'Ik wil graag actief blijven'
Voorschotens pr-bureau
prijst Kanaaltunnel aan
Stand van Zaken
Groot project Smitsloo in Amsterdam
WOENSDAG 5 AUGUSTUS 1992
Gepensioneerde managers uitgezonden naar Derde Wereld
Via het PUM (Programma Uit
zending Managers) worden
sinds 1978 gepensioneerde
managers naar Derde-Wereld
landen uitgezonden. In princi
pe kan elk bedrijf uit de pu
blieke of private sector dat niet
in staat is managers in te hu
ren op commerciële basis een
beroep doen op de organisatie.
De 'consultants' ontvangen
geen salaris voor hun werk,
dat gemiddeld twee tot drie
maanden in beslag neemt.
Sinds haar oprichting werden
via het programma managers
uitgezonden naar meer dan 40
verschillende landen. Momen
teel werken ongeveer 200
mensen in 30 naties. Sinds eni
ge jaren is de organisatie ook
actief in Oost-Europa. PUM is
een initiatief van net Neder
lands Christelijk Werkgevers
verbond (NCW). De organisatie
werkt samen met de ministe
ries van ontwikkelingssamen
werking en economische za
ken. PUM is bereikbaar onder
nummer 070 - 3519610.
De 59-jarige Oegstgeestenaar
Lou j. Mooring deed vorig jaar
zijn eerste klus voor het PUM.
„Dat was in Indonesië, op een
ingenieursbureau in Djakarta.
Dat bedrijf moest een kunst-
rnestproject van 230 miljoen
dollar uitvoeren, een zoge
naamd EPC-project. Daarbij
doet het bureau alles zelf, je
maakt het ontwerp, je bestelt de
apparatuur en je bouwt de be
stelde installatie."
Mooring begaf zich met zijn
advieswerk op bekend terrein.
Ruim dertig jaar werkte hij bij
oliemaatschappij Shell, waarvan
twintig jaar in het buitenland.
Hij begon op zijn 22ste bij Shell
en na 31 jaar ging hij met ver
vroegd pensioen. Twintig jaar
Lou J. Mooring: „Ik vind PUM een goed voorbeeld van het juiste gebruik van ontwikkelingsgeld. Degene die
wordt uitgezonden ziet in de praktijk hoe dat geld wordt gebruikt." foto jan holvast
werkte de Oegstgeestenaar in
het buitenland, voornamelijk in
japan, Curasao en Singapore.
Werktuigbouwkundige
Mooring werkte aanvankelijk
als proces-technoloog, maar na
een cursus chemische technolo
gie ging hij zich steeds meer
met 'project management' rond
de bouw van olieraffinaderijen
bezighouden. Datzelfde deed
hij voor het PUM ook bij het
Indonesische ingenieursbureau.
„Ze vroegen om assistentie bij
'project management'. Dat zou
je het beste kunnen omschrij
ven als de begeleiding van alle
aspecten van een project, van
het eerste ontwerp op de teken
tafel tot de bouw van de instal
latie,".
De ontvangst in Indonesië
noemt Mooring erg positief. „Ik
kwam terecht bij een jonge
maatschappij, waar veel jonge
mensen werken die net van de
universiteit komen Hun ar*
beidservaring beperkt zich tus
sen de twee en tien jaar en dan
kan het zinnig zijn als er ie
mand met een respectabel aan
tal jaren ervaring advies komt
geven."
Gebrek aan ervaring wil zeker
niet zeggen dat het Indonesi
sche personeel niet bekwaam
zou zijn, verzekert Mooring.
Wel moest hij wennen aan de
manier waarop de Indonesiërs
omgaan met onderlinge ver
houdingen. „De mentaliteit is
compleet anders, een beslissing
nemen kost bijvoorbeeld erg
veel tijd. Een Indonesiër zal niet
snel harde woorden gebruiken
of met zijn vuist op tafel slaan.
Ook niet in relatie tot een
klant."
