Honecker nu snel weg
Esten graven hun wapens op
Buitenland
VS overwegen voedseldroppings boven Gorazde
Geen steun voor coup op Madagaskar
Castro plengt in stilte
tranen bij vaders huis
Kinderen mishandeld in
conflict Noord-Ierland
Op straat
Eis tien jaar cel tegen Zjivkov
WOENSDAG 29 JUL11992
5
Bouw AIDS-tehuis tegengehouden
warschauDe Poolse hulporganisatie Monar geeft zijn plannen
op om in een buitenwijk van Warschau een tehuis voor kinderen
met AIDS te bouwen na felle protesten van de buurtbewoners.
Ze demonstreerden bijna elke nacht voor de twee door Monar
aangekochte huizen, die soms met stenen werden bekogeld. Eén
huis ging na brandstichting zelfs in vlammen op.
Roemeense koning geen president
bukarest» De vroegere Roemeense koning Michael heeft beslo
ten niet deel te nemen aan de presidentsverkiezingen in sep
tember. Enkele Roemeense politici reisden afgelopen weekeinde
naar het Zwitserse Genève om de koning over te halen het op te
nemen tegen de huidige president Ion Iliescu.
Maffiabaas overlijdt in gevangenis
springfield Anthony Salerno, een voormalig hoofd van de maf
fia in New York, is maandag aan de gevolgen van een hersen
bloeding overleden. Salemo, die door zijn indrukwekkend
postuur de bijnaam 'Fat Tony' had, zat straffen van 100 en 70
Strijd in Turkije: dertien doden
agri Bij gewapende confrontaties tussen Turkse militairen en
Kurdische opstandelingen in Oost-Turkije zijn gisteren zes re
bellen en vijf militairen om het leven gekomen. Bij een aanslag
door Kurden op een vrachtwagen werden twee burgers gedood.
Tv-evangelist Bakker wil vergiffenis
Rochester De tv-evangelist limmy Bakker, die drie jaar geleden
wegens fraude tot 45 jaar gevangenisstraf werd veroordeeld,
heeft de kijkers van zijn televisiestation Praise The Lord (Prijs de
Heer) om vergiffenis gevraagd. Bakker betreurt dat hij een
„evangelie van de welvaart" heeft verkondigd.
Egypte geeft incidentele marteling toe
Cairo» Een hoge Egyptische functionaris heeft gisteren beves
tigd dat een aantal politiefunctionarissen de mensenrechten
schendt, maar voegde eraan toe dat het slechts enkelen zijn die
bovendien worden gestraft. Maandag had de Amerikaanse men
senrechtenorganisatie Middle East Watch de Egyptische politie
ervan beschuldigd systematisch arrestanten te martelen.
VS-academie wil af van antisemiet
Washington De Amerikaanse Academie van Wetenschappen
heeft Igor Sjafarevitsj, een Russisch wiskundige, gevraagd zijn
lidmaatschap op te geven wegens anti-semitische uitingen.
Sjafarevitsj zegt in artikelen dat joden verantwoordelijk zijn voor
de Russische revolutie en voor het communistische bestuur dat
daarna volgde, en dat joodse intellectuelen proberen de Russi
sche cultuur te vernietigen.
Bhutto ontkent corrupt gedrag
lahore De voormalige Pakistaanse premier Benazir Bhutto
heeft gisteren opnieuw laten weten niet schuldig te zijn aan de
haar ten laste gelegde corruptie. Bhutto ontkende misbruik te
hebben gemaakt van haar bevoegdheden om familie, vrienden
en partijgenoten lucratieve contracten voor de levering van
aardgas toe te kennen.
Paus ontslagen uit ziekenhuis
rome» Twee weken na zijn operatie is paus Johannes Paulus II
gisteren uit het ziekenhuis ontslagen. Wuivend naar het publiek
(medepatiënten, nonnen en ziekenhuispersoneel) stapte de
paus in een zwarte Mercedes die hem naar een herstellingsoord
bracht, waar hij twee maanden zal blijven. foto epa
Amerika overweegt voedsel
droppings uit te voeren boven
de belegerde Bosnische stad
Gorazde. Daar worden meer
dan 70.000 mensen uitgehon
gerd door Serviërs. Volgens
Bosnische regeringsfunctiona
rissen is dropping de enige ma
nier om de inwoners en vluch
telingen in de stad te bereiken.
