Prijzen computers
onder zware druk
Jaren vijftig herleven
in Pakhuis 'Amerika'
HRS wil fonds voor kopen studentenhuizen
Medewerkers vaak beter
af met een chef in deeltijd
Stand van Zaken
het Ambacht
WOENSDAG 29 JUL11992
16
ZAKELIJK
Onder deze titel verschijnt elke
week op deze pagina een
overzicht van kort zakelijk
nieuws uit de regio's Leiden,
Alphen en Duin- en
Bollenstreek. Stuur uw
berichten voor deze rubriek
naar het Leidsch Dagblad,
postbus 54, 2300 AB in Leiden,
t.a.v. 'Zakelijk'.
De Klare Lijn
LEIDEN - In het winkelpand op
de hoek van de Hooigracht en
de Hooglandsekerkchoorsteeg
is recentelijk 'De Klare Lijn' ge
vestigd. Het bedrijfje verkoopt
gebruiksvoorwerpen als lampen
en glas, maar ook meubels, ven
tilatoren, bakelieten radio's en
tekeningen. De meeste voor
werpen zijn afkomstig uit de
periode 1920-1960, zoals stoe
ien van Gispen en glas van Co-
pier. 'De Klare Lijn' is beperkt
geopend op donderdagavond,
vrijdag en zaterdag.
HDTV
NOORDWIJK - Tijdens de
Olympische Spelen (tot en met
9 augustus) wordt vanaf de ESA
Space Expo aan de Noordwijkse
Keplerlaan dagelijks 'hoge defi
nitie televisie' (HDTV) uitgezon
den. HDTV betekent over enige
tijd televisie van bioscoopkwali
teit in de huiskamer. Waar
schijnlijk komt HDTV pas in
1994 beschikbaar voor de con-
LEIDEN PAUL VAN DER KOOL)
Verchroomde asbakken voor
300 gulden, Coca-Cola-automa-
ten van 5000 gulden en een
juke-box van 27.500 gulden.
Een houten indiaan met een
staaf dynamiet in zijn handen
en een machine die voor 2950
gulden de seksualiteit meet.
In Pakhuis Amerika aan de
Oude Herengracht is het Ameri
ka van de jaren '50 gecombi
neerd met de prijzen van nu. De
meeste spullen komen regel
recht uit de VS, al zijn er ook
blikken Chevroletjes uit China.
De prijzen ervan schieten
omhoog in de V S door de
stormachtige vraag uit landen
als Nederland, Duitsland, Japan
en Zwitserland. „Steeds vaker
moeten spullen uit Mexico, Co
lumbia en Cuba komen. Van
binnen is vaak niks meer origi
neel, terwijl je moet uitkijken
voor termieten", zegt Kees Tes-
ke, de man die zijn zoons Gino
en Mario het pakhuis naast zijn
winkel schonk om hun geza
menlijke hobby uit te oefenen.
Toen Teske sr. eind jaren '70
gek op juke-boxen werd, kon hij
ze nog voor enkele honderden
guldens kopen. In de jaren '80
volgde de ommekeer. Films als
Grease zorgden voor een jaren
'50-gekte onder de jongeren,
terwijl de ouderen mooi het
geld bij elkaar hadden om hun
jeugdsentiment op te poetsen.
Bijeengepakt in grote schuren
gingen duizenden jukeboxen
naar een grote golf liefhebbers.
Nu de grootste enthousiastelin
gen zijn voorzien en de hande
laren grote winsten hebben op
gestreken, is het tijd voor de
volgende fase.
In Scheveningen en Amster
dam zijn zaken, waar je ook
voor andere spullen uit de jaren
'50 terecht kunt. Pakhuis Ameri
ka is volgens Teske de eerste in
Leiden en omgeving. Sommige
spullen zouden wel eens het in
terieur gesierd kunnen hebben
van het oude Rutex aan de Sta
tionsweg. Veel andere dingen
kende je alleen uit films van Bill
Haley en Elvis Presley, zo Ame
rikaans zijn ze. Door dat Ameri
kaanse accent onderscheidt het
Pakhuis zich van een zaak als
Via Maria aan de Hogewoerd,
waar vooral Nederlandse spul
len liggen.