Pas vier jaar na zijn pensioen
kwam Mooring met het PUM in
contact. „Daarvoor had ik er
ook niet zo'n behoefte aan," er
kent hij. „Ik heb altijd hard
moeten werken, ik was veel op
reis en dan kom je weinig toe
aan de dingen die je graag zou
willen doen, zoals lezen en met
hobby's bezig zijn. Ik kende Eu
ropa niet, ik kende Nederland
niet eens."
Met een paar oud-collega's
vertrok hij begin dit jaar naar
Tsjechoslowakije. Doel van de
missie was te bekijken hoe een
raffinaderij schoner en efficiën
ter zou kunnen werken. „De
lucht- en watervervuiling is daar
ten hemel schreiend en wij wil
den kijken of we daar iets kon
den doen. Via die missie werd ik
op het spoor van het PUM ge-
Technische veranderingen
Volgende maand hoopt
Mooring weer naar Oost-Euro
pa (Roemenië) te vertrekken, nu
namens het PUM. Het reisdoel
is een raffinaderij ten noorden
van de hoofdstad Boekarest.
„We gaan met een ploeg van
vier mensen bekijken wat kan
worden verbeterd op het gebied
van opbrengst, veiligheid en
milieu. Via kleine technische
veranderingen kun je vaak al
veel verbeteren."
Het verwijt dat het PUM inge
nieursbureaus en andere bedrij
ven het brood uit de mond zou
stoten met haar activiteiten is
volgens Mooring niet terecht.
„Het werk dat wij doen zou an
ders niet gedaan worden, om
dat ontwikkelingslanden com
merciële tarieven voor ons soort
advieswerk niet kunnen beta
len."
De Oegstgeestenaar vindt het
jammer dat maar weinig men
sen van het bestaan van het
Programma Uitzending Mana
gers afweten. „Ik vind PUM een
goed voorbeeld van het juiste
gebruik van ontwikkelingsgeld.
Degene die wordt uitgezonden
ziet in de praktijk hoe dat geld
wordt gebruikt." Ook persoon
lijke motieven spelen een rol:
„Ik wil graag actief blijven, als
59-jarige ben ik nog te jong om
niks meer te doen. En een full
time job wil ik niet meer, daar
voor geniet ik te veel van de
vrijheid als gepensioneerde."
Pr-mannen V. de la Vieter (I) en T. de Roo (r) met de trein die Nederlandse (vracht)auto's
nië moet brengen: „De Shuttle stinkt niet en je komt er geen voetbalvandalen tegen".
'Geen voetbalvandalen in Shuttle-trein'
VOORSCHOTEN PAUL V
Terwijl Fransen en Engelsen vol
ongeduld op de Kanaaltunnel
wachten, kijken Nederlanders
de kat uit de boom. Is die tun
nel niet wat ver weg?, vragen ze
zich af. En: loopt de financiering
niet verschrikkelijk uit de klau
wen? Het is aan het Voorscho-
tense public-relationsbureau
Van Hulzen om die twijfels weg
te nemen en Nederland warm
te maken voor de (vracht) auto
treinen die vanaf volgend najaar
door de tunnel gaan razen. Met
de termen 'gemak', 'comfort' en
'wereldwonder' moet dat luk
ken.
Gemak: waar je je ferry of ho
vercraft maanden van tevoren
moet boeken, kun je met je auto
of vrachtwagen zó de Shuttle-
trein oprijden. Overdag komt-ie
iedere vijftien minuten of ieder
half uur en 's nachts eenmaal
per uur. Om bij de tunnel te ko
men, hoef je niet door krappe
havensteden te ploeteren, maar
volg je gewoon de snelweg. De
'ondertocht' kost 35 minuten,
het in- en uitladen twintig mi
nuten, compleet met douane
afhandeling. „Het woord wóch-
ten willen we niet meer ken
nen", zegt pr-man V. de la Vie
ter dan ook.
Comfort: „De Shuttle stinkt
niet en je komt er geen voetbal
vandalen tegen. In plaats daar
van sta je in een keurige garage
coupé, met vijf andere auto's en
hun passagiers. Een boot tole
reert mensen, wij zijn ingericht
op mensen", zegt de woord
voerder.
