Del A mi tri: mooie,
sombere liedjes
Theater gaat door ondanks oorlog
7912» 59 4?9
Cultuur&Kunst
Volwassen prestatie
Jaco van Leeuwen
/WAAN DAG 10 AUGUSTUS 1992
Schotse rockgroep voor drie concerten in Nederland
Lang niets gehoord van de Schotse rockgroep Del Amitri.
Twee en een half jaar geleden hadden ze in Nederland
een bescheiden hit met dat prachtige liedje 'Nothing ever
happens'. En alsof ze het over zichzelf afgeroepen had
den: daarna gebeurde er niets meer.
Tot er begin deze zomer eindelijk een Nederlandse tour
nee werd aangekondigd en een nieuw album 'Change
Everything' verscheen. Laten we de titel niet weer bij
voorbaat profetisch interpreteren. Maar het is een mooie
plaat vol sombere liedjes. Mooie sombere liedjes.
Zuidkoreaanse
film over
Vietnam-oorlog
seoul
Na de Verenigde Staten kan
Zuid-Korea nu ook zijn Viet-
nam-syndroom in de bioscoop
verwerken. De film 'White Bad
ge' over de Zuidkoreaanse deel
name aan de Vietnam-oorlog,
trekt dezer dagen volle zalen in
Zuid-Korea. De film, gebaseerd
op een boek van de oorlogscor
respondent Ahn Jung-Hyo, ver
haalt over de ervaringen van
een groep Zuidkoreaanse solda
ten op het slagveld, en over de
moeilijkheden van twee van
hen om zich weer in de burger
samenleving aan te passen. Vol
gens regisseur Chung Ji-Young
is het de eerste keer dat de
Zuidkoreaanse deelname aan
de Oorlog op het witte doek be
handeld wordt. Net als eerdere
Amerikaanse bioscoopkrakers
als 'Apocalypse Now' en
'Platoon' hekelt de film de bar
baarsheid van de oorlog, met
name in een scene die de
wreedheden van Zuidkoreaanse
soldaten tegen Vietnamese bur
gers uitbeeldt.
Pleinbioscoop
rotterdam
De Stichting Openluchtbio
scoop organiseert van dinsdag
18 augustus t/m zaterdag 29 au-
igustus op het Rotterdamse
Schouwburgplein Pleinbio
scoop '92. Op een scherm van
12 bij 18 meter zullen in deze
periode 10 speelfilms worden
vertoond. De voorstellingen be
ginnen om 21.30 uur en zijn
gratis toegankelijk.
haarlem peter bruyn
Justin Currie, zanger, bassist en
belangrijkste songschrijver van
de groep, zit in de kantine van
de televisiestudio en staart naar
zijn bord met salade. Ik heb
hem in het verleden spraakza
mer meegemaakt. Gitarist Iain
Harvie die tien jaar geleden sa-
rhen met Currie aan de wieg
van Del Amitri stond, begrijpt
dat er bij een interview toch wat
gezegd moet worden. „Toen
'Nothing ever happens' hier een
hit was, vertrokken we net naar
Amerika, om daar uitgebreid te
toeren. Dat was achteraf gezien
niet zo'n succes. We hadden
waarschijnlijk beter toen naar
het Europese vasteland kunnen
komen. Enfin, terug uit Amerika
was de plaat hier al geen hit
meer en had de platenmaat
schappij weinig zin om nog te
investeren in Nederlandse con
certen. Jammer."
In Groot-Brittannië ging het
Del Amitri ondertussen voor de
wind. Terwijl Currie en Harvie
na het verschijnen van hun de
buutalbum, in 1985, weer snel
in de vergetelheid raakten en
baantjes als kelner en barman
moesten zoeken, werden er van
de tweede plaat 'Walking
Hours' aan gene zijde van de
Noordzee meer dan driehon
derdduizend exemplaren ver
kocht. 'Nothing ever Happens'
was er een top-10 hit. In Enge
land en Schotland spelen ze ook
voor grote en volle zalen.
Het nieuwe album 'Change
Everything' mist weliswaar een
absolute uitschieter als 'No
thing ever happens', maar is in
de breedte sterker dan de voor
ganger. De Schotse invloeden,
waardoor Del Amitri in het ver
leden nog wel eens associaties
opriep met groepen als Big
Country en Deacon Blue, zijn
vrijwel geheel verdwenen. De
referenties zijn Amerikaans ge
worden. Liedjes waarop de
akoestische gitaren overheer
sen, zoals bij sommig werk van
Dylan en Springsteen op diens
'Nebraska'-album. De
rockender stulcken hebben wel
wat van de hippe Black Crowes,
die het kunstje op hun beurt
weer van de Faces hebben afge
keken. Justin knikt. „Wij zijn be-
invloed door mensen die echte
songs schrijven. Zoals The
Replacements in Amerika. En
natuurlijk hebben we veel naar
The Faces geluisterd."