Maar dan die prijzen... Vindt
de Hollander het niet wat te
gek? Ach, als je ergens gek van
bent. let je niet zo op de prijs",
zegt vader Kees. Toch verwach
ten de Teskes weinig omzet het
eerste half jaar. Eerst moet de
mond-tot-mondreclame op
gang komen. Een proces waar
de zakenlui graag bij helpen. Zo
luistert hun Pakhuis feestjes op
met juke boxen, neonreclames
en andere attributen uit de ja
ren '50. Attributen die steeds
vaker opduiken in cafés als De
Marepoort en etalages van Bij
enkorf en V&D.
Teske en zijn zonen kunnen
de oude spullen ook oplappen,
al wachten ze tot klanten daar
om vragen. Het oplappen drijft
de prijs op, zeker als alle onder
delen 'oud' en echt moeten zijn
en de familie er winkeltjes en
beurzen voor moet afstropen.
Teske geeft grif toe dat er geld
valt te verdienen aan de 'cultus',
maar ziet een 'maar': „Voor de
prijs waarvoor je het de ene
keer verkoopt, kun je het de vol
gende keer niet meer inkopen".
Ook vrouwen van enthousiaste
mannen willen nog wel eens
roet in het eten gooien: „Die
staan dan quasi ongeïnteres
seerd naar buiten te kijken en
vragen maar of het nou wel no
dig is, zo'n duur ding". De Tes-
In Pakhuis 'Amerika' herleven oude tijden. foto* jan holvast
kes vertellen dan maar over de
situatie thuis, waar de jaren '50
alles overheersen: „Mensen die
voor het eerst binnenkomen,
vinden het maar een kermis
tent. Maar al snel vinden ze het
prachtig", zegt mevrouw Teske.
„Je hebt mensen die kasten uit
hun huiskamer gooien om de
jukebox erin te kunnen zetten.
Die blijft zelfs draaien als de tv
aanstaat", besluit haar man.
Het Leidse bedrijf Home Rental
Service (HRS) richt een beleg
gingsfonds op dat zich speciali
seert in het kopen van studen
tenpanden. Aandeelhouders
hebben daarbij het recht op de
huur van een kamer zolang zij
deelnemer zijn van het fonds.
„Wij mikken op ouders van wie
de kinderen gaan studeren",
zegt directeur E.N. Swaak.
HRS Stubel bv, zoals het nieu
we fonds heet, is op zoek naar
40 beleggers die ieder 50.000
gulden willen inleggen. Een ei
gen vermogen dat door de ban
ken tot vijf miljoen gulden moet
worden aangevuld. Met dat be
drag wil HRS ongeveer vijftien
studentenpanden kopen. Voor
de aandeelhouders zou deelna
me een jaarlijks belastingvrij
rendement van zestien procent
opleveren. Hun wordt gevraagd
voor een minimale periode van
vijf jaar aan het project mee te
doen.
HRS, zorgt voor de financie
ring van de beleggingspanden,
koopt ze en beheert ze. Swaak:
„Een heleboel mensen weten
dat de belegging in studenten
panden lucratief is, maar heb
ben geen tijd voor het intensie
ve beheer ervan. Het beleggen
in studentenpanden heeft bo
vendien een vrij negatief imago.
Mensen denken dan al snel aan
speculanten, mensen die nooit
iets aan onderhoud van hun be
zit doen. Wij willen dat imago
veranderen."
Swaak wil de hoofdmoot van
de panden in Leiden kopen.
Studentenhuizen die binnen de
singels liggen. „We denken ver
der aan Haarlem en Den Haag.
We willen ook onderzoeken wat
de mogelijkheden zijn om het
zelfde te doen in Utrecht en
Rotterdam. Maar het beheer in
die plaatsen is wat moeilijker
voor ons te regelen omdat we
daar wat ver vanaf zitten. Dan
zouden we daar mensen moe
ten hebben voor het beheer van
de panden."
Swaak heeft al een paar soort
gelijke beleggingsfondsen opge
richt voor bedrijfspanden. „Met
een daarvan bouwen we het
nieuwe pand voor Ergon op
Roomburg in Leiden", aldus
Swaak.
Erica
Het werven van aandeelhouders
voor Stubel bv begint volgende
maand. „Panden hebben we
nog niet gekocht. Pas als al het
geld binnen is beginnen we
daarmee. Wij ambiëren geen gi
gantische risico's."