Gorazde is al drie maanden
van de buitenwereld afgesne
den. Een VN-hulpkonvooi over
de weg moest onlangs
rechtsomkeert maken voordat
het zijn doel had bereikt. Afge
lopen nacht is er weer zwaar ge
vochten om de stad. De Servi
sche kanonnen vernietigden de
laatste industrie-installaties die
nog overeind stonden, aldus
Radio Zagreb. Ook werden ci
viele gebouwen getroffen.
Milan Panic, de premier van
het restant van Joegoslavië (Ser
vië en Montenegro), is vandaag
in Londen voor besprekingen
met zijn Britse collega Major.
Panic moet een nieuwe impuls
geven aan de onderhandelingen
over de toekomst van Bosnië-
Hercegovina, die op dit mo
ment zonder veel succes in
Londen worden gehouden.
Erich Honecker, de voormalige staats- en partijleider van
de DDR, zal uiterlijk zaterdag de Chileense ambassade in
Moskou hebben verlaten, dat heeft het onafhankelijke
persagentschap Interfax vanmorgen gehoord van een
Russische regeringsfunctionaris. ,,De politieke beslissing
over Honeckers lot is genomen. Op zeer korte termijn zal
deze bekend worden gemaakt."
tientallen DDR-burgers, die
werden neergeschoten toen ze
over de Berlijnse Muur of het
IJzeren Gordijn naar het Westen
probeerden te vluchten.
Een woordvoerder van de
Chileense ambassade wilde
vanmorgen het Interfax-nieuws
niet bevestigen. Zij zei wel dat
de speciale afgezant van Chili,
moskou hans
Duitsland wil uitlevering van
Honecker, die vorig jaar decem
ber zijn toevlucht in de Chileen
se ambassade zocht. De 79-jari-
ge Honecker wordt door de
Duitse regering verantwoorde
lijk gesteld voor de dood van
James Holger, in Moskou is
voor onderhandelingen. Maan
dag verliet Honeckers echtge
note Margot voor korte tijd de
Chileense ambassade. Gespecu
leerd werd dat zij met de Russi
sche autoriteiten onderhandel
de over de voorwaarden voor
Honeckers vertrek. Die berich
ten zijn echter niet bevestigd.
Het officiële Russische stand
punt is dat de kwestie-Honec
ker moet worden opgelost tus
sen Duitsland en Chili. Honec
kers verblijf in Moskou wordt
beschouwd als een lastige erfe
nis van Sovjet-leider Gor-
batsjov, die de Oostduitse par
tijleider in maart vorig jaar 'we
gens gezondheidsredenen' in
antananarivo»
In de Malagassische hoofdstad Antananarivo is
de openbare orde hersteld en op straat was het
rustig, zo melden diplomaten.
Madagaskar, een eiland in de Indische oceaan,
is een potentieel welvarend land dat de afgelopen
jaren in een crisissituatie is beland door politieke
en economische problemen. Op het eiland heerst
momenteel grote honger veroorzaakt door een ja
ren aanhoudende droogte.
Een poging van aanhangers van de oppositie van
Madagaskar (de republiek Malagasië) om de
macht te grijpen is vanochtend mislukt. Een
groep gewapende mannen bezette het station
van de staatsradio in de hoofdstad Antananarivo
en meldde dat zij de macht had overgenomen.
Enkele uren later sloegen zij echter op de vlucht.
moskou peter pringle
the independent
Amper een paar maanden geleden nog de
voorhoede van de tweede Russische revolu
tie, verdwenen de Baltische staten begin dit
jaar snel van de voorpagina's. Hun geweld
dadige strijd voor onafhankelijkheid werd
vervangen door de etnische botsingen in
Georgië en Moldova, Armenië en Azerbajd-
zjan. De nieuwe strijd ging tussen Rusland
en Oekraïne, of Kazachstan. In vergelijking
waren deze andere landen zo dichtbevolkt
en rijk dat het waarschijnlijk leek dat van de
Balten een tijdje niets meer gehoord zou
worden.
Niet dus. De Esten doen weer van zich
spreken. Leden van een groep die zich de
Woudbroeders noemt, afstammelingen van
guerillastrijders op het platteland die in
1940 tegen de annexatie van Estland heb
ben gevochten, zijn teruggekeerd naar de
bossen. Zij graven kisten met wapens op
die daar 50 jaar verborgen hebben gelegen
en leggen hinderlagen voor de voormalige
bezettingstroepen die nu deel uitmaken
van het Russische leger.