Techniek: Nederlanders hou
den van technische hoogstand
jes en de 50,5 kilometer lange
tunnel is een 'wereldwonder'.
Voor de gewone man brengt hij
een snelle vakantie in Groot-
Brittannië dichterbij, de vracht
rijder hoeft niet bang te zijn dat
hij door een klein oponthoud
een dag verliest Dat is niet al
leen zonde van zijn tijd, maar
ook van zijn bederfelijke vracht.
Grootste angst
Tegenover deze pluspunten,
zetten critici steevast enkele
'minnetjes'. Hoe zit het bijvoor
beeld met de veiligheid? „De
grootste angst leeft bij mensen
die denken dat de tunnel op de
In de ramingen is Eurotunnel ervan uitgegaan dat het kaartje
even duur wordt als een kaartje voor een ferryboot. Het aantal
autopassagiers zou van 13 miljoen in het eerste jaar naar 18
miljoen in 2003 en 23 miljoen in 2013 moeten stijgen.
Het aantal tonnen vracht zou van 8 miljoen bij de start naar
15 (in 2003) en 22 moeten (in 2013). Verwacht wordt dat de
rechtstreekse treinen van NS en zustermaatschappijen iets
meer passagiers en iets minder vracht zullen vervoeren.
Als deze ramingen werkelijkheid worden, is de investering
van hooguit 28 miljard in 42 jaar terugverdiend, terwijl de
650.000 aandeelhouders in 1999 voor het eerst dividend in
hun handje krijgen.
Vanuit Nederland i
ld gingen vorig jaar 1.070.000 mensen naar
Groot-Brittannië, de helft per boot en de helft per vliegtuig.
De tunnel wil mensen lokken die nu varend de overkant ha
len, bang zijn voor boot of vliegtuig of buiten de boot zijn ge
vallen bij het boeken. 'Nederlandse' ramingen worden niet
vrijgegeven, al is duidelijk dat vooral veel van onze vrachtrij
ders wordt verwacht Ach tien procent van de Europese vracht
wordt door Nederlandse vervoerders naar Groot-Brittannië
gebracht Ze staan daarmee op de derde plaats.
bodem van de zee ligt en er wa
ter in komt als je er 'een gaatje'
in prikt", zegt De la Vieter. „In
werkelijkheid rijdt de trein door
de rotsbodem, waar drie tun
nels zijn uitgehouwen: twee
tunnels voor de treinen en een
voor onderhoud en hulp bij ca
lamiteiten. De veiligheidseisen
zijn veel strenger dan bij een
ferryboot. De tunnel is echt ge
bouwd voor de 21ste eeuw."
Van een ander minnetje, de
geringe tijdwinst, geeft hij toe
dat het een minnetje is: ook als
alles meezit, wint de automobi
list niet meer dan twee uur. Het
is namelijk al snel drie uur rij
den naar de Franse kant van de
tunnel. De zekerheid, het ge
mak en het comfort moeten dat
echter meer dan goedmaken:
„In feite brengt de tunnel een
prachtig vakantie-eiland binnen
handbereik".
Over de financiering hoeft in
te zitten. De beschikbare 28
miljard gulden is zeker voldoen
de om de kosten te dekken, be
nadrukt De la Vieter. Er is alleen
wat onenigheid over de vraag
wie de extra bouwkosten moet
dragen. De bouwers of Eurotun
nel, het bedrijf dat de tunnel èn
de autotreinen 'runt'. Alleen de
gewone treinen, die vanaf 1994
door de tunnel gaan, zijn in
handen van nationale spoor
wegbedrijven.
Steekproeven leren dat twin
tig procent van de Nederlanders
vooraf 'ja' zegt tegen de tunnel
en de treinen die er doorheen
gaan. Van Hulzen richt zich op
de zeventig procent die het
eerst nog moet zien. 80 procent
aarzelaars en nee-zeggers lijkt
heel wat, maar volgens het pr-
bureau is dat normaal bij
nieuwtjes. „Voor het vliegtuig
waren de mensen in het begin
ook bang", zegt T. de Roo, di
recteur van het oudste pr-bu-
reau van Nederland (uit 1950).
