'Honecker gedwongen
Moskou te verlaten'
Berechting Erich Honecker helemaal niet eenvoudig
Buitenland
Panic: Joegoslavië
erkent Kroatië snel
Verjaardag van het leger
Smullen in rechtzaal: Welke kleur hadden de billen? Blank!
VRIJDAG 31 JUL11992
Tyfoon China eist 26 levens
pekinc De tyfoon Gary heeft gisteren in de Chinese provincie
Gyangxi het leven geëist van 26 mensen. De schade wordt ge
raamd op ruim 240 miljoen gulden. Het was de zevende wervel
storm die sinds het begin van het jaar over hét land raasde. Meer
dan twee miljoen mensen zijn erdoor getroffen, 2.800 huizen en
400 bruggen zijn verwoest.
Japanse keizer kan naar China
Tokyo» De japanse keizer Akihito kan zo goed als zeker als eer
ste heerser van zijn land een bezoek brengen aan China. De par
tijleiding van de alleenregerende Liberale Democratische partij
(LDP) heeft in principe besloten het bezoek te stei
tiatief voor het bezoek van de keizer is van China i
Gewonden bij betogingen in Togo
lomé» In deTogolesehoofdstad Lomé hebben gisteren min
stens 20 mensen verwondingen opgelopen toen ordetroepen
straatbarricades opbraken en duizenden demonstranten ver
spreidden. De demonstranten begonnen hun acties nadat be
kend werd dat oppositieleider Tavio Amorin was overleden aan
de verwondingen die hij vorige week bij een aanslag opliep.
Ontdekker Beringzee herbegraven
kopenhagen De stoffelijke resten van de Deense ontdekkings
reiziger Vitus Bering, die in de achttiende eeuw de doorgang tus
sen Noord-Amerika en Azië ontdekte, zullen in september wor
den herbegraven op het eiland in de Beringzee waar hij in 1741
na een schipbreuk overleed. Een jaar geleden werden daar zijn
stoffelijke resten gevonden.
Nog geen president Tsjecho-SIowakije
praag» Tien dagen na het aftreden van Vaclav Havel is de ver
kiezing in het parlement van een president van de uiteenvallen
de Tsjechoslowaakse federatie opnieuw op een mislukking uit
gelopen. Geen van de drie praktisch onbekende kandidaten be
haalde bij de twee stemrondes de vereiste meerderheid.
Libië nodigt VN-waarnemers uit
cairo. Libië heeft de Verenigde Naties voorgesteld inspecteurs
naar het land te sturen om zich er van te overtuigen dat er geen
trainingskampen voor terroristen zijn. Een van de voorwaarden
voor de opheffing van de VN-sancties die van kracht zijn tegen
Libië naar aanleiding van de bomaanslag op een Pan Am-toestel
boven Lockerbie, is dat Libië zich van het terrorisme distanti-
Palestijn steekt politiemannen neer
Jeruzalem. Een Palestijn heeft gisteren in Jeruzalem twee Israë
lische politieagenten neergestoken. Een van de agenten overleed
later in het ziekenhuis. De ander raakte licht gewond. Een om
stander, een Israëlische burger, schoot de dader neer met het
pistool van een van de agenten.
Ultimatum voor rebellen Liberia
nairobi Zestien Westafrikaanse staten hebben de Liberiaanse
opstandelingenleider Charles Taylor een maand de tijd gegeven
om zijn troepen te ontwapenen. Als Taylors, die vrijwel geheel
Liberia beheerst, niet ingaat op het ultimatum, zullen met be
hulp van de Verenigde Naties economische sancties tegen Libe
ria worden ingesteld.
sarajevo-budapest»
Premier Milan Panic heeft giste
ren gelegd dat Joegoslavië op
korte termijn Kroatië als onaf
hankelijke staat zal erkennen.
Panic was op bezoek in Buda
pest. „De details moeten nog
worden uitgewerkt", aldus de
premier van Servië en Monte
negro, die samen het 'nieuwe'
Joegoslavië vormen.
