Ten Kortenaar hekelt begeleiding
Q&P
Brienesse: magertjes
Vlekkeloos openingsfeest
Olympische Spelen
Tweede goud voor Egerszegi
MAANDAG 27 JUL11992 m 15
REDACTIE. ROB VAN DEN DOBBELSTEEN HENRIETTE VAN DER HOEVEN
De Cubaanse leider Fidel Castro zwaait naar de delegatie uit zijn land tijdens de openingsceremonie. Op de
achtergrond IOC-voorzitter Samaranch. foto afp
BARCELONA RUUD DE WIT
GPD-VERSLAGGEVER
Met een kleurrijke en op som
mige momenten spectaculaire
openingsceremonie, zaterdag
avond, zijn de 25e Olympische
Zomerspelen in de Spaanse
stad Barcelona officieel van
start gegaan.
Operamuziek, gezongen
door onder anderen Placido
Domingo, Alfredo Kraus, Josep
Carrefas en Montserrat Cabba-
le, Catalaanse tradities zoals de
Sardana-dans en de menselijke
'kastelen', en een indrukwek
kende mythische voorstelling
van de Barcelonese theater
groep La Fura dels Baus vorm
den de belangrijkste niet-olym-
pische onderdelen van de cere
monie.
Het door 65.000 toeschou
wers, waaronder 32 staatshoof
den en regeringsleiders, bijge
woonde openingsspektakel had
een paar absolute hoogtepun
ten. Behalve de theaterpresen
tatie van La Fura dels Baus was
dat de binnenkomst van de
Spaanse ploeg, helemaal aan
het einde van het défilé.
Slovenië
Een daverend applaus viel ook
de delegaties uit Slovenië, Kroa
tië en Bosnië-Hercegovina ten
deel. De 'op het laatste moment
tot de spelen toegelaten verte
genwoordiging van het voorma
lige Joegoslavië nam, volgens
afspraak, niet aan het défilé
deel.
De verwachte demonstraties
buiten en in het stadion van de
Montjuich door Catalaanse na
tionalisten bleven uit. Wel wa
ren er veel Catalaanse vlaggen
te zien in het stadion en de ope
ningswoorden in het Catalaans
van zowel de voorzitter van het
organisatiecomité, burgemees
ter Pasqual Maragall, als IOC-
voorzitter Juan Antonio Sama
ranch maakten luide toejui
chingen los. Maar ook de toe
spraak van koning luan Carlos,
die de officiële opening ver
richtte, werd met een massaal
gejuich begeleid, vooral ook,
omdat hij zijn rede begon met
een verwelkoming in het Cata
laans.
Het niveau van de openings
ceremonie, die niet gehinderd
werd door de uiterst strenge
veiligheidsmaatregelen, werd
na afloop door iedereen gepre
zen. IOC-voorzitter Samaranch
noemde het de meeste indruk
wekkende opening uit zijn le
ven, „en ik heb er toch al heel
wat meegemaakt". Ook de
Franse president Francois Mit-
terand, de Cubaanse leider Fi
del Castro, ANC-leider Nelson
Mandela en de Nederlandse mi
nister van wvc, Hedy D'Ancona.
waren unaniem in hun lovend
oordeel over het spektakelstuk
van zaterdagavond, dat in meer
dan 100 landen rechtstreeks
door de televisie werd uitgezon
den en een publiek van 3500
miljoen toeschouwers heeft ge-
trokJun.
Tragedie tijdens ceremonie
Barcelona» Voor de Amerikaanse zwemmer Ron Karnaugh is de
Olympische openingsceremonie zaterdagavond in een persoon-
lijk drama geëindigd. Tijdens het défilé overleed zijn vader op de
tribune aan een hart-aanval.
Karnaugh (26) hoorde gisterochtend het tragische nieuws. In
een hotel in Barcelona zocht hij troost bij zijn moeder en zus.
Zijn vader was zestig jaar en eigenaar van een vervoersbedrijf in
t> Mapletown (New Jersey).
De student medicijnen heeft zich nog niet teruggetrokken uit
het zwemtoernooi. Karnaugh is ingeschreven voor de 200 meter
wisselslag, die op 31 juli, de laatste zwemdag in Barcelona,
wordt afgewerkt.