Volgens ooggetuigen zitten leden van de
Broeders in de bomen op de loer, net zoals
vanouds de partizanen. Vanuit een schuil
plaats in het bos besprong een groep Broe
ders onlangs een Russisch konvooi, opende
het vuur en nam drie officieren en drie sol
daten te pakken, die ze later weer vrijlieten.
Afgelopen maandag probeerde een groep
Esten net hoofdkwartier van de Russische
Oostzeevloot in Tallinn te bezetten, waarna
het tot een vuurgevecht kwam met Russi
sche militairen.
Eerder drongen duizend
Estlandse Groene Beweging een Russische
marinebasis binnen en eisten zij dat de ba
sis zou worden gesloten. Vorige week leg
den Estlandse grenswachten de hand op
een Russisch schip dat boeien verwijderde
dicht bij de kust van de Estlandse Baai van
Pjarnoe. De Esten beweerden dat het Russi
sche schip deze activiteiten niet had 'geco
ördineerd' met de regering in Tallinn en an
dere schepen in gevaar had gebracht. Maar
zij lieten het weer gaan.
Moskou is natuurlijk zeer verontrust. Het
Russische hoge commando heeft met bit
terheid geklaagd over de pesterijen waaraan
de troepen in het Balticum zijn blootge
steld, en, vooral in Estland, over de activi
teiten van 'gewapende bandieten' tegen de
troepen. Rusland heeft nu nog 20.000 man
troepen in Estland, dat een inwonertal heeft
van anderhalf miljoen en 110.000 man in
Litouwen en Letland. Alle drie de Baltische
staten vrezen dat hun moeizaam verworven
onafhankelijkheid weer kan worden be
dreigd wanneer de hardliners opnieuw aan
de macht komen in Moskou.
De drie Baltische regeringen organiseren
internationale druk op Moskou om de te
rugtrekking van de troepen te versnellen en
de plaatselijke militanten vieren hoogtij
met het pesten van de soldaten.
De opkomst van de Broeders valt samen
met de invoering van strenge nieuwe Estse
wetten die aan 500.000 etnische Russen
hun stem ontneemt, waardoor ze tot twee
derangs burgers worden. De wet op het
burgerschap geeft alleen volledige rechten
aan directe afstammelingen van mensen
die daar al vóór 1940 woonden. Volgens één
Estse wet zouden niet-burgers een andere
kleur nummerplaat op hun auto moeten
hebben zoals de Arabieren in de door Is
raël bezette gebieden.
De Russen beschuldigen de Esten ervan een
verdrag te schenden dat de twee staten vo
rig jaar januari hebben opgesteld en dat de
Russen zou toestaan deel te nemen aan
plaatselijke verkiezingen. Het Russische mi
nisterie van buitenlandse zaken beschuldigt
de Estse regering van 'het creëren van een
atmosfeer die de weg opent naar onver
draagzaamheid, agressief nationalisme en
vreemdelingenhaat'.
Gesprekken tussen de twee kanten, die zich
nu in de vijfde ronde bevinden, vorderen
moeizaam. Rusland zegt de troepen aan het
eind van het jaar niet te kunnen terugtrek
ken omdat er thuis geen huisvesting voor ze
is een feit dat door iedereen voor waar
wordt aangenomen. Maar de Balten zijn
ongeduldig geworden. Rusland geeft er een
nieuwe draai aan door Estland ervan te be
schuldigen land te willen bemachtigen door
een beroep op een verdrag uit 1920.
Volgens de grondwet van Estland zijn de
grenzen vastgelegd in het vredesverdrag
van Tartu uit 1920, dat grote stukken land
uit de regio's Leningrad en Pskov bij Est
land trekt. De Russen erkennen dat verdrag
niet meer en hebben vier douaneposten in
gericht langs de Estse kant van de linie van
1920.
Een Russische functionaris zegt geruststel
lend: „Wij zijn niet van plan om een muur
te bouwen." Natuurlijk denken de Esten
iets anders te weten.
vertaling luutje niemantsverdriet
België wil
tabaksreclame
verbieden
brussel peter de vries
correspondent
De Belgische minister van
volksgezondheid Onkelinx wil
vrijwel alle tabaksreclame met
ingang van 1 september verbie
den. België zou daarmee bin
nen de EG één van de koplopers
worden met het aan banden
leggen van de tabaksreclame.
