Mat Werfpop komt laat tot leven
LEIDSE
m^sïuHv
North Sea Jazz:
u vraagt, wij draaien
Cultuur&Kunst
Oppervlakkige
'Don Quiehotte'
'Carmen' vol vaart en kleur
Boosheid over weggeven
van 213.000 kunstwerken
Paleis-musea in Europa
slaan de handen ineen
MAANDAG 13 JUL11992
9
Gemengde techniek in kerk
leiden Gezamenlijk werk van Guus Hermsen en Ger Oudshoorn
is te zien op een expositie die op 20 juli in de Hooglandse Kerk
wordt geopend. De twee kunstenaars werken met gemengde
technieken aan dezelfde doeken en panelen waardoor zij 'een
spannende voorstelling' tot stand brengen. Veel werk van het
tweetal is geïnspireerd door ruimte en kosmos. De tentoonstel
ling, die duurt tot en met 30 augustus is te zien maandags van
13.00 tot 15.00 uur, dinsdag tot en met vrijdag van 11.00 tot
15.30 uur en zaterdags van 11.00 tot 16.00 uur.
Speciaal concert in Lokhorstkerk
leiden In het kader van 'Langs Leidse Kerken', waarbij deze
maand op alle zaterdagen vele Leidse kerken geopend zijn,
wordt op zaterdag 18 juli in de Lokhorstkerk een speciaal con
cert gegeven. De vaste organist var. deze kerk, Anton Doornhein,
en de in Leiden woonachtige sopraan Caroline van Oyen zullen
een programma vertolken met werken van o.a. Campra, Dvorók,
Handel en Sweelinck. Ook werk van de 100 jaar geleden geboren
Hendrik Andriessen zal worden uitgevoerd. Het concert, dat om
drie uur 's middags begint, is gratis toegankelijk. De Lokhorst
kerk is gevestigd aan de Pieterskerkstraat 1.
door een concert van de Ameri
kaanse gospeldiva Linda
Hopkins en vervolgens door de
New Orleans Revue. Op de slot
dag gaan de hoogste rapportcij
fers naar de gospelfamilie The
Staple Singers, maar niet naar
hen alleen. Ook Archie Shepp,
Chick Corea Friends en een
tribuut aan Miles Davis bewe
gen zich op een hoog niveau.
Er is veel 'echte' jazz te genie
ten op dit festival, maar vaak
heeft het te lijden van slijtage
(door het drukke tourneecircuit)
of opgelegd pandoer (te kramp
achtig verwijzen naar het zo rij
ke verleden). Op de openings
avond verjaagt James Moody in
Night in Tunesia met prachtig
altspel alle opgelegde pandoer
in een ode aan de afwezige
Dizzy Gillespie, maar veel van
zijn fameuze collegae komen
niet verder dan het afdraaien
van een van tevoren afgespro
ken 'station-call'.
Loom
Zaterdag sloeg saxofonist Bill
Evans de plank mis met zijn Su
perband die weinig subtiliteit
legt in een symfonisch totaalge
luid. In de Statenhal zou een
popband als Yes een simple
groovje met veel meer guts spe
len. Gerry Mulligan kmidt zijn
Tentet nou juist te weinig; de
swing is zo ontstellend loom dat
je 'm zijn pacemaker zou willen
ontfutselen.
In de sector eigentijds maakt
het Paul Motian Trio een slecht
ingespeelde indruk en ware het
beter geweest om gitarist Bill
Frisell met zijn eigen trio op te
laten treden. Don Cherry's
kwartet speelt wel verdienste
lijk, al moet dat vooral op de
stuwende kracht van tubaïst
Bob Stewart worden terugge
voerd. Roberta Flack zingt nog
zonder flauwekul (al kan ze
Vaughan's materiaal niet aan),
Walter Trout deugt ook en de
lokale New Orleans-beroemd
heid Eddie Bo dreunt zijn
fameuze stadsgenoten van het
plankier tijdens de New Orleans
Revue.
