Oranje overleeft bliksemstart 'Kiwi's'
Olympische Spelen
Estafetteploeg eindigt
als laatste in finale
Becks knap overeind tussen toppers Matt Biondi is zijn
gouden glans kwijt
VRIJDAG 31 JUL11992
18
Droom Marie Rose aan diggelen
Barcelona Bruno Marie-Rose mag niet deelnemen aan de
Jlympische Spelen. De Franse sprinter werd per vergissing niet
aangemeld door de ploegleiding.
De oud-wereldrecordhouder arriveerde gisteren met de leden
van de estafetteploeg in Barcelona. Bij het accrediteren bleek
zijn naam niet in het deelnemersbestand te zitten. Chef de Mis
sion Bord gaf zijn flater toe. „Ik heb Marie-Rose telefonisch op
gegeven, maar het helaas niet schriftelijk bevestigd." De atleet
kon nauwelijks een woord uitbrengen nadat hij door Bord op de
hoogte was gebracht van de situatie. „Mijn droom", stamelde
hij, „daar gaat mijn droom."
Hoger beroep kogelstoter Konya loont
Barcelona» De Duitser Kalman Konya neemt toch deel aan het
olympische kogelstoten. De Duitser won het hoger beroep tegen
zijn schorsing van twee maanden. Konya werd een dag voor het
begin van de Spelen geschorst omdat hij bij herhaling niet
kwam opdagen bij inteme dopingcontroles. De 30-jarige kogel
stoter vocht de straf aan en kreeg het voordeel van de twijfel van
de driemanscommissie (2-1).
Herkansing voor boksarbiters
Barcelona» De twee in opspraak geraakte boksarbiters krijgen
een herkansing. De Deen Paul Gardbo en deGhanees Keith
Dadzie mogen in Barcelona blijven. De rechtscommissie van de
internationale boksfederatie (AIBA) toonde zich mild en schors
te het duo gisteren voor slechts twee dagen. „Maar als ze nog
één fout maken, sturen we hen naar huis", aldus Karl-Heinz
Wehr, secretaris-generaal van de AIBA.
barcelona gpd
Het Nederlands
men liep gisteravond opnieuw
achteraan in een olympische fi
nale. Op de 4x100 meter wissel
slag estafette eindigde het
Oranje-kwartet als achtste en
laatste. De tijd (4.10,87) was
slechts een fractie boven het
nationaal record, waardoor de
ontevredenheid mee viel. Maar
eens te meer bleek tijdens dit
toernooi dat de andere landen
momenteel veel harder gaan.
Vier vuurvreters uit de Vere
nigde Staten bewezen dat op
ondubbelzinnige wijze door het
wereldrecord aan te scherpen
tot 4.02,54. Loveless, Nail, Ah-
mann-Leighton en Thompson
waren - getooid met een nep-
tatoeage van de Amerikaanse
adelaar - een klasse apart.
Duitsland en GOS hadden het
nakijken.
Nederland trad aan met Mari
anne Muis als slotzwemster op
de vrije slag als vervangster van
de uitgebluste Karin Brienesse.
Greta Andersen wordt uit het water gehaald.
Verdrinken tijdens het olym
pisch zwemtoernooi het
lijkt een uitzinnige gedachte
en toch heeft het weinig ge
scheeld of het was er een paar
keer van gekomen.
De meest dramatische gebeur
tenis speelde zich af tijdens de
Olympische Spelen van 1948
in landen. De Deense Greta
Andersen, al glorieus kam
pioene op de sprint, was ook
ingeschreven voor wat toen
het langste nummer was op
het olympisch programma
voor vrouwen, de 400 meter
vrije slag. Op de dag van de
series had ze zich 's ochtends
niet goed gevoeld, maar ze
wilde perse haar kansen ver
dedigen. 's Middags tijdens de
wedstrijd leek er aanvankelijk
niets aan de hand. Ze zwom
rustig en zou zich zeker voor
de halve finales gaan plaat
sen. Maar toen gebeurde hel.