Panic zei ook dat er een ak
koord was bereikt tussen Za
greb en Belgrado over de repa
triëring van vluchtelingen. Dat
Iran arresteert
'onfatsoenlijk'
geklede vrouwen
teheran» afp
Iraanse ordetroepen zijn giste
ren een actie begonnen tegen
vrouwen die niet geheel vol
gens „islamitische maatsta
ven" zijn gekleed. Op dezelfde
dag betoogden groepen jonge
ren tegen de „verdorven cul
tuur van het Westen" en voor
het strict naleven van de isla
mitische leefregels.
De ordetroepen onderschep
ten vrouwen die niet fatsoen
lijk genoeg gekleed waren en
voerden hen in gereedstaande
autobussen af naar politiebu
reaus. Daar werden zij berispt.
Alleen „ernstige gevallen" wer
den daadwerkelijk gearres
teerd.
De vrouwen in Iran moeten
een chador dragen (een zwarte
cape die het lichaam van hoofd
tot voeten bedekt) of een lange
regenjas en een sjaal over hun
haren. Vrouwen die te erg zijn
opgemaakt, van wie de haren
niet geheel zijn weggewerkt of
die onder hun regenjas te kor
te rokken dragen, stellen zich
bloot aan straf. Na een lange
periode waarin de richtlijnen
wat liberaler leken te worden
nageleefd, heeft ayatollah Ali
Khamenei onlangs opgeroepen
tot een striktere naleving van
de voorschriften.
Pravda vraagt vergiffenis voor 'verraad van Jeltsin
De vroegere Oostduitse staats- en partijleider Erich
Honecker is niet vrijwillig uit Rusland naar Duitsland ge
komen, zo heeft zijn advocaat Wolff gistermiddag ge
zegd. Volgens Wolff heeft Honecker de Chileense ambas
sade in Moskou verlaten omdat hij met geweld was ge
dreigd. Eerst hadden de Chilenen en daarna Russische
veiligheidsagenten hem te kennen gegeven dat hij niet
langer een welkome gast was, aldus de advocaat.
dat Erich Honecker Moskou
vrijwillig had verlaten.
De voormalige Sovjet-partij-
krant Pravda beschuldigde gis
teren Gorbatsjov en Jeltsin van
verraad. „Honecker is het
slachtoffer van verraad en poli
tieke samenzwering, een slacht
offer van de immoraliteit van
zijn vroegere vrienden: Gor
batsjov en Jeltsin", aldus de
berlun hans hoogenduk
correspondent
Maart vorig jaar was de vroege
re Oostduitse leider door Sovjet
militairen in een geheime mis
sie uit de ex-DDR overgebracht
naar Moskou. Daar zocht hij
een half jaar later zijn toevlucht
in de Chileense ambassade.
Zowel de Chileense als de
Russische regering herhaalden
Pravda. In e
vroeg de krant Honecker om
vergiffenis. Gorbatsjov liet we
ten dat hij op geen enkele wijze
is gekend in het vertrek van
Honecker.
Honeckers vrouw Margot is
intussen in Chili aangekomen,
waar de dochter van het echt
paar woont. Tegen mevrouw
Honecker, eens minister voor
opvoeding in de DDR, wordt
een aanklacht voorbereid we
gens haar rol bij de gedwongen
adopties van kinderen wier ou
ders de DDR wilden verlaten.
De Duitse regering ontkende
berichten dat men Margot
Honecker had laten gaan in ruil
voor de terugkeer van Erich
Honecker. Politici van SPD,
CDU en FDP riepen haar giste
ren op naar Duitsland te komen
SPD'er Penner wil desnoods
een officieel uitleveringsverzoek
indienen in Santiago.