Het vinden van geschikte stu
dentenpanden zal niet zo'n ge
makkelijke zaak zijn, verwacht
Swaak. „Er zijn niet zo veel ge
schikte panden in het cen
trum." Swaak, zoon van de di
recteur van het onlangs failliet
verklaarde Erica: „Misschien
kunnen we wat voormalige
panden van Erica kopen. Wat
voor mij waarschijnlijk wel
moeilijk wordt vanwege mijn
naam. Ik had wat dat betreft nu
beter in Den Haag kunnen wer
ken. Maar Home Rental Service
heeft absoluut niets te maken
met Erica, dat zijn twee geschei
den bedrijven. En er zijn wel
meer bedrijfjes die failliet gaan,
waardoor panden te" koop ko
men te staan."
HRS is twee jaar geleden op
gericht door Swaak. Het bedrijf
je hield zich de eerste twee jaar
alleen bezig met de tijdelijk ver
huur van dure appartementen
aan buitenlandse medewerkers
van internationaal opererende
bedrijven.
Oorlog in automatiseringsbranche
De moordende prijzenslag rond personal computers
(pc's) kost steeds meer automatiseringsbedrijven de kop.
De verkoop van pc's blijft wel op peil, maar de prijzen
zakken in snel tempo. Steeds meer computerfabrikanten
en -dealers raken daardoor in de rode cijfers. De detail
handel lijkt voorlopig de dans te ontspringen.
AMSTERDAM/LEIDEN
CPD/ERIC JAN WETERINGS
Vorig jaar begon de sanering
van de computerbranche. De in
Leiden gevestigde Infotheek
was toen het eerste prominente
slachtoffer op een markt waarin
de bomen niet langer tot in de
hemel bleken te groeien. Twee
maanden geleden werd bekend
dat de 45 Tandy-winkels in Ne
derland de deuren sluiten, ter
wijl de meest recente slachtof
fers zijn het Leidse automatise
ringsbedrijf de Kerngroep en de
Coaxis-groep uit Leiderdorp.
De Kerngroep werd het
slachtoffer van ondoordachte
overnames, waarna vorige
maand een faillisement onaf
wendbaar bleek. Op 12 septem
ber komt de inventaris onder de
hamer op een openbare veiling.
De Coaxis-groep moest vorige
week in plaats van de geplande
beursgang het faillissement be
kendmaken. Waarschijnlijk
kunnen enkele onderdelen van
het bedrijf worden voortgezet.
Prijzenslag
De eerste slag in de prijzenoor
log werd vorig jaar april uitge
deeld door de Texaanse compu
terfabrikant Compaq, dat overi
gens vorige week van een ge
zonde kwartaalwinst gewag kon
maken. Andere fabrikanten
konden niet achterblijven en
boden hun computers ook
goedkoper aan. De laatste in de
rij is IBM, dat aankondigde zijn
prijzen 30 procent te verlagen.
De gemiddelde prijs van pc's
daalde van 5000 gulden vorig
jaar naar 2000 3000 gulden
nu. Een Taiwanese kopie van de
meest gangbare pc op dit mo
ment, een 386 SX met twee
megabyte intem geheugen en
60 megabyte harde schijf plus
kleurenscherm, wordt in com
puterbladen al aangeboden
voor 1500 gulden.
Herstel van de markt is pas
mogelijk als via doorgaande
prijsverlagingen net zo lang aan
de automatiseringsboom is ge
schud tot alleen de sterken
overblijven. Dat zegt P. Bilder-
beek, senior consultant van
marktonderzoekbureau IDC.
Hij verwacht dat moment niet
voor medio 1993. Overigens be
perkt de crisis zich tot de hard
ware, de apparaten. In de soft
ware, de programma's, zit nog
wel muziek.
De computerdealers zoeken
in de stagnerende markt naar
stig naar kostenbesparing. Het
starten van cash carry winkels
- grote verkoopruimtes op
goedkope grond - is daarbij
sterk in opkomst. Desondanks
verwacht Bilderbeek na de
Kerngroep en de Coaxisgroep
nog meer slachtoffers van de
pc-oorlog.