Op weg naar de 250 meter
stopte ze plotseling met zwem
men, zonk, kwam boven en
leek weer te zinken. Op dat
moment gingen twee opletten
de zwemmers die langs de
kant zaten, de Amerikaanse
Nancy Lyons en de Hongaar
Szatmary, ijlings te water en
redden de vrijwel bewusteloze
Greta Andersen van de ver
drinkingsdood.
In later jaren werd de Deense
een bekend lange-afstand-
zwemster. In 1964, op 36-jari
ge leeftijd, zwom ze het Ka
naal over in de recordtijd van
13 uitren 14 minuten.
In 1908, eveneens in Londen,
had zich vrijwel hetzelfde af
gespeeld met de Hongaar Zol-
tan Hal may, tijdens de 4 x 200
meter vrije slag. Met'voor
sprong op u>eg naar de titel fi
nish kreeg hij op de laatste
FOTO •ARCHIEF
DE
SPELEN
VAN TOEN
baan kramp. Met een laatste
krachtsinspanning wist hij
nog als tweedede finish te be
reiken. Daar verloor hij het
bewustzijn. Zijn landgenoten
moesten de al zinkende
zwemmer op de kant trekken.
Van iets andere orde was wat
een andere Hongaar, Alfred
Hajos, bij de eerste Spelen in
1896 in Athene overkwam.
Het langste nummer, de 1200
meter vrije slag, werd gehou
den bij de havenplaats Pi-
in open zee en moésten dan
naar de kust zwemmen. Het
was april en het water was ijs
koud. Na de start verdween de
boot met officials uit hel zicht
om de aankomst te regelen. De
zwemmers, negen in getal,
werden aan de hoge golven en
de kou overgeleverd. Hajos
schreef later: „Ik huiverde bij
de gedachte wat er met me
zou gebeuren als ik kramp zou
krijgen. Mijn wil om te overle
ven verdrong geheel en al mijn
wens om te winnen. Gelukkig
kwam er een boot terug, net
op tijd om een aantal totaal
verkleumde zwemmers uit het
water te vissen.Hajos won de
race, maar werd er later niet
i her.
erd.
Muis zette een prima tijd neer.
Terwijl Nederland per discipline
meer dan twee seconden moest
toegeven op de ontketende
Amerikaansen, hield Muis de
schade op Thompson beperkt.
Ellen Elzerman - bezig aan een
slecht toernooi - viel tegen op
de rugslag, Kira Bulten (school
slag) presteerde als invalster
naar verwachting. Inge de
Bruijn (vlinderslag) bleek nog
niet op haar oude niveau sinds
zij in trainingskamp ziek werd
en vier kilo lichaamsgewicht
verloor.
Amerika deed gisteravond
toch goede zaken in de medail
le-rangschikking. Ook Meivin
Stewart (veruit de sterkste op de
200 vlinder) en Janet Evans (800
meter) kaapten het goud weg
voor de neus van de andere lan
den. Summer Sanders daaren
tegen moest in een heftig Ame
rikaans/Chinees duel op de 200
wissel buigen voor Lin Li, die
het wereldrecord van de Oost-
duitse Ute Geweniger aan
scherpte tot 2.11,65.
Hans Jorritsma moest gisteren in Terrassa even terug-
denken aan de Olympische Spelen van 1976 in Montreal.
Toen verloor hij als speler van Oranje in de halve finales
van Nieuw-Zeeland, dat in de derde verlenging (sudden
death) de illusies op een gouden plak van Nederland aan
diggelen sloeg. De Kiwi's grepen zelfs op het in die tijd
hypermoderne kunstgras van de McGill-universiteit de
olympische titel en de ploeg van Wim van Heumen bleef
na verlies tegen Pakistan met lege handen staan.
land zat ineens op rozen: 4-2.
Dat Frank Leistra zich in de
laatste minuut liet verrassen
door een afstandsschot van Ra-
dovonich kon het nieuwe Oran
je-feestje niet meer verstoren.