Honecker zit sinds zijn aan
komst in Berlijn in voorarrest
onder verdenking van mede
plichtigheid aan de dood van 49
Oostduitsers die een vluchtpo
ging over de Muur met hun le
ven moesten bekopen. Verder
wordt hij verdacht staatsgeld te
hebben verduisterd. Zijn advo
caat zei met een verzoek op vrij
lating tegen een waarborgsom
te willen wachten tot de andere
twee verdedigers terug zijn van
vakantie.
In tegenstelling tot woensdag
bleef het gisteren rustig voor de
Berlijnse gevangenis Moabit
waar Honecker voorlopig is on-
Erich Honecker wandelt een dag na zijn terugkeer in Berlijn binnen de
omheining van de Moabit-gevangenis. foto dpa
dergebracht. De artsen achtten
het niet nodig de 79-jarige in
een ziekenhuis onder te bren
gen. Hij is goed aanspreekbaar,
maar tamelijk verbitterd, aldus
een zegsman van de gevange
nis. Honeckers advocaat klaag
de wel dat zijn cliënt „gewoon
berlun hans hoogenduk
correspondent
Eindelijk zit Erich Honecker dan achter Duitse
tralies. Maar daarmee is de zaak nog lang niet ten
einde. Hij is eigenlijk nog maar net begonnen.
Gisteren werd hij officieel aangeklaagd voor me
deplichtigheid aan doodslag, respectievelijk een
poging daartoe in 74 gevallen. Daarnaast wordt
hij beschuldigd van het verduisteren van staats
gelden om het luxe leventje van de partijbonzen
in hun exclusieve nederzetting Wandlitz te finan-
Als hij schuldig wordt gevonden, krijgt hij mini
maal vijf jaar en maximaal levenslang. Als, want
dat de Berlijnse justitie voor de aanklacht meer
dan een jaar nodig had en uiteindelijk een boek
werk van 780 pagina's samenstelde, maakt duide
lijk dat het allemaal zo simpel niet is.
Had Honecker eigenhandig iemand om zeep ge
holpen, dan lag de zaak eenvoudig. Nu zal justitie
moeten bewijzen dat hij het brein achter de
moorddadige onderdrukking was. Deskundigen
schatten de kans op een veroordeling op vijftig
procent.
De meeste voormalige Oostduitsers willen
Honecker zien hangen. Waarom verliest de werk
ster die op de loonlijst van de Stasi stond omdat
ze nu eenmaal dat gebouw moest schoonmaken,
haar baan en gaat de aanstichter van alle kwaad
vrijuit, vragen ze zich af. Het antwoord is even
simpel als onbevredigend: het strafrecht is nu
eenmaal niet gemaakt om over politiek onrecht te
oordelen.
De aanklacht tegen Honecker en de vijf andere le
den van de vroegere Nationale Defensieraad
Kessler, Mielke, Albrecht, Stoph en Strehlitz
staat op een tamelijk wankel fundament. De kern
is dat de Berlijnse justitie vindt dat de opdracht
om aan de grens op vluchtelingen te schieten
doodslag was.
Het problematische is echter dat in het Duitse
eenwordingsverdrag staat dat voor de vroegere
communistische heersers de wetten van de on
dergegane DDR gelden. Daarin worden weliswaar
moord en doodslag strafbaar gesteld, maar er
staat ook dat de staatsleiding de grensstroepen
per wet of maatregel van bestuur aanwijzingen
kan verstrekken.
Willen de Berlijnse rechters Honecker wegens
doodslag veroordelen, dan zal bewezen moeten
worden dat het schietbevel niet gedekt was door
deze bevoegdheid. Of anders gezegd, dat de
staats- en partijleiding de eigen wetten overtrad.
Een tweede probleem is dat een feitelijk schietbe
vel nog nooit is opgedoken. Justitie beschikt al
leen overeen document uit 1974 waarin Erich
Honecker de Nationale Defensieraad er op wijst
dat er geschoten moet worden op vluchters.