Hij sluit niet uit dat de be
drijfstak automatisering straks
gelijkenis toont met de markt
voor rekenmachines of fotorol
letjes^ vier of vijf grote fabrikan
ten, maar wel een grote diversi
teit aan merken. „Computers
fabriceren is alleen nog winst
gevend als je het in grote aan
tallen kunt. En niet iedereen
kan dat", aldus Bilderbeek.
Detailhandel
De detailhandel lijkt voorlopig
de dans te ontspringen. Veel de
taillisten zijn aangesloten bij
een keten en bovendien sprei
den zij hun risico door zowel
hard- als software te verkopen.
„Wij hebben de mazzel dat we
onderdeel zijn van een Duits
concern dat in heel Europa is
gevestigd," zegt filiaalhouder J.
Mudde van Vobis uit de Haar
lemmerstraat in Leiden. Vobis
levert hard- en software aan be
drijven en particulieren. „De
grootste klappen in de markt
worden toch uitgedeeld door
ons soort zaken," zegt Mudde.
„Door enorme partijen in te ko
pen kunnen wij de prijs druk
ken."
Ook een woordvoerder van
Funtronics, gevestigd aan de
Botermarkt in Leiden, verwacht
de prijzenslag te overleven.
Funtronics maakt deel uit van
een Nederlandse keten van 10
hard- en software-detailhan-
dels. „Als er iets in de markt ge
beurt kunnen we dat opvangen
dankzij een breed assortiment."
"Op de foto ben ik Fries- of Gronings roggebrood aan
het maken, dat is een historisch produkt. Bij arme
mensen moest vroeger alles zo goedkoop mogelijk, dus
maakten ze brood van het goedkope rogge dat ze zelf
verbouwden. Tarwe was veel duurder. Dat brood ging
dan de hele nacht de oven in, het stond eigenlijk meer
te broeien dan te bakken.
Tussen brood- en banketbakkers zit een groot verschil.
Broodbakkers zijn meer aanpoters en banketbakkers
zijn mensen die sierlijker werken, ze zijn meer met de
buitenkant bezig. Ik ben zelf broodbakker, ik hou van
lekker doorwerken. Brood leeft meer, het rijzen van het
brood is een heel proces dat je moet beheersen. Er kan
van alles fout gaan, dus een goed brood bakken heb je
pas na jaren echt onder de knie. Banketbakken is meer
het toepassen van een vast recept, bij brood is het je ei
gen werkwijze waar het op aankomt.
Ik begin met het deeg te kneden in de deegkneedma
chine. dan leg ik het op de werkbank neer voor de voor
rijs en daarna weeg ik de hoeveelheid deeg per brood
af. Gemiddeld is dat zo'n 900 gram. Vervolgens maak ik
ze wat langer om de gassen er uit te laten. Als je dat niet
doet gaat het deeg inzakken. Bij de tweede rijs maak ik
eerst een rol van het deeg en die gaat een blik in, waar
na je de derde rijs of narijs krijgt. In totaal duurt dat rij
zen zo'n drie uur, vandaar dat je als bakker zo vroeg
Sommige mensen denken dat ze door
mechanisatie en arbeidsverdeling zijn
verdwenen, maar ambachtslieden bestaan
nog steeds en ze maken een breed scala aan
produkten. Wat maakt hun arbeid zo
bijzonder? Daarover vertellen
ambachtslieden uit Leiden en omgeving in
deze rubriek. Vandaag B. (Bertho) van Winkel
(29), broodbakker bij de Friese brood- en
banketbakkerij Us Bertus aan de
Groenhazengracht in Leiden. „Broodbakkers
en banketbakkers zijn totaal verschillende
mensen. Als je er een paar op een rijtje zet zie
je direct het verschil."
moet beginnen. Daarna gaat het drie kwartier een uur
de oven in voor de ovenrijs, dan wordt het gebakken.
Door het lange rijsproces wordt het brood lekker; de
gist in het deeg maakt koolzuurgassen en alcohol en die
geven het brood z'n smaak. Die komt niet van de tarwe.
Dat is een ingrediënt dat in alle broodsoorten zit, om
dat het de enige graansoort is die het deeg taai maakt
en daardoor de lucht vasthoudt. Andere graansoorten
als mais en haver worden hoofdzakelijk voor de smaak
toegevoegd. Tarwe is ook de graansoort met de meeste
voedingsstoffen.