De zondag beëindigt het festi
val even tweeslachtig als het be
gonnen is. Twee bands opge
bouwd rond voormalige 'side-
meh' van Miles Davis zetten
ronduit formidabele concerten
neer, terwijl een krampachtige
poging om jazz een dwarsver
binding te geven met de eigen
tijdse dansscène schipbreuk
lijdt. Pluimpjes zijn er tenslotte
nog voor Batida (groots, met
The Stylus Homs), de krankzin
nige Canadese band The Shuffle
Horns, The Houdini's, de ge
compliceerde en toch heldere
muziek van vibrafonist Orphy
Robinson en de speelsheid van
het Piekarek Quartet uit New
York. De laatste twee goede
aantekeningen komen voor re
kening van de piepjonge trom
pettist Roy Hargrove en soulve-
terane Gladys Knight. Zij pak
ken zo'n festival in ieder geval
aan met een meer dan vorstelij
ke hoeveelheid inzet. En geven
het publiek op die manier veel
meer dan waar voor zijn geld.
jazz
recensie «john oomkes
17de editie North Sea Jazz Festival. In alle
zalen van het Nederlands Congresge
bouw, Den Haag. van 10 t/m 12 juli, Den
Haag.
„Do you mind if I sang it",
fleemt ze. „Nee", brult het pu
bliek. „It don't swing", waar
schuwt ze nog. „Hindert niet",
roept het gehoor. Dan zet Ra-
chelle Ferrell in, met een grijns
op het gelaat alsof ze wil zeg
gen: jullie hebben 't zelf gewild.
U vraagt, en wij draaien. Als
er één essentieel element in de
beleving van jazzmuziek is ver
anderd sinds de opkomst van
mammoetfestivals zoals North
Sea, dan betreft het de houding
van de performers jegens het
publiek. Vroeger, bij artiesten
waarbij Ferrell de kunst nog
moet hebben afgekeken - Sarah
Vaughan, Betty Carter, Ella Fitz
gerald - moest je maar afwach
ten wat je te horen kreeg. Nu
heeft jazz veel minder nog uitte
staan met improvisatie dan met
de uitvoering van een kunstje.
Let op: hier komt 't trucje, en
dan klapt u.
Zeseneenhalf octaaf meet de
vermoedelijke omvang van Fer-
rels machtige strot. Daarbij is
dan een zeer hoog piepend ge
luid meegeteld dat ze produ
ceert zodra de emoties haar
klaarblijkelijk te machtig wor
den. Ze rekt haar noten zo lang
op, dat het elastiek van haar
stembanden aan spankracht
lijkt in te boeten.
Het probleem met grote pu-
bliekfestivals is er een van de
wet der grote aantallen. Het ze
ventiende North Sea Jazz Festi
val heeft dit jaar zeker 60.000
bezoekers getrokken; een gigan
tisch getal, zekér omdat de per
bezoeker per dag gedane inves
tering zeer aanzienlijk is (zon
der hotelovernachting: ca. 150
gulden). De formule (12 podia,
elk met 8 uur live muziek per
dag) werkt, de organisatie is
professioneel, de uitstraling van
het evenement formidabel.
Terwijl het festival, met
slechts hier en daar een vertra
ging, volgens het spoorboekje
verloopt, zijn de echt flitsende
hoogtepunten op de vingers
van één hand te tellen. Vrijdag
avond brengt een -fabuleus ge
motiveerd optreden van het
Amerikaanse duo Tuck Patti
en een moorddadig concert van
stemwonder Bobby McFerrin.