De Berlijnse officieren van justitie weten dat ze
zich op dun ijs begeven en daarom hebben ze
hun argumentatie op drie pijlers gebouwd: de
communistische leiding overtrad de eigen grond
wet, negeerde internationale verdragen en
schond fundamentele mensenrechten.
Ten aanzien van het eerste stelt het Openbaar
Ministerie dat in de DDR-grondwet tot 1968 na
drukkelijk het recht op vertrek was vastgelegd. Ju
risten menen echter dat dit argument weinig
hout snijdt, omdat in de grondwet ook stond dat
het recht van vertrek wettelijk kon worden be
perkt, hetgeen de DDR in 1954 deed toen men
het passeren van de grens zonder pas of visum
verbood.
Even aanvechtbaar is de beschuldiging dat de
DDR-topmannen de VN-conventie over civiele en
politieke rechten hebben geschonden. Deze VN-
afspraken zijn nooit door het Oostduitse parle
ment bekrachtigd en dus ook nooit wet gewor
den.
Resteert nog de laatste optie: aantonen dat met
de bouw van de Muur en het schietbevel op „on
aanvaardbare wijze de algemene behoefte naar
gerechtigheid werd overtreden". Terroriseren van
het eigen volk dus. Maar dat zal een hele kluif
worden.
De hele zaak is daarmee een kolfje naar de hand
van gehaaide strafpleiters. En de kansen van de
laatste leider van de DDR staan bepaald niet
slecht.
werd door de Kroatische vice-
premier Mate Granic ontkend.
Het Rode Kruis en de VN beves
tigden wel dat er een akkoord is
over uitwisseling van Servische
en Kroatische krijgsgevangenen.
Panic beloofde in Budapest
dat Joegoslavië de dienstplicht
zal afschaffen en alleen een vrij-
willigerleger zal overhouden.
„We moeten demilitairiseren".
Panic zei dat hij met de Kroati
sche president Franjo Tudjman
heeft gesproken over openstel
ling van de weg tussen Zagreb
en Belgrado.
Panic is op rondreis langs Eu
ropese hoofdsteden in de hoop
regeringen te kunnen overtui
gen van zijn vredelievende be
doelingen. „Joegoslaven staan
nu bekend als vredelievende
mensen", meende Panic te
kunnen vaststellen. „In 15 da
gen zijn we erin geslaagd het
imago van Joegoslavië te veran
deren."
Servische en Bosnische troepen
raakten afgelopen nacht in het
door oorlog verscheurde Saraje
vo opnieuw met elkaar in ge
vecht. Het waren de zwaarste
gevechten sinds weken, aldus
een verklaring van de VN.
Peking De 65ste verjaardag van nhet Chinese Volksbevrijdingsleger, morgen, wordt door dë Chinese regering gebruikt om h
strijdkrachten op te poetsen. Daartoe dient onder andere dit gigantische reclamebord in Peking.
Imelda vult
verzameling
schoenen aan
hong kong Rtr
Imelda Marcos heeft gisteren
haar hartstocht voor schoenen
opnieuw een keer niet kunnen
bedwingen. Tijdens een kort
uitstapje door de winkelstra
ten van Hong Kong besteedde
de voormalige First Lady van
de Filipijnen 45.000 Hong
Kong ponden (bijna tiendui
zend gulden) aan zes paar
schoenen van krokodilleleer.
De 63-jarige Imelda, wier
schoenenverzameling legenda
risch werd na de val van haar
man, verblijft in Hong Kong
om te proberen wat van de
rijkdommen van haar overle
den echtgenoot te achterhalen
bij banken in de Britse kroon
kolonie. Zij heeft daar nog
geen succes mee gehad. Moge
lijk moet ze zelfs geld lenen om
de hotelrekening te betalen.
De Bond van Aziatische stu
denten in Hong Kong die zich
ergerde aan haar „spilzieke ge
drag", zei van plan te zijn voor
het hotel een demonstratie te
houden. De bond had het plan
van schoenen een „Monument
van Schande" op te richten ter
herdenking aan de corruptie
onder het vroegere Marcos-be-
wind.
