Baker voor zwaardere
sancties tegen Servië
Franse politici buiten
schot in bloedproces
Buitenland
Rellen na vonnis maffia-leider Gotti
Moskou en Kiev
halen banden aan
Libië: Lockerbie-verdachten
berechten onder toezien VN
ANC breekt alle overleg met Pretoria af
Emir Kuwayt steunt Londense Zoo
i WOENSDAG 24 JUNI 1992
'Europese centrale bank in Bonn'
Lissabon EG-voorzitter Portugal zal het komende weekeinde op
de Europese top in Lissabon voorstellen om het Europese Mo
netaire Instituut, de voorloper van een toekomstige centrale
bank, te vestigen in Bonn. Daarmee lijken de kansen van Am
sterdam om de bank te huisvesten definitief verkeken. Kandida
ten als Londen, Frankfurt en Parijs zouden als financieel cen
trum een te groot voordeel krijgen op de concurrenten.
UPI in Saudische handen
new york De in Londen gevestigde Saudische firma Middle
East Broadcasting Centre heeft in financiële moeilijkheden ver
kerende Amerikaanse persburau UPI overgenomen. Faillisse-
mentsrechter Conrad heeft het bod van 3,9 miljoen dollar aan
vaard.
Franse boeren heffen blokkades op
parus» De actievoerende
Franse boeren hebben gis
teravond besloten alle
blokkades van wegen rond
de Franse hoofdstad op te
heffen. Volgens de boeren
zelf zijn de blokkades een
succes geweest, maar het
vooraf gestelde doel, de
volledige verlamming van
de regio Parijs, werd niet
bereikt. De boeren protes
teerden tegen het nieuwe
EG-landbouwbeleid. Op
de foto staan de boze boe
ren lijnrecht tegenover de
oproerpolitie. foto epa
G-7 bemoeit zich niet met GATT-overleg
münchen De leiders van de zeven grootste industrielanden (G-
7) zijn niet van plan volgende maand Op hun jaarlijkse bijeen
komst speciale stappen te zetten om de stagnerende GATT-on-
derhandelingen vlot te trekken. Dat heeft een woordvoerder van
de Duitse regering, Dieter Vogel, gisteren gezegd.
Schip gestrand; Somaliërs verdronken
ceneve Zeker negentig Somalische vluchtelingen zijn gisteren
omgekomen nadat het schip waarop zij zaten aan de grond liep
voor de kust van Yemen. Gevreesd wordt dat het aantal slachtof
fers nog zal oplopen. De marine van Yemen is een reddingsactie
begonnen om de resterende tweeduizend opvarenden van
boord te halen.
Niets nieuws over krijgsgevangenen VS
moskou Het doorpluizen van KGB-archieven heeft geen nieu
we informatie opgeleverd over het lot van Amerikaanse krijgsge
vangenen die mogelijk in de voormalige Sovjetunie werden vast
gehouden. Woordvoerster Tatjana Samoilis van de Russische
buitenlandse geheime dienst opperde dat andere organisaties
misschien meer informatie hebben.
Fors verlies voor Mirror Group
londen Mirror Group Newspapers (MGN), het vlaggeschip van
het media-imperium van wijlen Robert Maxwell, heeft in het op
31 maart afgesloten boekjaar een verlies van 1,28 miljard gulden
geleden. Het verlies is ontstaan door een reservering van 1,38
miljard gulden. Dat geld is opzij gezet in verband met de door
Maxwell gepleegde fraude.
Vier artsen in beklaagdenbank
HANS GERTSEN
correspondent
Wie wist er van, waarom heeft
de medische wereld niet eerder
i wat was de rol
de politiek in het hele
schandaal? Dat zijn de drie
sleutelvragen die de komende
weken uitgebreid aan bod zul
len komen in het zogenaamde
bloedproces dat deze week in
Parijs is begonnen.
Inzet is het drama van de
naar schatting 1500 hemofilie-
patiënten die in de loop van
1985 met het AIDS-virus besmet
raakten via transfusies waarbij
besmet plasma werd gebrukt.
Ruim 250 van hen zijn inmid
dels overleden.