Eenzaam
'Nothing ever Happens' is teke
nend voor de thema's van de
songs op het vorige album.
Liedjes over (jonge) mensen die
zich eenzaam en verstoten voe
len in het kille Verenigd Konink
rijk onder toen nog Mar-
gareth Thatcher. Op 'Change
Everything' heeft Justin's een
zaamheid vooral met liefdesver
driet te maken. En hij schrijft en
zingt er niet melancholiek of te
leurgesteld over, maar meestal
ronduit bitter. Currie zwijgt en
lijkt in zijn bladsla verdiept.
Mompelt dan:„Well...., liefdes
verdriet is toch een basisthema
in de rock? Ik kan het niet uit
leggen. Zo gebeurt het gewoon.
En ik vind songs schrijven nu
eenmaal niet gemakkelijk."
Justin Currie en lain Harvie: „Wij zijn
we veel naar The Faces geluisterd."
„Er zijn liedjes die lopen en
liedjes die niet lopen," trapt Iain
Harvie de toch al wijd open
staande deur nog wat verder in.
„En de liedjes die lopen, die ko
men op onze plaat."
Maar Del Amitri weet het lief
desverdriet wel met veel drama
te omgeven. Mooi romantisch
drama. Het grootse gebaar,
waarbij de cliché's van het sen
timent boven zichzelf uitgetrok
ken worden. Currie knikt. „Dat
klopt wel, ja." Maar Iain Harvie
lijkt het nu allemaal wat te vaag
te gaan vinden. Hij praat liever
over de Amerikaanse stadion-
tournee als voorprogramma van
Melissa Etheridge. „We hebben
een haat/liefde-verhouding met
dat land. Je kunt er een fantasti
sche tijd hebben, maar er is ook
zoveel bullshit. Als we er weer
heen gaan wil ik het liefst in die
kleine clubs spelen, waar het
zweet en bier van de muren
druipt."
Justin Currie prikt zijn vork
zorgvuldig in een augurkje. Is
hij nu werkelijk zo somber als
zijn liedjes doen voorkomen?
De zanger kijkt op. Voor het
eerst. ,Ach, dat valt eigenlijk
wel mee."
Concertll|st- 15 aug. (middag)
Leeuwarden, Bultenpop-festival; 15
aug. (avond) Wateringen, Waterpop
festival; 20 sep. Amsterdam, Melk
weg.
Jeff Porcaro (38) overleden
new york» Jeff Porcaro, slagwerker van de Amerikaanse band
Toto en een van de meest gevraagde sessiedrummers in de lich
te muziek, is op 38-jarige leeftijd overleden. Als doodsoorzaak
wordt hartstilstand genoemd, mogelijk mede ten gevolg van een
vergiftiging door pesticide. Porcaro was ondanks zijn 38 jaar een
legendarische drummer. Sinds 1977 was hij een vaste kracht van
Toto. Samen met Hal Blaine en Steve Gadd behoorde Porcaro
tot de beste sessiedrummers. Hij speelde op honderden platen,
onder meer bij Steely Dan, Bruce Springsteen, Dire Straits, Paul
Young en John Fogerty. Porcaro had overal in de wereld drum-
kits kant en klaar staan op strategisch gekozen lokaties, zodat hij
onmiddellijk en desnoods op afroep aan het werk kon gaan.
Heavy Metal fans gaan uit hun bol
montreal Heavy Metal fans in het Canadese Montreal zijn za
terdagavond uit hun bol gegaan nadat een uitverkocht rockcon-
cert van Faith No More, Guns N' Roses en Metallica was afge
broken. Volgens de politie liepen minstens drie agenten en tien
relschoppers lichte verwondingen op en werden er zeker twaalf
arrestaties verricht. James Hetfield, de zanger van Metallica,
werd zaterdagavond met tweedegraads verbrandingen in zijn
gezicht en aan zijn handen en armen in het ziekenhuis opgeno
men nadat een rekwisiet was ontploft. Het optreden van Guns
N' Roses was eerder afgebroken nadat zanger Axl Rose proble
men met zijn stem had gekregen. Het zou daarna tot rellen zijn
gekomen toen een aantal van de 53.000 concertgangers het sta
dion verliet.