JOHANNESBURG P. VAN NUUSENBURG
CORRESPONDENT
Hij was straal bezopen, had alleen nog
zijn onderbroek aan, een groene met
gaten, en lag ronkend op een bank. In
zijn handen die gevouwen op zijn
borst lagen, hield hij een leeg whisky
glas.
Hij had nog wel geprobeerd zich aan
te kleden, want rond zijn kuiten slob
berde een kaki-broek. Hij had deze
operatie moeten staken, omdat de
broek, een damesshort, vele maten te
krap was. Zijn eigen broek lag naast de
bank, een hoop natte todden.
Zo trof de secretaris van de neo-na-
zistische Afrikaner Weerstandbeweging
(AWB), Kays Smit, zijn Leider aan in de
Johannesburgse flat Van een bekende
journaliste, de eigenares van de short.
Smit speelt in een Londense rechts
zaal een kleine rol in wat zonder over
drijven de smeuïgste klucht uit de
Zuidafrikaanse geschiedenis mag wor
den genoemd.
De vrouwelijke hoofdrol wordt ge
speeld door Jani Allan, een 40-jarig ex-
model, ex-lerares kunstgeschiedenis en
ex-journaliste van het grootste Zuid
afrikaanse zondagsblad, de Sunday Ti
mes. De mannelijke hoofdrolspeler is
Eugene Terre'Blanche, de Groot Kar
wats van de AWB, die als een school
jongen verliefde boodschappen in haar
antwoordapparaat fluisterde.
Terre'Blanche is niet in Londen,
maar domineert wel het stuk. De bij
rollen zijn voor (voormalige?) vriendin
nen van de journaliste die in de getui
genbank de juistheid van de stelling
bewijzen, dat, wie zulke vrienden
heeft, niet op zoek hoeft te gaan naar
vijanden.
Het verhaal is, zoals hoort in een
goeie klucht, simpel. Hebben ze 'het',
vier jaar geleden toen'Allan een boek
zou schrijven over Terre'Blanche. met
elkaar gedaan of niet. Ja. zegt de BBC
in een documentaire over de AWB-lei-
der. Nee, zegt de journaliste, die de
omroeporganisatie voor de rechter
heeft gesleept en een vorstelijke scha
deloosstelling hoopt te incasseren.
Allan is of speelt in de elke dag tot de
nok met toeschouwers gevulde zaal de
vrouw met een getroubleerd liefdesle
ven. Ze is ooit getrouwd geweest, maar
het huwelijk was gestrand, aldus de ex-
echtgenoot, omdat Jani haar echtelijke
plichten te vaak verzaakte. Alleen al de
gedachte aan sex, laat staan de daad
zelf, en dan nog met Terre'Blanche, dat
'varken in safaripak', afschuwelijk...
Een goeie klucht valt en staat, zoals
bekend, met in elk geval één. liefst
meer. verrassende wendingen. Het pu
bliek in Londen werd niet teleurge
steld.
De eerste verrassing was het plotse
linge opduiken van haar dagboek. Al
lan een ijskoude tante? De advocaat
van de BBC las passages voor die vra
gen om verfilming door Paul Verhoe-
Plastische beschrijvingen van haar
escapades met een getrouwde Italiaan
se verkeersvlieger en. nog opwinden
der, een, eveneens Italiaanse, wapen
smokkelaar. Jani mompelde nog, dat
dit 'fantasieën' waren, dat ze grote pro
blemen met sex had, maar haar geloof
waardigheid had een geduchte knauw
gekregen.