De socialistische bewindsvrou
we overlegt vandaag over haar
maatregel met de tabaksprodu
centen, die haar nu al 'dictato
riale beslissingen' verwijten en
vinden dat ze 'de burger als
kleine kindefen behandelt'.
Onkelinx wil dat alleen van
het reclameverbod kan worden
afgeweken als vooraf uitdrukke
lijk toestemming is verleend. De
minister overweegt later ook de
regels voor advertenties voor
auto's en alcohol aan te scherp-
Binnen de Europese Gemeen
schap wordt al lange tijd vruch
teloos overleg gevoerd over een
beperking van de reclame voor
sigaren en sigaretten. Een min
derheid, bestaande uit Neder
land, Duitsland, Engeland en
Denemarken, blokkeert over
eenstemming. Vooral Neder
land, dat binnen de EG de
grootste exporteur van tabaks-
produkten is, ligt dwars.
the independent
Het instinct volgend zoals iede
re goede zoon van zijn vader
zou doen, is Fidel Castro giste
ren naar zijn wortels terugge
keerd. De Cubaanse leider
bracht een bezoek aan de
schuur waarin zijn vader is ge
boren, in het dorpje Lancara in
Galicië in het noordwesten van
Spanje, en deed wat de meeste
zonen in zo'n situatie doen: hij
huilde. Hoewel niet openlijk.
Wanneer je één van 's werelds
laatste communistische macht
hebbers bent en de internatio
nale media zoomen in op iedere
mogelijke glinstering in de
ogen, is dat niet de manier om
het imago van de 'Nieuwe
Mens' over te brengen.
Maar huilen deed hij, 'op zijn
eigen manier', volgens degenen
die het dichtst bij hem stonden.
„De beste tranen vloeien in stil
te. Fidel heeft daar vandaag vele
van laten stromen. Misschien
stroomden ze niet langs zijn ge
zicht, maar voor ons waren ze
duidelijk toen hij op de plek
stond waar zijn vader was gebo
ren", aldus zijn oudste nicht, de
69-jarige Estela Lopez, die in
een dorpje in de buurt woont.
„Hij zei dat hij aan zijn vader
dacht en dat hij wilde dat hij al
leen kon zijn met zijn gedach
ten. Maar het protocol vereiste
dat hij een moedige gezichtsuit
drukking behield.
De vader van de Cubaanse
leider, Angel Castro y Argiz.
werd rond de eeuwwisseling als
boerenzoon geboren in het klei
ne dorpje Lancara. Hij ging voor
het eerst naar Cuba als soldaat
tijdens de laatste vergeefse po
ging van het Spaanse leger de
onafhankelijkheidsbeweging de
kop in te drukken. Hij kwam te
rug naar Spanje met een nieu
we kijk op de handel en andere
mogelijkheden die het Caraïbi-
sche eiland bood. Hij keerde te
rug naar Cuba om daar zijn ge
luk te zoeken en trouwde met
een Cubaanse met wie hij twee
kinderen kreeg. Zonder de
plaatselijke mores te beledigen,
verwekte hij er nog vijf bij de
kokkin van het gezin, Lina Ruz
Gonzalez. Fidel was de tweede
van deze laatste kroost.
washington
In Noord-Ierland worden dage
lijks kinderen mishandeld door
zowel Britse veiligheidstroepen
als de verschillende guerrilla
groepen. Veel van de bijna 3.000
doden die in de afgelopen 20
jaar bij politiek geweld zijn ge
vallen, zijn kinderen die door
hen zijn vermoord. Dit zegt de
Amerikaanse mensenrechtenor
ganisatie Helsinki Watch in een
rapport dat vandaag wordt ge
publiceerd en dat is gebaseerd
op een onderzoek in april dit
jaar in Noord-Ierland.
Helsinki Watch noemt de si
tuatie in Noord-Ierland ver
schrikkelijk. Jonge mensen, zo
wel katholiek als protestant,
worden gedurende ondervra
gingen bedreigd en soms gesla
gen door de politie.
O L K S W A .G E
het diepste geheim naar Mos
kou liet overvliegen. Gorbatjsov
heeft altijd geweigerd op Duitse
eisen tot uitlevering in te gaan.