Met de zege van 4-3 kwam Ne
derland op zes punten uit drie
wedstrijden. „We hebben nu
drie stappen gezet op weg naar
de halve finales. Zaterdag ho
pen we de vierde stap te ma
ken", zei een opgeluchte Jorrits
ma. Dan speelt Nederland tegen
Pakistan, dat eveneens nog zon
der puntverlies is na de winst
van 6-2 op het GOS. De laatste
groepswedstrijd is maandag te
gen Malaysia. Spanje, dat ook
nog tegen Pakistan moet aan
treden, is de derde kandidaat
voor een plek bij de laatste vier.
„Het feit, dat we de laatste
twee maanden keihard hebben
getraind en aan de conditie
hebben gesleuteld heeft de
ploeg veerkrachtig gemaakt",
zei Jorritsma. „Ik heb niet aan
de goede afloop getwijfeld. Al
werd het wel een hele klus om
die achterstand van 0-2 nog
Nieuw-Zeeland was nu, zestien
jaar later, in de derde olympi
sche groepswedstrijd, opnieuw
tegenstander en weer leek Ne
derland ten onder te gaan. Na
net twintig minuten stonden de
Nieuwzeelanders, die voor het
eerst in zes jaar tegenover
Oranje stonden, al met 2-0 voor.
inhaalrace
shet z
r hat
einde 2-2, maar nog altijd leek
Nederland een punt te moeten
afstaan. Een punt, dat in de slag
om een plaats in de halve fina
les wel eens heel belangrijk zou
kunnen zijn.
Op dat moment kreeg Neder
land evenwel een strafcorner te
nemen, het specialisme van
Floris-Jan Bovelander die al
acht keer had gescoord. Jorrits
ma gaf van de kant het signaal
voor een afschuiver naar Wete-
rings en prompt verdween de
bal in het doel. Een minuut later
profiteerde Van den Honert van
een aarzeling in de Nieuvvzee-
landse verdediging en Neder-
Taco van den Flonert ontdoet zich in
team won en blijft kansrijk.
goed te maken. Dan moet je er
ook nog overheen zien te ko
men. In de tweede helft gaf de
fitheid van de ploeg de door
slag."
Jorritsma moest bij 0-2 in de
24ste minuut een maatregel ne
men, waartoe hij zich zelden
genoodzaakt ziet. Hij haalde
voorstopper Pietcr van Ede naar
het duel met Nieuw-Zeeland v
de kant en zette Hendrik Jan
Kooijman in.
Van Ede ging bij het ope
ningsdoelpunt van Gregory
Russ gruwelijk in de fout. Hij
beoordeelde een pass van Bove
lander verkeerd en gaf de
Nieuwzeelander alle kans Lei
stra te passeren. Toen McLeod
vervolgens scoorde uit een
strafcorner greep de coach in.
„Het was vervelend voor Pieter,
maar het moest gebeuren."
Voor het eerst sinds lange tijd
profileerde aanvoerder en spel
verdeler Mare Delissen zich als
de grote uitblinker. „Ik was in
het toernooi om de Champions
Trophy in februari in Karachi
niet goed", aldus de HGC-er.
„In speel nu acht jaar in het Ne
derlands team. Dan is het nor
maal dat het wel eens een pe
riode wat minder gaat. Ik heb
nooit gedacht dat het een gebed
zonder eind zou worden. Of dat
ik het oude niveau nooit meer
zou halen."
„Wel wist ik dat er heel veel
werk moest worden verzet om
een kans op de Spelen te heb
ben. Ik heb daarom goed geluis
terd naar de coach en mezelf. Ik
was ervan overtuigd, dat ik nog
de kwaliteiten bezit om in de
top mee te draaien. Ik ben zelf
oud en wijs genoeg om me din
gen op te leggen naar de Spelen
toe. Niet iedere avond naar de
patatkraam toegaan bijvoor
beeld. Ik ben ruim zeven kilo af
gevallen."