1 Opnieuw incidenten
Barcelona In de avond en nacht van zaterdag hebben zich in
de straten van Barcelona opnieuw kleine incidenten voorge-
daan. Groepen van rechtse activisten en Catalaanse nationalis-
c ten zochten elkaar op en wilden met elkaar op de vuist. De
e Spaanse politie, met veel man op de been, kon door tijdig ingrij-
pen massale vechtpartijen voorkomen. Volgens de politie vielen
3 er geen gewonden.
Evenals vrijdagvond bij de aankomst van de Olympische vlam in
de haven van Barcelona hadden Catalaanse actievoerders het
1 gemunt op de befaamde fakkel. Ze probeerden de toorts, op de
weg naar het Olympisch stadion voor de openingsceremonie, te
onderscheppen. Een snelle charge van de oproerpolitie kon een
geruchtmakende kaping verijdelen.
Bolhuis als tandarts
Barcelona» Chef d'equipe André Bolhuis draagt in Barcelona ve
le petten. Onder meer die van tandarts, zijn vak in het dagelijks
leven. Astrid van der Knaap profiteerde van de aanwezigheid
van de Nederlandse begeleider.
De Wateringse had last van een ontsteking in haar mond. Bol
huis zette haar achter op de fiets en reed naar het ziekenhuisje
in het olympisch dorp. De behandeling voerde de chef d'equipe
zelf uit. „Makkelijk dat er een tandarts in de ploeg zit", verklaar
de de opgeluchte Van der Knaap.
Atleten Bosnië op tijd
Barcelona» Met enkele uren vertraging maar ruim op tijd voor
het begin van de openingsceremonie is een kleine delegatie van
Bosnië-Hercegovina zaterdagochtend in het olympisch dorp
aangekomen. De acht sportlieden uit het oorlogsgebied waren
per vliegtuig vanuit de Sloveense hoofdstad Ljubljana naar Ge-
rona gebracht, 100 kilometer ten noorden van de Olympische
hoofdstad. Ze maakten de vliegreis in het gezelschap van de
olympische ploeg van Slovenië.
Het team van Bosnië-Hercegovina, dat op het laatste moment
door het IOC erkend werd, had vrijdag moeite de onder vuur lig
gende hoofdstad Sarajevo te verlaten.
Nederlandse 100 km-ploeg wordt slechts negende
Barcelona'92
In de Spaanse hitte was een
droom resoluut verschrompeld.
Niks geen medaille, ook niet de
'best of the rest' en zelfs geen
diploma. Na de opleving vorig
seizoen bij het WK in Stuttgart
(vijfde), werd Oranje weer te
ruggeworpen naar de grijze
middenmoot. Met de negende
plaats scoorden ze weliswaar
net iets beter dan vier jaar gele
den bij de Spelen in Seoul (elf
de), maar dat was zelfs geen
schrale troost.
John den Braber was boos
omdat hij met een kapotte fiets
op 25 km van het einde had
moeten afhaken, Bart Voskamp
en Pelle Kil waren teleurgesteld
omdat zij daardoor een hogere
positie op hun buik konden
schrijven en Jaap ten Kortenaar
was gefrustreerd omdat hij bij
zijn afscheid van de 100 km-
ploeg met lege handen achter
bleef.
In tegenstelling tot zijn team
genoten wilde Jaap ten Korte
naar het verlies van Den Braber
niet als de enige en belangrijk-
is. Maar ik weet ook dat ik abso
luut niks met doping te maken
wil hebben. Ik steek mijn hand
in het vuur voor de jongens van
de selectie. Als de bond ooit
plannen in die richting zou krij
gen, haak ik onmiddellijk af."
„Ik zal niet afgeven op Ten
Kortenaar. Ik heb hem een aan
tal jaren als hardfietser meege
maakt. Hij heeft zes grote wed
strijden voor mij gereden en
nooit teleurgesteld. Ook van
daag niet. Al zeg ik achteraf wel:
als ik geweten had dat er zo veel
bochten in het parkoers hadden
gezeten, had ik hem niet mee
genomen. Want laap kan aardig
lullen, hij kan beslist niet stu
ren."
„Heb ik nog geluk gehad,"
grijnsde de 'mafkees'. „Dit was
mijn laatste 100 km voorde Ne
derlandse ploeg. Ik denk dat de
KNWU mij nu wel spuugzat is."
Jonkheer Gerard Bosch van Drakestein: "In mijn milieu fietst men niet
hard." foto» archief
Op het nummer 1000 meter tijd
rit, dat vanavond op het Olym
pisch programma prijkt, heeft
Nederland in de grijze oudheid
twee keer een zilveren en een
keer een gouden medaille be
haald.