Zijn twaalf personeelsleden
tellende bureau gaat dan ook
met lrisse moed de journalisten
en reisorganisaties vertellen hoe
geweldig de Shuttle is, onder
steund door supersnelle
snoepreisjes. Voor de tv-spotjes
en reclamecampagnes van vol
gend najaar worden aparte re
clamebureaus ingehuurd, al
zullen die nauw samenwerken
met de Voorschotenaren.
Tot er verkoopkantoren voor
de (vracht)autotreinen komen,
doen de Voorschotenaren ook
commercieel hun zegje. Ook
vergaderingen en financiële
persconferenties vinden plaats
in het bureau aan de School
straat 174.
Hoeveel een ritje met de pen-
deltrein gaat kosten, maakt Eu
rotunnel pas vlak voor de ope
ning bekend. Nu kan het pr-bu
reau de ene beller per dag niet
meer vertellen dan dat de prijs
'concurrerend' zal zijn, hetgeen
niet automatisch hetzelfde is als
'goedkoper'.
„Ik werk alleen op afspraak, dan kunnen mensen voor
af een ontwerpje uitzoeken. Eerst maak ik een carbon-
afdruk op de huid, dan kan de klant in de spiegel kijken
of het bevalt. Daarna smeer ik uierzalf op die afdruk
vaseline kan ook om de huid soepel te houden. Dan
pas begin ik de tattoo aan te brengen met een ma
chientje. Een tattoo-machine is een apparaatje waarin
naaldjes zitten die heel snel op en neer gaan. Bij elke
inslag in de huid laten die inkt achter in de lederhuid,
vlak onder de opperhuid.
Tijdens de behandeling veeg ik de overtollige inkt
steeds weg en doe ik weer nieuwe zalf op de huid. Pijn
lijk is het aanbrengen niet, het is eerder een irritant,
branderig gevoel. Het hangt ook af van de plaats, de
huid op de rug bijvoorbeeld is gevoeliger dan die op de
arm. Ie moet niet langer dan drie uur achter elkaar wer
ken, dan wordt de huid moe, dat voel je.
Je hebt verschillende soorten tattoo-machines. Hier
heb ik er bijvoorbeeld een die met drie naalden tegelijk
16.000 gaatjes per minuut maakt. Vroeger ging dat alle
maal met de hand, puntje voor puntje.
Tegenwoordig is er een bond van tattoo-eerders die
streng op hygiëne controleert. Vroeger kon iedereen die
het wilde mensen gaan verminken want daar kwam
het in de praktijk vaak op neer. Ik werk altijd met een
compleet gesteriliseerde naald en ik gebruik ook veel
wegwerpspullen: zalf, inktpatronen, naalden, dat is al
lemaal eenmalig gebruik.
Ik werk niet op iemands handen en gezicht, dat doe
Sommige mensen denken dat ze door
mechanisatie en arbeidsverdeling zijn
verdwenen, maar ambachtslieden bestaan
nog steeds en ze maken een breed scala aan
produkten. Wat maakt hun arbeid zo
bijzonder? Daarover verteilen
ambachtsleiden uit Leiden en omgeving in
deze rubriek. Vandaag E. (Eus) de Bruin (36),
beter bekend als Tattoo Eus die in zijn atelier
aan de Vliet in Leiden ai menige huid van een
levenslange versiering voorzag.
„Tegenwoordig krijg ik alle soorten klanten.
Ook mensen in driedelig pak met een
diplomatenkoffertje."
ik een beetje om mensen tegen zichzelf in bescherming
te nemen. Het zijn plaatsen die je op straat niet kunt
bedekken, terwijl iedereen er naar kijkt. De meeste ta
toeages die in ziekenhuizen wórden weggehaald zijn
die op hoofd en handen.
