trokken goudzoekers
naar het gebied, wat resulteerde
in de huidige nederzetting met
circa 4000 inwoners.
De steeds wisselende bevol
king bestaat nu uit goudzoe
kers, arbeiders, middenstand en
de zogenaamde jancheros,
mensen die tussen het mijnaf
val op zoek gaan naar de laatste
restjes goudhoudend materiaal.
Er leidt geen weg naar Bella Ri
ca, bestrating in het dorp ont
breekt, evenals riolering, van
schoon water is zelden sprake
en de meeste huizen zijn 'ge
bouwd' uit lappen plastic en
zinkplaat. Het dorp is acht
maanden per jaar, door mist
damp en motregen, omgeven
met een grijze waas en de aarde
is tot een modderpoel gewor
den. Er bestaat weinig sociale
controle, met de zeden neemt
men het niet al te letterlijk en
criminaliteit - van kleine vergrij
pen tot gewapende overvallen
en verkrachtingen - is aan de
orde van de dag. Kortom: een
grijze hel.
De foto's van Voeten bevesti
gen dit beeld en spreken het te
gelijkertijd ook tegen. De mis
tigheid, het vuil, de blubber en
de vervuilde mensen is geregi
streerd, maar daarnaast zijn er
ook portretten van lachende
mensen, van gezinnen janche
ros rustend in de middagpauze
of van de dorpsuitloop als een
rund ontsnapt uit het slacht
huis.
Voeten belicht, naast het
technische proces van het
goudmaken (de weg die het
goudhoudend materiaal vanaf
de mijn maakt) voornamelijk
het individu. Hij fotografeerde
de meest uiteenlopende en op
vallendste figuren in dit dorp
waar veel mensen bekend zijn
om hun bijnaam. Het zijn por
tretten van Elvis Presley Tuarez,
de secretaris van de sociale en
culturele commissie die zeer
trots is op zijn naam, van de
bordeelhouder Hitier Kuripomo
die zijn voornaam liever ver
zwijgt, van Draculita, zo ge
noemd om zijn hoektanden,
van de altijd dronken zijnde
Barbulita, gefotografeerd net na
een val in de modder: zijn ge
zicht is besmeurd met witte ve
gen. Allen individuen die hun
geluk en geld in Bella Rica zoe
ken.
Voetens serie is niet te verge
lijken met de wereldberoemde
beelden die Magnumfotograaf
Sebasto Salgado in de Brazi
liaanse goudmijnen maakte. Bij
Salgado zie je tienduizenden ar
beiders als mieren in de mijnen
krioelen, 'bijgestaan' door
strenge bewaking. Hun belo
ning is een hongerloon, hun
status: slaaf. De goudzoekers in
Bella Rica daarentegen zijn
veelal hun eigen baas, werken
in kleine groepjes of zijn als ar
beider aangesloten bij een co-
operatie. Ze werken hard, maar
niet harder dan ze zelf willen.
Verdient men meer geld dan
noodzakelijk is om te overleven
dan zijn er twee opties: sparen
of het geld direct uitgeven in
een van de uitgaansgelegenhe
den in het dorp.
Hun leven werd in alle facet
ten door Voeten vastgelegd in
foto's die getuigen van een gro
te betrokkenheid van de foto
graaf. Foto's waaruit de inzet
om zich langdurig in een onder
werp te verdiepen duidelijk
spreekt. Die inzet gecombi
neerd met een goed fotografisch
oog maakt Voeten tot een uitge
sproken goede reportagefoto-
Het leven in Bella Rica, door Teun Voeten vastgelegd ii
AMSTERDAM ANP
Van de mensen die weieens
een bezoek aan de bioscoop
brengen, ergert ongeveer 60
procent zich. De irritaties
worden veroorzaakt door het
gedrag van medebezoekers
en de lengte van het recla
meblok. Eén en ander blijkt
uit een onderzoek 'Cinema
Minded?', dat in opdracht
van het bioscoop-reclamebe
drijf Cinescope werd uitge
voerd in een aantal biosco
pen en videotheken. De on
derzoeksresultaten zijn ge
publiceerd in het augustus-
het blad Film.
De ergernissen over de
medebezoekers ziin het ge
volg van het hard lachen van
anderen en het gekraak van
de chips- en popcomzakjes.
De onderzoekers noemen
het opvallend dat de kwali
teit van de reclame over het
algemeen hoog gewaardeerd
wordt. Vooral humoristische
commercials, zoals bij voor
beeld 'Even Apeldoorn bel
len' van Centraal Beheer, val
len in de smaak. Irritatie
door tabaksreclame komt
bijna niet voor.
Omdat het bioscooppu
bliek het reclameblok over
het algemeen te lang vindt,
bevelen de onderzoekers aan
om meer verschillende com
mercial-genres in het totale
reclameblok op te nemen.
Om de irritatie door chips en
popcomzakjes weg te ne
men, zouden deze versnape
ringen in kartonnen doosjes
moeten worden verkocht.
Als remedie tegen het te
ruglopend aantal bezoekers,
zou de bioscoopwereld bo
vendien een breder assorti
ment moeten aanbieden,
door een grotere variatie van
films, intensieve distributie
van bioscoop-cadeaubon
nen, het aanbieden van bio
scoopbonnen in de vorm van
een relatiegeschenk en de
mogelijkheid kinderoppas-
arrangementen te verstrek
ken.