Voor het eerst viel Nederland in
de prijzen in 1928 op de Amster
damse stadionbaan dank zij
jonkheer Gerard Bosch van
Drakestein, een sjieke eend in de
toen verder nogal proletarische
bijt van het wielrennen. De
jonkheer was verliefd op het
wielrennen, zeer tot ongenoegen
van het mileu waaruit hij af
komstig was: Want, zoals hij zelf
eens opmerkte: "In mijn kringen
fietst men niet hard en men
komt al helemaal niet in wed
strijden uit.Om zijn familie
niet in verlegenheid te brengen,
reed hij vaak onder de schuil
naam 'Ulysses'.
Hij kon veel, onze jonkheer:
sprinten, tijdrijden, achtervol
gen. Een wereldtitel ontging
hem, omdat zijn beste jaren sa
menvielen met de eerste wereld
oorlog. In 1928 was hij al 42
jaar, maar in de strijd om de
Nederlandse sprinttitel versloeg
cle adellijke veteraan nog royaal
de 15 jaar jongere Toine Mazai-
rac. Bosch kwalificeerde zich
voor de Spelen op drie onderde
len. Omdat dat voor iemand
van zijn leeftijd wat te gek was,
beperkte hij zich tot de tijdrit en
de ploegachtervolging. Op de
1000 meter tijdrit ging de jonk
heer tekeer als een jonge vent.
Hij reed de afstand in 1.15.2
min. en alleen de 22-jarige Deen
Falck Hansen (die als een van cle
weinigen in windstilte reed) kon
daar onder komen.
Vier jaar later in Los Angeles
reed de Haarlemmer Jacques
van Egmond op deze afstand
eveneens naar het zilver. Het
was zonder twijfel goud geweest
DE
SPELEN
VAN TOEN
als Van Egmond op één avond
niet een idioot loodzwaar pro
gramma had moeten afwerken:
behalve de tijdrit ook nogde
halve finale en finale sprinten
de halve fnale en finale tan-
dem. Nu beschikte Van Egmond
overeen ijzersterke body, maar
die had ook zijn grenzen. Na het
zwaarbevochten goud op de
sprint bleek hij iets te veel kracht
kwijt te zijn geraakt om ook de
tijdrit winnen. Wegens uitput
ting moest hij het tandemnum
mer laten lopen.
Goud kwam er wel in 1936 in
Berlijn door Woerdenaar Arie
van Vliet, een der beste sprinters
die Nederland ooit heeft bezeten.
Desprint was voor hem hoofd
zaak, de kilometer tijdrit een bij
nummer. Van Vliet: "Op die tijd
rit had ik nauwelijks getraind.
Als sprinter was ik natuurlijk
snel op de korte afstand en
daarom hadden ze gezegd: Arie,
doe jij dat er maar even bij. Ik
begon die kilometer heel snel, uit
alle macht. Ik zag wel waar ik
uitkwam. De laatste 100 meter
stierf ik bijna, die leken niet om
te komen. Na de finish zakte ik
in elkaar. Ik had dat vermogen,
hè, om me op een korte afstand
compleet leeg te rijden, al was
het op de 300 meter. Dat kun je
of dat kun je niet".
RUUDPAAUW
GPD-VERSLAGGEVER
Jenny Thompson wordt door haar maatjes door
gaans James Dean genoemd. De personificatie
van de rebel, uitdagend, zelfbewust. Haar wereld
record op de honderd meter vrije slag had zij al
voorspeld, het eerste olympisch goud bij het
zwemmen zou worden opgedragen aan haar va
derland, de USA.
Maar 'Jenny Dean' hing gisteravond gebroken
aan de rand van Barcelona's mooiste zwempiste,
zonder record, zonder goud. Geplet door de
klauw van de Chinese draak, in dit geval de verle
gen Zhuang Yong. Onder haar pet huilde zij later
hete tranen. Want: „Goud was het enige waar ik
aan dacht".
Karin Brienesse, Nederlands beste van de boei
ende avond zonder goed te zijn, wil meer Sylves
ter Stallone zijn. Nijdig en gespierd. De innerlijke
agressie deed haar 's middags, op de top van de
olympische berg, opnieuw boven zichzelf uitstij
gen. s Avonds was de nijd verdwenen en daarmee
de scherpte. En ontbrak de kracht om in de maal
stroom achter Thompson en Yong boven te blij
ven: achtste in een slechte tijd. Tussen de lijven
als kathedralen en de armen als staalkabels, leek
zij zo smalletjes. „Ik ga spieren kweken", besloot
ze. „Ik vind dat wel mooi, een beetje breed. En
misschien ga ik er ook nog wel eens harder door."