Op de afrekening van de
tweede dag staat een intens op
treden van Rickie Lee Jones, al
leen in gezelligheid overtroffen
Teatro Nucleo bewerkte Cer
vantes' wereldberoemde roman
'Don Quiehotte van la Mancha'
tot een theaterstuk voor de
straat. In de roman speelt Don
Quiehotte de hoofdrol. Hij is
een arme landjonker die als rid
der alle ongerechtigheden in de
wereld wil herstellen. Met zijn
dolle daden maakt hij zich bela
chelijk en door alle tegenslagen
wordt hij ontnuchterd. Zijn hel-
per, de nuchtere boer Sancho
Panza gaat echter steeds meer
in de idealen van zijn meester
geloven.
Wordt de roman getekend
door de ontwikkelingen die de
hoofdfiguren in hun karakter
doormaken, in de voorstelling
van Teatro Nucleo is hiervan
niets terug te vinden. Hun be
werking raakt slechts de laag
van de avonturen. Er is veel
spektakel en vuurwerk, grote
ijzeren voertuigen en een wind
molen waaruit rode rook te
voorschijn komt. Van enige ver
andering in de karakters die in
de loop van het verhaal door
het leven getekend worden, is
niets te merken. De voorstelling
is een aaneenschakeling van
slapstick-acts met vele verma
kelijke valpartijen en zwaardge
vechten.
Absolute meester in deze ma
nier van spelen is de acteur die
Sancho Panza speelt. De Don
Quichotte-figuur beheerst deze
speelstijl maar mondjesmaat
waardoor hij de serieuze ridder
wordt, en dat gaat in tegen de
karakterschets die Cervantes
van hem gegeven heeft. Cervan
tes maakt hem in zijn roman
namelijk tot een onpraktische,
Veel spektakel en vuurwerk in 'Quijotte' door het Italiaanse Teatro Niideo. foto loek zuyderduin
rare en ook een beetje droevige
held, en het lijkt of Teatro Nu
cleo alleen het droevige aspect
heeft willen benadrukken. Bij
voorbeeld in een scene waarin
Don Quiehotte op slepende wij
ze danst met een lappen pop
die zijn onbereikbare droom
vrouw moet voorstellen.
Om het stuk voor de Neder
landse toeschouwers begrijpe
lijker te maken, werden er af en
toe op band verbindende tek
sten in het Engels gesproken.
Dat zorgde ervoor dat het stuk
niet al te fragmentarisch over
kwam, maar het nam niet weg
dat de voorstelling het thema
van Don Quiehotte slechts erg
oppervlakkig raakte.
De sfeer op Werfpop was landerig. Pas laat kwamen de voetjes van de vloer. foto loek zuyderduin
muziek
recensie wilfred simons
Werfpop met optredens van Gone Green,
Darryll-Ann, Les Charmeurs, Burma Shave
en The Bob Color Gehoord op 12/7 in het
Van der Werfpark, Leiden.
De laatste band was de beste.
The Bob Color was tijdens het
Werfpop dit jaar de enige band
die in staat was om de matheid,
die als een lome deken over het
festival hing, af te werpen. Mu
zikaal mag de band dan niet zo
veel bijzonders in huis hebben,
de opwindende, feestelijke en
superlevendige act maakte dit
gemis meer dan goed. De enige
andere band die gisteren werke
lijk de aandacht van het publiek
wist te trekken was Les Char
meurs. Maar die band speelde
dan ook een thuiswedstrijd.
De nieuwste editie van Werf
pop trok meer bezoekers dan
andere jaren. Tijdens het con
cert van Burma Shave en The
Bob Color stond het rondom
het podium goed vol, maar al
vanaf het begin om 14.00 uur
waren er flink wat mensen op
de been. Toch 'leefde' het festi
val niet werkelijk; pas op het
moment dat de zon achter de
huizen verdween kwam er wat
beweging in het publiek. Het
blijft een raadsel waarom een
band als Darryll-Ann, die een
goede REM-imitatie weet te
produceren, de voetjes niet van
de vloer wist te krijgen. Was het
de avond te voren soms laat ge
worden in het LVC? Of lagen de
bands het publiek gewoon niet?