Delissen speelde in het uiterst
lastige karwei tegen Nieuw-Zee
land de oude, vertrouwde lei
dersrol. Tot twee keer toe in het
energie vretende duel sprak hij
als aanvoerder de anderen ver
manend toe op een dood spel
moment. „De jongens moesten
bij hun positieven komen. Ik
heb hen gevraagd kalm te blij
ven. Niet allerlei goed bedoelde
aanwijzingen door elkaar heen
te schreeuwen. Toen het nog 2-
2 was, sloop er veel te veel haast
in de ploeg. Dat was niet nodig.
Ik wist, dat het goed zou ko
men.
Nederland: Leistra; Bovelander; Poor
tenaar, Van Ede (24. Kooijman) en Van
Pelt; Brinkman, Delissen en Diepc-
veen; Van den Honert. Van Grimber
gen (47. Veen) en Weterings
barcelona frans dreissen
Ze paart gratie en atletisch ver
mogen aan de klassieke 'Russi
sche stijl'. Haar sierlijke en
prachtig vloeiende bewegingen
zijn in perfecte harmonie met
haar lichaam. Tatjana Goetsoe,
het 1.42 meter kleine en 32 kg
wegende poppetje uit het GOS,
ontfermde zich gisteren in een
zenuwslopende meerkampfina
le over olympisch turngoud.
Met een marginaal verschil van
twaalf duizendste punt ging het
zilver naar de Amerikaanse
Shannon Miller. Brons was er
voor de Roemeense Lavinia
Milosovici. Maar wervelend was
zeker ook het optreden van El
vira Becks.
De Nijmeegse turnster hield
zich in de wereld van de balleri
na's op een enkele wankeling
op de balk na uitstekend op de
been. De zestienjarige fulltime-
sportster bekroonde een spran
kelende vierkamp met een
fraaie 22ste plaats en was uit
zinnig van vreugde. „Te gek.
Twee dagen geleden had ik me
eigenlijk al neergelegd bij de
uitschakeling. Ik ben zeer tevre
den. Die 22ste plaats wordt ze
ker gevierdglunderde Becks,
trainer Nieuwstad over zijn
haardos aaiend. „Die moet er
nu af."
Ze moest afgelopen seizoen
helemaal alleen knokken. Wer
ken en vooral zweten tegen de
verdrukking in. Papendal, het
professionele bolwerk in ama-
teurturnland, maakte en maakt
nog steeds moelijke tijden door.
Desondanks doet Becks het be
ter als geen ander ooit tevoren.
Gisteren straalde het Nij
meegse lachebekje vooral zelf
vertrouwen en wilskracht uit.
Beheersing en presentatie wa
ren in prima harmonie met el
kaar. „Topturnen is geen kwes
tie van gekoesterd worden. Het
is vechten en vooral doorzetten.
Je wordt er harder, zelfstandiger
door", zei trainer Gert-Jan
Nieuwstad ooit. Zes uur trainen
per dag, afzien, ongelooflijk veel
energie investeren en vooral de
oogkleppen ophouden.
Becks gaf veel op voor de
sport. „Ik ben zeer tevreden en
heb geen spijt van mijn keu
zes." Over de toekomst wil
Becks nog niets kwijt. „Ik ga
eerst eens van mijn vakantie ge
nieten. Daarna zien wc wel ver
der. Maar aan stoppen denk ik
voorlopig nog niet", aldus
Becks, die de avond afsloot met
een artistieke en expressieve
vrije oefening.
Sprankelend
Zo onzeker als de toekomst van
de sport in de voormalige Sov
jetunie is, zo zeker en sierlijk
turnde Tatjana Goetsoe. In het
uitverkochte Palau Sant Jordi
15.000 toeschouwers) werkte
de Europees kampioene een
sprankelende vierkamp af. Met
scores van tweemaal 9.950,
9.912 en 9.925 op respectievelijk
paard, brug, balk en vloer no
teerde ze weliswaar niet de
hoogste score, maar toonde ze
zich wel de meest constante.
paul berkhout
gpd-verslaggever
Ouder worden gaat bij een
zwemmer gepaard met pijn.