Karin Brienesse heeft een houding. Een hou
ding van: ik zie wel waar ik strand, bemoei je er
maar niet mee. Van blok tot keerpunt en weerom
heeft zij die houding ook. „Hard afgaan en hard
terugkomen, dat is voor mij de honderd vrij. Vijf
tig meter sprinten en hopen dat ik het einde haal.
Jammer dat ik mijn persoonlijk record van 55.98
seconden van vanochtend niet verbeterde. Toch
ben ik blij." Jenny Thompson heeft een attitude.
Zoiets van: Ik neem niets aan. Ik doe het graag
zelf. Ga recht op mijn doel af en klaar het karwei'.
Doping
In de serie blufte zij, liet zich uitdrijven en be
waarde het beste (een wereldrecord) voor later, 's
Avonds kreeg men alleen nog haar teleurstelling
te zien. Meed de persconferentie, waar natuurlijk
aan de 20-jarige Zuhang Wong een vraag over do
ping werd gesteld want Chinees succes ruikt ver
dacht. De coach las aan de ongedurige Ameri
kaanse journalisten haar verklaring voor. „Nu
geen vragen alsjeblieft, morgen moet ik er weer
slaan". Thompson wist zich even geen houding
te geven.
Jenny Thompson is een van de sterren uit de
onuitputtelijke Amerikaanse bronnen, negentien
jaar en bijna volwassen. Beheerst het koninginne-
nummer met ogenschijnlijk gemak, beheerst al
leen het verliezen nog niet zo goed. Heeft maling
aan alles, behalve aan de stars and stripes. Die
heeft ze om haar strohoed gebonden, als echte
patriot. Jenny houdt van Amerika, en de Amerika
nen houden van Jenny. Getuige het spandoek in
het bomvolle zwembad: „We love you, Jenny".
Het valt haar op, zei de New Hampshire-girl toen
zij voor de Finale zichzelf rijk aan het rekenen
was, dat ze zo serieus is nu het Olympische Spe
len zijn. „Ik ben ook wel eens heel andersMaar
hoe dat komt, weet ze niet. „Ik moet nu mijn bus
halen, stuur maar eens een briefje via de compu-
Het olympisch zwemmen be
looft na de eerste dag een
waanzinnige kermis te worden.
Reputaties werden gebroken,
nieuwkomers maakten faam.
Maar in het Piscina Bernat Pi-
cornell bleef één vedette fier
overeind.
De ranke Krisztina Egerszegi,
zeventien Hongaarse lentes
jong, behaalde haar tweede
gouden medaille. Als meisje
won zij al in Seoul, nu opende
zij haar gold-rush op de lood
zware 400 meter wisselslag. „Dit
succes betekent meer voor mij",
zei ze, zonder dat de lach van
haar gezicht verdween. „De vo
rige keer was ik te jong om te
beseffen wat er gebeurde".
Egerszegi, afkomstig uit de
Boedapester school van Tamas
Szechy, sloeg een aanval van de
gevreesde Chinese I.in Li af en
zette de derde tijd ooit op dit
onderdeel gezwommen neer.
Met 4.36,54 minuten bleef zij
minder dan een halve seconde
verwijderd van het tien jaar ou
de wereldrecord van de Oost-
duitse Petra Schneider. De
Amerikanen konden zachtjes
juichen voor brons van Summer
Sanders.
Verrassend Amerikaans suc
ces was er op de 100 meter
schoolslag. De zo onaantastbare
Norbert Rozsa, een van Honga-
rije's wereldrecordhouders,
moest met zilver genoegen ne
men. „Ik voelde me zwaar. Heb
zo veel getraind als mij is opge
dragen. Maar ik kon geen goede
tijd zwemmen". Cowboy
Nelson Diebei profiteerde
volop. Met 1.01.50 deed hij
waarvoor de Amerikaanse atle
ten naar Barcelona zijn geko
men.
ste oorzaak van de matige pres
tatie aanvoeren. „Natuurlijk
scheelde het een slok op een
borrel en wellicht heeft het een
minuutje gekost," sprak het
buitenbeentje, zichtbaar tot er-
genis van zijn 'maatjes'. „Maar
we moeten ook reëel blijven.