Werfpop werd dit jaar ge
opend door Gone Green, de
nieuwe band van Hazerswou-
denaar Tim Mullens. De groep
is de opvolger van de garage
band Ivy Green. De band maak
te op Werfpop haar debuut en
veel valt er daarom nog niet van
te zeggen. Grote indruk maakte
bassist Bert van der Mark met
zijn vette intro'tjes, maar verder
presteerde Gone Green niets
anders dan een strakke geluids
muur waartegen het prettig leu
nen was. Van deze bandjes gaan
er dertien in een dozijn.
Met Darryll-Ann was het al
iets beter gesteld. Deze groep
produceert korte, aanstekelijke
sixties-achtige nummers en
speelt ruig en strak. Vooral in de
close harmony-zang was de in
vloed van REM zeer opvallend.
Het belangrijkste verschil met
REM-zanger Michael Stipe is
dat vocalist Coen Paulusma ook
nog een paar mooie oerkreten
in huis heeft. Helaas kwam de
zang niet altijd even helder over
de dranghekken; daarvoor klon
ken de bas en de gitaren te
hard. Huiswerk voor de geluids
technicus dus.
Les Charmeurs werkten tij
dens Werfpop verder aan hun
akoestische live act. Met hun
merkwaardige bezetting van ac
cordeon, contrabas, flamenco
gitaar en met de ruige zang van
Jan O. is de groep toch een
vreemde eend in de bijt. Hun
mengeling van Franse chansons
en flamenco deed het niettemin
goed bij het Werfpop-publiek.
Vanaf volgend jaar moeten
muziekliefhebbers waarschijn
lijk gaan betalen voor een op
treden van Burma Shave. Deze
succesvolle Haagse band is
hoorbaar beïnvloed door de Ur
ban Dance Squad, maar is er
met een mengeling van metal-
funk, southern rock, blues, rap,
splijtend gitaarwerk en jazz toch
in geslaagd een eigen geluid te
maken. Gelukkig bleef de groep
op de gebaande - dansbare -
paden en daardoor kreeg zij
voor het eerst aardig wat men
sen voor de dranghekken aan
het dansen.
De sensatie van Werfpop was
echter The Bob Color. Deze
band voor feesten en partijen
maakt al enkele jaren het circuit
onveilig en het is dan ook niet
onwaarschijnlijk dat een groot
deel van het publiek op de live
reputatie was afgekomen. The
Bob Color was echt een klasse
beter dan alle voorgaande groe
pen. Voor een groot deel is het
succes te danken aan de act van
zanger Rob Wiedijk, die als een
aap aan de stellages slingerde
en één keer zelfs pijnlijk onder
uit ging. Ook de manier waarop
hij met zijn microfoonstan
daard jongleerde en daarmee
bijna zijn gitarist knock-out
sloeg, hield de spanning er bij
het publiek niet alleen in muzi
kaal opzicht in.
Bizets 'Carmen' door SKON: opera op kleine schaal in de Hooglandse kerk.
foto loek zuyderduin
voerd door opera SKON olv Boudewljn
Jansen met Ingnd Stijsiger als Carmen en
Nico Schaap als Don José. Regie Juan Ta-
jes. Gehoord op 10/7 in de Hooglandse
kerk, Leiden.
Het culturele programma van
de Lakenfeesten had vorig jaar
al een zeer verrassende Zau-
berflöte van de Stichting Ka
meropera Nederland (SKON) in
de Hortus Botanicus gepresen
teerd. Hetzelfde gezelschap
heeft opnieuw een produktie
vol vaart en kleur tot stand ge
bracht: de beroemdste opera uit
het Franse, romantische reper
toire: Carmen.