„Het voelt als een vierkante stok
die je in een rond gat moet ste
ken." Die wijsheid komt van
Matt Biondi en Superman on
dervindt het aan den lijve. Zijn
tors oogt nog altijd imposant,
maar op zijn turbo zit sleet. Bij
zijn maat Tom Jager begint de
haargrens bedenkelijk terug te
lopen. Op het meest explosieve
nummer van het olympisch
zwemtoemooi kwamen de twee
Amerikaanse wonderboys giste
ren tot het besef dat ook voor
fenomenen de natuurwetten
gelden.
Matt Tom, vrienden en ri
valen, hebben een groots impe
rium opgebouwd. Op de sprint,
de 50 meter vrij, hadden zij tot
gisteren 24 van de 25 snelste tij
den ooit op hun naam staan.
Niemand leek aan hun over
macht te durven tornen, nie
mand behalve de brutale
Alexander Popov, Rus van een
nieuwe generatie. „Hij heeft de
moed gehad ons aan te vallen",
erkende Biondi. „Alexander is
daarom een groot kampioen.
Maar vergeet niet dat wij ook
maar mensen zijn, geen machi
nes." Als gewone stervelingen
hebben Biondi (26) en Jager
(27) niettemin lange tijd voor de
wereld uit gelopen. Zij gaven
het zwemmen nieuwe dimen
sies: inkomsten, speciale races,
idolen. Zij banden het traditio
nele amateurisme in de zwem-
sport uit. Zij organiseerden
'Dash Cash races' op de
sprint, man tegen man voor
acht miljoen televisiekijkers en
met een prijzengeld van dui
zenden dollars. Met slechts
twee serieuze kandidaten voor
de eindzege: Matt of Tom.
Dat het duo nu verliest, heeft
alles te maken met hun besluit
in drie Olympische Spelen te
volharden. Doorgaans stoppen
zwemmers na hun grootste suc
cessen. „Maar het is mijn werk
geworden", legt Biondi uit.
„Werk waar ik nog steeds goed
in ben. Het heeft mij financieel
onafhankelijk gemaakt. Nog al
tijd zijn de mensen in mij geïn
teresseerd. Zij zien liever helden
dan zwemmers." Of het zo
langzamerhand tijd is om van
baan te veranderen, weet Bion
di nog niet. „Zilver is niet slecht,
geen reden om te stoppen. Ik
wacht af welke invloed deze
Spelen hebben op mijn leven.
Maar wat ik ook ga doen, ik zal
in alles succesvol zijn." Biondi
werd beroemd door zijn zeven
medailles in Seoul, vier jaar ge
leden. Hij werd een bijzonder
heid door met dolfijnen te trai
nen en zo hun vloeiende water
gang na te bootsen. Zijn landge
noten verwachtten van hem dat
hij in Barcelona het legendari
sche medaillerecord van Mark
Spitz zou evenaren. Maar Bion
di blijft door toedoen van de
aanstormende generatie op tien
steken. „Mark heeft er elf, leuk
voor hem", zei Biondi laconiek.
Als ik straks in de krant lees dat
ik het niet heb gered, zie ik die
tien medailles naar me grijnzen,
van oor tot oor. Veel mensen
durven van tien medailles niet
eens te dromen." Egoïstisch: ,Ik
hoef maar één man te plezieren
en dat ben ik zelf. Ik ben geluk
kig." De 50 meter is een specta
culair nummer, veel meer valt
er niet over te zeggen. Als bok
sers komen de sprinters het
zwembad binnen, gespannen
en agressief. In 22 seconden
heeft één van hen de andere ze
ven knock-out geslagen. De jon
ge Popov, een fascinerend
zwemmer, deelt de rake tikken
uit. Hoe dat kan, weet hij zelf
niet. tijdens de persconferentie
graaien de twee veteranen naast
hem naar hun koptelefoontjes
als Popov iets gaat zeggen en
barsten dan in lachen uit.
Popov is een zwijger. „Ik ben
geen romanticus, zelfs niet met
meisjes", verklaart hij. De hand
onder zijn kin, de antwoorden
kort: de nieuwe kampioen had
al in het water gesproken.
Tatjana Goetsoe, de uiteindelijke winnares, kaarsrecht boven de evenwichtsbalk.
