-
Marco swingt in Noordwijk
Verkoper kinderzegels kan veilig de straat op
Koemelk mogelijk oorzaak suikerziekte
Het Gesprek van de Zomerdag
Postbode wil Vierdaagse op klompen lopen
Tiplijn
'Informatie
vuilfabriek
deugt niet'
DONDERDAG 23 JUL11992
Van Basten demonstreert elf-metersluijfle op golfbaan
Voordat hij afslaat, dribbelt hij Dan zwaait hij zijn golfclub naar
even met de voeten op de achteren en mept hij de bal met
plaats. De elf-metershuffle, alsof een ferme zwaai de golfbaan op.
hij een strafschop gaat nemen. „Good shot Marco", roept het
publiek. De speler sluit de eer
ste negen holes af met de zeer
sterke score van 'vijf boven par'.
Marco van Basten swingt in
m
„Good shot Marco."
foto hielco kuipers WILLEM SPIERDIJK
Noordwijk. „Het stelt allemaal
nog niet zoveel voor", zei Marco
van Basten onlangs over zijn
golfspel. „Daarom ook heb ik
uitnodigingen voor Pro-Ams af
geslagen. Zolang die goede spe
lers die bal veel verder slaan
dan ik, zal je mij niet aan zo'n
toernooi zien meedoen."
Gisteren had de speler van AC
Milan zich toch laten overhalen
om aan de zijde van hapto-
noom Ted Troost en de Ameri
kaanse professional Mac
o'Grady aan zo'n wedstrijd mee
te doen. Tijdens een Pro-Am,
een traditie de dag voor de Hei-
neken Dutch Open, speelt een
beroepsspeler aan de zijde van
drie amateurs. Het bedrijf dat
het startgeld betaalt voor de
professional, mag de drie geluk
kigen aanwijzen die aan de
wedstrijd meedoen.
Voor de meeste profs zijn deze
wedstrijden een ware kwelling.
Met een gezonde dosis verve
ling hobbelen zij achter de
amateurs aan. Slechts zeer zel
den geven zij een aanwijzing
weg. Er zijn ook uitzonderingen
zoals de Ier Christy O'Connor
jr., die al jaren met veel enthou
siasme met prins Bernhard
speelt tijdens de Pro-Am.
De speelpartner van Van Bas
ten, Mac O'Grady. legt weinig
begeestering in zijn spel. Toch
bekijkt hij de elf-metershuffle
van Marco goedkeurend. „Goe
de concentratie, en daar gaat
het om", zegt hij. De voetballer
speelt de eerste negen holes
zeer sterk. Zijn golfswing roept
bij het publiek overigens lang
niet zoveel bewondering op als
zijn kuiten, die „zo gespierd zijn
als ik ze nog nooit heb gezien."
De tweede negen holes slaat
Van Basten de ballen wat vaker
links en rechts de baan uit.
Toch levert hij ook een aantal
schitterende slagen af.
Het publiek vindt het spel van
Van Basten minstens net zo in
teressant als dat van golfsterren
als Greg Norman en Payne Ste
wart. Waarderende opmerkin
gen, maar ook hatelijke als de
bal diep in het duin belandt:
„Zijn de banen in Italië wat bre
der, Marco." De voetballer rea
geert niet, blijft onbewogen, als
of hij net een strafschop heeft
gemist
Leidenaar Cees Fokker zoekt sponsor voor goed doel
Voor de Leidse postbesteller Cees Fokker
(55) gaat de Vierdaagse tot nu toe van 't lei
en dakje. „Het gaat met mij buitengewoon
goed. Ik loop als een trein. Veel beter dan
vorig jaar. Toen had ik door omstandighe
den niet goed kunnen trainen, nou dat
merk je onmiddellijk", aldus Fokker die dit
jaar hoopt een 7 op zijn medaille te krijgen.
Als hij er nog aan terug denkt lopen de ril
lingen hem over de rug. „Ik heb echt op ka
rakter moeten lopen, elke dag weer. Ver
schrikkelijk afzien zoals wielrenners dat
zeggen. De verpleger die mijn blaren be
handelde zei: 'We kunnen je hele voet wel
intapen. Er is geen goed stuk meer over.
Drie dagen dagen daarna trok ik de pleisters
van mijn voet, echt, daar kon mijn vrouw
wel soep van koken. Ik had mijn hielen he
lemaal aan gort gelopen. Gekkenwerk."
Daar heeft Cees nu lering uit getrokken en
hij liep in het voorjaar wanneer hij maar
kon een avondvierdaagse. „Dat is een hele
goede voorbereiding. Je hebt overdag ge
werkt en dan moet je toch gaan lopen. Dat
is goed voor het ritme. Dat is ook het zware
van de Vierdaagse, dat het vier keer achter
mekaar terugkomt." Voor velen is de twee
de dag over Wijchen de zwaarste. „Ik zeg al
tijd: het is de dag van de waarheid. Als je
dat doorkomt haal je ook de laatste dag",
zegt Fokker onder het lopen.