Ten opzichte van de toplanden
komen we gewoon talent te
kort. Dat heeft ook te maken
met de voorbereiding. Als Ne
derland ooit nog eens olym
pisch kampioen wil worden zul
len we ook voor hoogtestages
en een betere medische bege
leiding, een betere preparatie,
moeten kiezen."
Vooral met zijn laatste opmer
king over een betere preparatie,
gooide Ten Kortenaar de knup
pel in het hok van het renners
kwartier. Hij deed het bewust,
want de eigenzinnige hardrijder
uit Zoetermeer mag graag pro
voceren. De afgelopen week
had hij al in een interview ver
klapt dat hij in 1889 bij de heer
Karsten, huisarts te Haarlem, op
bezoek was geweest om te pra
ten over de voor en tegens van
anabolengebruik. Hij was zeer
geïnteresseerd om onder goede
begeleiding een kuur te doen,
maar had er uiteindelijk vanaf
gezien omdat hij een beetje last
heeft van hoge bloeddruk.
De werkloze leraar benadruk
te gisteren bij herhaling dat hij
met zijn opmerkingen de me
daillewinnaars niet wilde be
schuldigen. „Beslist niet. Ik kan
tenslotte niks bewijzen. Maar ik
weet wel dat wij vandaag bij de
eerste drie waren geëindigd als
we van de winter een anabolen-
kuur hadden gevolgd. Begrijp
me goed, ik betoog niet dat we
het hadden moeten doen. Dat
moet iedereen zelf weten. Ik
ben nog steeds blij dat ik er
nooit aan ben begonnen. Maar
ik vind wel dat het eens afgelo
pen moet zijn met dat duistere
gedoe over doping en andere
preparaten. Ik weet zeker dat
veel topsporters het diep in hun
hart met mij eens zijn. Er moet
meer duidelijkheid en openheid
over komen. Als doping legitiem
is, is het ook geen probleem
meer."
Prikkelend
Het was natuurlijk geen toeval
dat Ten Kortenaar de 'hete ma
terie' gisteren (op verzoek, dat
wel) aansneed. Hij heeft er altijd
al een uitgesproken mening op
nagehouden, mag graag prikke
lende uitspraken doen, is alles
behalve vies van publiciteit en
heeft als coureur niks te verlie
zen. Hij loopt nog steeds met
het ambitieuze plan rond om
het werelduurrecord aan te val
len, maar de enige die daarin
gelooft is hijzelf. 'Gekke Japie'
rest na Barcelona nog slechts
een fietscarrière als recreant.
Met zijn uitspraken haalde
ten Kortenaar zich wel het on
genoegen op de hals van zijn
ploegmaats en de bondsverte-
genwoordigers. „Als hij op die
manier te werk wil gaan moet
hij dat weten," zei Joop Atsma,
de chef d'equipe van de Neder
landse wielerploeg. „Ik heb op
korte termijn een veel betere
oplossing: laat hij eerst maar
eens leren sturen. Dat kan hij
nog steeds niet."
Coach Piet Kuys vond het veel
erger dat de Spaanse organisa
tie hem nooit het echte par
koers had laten zien, dat hij pas
zaterdagavond, op weg naar de
openeningsceremonie in Bar
celona had kunnen ontdekken
waar precies het keerpunt lag,
dat hij met zijn pupillen nauwe
lijks op het traject had kunnen
trainen en dat de pechvogel had
toegeslagen.
Kennisgeving
De opmerkingen van Ten Kor
tenaar nam hij slechts voor ken
nisgeving aan. „Ik ken Jaap, hij
is publicitietsgeil als geen an
der. Als je zo denkt te moeten
sporten kun je beter onmiddel
lijk stoppen. Nee, ik ben niet
naief. Ik heb zelf achttien jaar
gefietst, ik weet wat er te koop
John den Braber moest lossen in de ploegentijdrit. Soigneur Sjef van Engelen (rechts) geeft hem met een natte spons afkoeling en steun, foto anp
De toch ruime Nederland
se box in het rennerskwar
tier van het Circuit de Ca-
talunya was te klein voor
alle frustraties, boosheid en
teleurstelling. Terwijl de
Duitse buren luidruchtig
hun Olympische triomf
vierden, de favoriete Itali
aanse wereldkampioenen
het zilver incasseerden met
een bittere smaak en de
Fransen verrassend het
brons grepen, zat het Ne
derlandse kwartet geslagen
bijeen rond emmers ver
koelend water.