De brave en wat burgerlijke
Don José wordt verleid door het
zigeunermeisje Carmen. Haar
vrijgevochten karakter en onge
bonden levensstijl doen hem
verteren van jaloezie, wanneer
zij het aanlegt met een succes
volle stierenvechter. Zijn 'crime
passionel' wordt hun beider on-
'SKON' brengt opera op klei
ne schaal. Een ensemble van
zes instrumenten speelde in een
aangepaste versie Bizets muziek,
die op deze manier tot zijn es
sentie leek teruggebracht.
Slechts een enkele keer miste ik
de bedwelming van de grote or
kestbezetting. Intiem was het
ook; de voorste rijen van het
publiek konden zich direct be
trokken voelen bij de dramati
sche ontwikkelingen. Boven
dien waren de teksten in goed
lopend Nederlands bewerkt.
Jammer genoeg bleek niet alles
goed verstaanbaar door de gal
mende kerkruimte.
Ingrid Stijsiger (Carmen) en
Nico Schaap (Don José) zongen
voortreffelijk, maar waren niet
écht met elkaar in evenwicht:
zij, met haar soepele stem, ver
toonde steeds wisselende stem
mingen, maar hij met zijn iets
minder verfijnde tenor, bleef
uiteindelijk wat hangen in
smeulende wanhoop, die niet
tot een overtuigende doodsteek
leidde.
Ook aan de overige rollen viel
veel te beleven. Het lichtvoetige
smokkelaars-quintet vormde
een van de hoogtepunten in dit
drama. Ook het beroemde To
readorenlied werd vol vuur ge
bracht. De sigarettenmeisjes
met hun ruzie en het gevecht
van Don José met Carmens
nieuwe minnaar deden mij ho
pen dat er maar geen ongeluk
ken op het toneel zouden ge
beuren. Het hobbelig grafreliëf
op de vloer deed het ergste vre-
Ongetwijfeld zou deze zwoele
geschiedenis tegen de romanti
sche achtergrond van de
Burchtheuvel nog veel meer in
druk gemaakt hebben, maar net
als Carmen laat het weer zich
niet gebieden.
Drie beroepsverenigingen van kunstenaars zijn boos over de plan
nen van het Rijk en van de gemeenten om de zogeheten BKR (Beel
dende Kunstenaars Regeling) af te stoten. Juridische stappen zijn
niet onmogelijk. Dat hebben de organisaties zaterdag in een geza
menlijke verklaring laten weten. Het rijk wil 213.000 kunstwerken
die in het kader van de BKR zijn vergaard, wegschenken aan non-
profit-organisaties en artotheken. Het wil hiermee een eind maken
aan de zinloze, kostbare en ruimte-vretende opslag. Ook de Vereni
ging van Nederlandse Gemeenten (VNG) speelt met een dergelijke
gedachte. Volgens de beroepsverenigingen van kunstenaars moet
aan de werken „een bestemming worden gegeven die de belangen
van de makers zoVeel mogelijk dient en mag de bestemming de
vrije markt niet in nadelige zin beïnvloeden."
Paleizen met een museumbestemming, zoals Rijksmuseum Paleis
Het Loo in Apeldoorn, hebben een specifieke plaats onder de mu
sea en kampen voor een deel met dezelfde probemen. Daarom ko
men veertien van die paleis-musea uit acht landen van 22 tot en
met 24 juli bij elkaar op Het Loo. Er wordt onder meer gepraat over
de tegengestelde belangen van de publieksfunctie aan de ene kant
en de monumentfunctie aan de andere kant. De vraag is in hoever
re er concessies moeten worden gedaan aan de publieksopvang.
Verder is er aandacht voor bij voorbeeld verhuur voor evenemen
ten en hoe de museumfunctie dit alternatieve gebruik verdraagt, en
voor regeringsontvangsten en de publicteitswaarde ervan. De deel
nemende paleis-musea komen uit Denemarken. Duitsland, Groot -
Brittannië, Frankrijk, Oostenrijk, Rusland, Zweden en Nederland.