Toeschouwers vergeten even de dagelijkse hel in Serajevo
Ikonenexpositie in Noordwijk
Een verzameling van ongeveer honderd huis-, reis- en
kerkikonen is vanaf 15 t/m 30 augustus te zien in Grand Hotel Huis
ter Duin in Noordwijk. De collectie is zeer gevarieerd en komt uit
verschillende perioden. De ikonen, voomamlijk Russische, zijn af
komstig uit particuliere verzamelingen. De collectie is volgens de or
ganisatoren met zorg, liefde en vakkennis bij elkaar gebracht. Om de
kwaliteit van een ikoon te kunnen herkennen, moet men veel kijken,
vergelijken en zich laten voorlichten door deskundigen die veel en/a-
ring hebben. De tentoonstelling is dagelijks geopend van 11.00 tot
18.00 uur.
Op de foto: Ikoon voorstellende Maria Kazanskaja, afkomstig uit
Rusland (1700), tempera op hout. foto pr
sarajevo tony smith (ap)
Buiten: slachtpartijen, vernie
lingen en barbarisme. Binnen:
podiumverlichting, grime en
een kans om te lachen en verge
telheid te vinden. Voor de thea
tergroep Obala houdt de voor
stelling niet op.
In een stad waar dagelijks tra
gedies op straat plaatsvinden is
het publiek de avantgardis-
tische theatergroep dankbaar
omdat zij volgens een toe
schouwer de mensen „de kans
biedt om in de hel nog te kijken
naar komedie."
„We nodigen mensen uit om
te komen kijken en zich een uur
lang te ontspannen", aldus re
gisseur Miro Purivatra. „Aan het
einde van de voorstelling reali
seren ze zich dat ze de hel bui
ten vergeten waren."
De groep, die op internatio
nale festivals veel succes oogstte
met moderne stukken zoals 'Ta
toeage Theater', stelt haar
de rivier gelegen theater drie
maal per week rond het mid
daguur open. Dit tijdstip is
doorgaans het minst gevaarlijke
uur van de dag in Sarajevo.
Theaterliefhebbers weten de
weg: via een verlaten speeltuin,
door een gat in de muur, langs
een rij gehavende garages en
door een deur aan de achter
kant van het podium.
De zaal met zijn 60 oncom
fortabele houten zitplaatsen is
Tijdens een recente voorstel
ling van 'Sterf als een Man', een
zwartgallige komedie van lokale
makelij, zat een hoge Bosnische
kolonel naast een medewerker
van president Alija Izetbegovic.
„Dit is ons antwoord op de si
tuatie", aldus Purivatra. „Ik heb
besloten hier te blijven en te
doen wat ik het beste kan."
„Wanneer dat nodig is pak
ken ook wij een wapen en vech
ten mee", voegt hij nog toe.
„Op dit moment is het echter
belangrijk voor de stad en de
wereld om niet te vergeten dat
we behoren tot Europa."
De inwoners van Sarajevo die
ervoor gekozen hebben om in
hun eens zo prachtige stad te
blijven, beschouwen hun aan
vallers als barbaren die er op uit
zijn de rijke cultuur van de
Bosnische hoofdstad te vernieti
gen.
Srdjan Vuletic, een twintigja
rige filmstudent, herinnert zich
dat hij op 16 april meedeed aan
een demonstratie van ongewa
pende, fluitende betogers tegen
de oorlog. Ze stuitten op zojuist
door de Servische milities opge
worpen barricades.
„We konden onze ogen niet
geloven", aldus Vuletic, een et
nische Serviër. „Ze schoten op
de menigte terwijl wij doorgin
gen met fluiten. Het grappige is
dat ze er vandoor gingen."
„Dat schot was het begin van
een andere werkelijkheid Het
was de eerste scène uit de oor
logsfilm die Bosnië geworden is
vanaf dat moment wist ik dat
alles mogelijk was."
De toneelwereld is niet onbe
kend met de gruwelen van de
oorlog in Sarajevo. De mooie en
jonge actrice Deane Divljan ver
loor een been tijdens een gra-
naataanval op de stad.
Het net voor de oorlog aange
kochte en gerenoveerde theater
van Obala in het centrum van
de stad werd direct getroffen.
Mensen klimmen nu door de
gaten in de muren naar binnen
en lopen over het podium waar
ze niet kunnen worden geraakt
door de kogels van sluipschut
ters, aldus Purivatra.
„Vólgende week gaan we een
verzameling hedendaagse kunst
ophangen, die ons door be
vriende buitenlandse kunste
naars is gefaxt", aldus Purivatra.
„Zo kan men tenminste naar
iets moois kijken
rent voor zijn leven."