Goetsoe kwam aanvankelijk
niet eens in aanmerking voor de
finale met de beste 36 turnsters.
Omdat elk land slechts drie per
sonen mag inschrijven, leek
Goetsoe met haar vierde plaats
buiten de boot te vallen. De tur-
nautoriteiten van het GOS,
overtuigd van de kwaliteiten
van Goetsoe, lieten hun 'num
mer drie' op de tribune plaats-
Goetsoe beschaamde het ver
trouwen van haar coaches niet.
Ze lijkt de ideale compositie van
stabiliteit en creativiteit te heb
ben gevonden. Ze ontbeert al
leen nog net dat klein beetje
raffinement om tienen te sco
ren.
De vreugde over het goud
werd bij sommige trainers ove
rigens overschaduwd door de
ongewisse toekomst van de
tumsport in het GOS. „De sport
is bankroet en het eten is op",
zei trainer Dikii. „Het is een
grote chaos op dit moment in
ons land. De meeste coaches
worden na deze Spelen ontsla
gen en moeten ander werk zoe
ken. Tenzij er een wonder ge
beurt, vrees ik dat het binnen
kort afgelopen zal zijn met de
topsport in ons land", luidde de
noodkreet.
Zuur daarentegen waren de
druiven voor Bela Karolyi, de
vormgever van Nadia Comane-
ci, Mary Lou Retton en Kim Zs-
meskal, die onlangs liet weten
dat hij na deze Spelen als turn-
coach stopt. Karolyi is een des
poot op sportgebied, die zijn
pupillen onderwerpt aan een
Spartaans levensritme. Hij had
barcelona frans dreissen
al zijn troeven gezet op Kim Zs-
meskal. Zij wordt gezien als het gpd-verslaggever
Amerikaanse antwoord op de
'Russische' acrobatiek.
Flop
Wat de grote finale had moeten
worden voor Bela Karolyi resul
teerde in een flop. Het 16-jarige
kindsterretje wist haar zenuwen
niet in bedwang te houden. Zs-
meskal kwam al op het eerste
de beste onderdeel (vloer) met
zichzelf in de knoop en kon de
opgelopen achterstand nooit
meer goedmaken. Het voetje
dat Zsmeskal tijdens de vloeroe
fening buiten de mat zette en
haar 0,1 punt aftrek opleverde
kostte haar een zekere plak. Ze
eindigde tenslotte op een voor
haar doen beschamende tiende
Haarhuis en Schultz uitgeschakeld
beslissende momenten net die
scherpte en hardheid tekort.
Ivanisevic daarentegen be
stookte zijn opponent met on
genadig harde en secure ser
vices. Hij scoorde tien aces en
bleek in de warme tennistempel
over de langste adem te be
schikken.
Schultz stond apatisch vast
geplakt op het hete gravel. Haar
zelfvertrouwen verdampte in de
warme lucht boven het central
court. Schultz werd overmand
door twijfels. Ze raakte volledig
de kluts kwijt. Ze wilde weglo
pen op het moment dat er nog
een punt gespeeld moest wor
den. Ze bleef staan toen een ga
me was afgelopen. 6-1, 6-0.
„Brenda Schultz was helemaal
niet bij de les", concludeerde
Franker.
Het afscheid viel hem zwaar.
Paul Haarhuis miste in de be
slissende fase net dat tikkeltje
geluk. In tegenstelling tot Bren
da Schultz kon de nummer 33
van de wereldranglijst het olym
pisch enkelspeltoernooi echter
met opgeheven hoofd verlaten.
Terwijl Schultz hopeloos faalde
tegen Steffi Graf (6-1, 6-0), le
verde de ongecompliceerde
Brabander vijf sets lang een bik
kelharde strijd met Goran Ivani
sevic. De Kroaat stond, nadat de
stofwolken waren opgetrokken,
evenwel het best overeind: 6-7
(4-7), 6-2, 1-6,6-3 en 6-2.
Haarhuis moest de nummer
vier van de wereld uitstekend
van repliek. Al kwam hij op de