Als kleine bakker moet je je specialiseren, want fa-
brieksbrood is tegenwoordig net zo lekker als brood
van een echte bakker. Je kunt bijvoorbeeld moeilijke
soorten maken zoals vloerbrood. Dat wordt gebakken
op de vloer van de oven zodat het een dikkere korst
krijgt en dat geeft een bijzondere smaak.
Je kunt ook zelf specialiteiten bedenken. Zo maak ik
'kinderhoofdjes', die heb ik vernoemd naar de kassei-
tjes die hier voor op straat liggen. Dat zijn kleine vier
kante broodjes met een heleboel roggemeel, dat geeft
een wat vaster brood.
Vroeg opstaan hoort bij dit vak. Met dit mooie weer is
het heel lekker, want je bent ook vroeg weer thuis.
Doordeweeks begint de eerste hier om half drie 's
nachts en de volgende komt een uur later. Op vrijdag
avond beginnen we al om elf uur. Dat vroege opstaan
heeft z'n voor- en nadelen. Je hoeft niet op koopavond
te wachten om je boodschappen te doen, maar op een
doordeweekse verjaardag moet je altijd vroeg naar
huis."
Tekst: Eric Jan Weterings
Foto: Hlelco Kuipers
Een parttimer die promotie
maakt? Een chef die een dag
minder in de week gaat werken?
Veel bedrijven willen daar niets
van weten. Vrouwen, die beter
zijn opgeleid, zijn daarvan de
dupe. Zij worden vaak uit hoge
functies geweerd. Men vindt dat
die banen niet in deeltijd kun
nen worden gedaan.
En dèt is klinkklare onzin,
zegt de sociologe Cora de Olde
(32). Zij kan dat aantonen. De
uitkomst van een onderzoek dat
ze hiernaar deed, is verrassend.
De ervaringen met leiding ge
ven in deeltijd zijn opvallend
positief.
Cora de Olde uit Utrecht is
partner van De Jong Van
Doorne-Huiskes in, Dordrecht,
een organisatie-adviesbureau
dat zich bezighoudt met vrouw
en arbeid. In haar werk kreeg zij
herhaaldelijk te maken met het
vooroordeel dat leiderschap en
deeltijd niet zijn te combineren.
Daarom kwam zij zelf met het
idee van een onderzoek.
De zeventig ondervraagde
vrouwen en mannen hadden in
elk geval één ding gemeen: ze
moesten stevig onderhandelen
om hun baan in deeltijd te krij
gen. "Als je je werk wilt combi
neren met gezinstaken, vindt
men dat van vrouwen nog wel
te begrijpen, maar bij mannen
wordt al snel gezegd: hoe haal je
het in je hoofd? Mannen moe
ten meer doordrukken als ze
minder willen gaan werken.
Wat eerder wordt geaccepteerd
en ook meer wordt gewaar
deerd, is het combineren van
een leidinggevende functie met
een hoogleraarschap. Waar
schijnlijk ook omdat zoiets goed
is voor het aanzien van de orga"-
nisatie."
Bij de onderzochte deeltijd
banen is de meest voorkomen
de vorm een 32-urige werk
week, waarbij de betrokkene
een vaste dag per week afwezig
is. Door de meeste geïnterview
den (32 vrouwen en 14 man
nen) wordt de extra vrije tijd ge
bruikt om actief te kunnen bij
dragen aan de opvoeding en
verzorging van de kinderen.
Overigens heeft Cora de Olde
niet alleen de deeltijdwerkers
geïnterviewd, maar ook hun ba
zen en medewerkers. Zij oor
deelden positief over hun part-
timners.
Nog geen 5 procent liet zich
negatief uit. Er werden twee
knelpunten genoemd. Het feit
dat iemand niet altijd voor
overleg bereikbaar is. En een
toch nog vrij grote groep vindt
dat zij zwaarder wordt belast.
Maar dat komt. volgens Cora de
Olde, omdat er voor de dag dat
iemand er niet is, geen oplos
sing was gezocht, zoals een ver
vanger. Nog minder bezwaren
kwam Cora tegen bij de onder
geschikten. Die worden even
eens wat zwaarder belast, maar
hebben daar meestal geen pro
blemen mee.