„Je moet maar zien. De wegen zijn hier
smal, het parcours is een beetje saai en er
zit een gekmakertje in. Je komt op een ge
geven moment het bord Nijmegen tegen en
dan denk je dat het niet ver meer is. Dan ga
je mooi de fout in, want dan moet je nog
zo'n twee uur. Je gaat dan namelijk half de
stad rond. Dat is zeker voor de onervaren
lopers een vieze tegenvaller." Dat zien we
aan een van de collega's van de PTT met
wie Fokker in groepsverband loopt, die
vooral het laatste stuk op zijn tandvlees af
legt. De duizenden mensen aan de kant ziet
hij bijna niet.
Als wij iemand op klompen passeren zegt
Fokker daarnaar wijzend: „Dat zou ik ook
nog graag eens doen, wanneer ik daar een
sponsor voor zou kunnen krijgen. Voor een
goed doel op klompen lopen. Het klinkt
gek, maar ik loop zo die 40 kilometer op
klompen. Thuis loop ik ook op die houten
schoenen."
Het spreken wordt regelmatig onmogelijk
gemaakt door groepen militairen die er de
moed inhouden door luidkeels marsen te
zingen. 'Hee hoo, Captain Jack. Meet me
down that railroadtrack'. „Af en toe is het
leuk, maar ik word er ook wel moe van. Zij
zingen altijd hetzelfde."
Van Fokker hoeven de militairen in elk ge
val niet te verdwijnen. Hij ergerde zich
groen en geel aan de actie 'Het lijkt hier wel
oorlog' van anti-miliaristische groepen.
„Die jongen en meisjes wisten niet waar het
hier nu echt om gaat. Een jaar na die actie,
en dat was dus nog ver voor het einde van
de koude oorlog, liepen hier Russen en
Amerikanen. Die Russen hadden een tolk
bij zich en je kon gewoon vragen stellen.
Die sfeer was ongelofelijk. Op dat moment
kun je je niet voorstellen dat die twee lan
den een oorlog tegen elkaar zouden begin
nen. Dat was een hele ervaring voor mij."
Betaling zegels voortaan alleen per bank of giro
ledereen ergert zich wel
eens aan een bericht in de
krant. Maar een ingezon
den brief is weer te veel van
het goede. Laat ons weten
wat u irriteert, wat uw
boosheid of teleurstelling is.
Of heeft u misschien ge
woon een tip over iets op
merkelijks en niet alledaags
wat zich in uw buurt af
speelt? U kunt daarvoor te
recht bij onze tiplijn of fax.
Wellicht komt uw reactie
op de pagina 'Het Gesprek
van de Zomerdag'. U kunt
ons op werkdagen bellen
van 8.30 tot 16.00 uur. Ons
telefoonnummer is 071 -
161440, het faxnummer is
071-161488.
Vaak zijn het rotjongens uit de
buurt. „Geef mij je centjes effe",
zeggen ze tegen het kinderpost-
zegelverkopertje. Soms gaat het
om tientjes, soms ook om hon
derden guldens. Hele trauma's
komen ervan. Want: het verko-
pertje is zich doodgeschrokken,
durft soms zijn wijk niet meer
in. Bang dat hij die rotjongen
weer tegenkomt.
Ook scholen haken af, moe van
de zoveelste inbraak na het
rondbrengen van de zegels.
Buit: tussen de 1000 en 5.000
gulden. Dit najaar wordt alles
anders. Verkopertjes hoeven
niet'langer met geld over straat,
maar laten de kopers een een
malige machtiging invullen. Het
geld wordt dan automatisch van
de giro- of bankrekening van de
klant afgeschreven. Dat scheelt
de kinderen handenvol
trauma's en de toch al overbe
laste onderwijzers een hoop
werk.
De meeste reacties zijn positief,
meldt de Stichting Kinderpost
zegels Nederland (SKN). Scho
len hebben het over een veilig
systeem en vinden het leuk dat
kinderen met de computer alle
bestellingen en verkopen kun
nen verwerken. Toch zijn er ook
klachten. Is het niet veel spann
ender en echter om met geld
over straat te lopen?
Volgens de directeur van de
SKN, M.J.M. de Haan is dat niet
langer verantwoord. Vorig jaar
werden 22 van 300.000 lopertjes
beroofd en vijf scholen 'be
zocht'. De regio's Leiden, Alp
hen en bollenstreek werden
overgeslagen, maar verder was
het bijna overal raak. Grote ste
den en kleine dorpen: postze
gelverkopers meegesleurd in de
algehele verharding. Slachtoffer
van een samenleving die je zelfs
van je gymschoenen berooft.