Leden van het Obala theater kijken door een gat in de muur die als in
gang wordt gebruikt. De hoofdingang van het theater is buiten gebruik
nadat hij door sluipschutters kapot was geschoten. Ondanks het ge
weld gaan de voorstellingen van het toneelgezelschap gewoond door.
foto ap
utrecht rob van der hilst
Het internationale Hendrik An-
driessen Orgelconcours in de
Domkerk in Utrecht is gewon
nen door de 30-jarige organist
Jaco van Leeuwen uit Noord
wijk. De jury, bestaande uit Al-
bert de iÓerk, Jan Jansen en de
Belgische organist Stanislas De-
riemaecker, kende aan hem de
eerste prijs (5000 gulden) toe
voor zijn uitwerking van com
posities van wijlen Hendrik An-
driessen (passacaglia), Jurriaan
Andriessen (een sepciaal in op
dracht geschreven 'Aspetti di
H.FA') en Albert de Klerk (pre
ludium en fuga).
De jury kende geen tweede
prijs toe. Wel werden de derde
prijs toegewezen aan de overige
twee finalisten: Jan-Piet Knijff
uit Haarlem en David Jansen uit
Utrecht. Aangezien laatstge
noemde zoon is van jurylid Jan
Jansen besloot de organisatie
van het concours onder andere
de funktionele juryvoorzitter
Manus Willemsen, voormalig
afdelingshoofd muziek van de
KRO, stemvoegdheid te verle-
De finale van het Andriessen
concours, dat werd bijgewoond
door alle zoons en dochters van
de jubilerende Nederlandse
componist (Hendrik Andriessen
werd honderd jaar geleden ge
boren) werd door enkele hon
derden belangstellenden be
zocht.
Na afloop van het juryberaad
van het Aridriessen Orgelcon
cours dankte de oudste zoon
van wijlen Hendrik Andriessen,
Nico Andriessen, namens zijn
aanwezige componerende
broers Jurriaan en Louis en zijn
zussen, voor de 'schitterende'
uitvoering van zijn vaders orgel
muziek.
Een sympathiek gebaar je
gens deelnemers, jury en orga
nisatie van het even sympathie
ke Utrechtse orgelconcours. Die
jury had het blijkbaar niet ge
makkelijk om de prijzen onder
de finalisten te verdelen. Tij
dens de prijsuitreiking kon uit
de woorden van juryvoorzitter
Manus Willemsen worden op
gemaakt dat voor de jury niet
het jeugdige elan van de deel
nemers doorslaggevend was ge
weest, maar of er sprake was
van, heel gewoon, volwassen ar
tistieke prestaties. Hun conclu
sie: geen tweede prijs.
Wat die volwassenheid betreft
gooide eerste prijswinnaar Jaco
van Leeuwen (30) inderdaad de
hoogste ogen. Alleen al uit de
door hem gekozen volgorde van
de verplichte finalestukken was
sprake van een heel muzikale
benadering. Hij creëerde daar
mee een soort van sonate: als
inleiding de rustige passacaglia
van Hendrik Andriessen, daarna
als hoofdmoot de meerdelige
'Aspitti di H.FA.' van zoon Jur
riaan waarin rust en beweeglijk
heid elkaar afwisselen.
En als finale de sprankelende
preludium en fuga van Albert
de Klerk. Deze presentatie ge
tuigde van een Jcnappe over all
visie, dat werd voortgezet in de
even gedetailleerde als smeuïge
uitwerldng van de drie stukken
apart. De eerste prijswinnaar le
verde ook wat instrumentbe
handeling aangaat de beste
prestaties.
Wat speeltechniek betreft: in
technisch opzicht leverden alle
deelnemers gave prestaties. In
muzikaal opzicht echter viel te
beluisteren dat de een er wel In
slaagde een muzikaal vertoog te
ontwikkenen, eerste prijswin
naar Jaco van leeuwen, en de
overigen eigenlijk niet. Of an
ders gesteld: niet zo goed, niet
helder. Derde prijswinnaar Jan-
Piet Knijff (lichting 1966) had op
een of andere manier de 'lijn'
van Jurriaan Andriessens drie
luik (plus introductie en epi
loog) niet goed te pakken. Bij
mede-prijswinnaar David Jan
sen was dit wel het geval, maar
deze jonge organist (lichting
1971) gaf een hogere prioriteit
aan het vinden van originele re
gistraties dan goed wasvoor de
muzikale uitdrukking.
BES 1335333 flpÉffll püB
GROTE WITTS WAkili I c. jjxstMÜS MAGER
BOLLEN V^A CSf RUNDER-
4stuks ffcn komkommer GEHAKT
voor UTERPAK rirstuk „5"!!.'
hoeks 1 msu 0hs I e1deks 1-89 |ij 0ks hoeks 9t.u 0», HEEL POND