Hij vond dat de Bondsrepubliek
het hoofd van een zelfstandige
staat (de DDR) niet kan berech
ten voor daden die onder ver
antwoordelijkheid van die staat
zijn verricht.
In december viel met de Sov
jetunie de beschermende hand
van Gorbatsjov weg. Honecker
vluchtte toen naar de Chileense
ambassade. De Russische rege
ring heeft vervolgens geweigerd
Honecker naar Noord-Korea
(dat hem politiek asiel aan
bood) te laten vertrekken.
Russen tegen
akkoord Koerillen
moskou dpa
Een meerderheid van het Russi
sche parlement heeft zich giste
ren uitgesproken tegen terugga
ve van de vier zuidelijke Koeril-
len-eilanden aan Japan. Dat
heeft het persbureau Itar-Tass
gisteravond gemeld na een ver
gadering van het parlement
achter gesloten deuren. De af
gevaardigden vinden de eilan
den van te groot strategisch be
lang voor Rusland.
De vier eilanden, die oor
spronkelijk bij Japan hoorden,
werden na het einde van de
Tweede Wereldoorlog ingelijfd
door de Sovjetunie. Japan eist
teruggave en stelt vergaande
economische hulp aan Moskou
daarvan afhankelijk.
mexico-stad. Volkswagen
Mexico heeft gisteren met on
middellijke ingang de arbeids
contracten van alle 14.000 werk-
lers ontbonden. Aanleiding
daartoe is een conflict binnen de
vakbond over de hoogte van de
looneisen, waardoor de produk-
tie in de fabriek in Puebla sinds
21 juli volledig stil is komen te
liggen. Het conflict heeft het be
drijf inmiddels een strop bezorgd
van ongeveer 170 miljoen gul
den. Directievoorzitter Wellman
kondigde aan dat de fabriek
voorlopig gesloten blijft. Hij
dreigde de produktie desnoods
naar het buitenland te verplaat-
foto ap damian dovarcanes
Bulgarije rekent voortvarend af met communisten
De openbare aanklager in Sofia
heeft gisteren tien jaar gevange
nisstraf geëist tegen de Bulgaar
se oud-president en -partijlei
der Todor Zjivkov. De 80-jarige
Zjivkov wordt de verduistering
van 26,5 miljoen leva (ruim 50
miljoen gulden) aan overheids
geld ten laste gelegd.
Hij zou het geld hebben ge
bruikt om luxueuze apparte
menten te laten bouwen en
voor familieleden en protégés.
De aanklager stelde in zijn
pleidooi dat het optreden van
Zjivkov ongekend is in de ge
schiedenis van Bulgarije. Zjivk
ov, gestoken in een grijs pak en
kennelijk in goede gezondheid,
hoorde het verhaal onbewogen
Zjivkov
1989 met 35
jaar de langstzittende Oost-
europese leider toen hij bij een
paleisrevolutie binnen de Com
munistische Partij van Bulgarije
uit zijn ambt werd gezet. In
1991 werd hij voor het gerecht
gedaagd. Behalve verduistering
van overheidsgeld wordt Zjivk
ov beschuldigd van machtsmis
bruik en corruptie.
in Bulgarije begint de vervol
ging van de oude communisti
sche machthebbers goed op
gang te komen. Deze maand
zijn drie voormalige premiers
achter de tralies gezet. Grisja Fi-
lipov (minister-president van
1981 tot 1986) en zijn opvolgers*
Andrej Loekanov en Georgi
Atanassov zijn, net als Zjivkov,
opgepakt op beschuldiging van
corruptie en het verdonkerema
nen van staatsgelden.
Volgens het Bulgaarse open
baar ministerie zullen op korte
termijn nog minstens 19 perso
nen worden gearresteerd. De
paspoorten van 47 vooraan
staande communisten worden
vastgehouden, zodat zij het
land niet uitkunnen. Officier
van justitie lvan Tartarsjev heeft
onderzoeken aangekondigd
naar de concentratiekampen
waar in de eerste jaren van het
communistische regiem dui
zenden Bulgaren om het leven
kwamen.
Aan het offensief legen de
communisten is een grondige
voorbereiding vooraf gegaan.
De regeringscoalitie Unie van
Democratische Krachten, die
vorig jaar oktober de macht van
de socialisten (de ex-commu
nisten) overnam, heeft aller
eerst het juridisch systeem op
zijn kop gezet. Honderden rech
ters en aanklagers zijn dit voor
jaar vervangen.