De tweede verrassende wending was
de getuigenis van een ex-collega, Linda
Shaw, met wie Allan haar flat had ge
deeld. Shaw vertelde dat ze op een
nacht veel lawaai had gehoord in de
kamer van Jani. Ze was naar de deur
geslopen en had door het sleutelgat ge
keken. Daar zag ze 'een groot achter
werk' dat deel uitmaakte van een li
chaam dat onmiskenbaar de liefde be
dreef. Op de vraag van welke kleur de
billen hadden antwoordde Shaw zon
der aarzelen: ..Blank". Onder dit li
chaam dat. aldus Shaw (die de vorm
van de billen zei te herkennen), toebe
hoorde aan de AWB-leider. lag Jani. Al
lan had later hoog opgegeven over de
bedprestaties van Terre'Blanche. al
'was-ie wel aan de zware kant'.
Bij Linda liepen de kerels in en uit.
aldus het verweer van Allen. Zij is zo
geobsedeerd door sex, dat zij, Jani,
haar had aangeraden de deur van haar
slaapkamer te vervangen door een
draaideur.
Voor de derde verrassende wending
zorgde een andere vriendin en ex-col
lega, Mariene Burger. Een opgewon
den Allan had haar verteld dat Terre'B
lanche haar ten huwelijk had gevraagd.
Als het zo ver was, mocht zij, Mariene,
bruidsmeisje zijn!
Shaw en Burger wisten ook nog te
vertellen, dat Allan ook roereieren met
boereworst voor de AWB-leider had
gemaakt. Dit was aanleiding voor grote
hilariteit, want met 'boereworst' wordt
ook het mannelijk geslachtsdeel aan-^
geduid.
De enige stem die in Londen niet ge
hoord zal worden, is die van Terre'B
lanche. Hij heeft geen tijd voor deze
flauwekul, liet hij van uit de Namibi-
sche woestijn, waar hij kampeerde, we
len. Hij moet zijn volk voorbereiden op
de oorlog met het ANC
Ex-communisten
Albanië winnen
in gemeenten
De Democratische Partij, die
vier maanden geleden bij de
landelijke verkiezingen de tot
socialisten omgedoopte com
munisten uit het zadel stootte,
heeft bij plaatselijke verkiezin
gen weer veel terrein prijs moe
ten geven aan de Socialistische
Partij. De ex-communisten wis
ten hun aanhang, bij de parle
mentsverkiezingen nog 25 pro
cent, te verdubbelen.
De leider van de Socialisti
sche Partij, Fatos Nano, verge
leek de plaatselijke verkiezingen
met een referendum en zei dat
het volk „tegen de oude dictato
riale methoden heeft gestemd,
die zij in de nieuwe regering
heeft aangetroffen;" De Domo-
cratische leider Selami weet de
nederlaag aan de absolute ar
moede.
Ondanks de verrassende uit
slag gaat de prijsliberalisatie.
die tot na de plaatselijke verkie
zingen was uitgesteld, komende
zaterdag door. Alleen brood,
spijsolie, suiker, rijst en zeep
mogen met niet meer dan 400
of 500 procent stijgen.
Congo kiest
zondag nieuwe
president
In Congo wordt aanstaande
zondag de eerste ronde van de
presidentsverkiezingen gehou
den. Met de verkiezingen, die
verschillende keren werden uit
gesteld wegens problemen bij
het opstellen van de kieslijsten,
komt een einde aan de over
gangsperiode naar een meer-
partijenstelsel.
De Congolezen kunnen kie
zen uit zeventien presidents-
Linilkl.itrn Mr< lm u r VBO
hen zijn in het hele land ver
kiesbaar. De voorzitter van de
P.m.ilrikaanse Unie w>or Sik i.ile
Democratie (UPADES), Pascal
Lissouba, lijkt de meeste kans te
hebben als winnaar uit de bus
te komen. De UPADES WOO
twee weken geleden de parle
mentsverkiezingen.
De belangrijkste tegenstander
van Lissouba is de zittende pre
sident Dennis N'Guesso. een
socialist van de harde lijn. De
twee kandidaten met de meeste
stemmen zullen het in de twee
de ronde op 16 augustus tegen
elkaar moeten opnemen.