In principe is ieder onderwerp mogelijk, ook een ei
gen ontwerp. Ik heb hier boeken waarin alles bij elkaar
15.000 afbeeldingen staan. Negen van de tien mensen
bekijken ze ook allemaal: je zoekt altijd naar een plaatje
dat nog mooier is, want het staat er voor de rest van je
leven op. Naast indianen zijn Keltische motieven popu
lair op het moment. Kenmerkend daarvan is een inge
nieus vlechtwerk van lijnen. Het hoeft niet direct iets
voor te stellen, daardoor wordt het door veel mensen
gezien als een tijdloze tatoeage.
Vroeger was het aanbod beperkt tot een paar hon
derd, vooral adelaars, roosjes, vlindertjes en het zee-
mansgebeuren. Het grotere aanbod komt door vrou
wen, want vroeger waren het haast alleen mannen die
een tatoeage namen. Ik krijg tegenwoordig alle soorten
klanten, ook mensen in driedelig pak met een akten-
koffertje. Zo'n figuur heeft het dan wel op een onzicht
bare plek, terwijl je bij de stratenmaker die in zij t-shirt
op straat loopt de tattoo eerder ziet zitten. Dat verte
kent het beeld.
Er is geen school voor tattoo. Ik ben grafisch ontwer
per geweest. Dat kwam van pas, want je moet in dit vak
op zijn minst goed kunnen tekenen en veel oefenen. Ik
was zelf mijn eerste slachtoffer, ik heb met tattoo-ma-
chines op mijn eigen been geoefend. Daarna wilden
vrienden wel en na verloop van tijd weet je: dit lukt me.
Je hebt ook mensen die oefenen op een stuk huid van
een varken, dat kan ook. Een andere manier om het te
leren is via het oude leerling-meester systeem.
Iedere huid is verschillend. Ik heb eens een oude Kat-
wijker gehad, 72 was die man. Hij had zijn hele leven
op zee gezeten, zijn huid leek wel perkament. Maar dat
is goed om in te tatoo-eren, zo'n hele strakke.
TEKST: ERIC JAN WETERINGS
FOTO: HIELCO KUIPERS
De Leidse bedrijfsmakelaar
Menno Smitsloo heeft een groot
project tot stand gebracht in
Amsterdam. Op het terrein van
de Lintmij, een onderdeel van
Hokatex, verrijst een kantoor
pand met een vloeroppervlakte
van 32.000 vierkante meter. Met
het project is een bedrag ge
moeid van 140 miljoen gulden.
Smitsloo zegt zes jaar bezig te
zijn geweest om een wijziging
van het bestemmingsplan voor
elkaar te krijgen. „Met steun
van een jurist, een stedebouw-
kundige en een architect is dat
uiteindelijk gelukt". De Lim
burgse belegger Muermans
Vastgoed heeft het project ge
kocht. Het nieuwe gebouw aan
de Haarlemmerweg in Amster
dam is een van de grote kan-
toorlokaties in de buurt van
Schiphol dat nog kan worden
gerealiseerd.
Omzetstijging en winst voor bedrijven 3M
ZOETERWOUDE
3M (Minnesota Mining Ma
nufacturing Company) heeft in
het tweede kwartaal van 1992
een netto resultaat geboekt van
322 miljoen dollar. In dezelfde
periode vorig jaar was dat nog
299 miljoen dollar. De omzet
steeg met 4,6 procent van 3,349
miljard dollar tot 3,504 miljard
dollar. Voor de tweede helft van
dit jaar verwacht het bedrijf een
voortgaande groei. 3M is een in
ternationaal concern dat we
reldwijd meer dan 60.000 ver
schillende produkten verkoopt..
Vorig jaar had het bedrijf we
reldwijd een omzet van ruim 26
miljard gulden, die onder meer
werden verdiend in de sectoren
communicatie, electrotechniek,
farmaceutica en industrie en
kantoor- en automatisering. In
meer dan vijftig landen heeft
3M vestigingen. Het concern is
sinds 1956 in Nederland actief
en heeft momenteel vestigingen
in de plaatsen Zoeterwoude,
Amersfoort en Breda. Aan de In
dustrieweg in Zoeterwoude is
een verkoopafdeling gevestigd
waar ongeveer 460 mensen
werken. Daarmee is 3M een van
de grotere werkgevers in de
Leid* regio.