In 1975 werd voor het eerst een
lopertje beroofd. In de jaren
daarna schommelde het aantal
berovingen zo sterk dat de
stichting niet wist of het nu een
probleem is of niet. Net als men
over therapieën Filosofeerde,
leek het probleem weggeëbd.
De laatste jaren begon het de
spuigaten uit te lopen, ondanks
de vele tips als: samen lopen,
overdag lopen, na een paar
klanten je geld in veiligheid
brengen. Oudercommissies
klaagden steen en been en be
grepen niets van de banken;
waarom moesten die een knaak
leggen op iedere 'kleine' che
que? Dat ontmoedigde toch?
Als er weer eens iemand was
beroofd, nam de stichting direct
contact op met de school. Kon
men het zelf wel aan of moest
de stichting langskomen, al dan
niet met teddyberen of andere
cadeaus. Meestal wisten de on
derwijzers de zaak op te lossen.
Die praten met het slachtoffer,
de ouders, de klas en - als het
even kan - met de rover. Zo ook
vorig jaar. Een beroofd lopertje
was zo bang voor een rovende
buurtgenoot geworden dat hij
amper nog op straat durfde. De
stichting stond in de startblok
ken om in actie te komen, maar
de onderwijzer praatte met alle
partijen en 'dan haal je het ver
haal weg'. De rover komt echter
niet altijd boven water. Soms
kennen de kinderen hem niet of
zijn ze zo bang dat ze zijn naam
niet durven te noemen. De kans
dat rovers overschakelen op
postzegels en kaarten, acht de
stichting nihil: „Die zijn nog
nooit geroofd, zijn ook niet te
verkopen."
PAUL VAN DER KOOU
EVENEMENTEN
Zeilen
Voor de kust van Katwijk is vrij
dag de eerste dag van het Ne
derlands kampioenschap Hobie
Cat, open catamaranwedstrij
den. De zeilwedstrijden begin
nen om 14.00 uur bij het
strandvak Skyutevaert. De wed
strijden duren tot en met zon
dag
Golf
Op de banen van de Noordwijk-
se Golfclub worden tot en met
zondag de Open Nederlandse
Kampioenschappen gehouden.
Aan de start verschijnen beken
de wereldtoppers. Vrijdag be
ginnen de wedstrijden om 8.00
uur, zaterdag en zondag om
8.30. De toegangsprijs bedraagt
op vrijdag 30 gulden en in het
weekeinde 50 gulden.
LEIDEN WIM KOEVOET
De informatie die milieu-wet
houder H. de la Mar (Groen
Links) over de scheidings- en
vergistingsinstallatie verstrekt,
deugt niet. Dat stelt B. Hospers,
secretaris van de stichting Stop
Vuilverwerking Voorschoterweg
Leiden.
Wethouder De la Mar vindt
dat de fabriek aan de Voorscho
terweg moet komen. De stich
ting is daar tegen. Volgens'haar
wordt in een folder ten onrechte
beweerd dat vergisten en schei
den goedkoper is. Verder zegt
de stichting dat nog onbekend
is welke schadelijke stoffen tij
dens het vergisten ontstaan.
Ook zet zij vraagtekens achter
de bewering in de folder dat de
installatie 'Ideinschalig' zal wor
den.
De stichting blijft bevreesd
voor stankoverlast. Het ziet
weliswaar de noodzaak in van
experimenten met afvalverwer
king maar vindt dat die niet in
de buurt van woningen moeten
gebeuren.
Remy Hirasing: meer energie steken in het opsporen van de oorzaak
van suikerziekte. foto jan holvast
Steeds meer kinderen krijgen niet te genezen kwaal
Finse onderzoekers houden er
rekening mee dat koemelk sui
kerziekte kan veroorzaken bij
kinderen die daarvoor gevoelig
zijn. In Finland krijgen, wereld
wijd, de meeste kinderen deze
niet te genezen ziekte.
Of dat ook opgaat voor Ne
derlandse baby's die met koe
melk zijn groot gebracht? Er is
nog niets bewezen, zegt dr. Re
my Hirasing, jeugdarts bij het
Nederlands Instituut voor Prae-
ventieve Gezondheidszorg TNO
in Leiden. Hij deed onderzoek,
met Financiële steun van het
Diabetesfonds Nederland, naar
suikerziekte bij kinderen van
nul tot negentien jaar. Conclu
sie: in tien jaar is het aantal pa
tiëntjes in Nederland met ruim
twintig procent gestegen.
Hirasing zegt. dat er in de
melk van Finse koeien wellicht
stoffen .voorkomen die de al
vleesklier aantasten. Deze klier
levert insuline aan het lichaam
en zorgt ervoor dat de suiker-
spiegel in het bloed op peil
blijft. Als de alvleesklier niet
goed of helemaal niet meer
werkt, heeft iemand suikerziek
te. Deze kwaal stijgt onrustba
rend. Vooral onder kinderen.