Chinese kunst- en antiekgrenzen gaan open
heerlen »jos frusch
In Peking wordt van 10 tot en
met 15 oktober een grote inter
nationale veiling gehouden met
meer dan tweeduizend Chinese
kunst- en antiekvoorwerpen uit
vrijwel alle dynastieën. Op het
eerste gezicht niets opzien
barends, ware het niet dat de
Chinese autoriteiten tot voor
kort export van goederen van
voor 1795 absoluut verboden.
Dat aan het hoofd van de orga
nisatie van deze veiling een Ne
derlander staat, wekt nog meer
de'
Zakenman Peter Janssen staat
aan het hoofd van de 'China Art
Antique Foundation' die ge
vestigd is in de binnenstad van
Maastricht. Als medewerker van
een uitgeverij die voor de vak-
handel handleidingen voor in-
en export van auto's maakt,
kwam hij vier jaar geleden voor
het eerst in China. „Ik behoor
tot de groep mensen die
meteen verslaafd raakte aan dat
land," aldus Janssen. „Dat cul
tuurverschil, die uitdaging om
met de Chinezen zaken te doen,
die fascinatie die van de oudste
nog bestaande cultuur uitgaat:
het was liefde op het eerste ge
zicht."
Omdat Chinezen over elke
beslissing drie a vier dagen ple
gen na te denken, had Peter
Janssen tijdens zijn vele verblij
ven in China tijd genoeg om
met zijn hobby kunst en an
tiek bezig te zijn. Hij kocht,
illegaal, enkele stukken en liet
ze door Nederlandse antiquairs
onderzoeken. Hun enthousiaste
reacties zetten de Maastrichte
naar op het spoor wegen te zoe
ken om de kunsthandel te lega
liseren.
R'jP -
Twee jaar had Janssen nodig
om die klus te klaren, zeker voor
Chinese begrippen zeer snel. De
tijd bleek rijp voor verandering.
Door de strenge exportbepalin
gen werd aan de groeiende
Peter Janssen: „Als in 1997 Hongkong met zijn grote veilinghuizen een deel van China wordt krijgt de kunst- en antiekhandel e
vraag naar Chinees antiek tot
dusver voornamelijk tegemoet
gekomen met smokkelwaar. De
laatste jaren namen schatgrave-
rij, grafschennis en smokkel
echter dusdanige vormen aan,
dat rigoreuze maatregelen niet
konden uitblijven: in het najaar
van 1990 werden 700 illegale
opgravingen gesloten en meer
dan 3000 antieke voorwerpen in
beslag genomen. Deze omstan
digheden hebben volgens Jans
sen aan de basis gestaan van de
naar zijn oordeel spectaculaire
koerswijziging: „Enerzijds is de
controle op de illegale handel
verscherpt, aan de andere kant
hebben de Chinezen mogelijk
heden geschapen om op wetti
ge wijze aan de vraag naar Chi
nees antiek te voldoen."
E>e veiling die het uiteindelij
ke gevolg is van de dadendrang
van de Maastrichtse zakenman,
is volgens Janssen opnieuw een
bewijs dat er in China ver
schrikkelijk veel aan het veran
deren is. „Ze denken steeds
marktgerichter. Met de op
brengsten van de veiling willen
ze het behoud van andere
Experts
Als voorzitter van de stichting,
die bestaat uit adviseurs, tolken,
experts op het gebied van vei
lingen, kunst en organisatie, on
derhoudt Peter Janssen inten
sieve contacten met de Chinese
autoriteiten en met de Chinese
ambassade in Den Haag. Vanuit
Maastricht doen de medewer
kers van het bureau de public
relations voor Europa en Ameri
ka.
Door de-veiling krijgt de Chi
nese overheid en met name
het China State Cultural Relic
Bureau de mogelijkheid voor
de eerste keer in contact te ko
men met een groot aantal han
delaren en internationale ex
perts. „De Chinezen hechten
grote waarde aan het welslagen
van het evenement." aldus
Janssen. „Als in 1997 Hongkong
met zijn grote veilinghuizen een
deel van China wordt, krijgt de
kunst- en antiekhandel enorme
impulsen. De Chinezen willen
anticiperen op deze situatie
door zich te wapenen met ken
nis." Dat China groot belang
hecht aan deze veiling, blijkt
ook uit de zorg waarmee de
Chinezen het programma heb
ben samengesteld: er zijn spe
ciale chartervluchten naar Pe
king, visa liggen klaar bij aan
komst en de deelnemers wor
den ondergebracht in de beste
hotels. Met een galadiner in het
parlementsgebouw, aangebo
den door de centrale regering,
wordt hen na afloop van de vei
ling uitgeleide gedaan. „Dat
men daarvoor de Great Hall of
the People aan het Plein van de
Hemelse Vrede heeft uitgeko
zen, bewijst eens te meer dat
China werk wil maken van de
kunst- en antiekhandel," aldus
Janssen. „Er komt binnenkort
zelfs een officiële delegatie naar
Nederland, die wereldkundig
gaat maken dat de Chinese
kunstgrenzen definitief open
gaan. Vijf jaar geleden was dit
absoluut ondenkbaar geweest."
PUNSIFBIB