Hoewel het in Nederland niet
zo ernstig is als in Finland,
wordt het toch tijd hieraan wat
meer aandacht te besteden,
meent Hirasing. Het is gek, zegt
hij, dat in Finland zoveel kinde
ren suikerziekte krijgen. „Op
zeer jonge leeftijd moet er dus
iets met hen gebeuren. En daar
moeten we achter zien te ko
men. Want van de baby's die
met borstvoeding waren groot
gebracht, kregen er veel minder
suikerziekte. Borstvoeding geeft
bescherming. De baby krijgt af-
weerstoffen van de moeder."
Voeding
Suikerziekte komt bij Finse kin
deren van nul tot vier jaar vijf
keer meer voor dan bij hun leef
tijdgenootjes in Nederland, ont
hult Hirasing. En onder tien tot
veertienjarigen twee keer zo
veel. „Daarom", zegt Hirasing,
„denk ik dat koemelk in Neder
land geen échte rol van beteke
nis speelt in het ontstaan van
suikerziekte. Je hebt koemelk en
koemelk. Die van Nederlandse
koeien kan heel anders van sa
menstelling zijn dan die van de
Finse koeien. Wat krijgt de koe
te eten? Graast zij in een minder
schone omgeving? Allemaal za
ken die invloed hebben op de
melk."
Maar het feit blijft: er komen
in Nederland steeds meer kin
deren die aan suikerziekte lij
den. De schatting is dat er in
ons land inmiddels tussen de
4000 en 5000 kinderen van nul
tot negentien jaar zijn die sui
kerziekte hebben. In Finland
ligt dit cijfer in verhouding drie
keer hoger. Hirasing: „Zo ver
mag het in Nederland niet ko
men. Maar dan moet er wel wat
aan worden gedaan. Er moet
met meer energie worden ge
zocht naar de oorzaak van sui
kerziekte. We moeten niet al
leen kijken naar families bij wie
de kwaal al voorkomt. Want van
de nieuwe gevallen die er in de
afgelopen jaren bij zijn geko
men, kwam in negentig procent
geen suikerziekte in de familie
Maar de wetenschap heeft
een richting waarin moet wor
den gezocht. Voeding, weet ze,
die rijk is aan suiker en eiwitten
verhoogt de kans op het krijgen
van de ziekte. Infecties en een
verkeerde leefstijl kunnen ook
van invloed zijn.
Bof
Hirasing: „Ooit is er een relatie
gelegd met de bof. Maar dat
probleem is opgelost. Je kunt er
tegenwoordig tegen worden in
geënt. Toch komen er steeds
meer kinderen met suikerziekte.
Dus zijn er mogelijk nog meer
infecties die de kwaal kunnen
veroorzaken. Misschien is het
een virus. We moeten dat uit
zoeken. Van Groningen is be
kend dat suikerziekte er in 1988
vaak voorkwam. Wat we dus
kunnen doen is nagaan welke
ziekten er in dat jaar veel voor
kwamen. Je kunt gericht zoe
ken. En we kunnen uitkomsten
van onderzoeken naast elkaar
leggen om de verschillen met
elkaar te vergelijken."
Wie eenmaal suikerziekte
heeft, houdt dat z'n hele leven.
De kwaal is chronisch. Hirasing;
„Bij jonge kinderen moet er in
suline worden ingespoten. De
ziekte is bij hen ernstiger dan
bij ouderen. Ondanks dat we
goed kunnen behandelen zie je
toch veel complicaties. Deze
mensen kunnen blind worden,
een nierziekte krijgen of afwij
kingen aan hart- en bloedvaten.
We kunnen, helaas, die compli
caties nog niet voorkomen."
Maar tegenover dit negatieve
geluid staat ook wat positiefs. In
principe mag een diabeet alles
doen. Zelfs topsport bedrijven.
De aanvoerder van de Engelse
voetbalclub lottenham
Hotspur, Gary Mabbutt, is daar
van het levende bewijs. Waar
schijnlijk is hij de enige voetbal
ler die in zi|u t airière m coma
heeft gelegen en 24 uur later
weer op het veld stond om een
wedstrijd te spelen. Hij was ze
ventien jaar oud toen de ziekte
werd ontdekt. Zijn wereld stort
te in. Niemand kon hem ant
woord geven op de vraag of hij
topsport kon blijven bedrijven.
Tegen zijn vader zei hij toen:
,Nou pa, dan word ik de eerste
dlahooi to bol Engelse elftal
Een groepje PTT'ers uit de Leidse regio loopt mee in de Nijmeegse Vierdaagse. Met zonnebril Cees Fokker, die dit jaar dank zij
reiding geen last van blaren heeft.
en goede voorbe-
foto wim dijkman