De besmette patiënten zijn
min of meer ter dood veroor
deeld door een ongelooflijke ke
ten van medische, ambtelijke
en politieke blunders, zo lijkt
het. Want zowel de top van de
Franse nationale bloedbank als
diverse ambtenaren van het mi
nisterie van volksgezondheid en
waarschijnlijk Ook diverse poli-
Sarajevo ook vanmorgen weer doelwit beschietingen
De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, James
Baker, heeft gisteren aangekondigd de sancties tegen
Servië te willen verscherpen wegens zijn „barbaarse" en
„onmenselijke" militaire acties in Bosnië-Hercegovina.
Daarnaast zei hij dat Washington haast wil maken met
de hulpactie voor de bewoners van de Bosnische hoofd
stad Sarajevo dat door Serviërs wordt belegerd.
ven aan de Amerikaanse ver
ontwaardiging.
VN-functionarissen in het
voormalige Joegoslavië zeiden
dat ze de hoop op een spoedige
luchtbrug hebben opgegeven,
omdat aan de voorWaarde van
een bestand van 48 uur nog
steeds niet is voldaan. De
Bosnische hoofdstad lag ook
vanmorgen weer onder hevig
mortiervuur van Servische na
tionalisten. Ooggetuigen ver
klaarden dat diverse mortier
granaten insloegen in het cen
trum van de stad terwijl ook an
dere delen van Sarajevo zijn ge
troffen.
De achtergebleven inwoners
van Sarajevo achten hun leven
De VS zullen zich met hun
bondgenoten over „verdere
stappen" beraden en die coör
dineren zodat „de hulpoperatie
niet langer wordt geblokkeerd",
aldus de minister. Baker zei dat
hij de president zal voorstellen
de ambassadeur uit Belgrado in
Washington niet langer te dul
den en het enige nog geopende
Joegoslavische consulaat in Chi
cago te sluiten. Daarnaast moet
Washington zich sterker inzet
ten om Servië en Montenegro te
weren uit internationale instel
lingen. Baker hoopt zo een ein
de maken aan de „nachtmer
rie" in Sarajevo en uiting te ge-
buiten de schuilkelders niet
meer zeker. „Het is net Russisch
roulette als je de straat opgaat.
Of je wordt geraakt door een
mortiergranaat of neergescho
ten door een sluipschutter", zo
verklaarde een verslaggever van
Radio Sarajevo. Ook de VN-lei-
der in Bosnië, generaal Lewis
Mackenzie, zei dat de hoop op
een staakt-het-vuren de bodem
i woordvoer-
Intussen
der van EG-onderhandelaar
lord Carrington in Londen dat
de presidenten van Bosnië,
Kroatië en Servië hebben inge
stemd met een uitnodiging om
morgen in Straatsburg om de
tafel te gaan zitten. Hij merkte
echter op dat de Bosnische pre
sident Izetbegovic mogelijk niet
Sarajevo kan verlaten, maar dat
hij in dat geval een vertegen
woordiger zal sturen.
De Joegoslavische kroonprins Alexander heeft gisteren gezegd
dat hij genoeg heeft van zijn ballingschap en komend week
einde naar het voormalige Joegoslavië gaat om te proberen de
burgeroorlog te stoppen. „Ik ben vastbesloten een bijdrage te
leveren aan een oplossing", zei Alexander Karadjordjevic, de
zoon van wijlen koning Peter II. De 47-jarige kroonprins, die
in Londen woont en de titel van koning formeel nog niet heeft
opgeëist, veroordeelde zowel de Servische regering van Milo
sevic als de sancties van de Verenigde Naties tegen Servië en
Montenegro.
„Ik ben in staat mensen bij elkaar te krijgen. Ik ga het een
en ander in beweging zetten. Ik heb niet voor niets in het leger
gezeten", aldus de kroonprins.
tici wisten dat het gebruikte
plasma besmet was.
Mede om commerciële rede
nen werd besloten de voorra
den besmet plasma op te ma
ken. Het alternatief, het impor
teren van verhit en daarmee vi
rusvrij plasma, werd bewust
vertraagd om een enorme fi
nanciële strop voor de bloed
bank te voorkomen.
Vier artsen, onder wie twee
ex-directeuren van de Franse
bloedbank en twee hoge func
tionarissen van het ministerie
van volksgezondheid zitten nu,
zeven jaar later, in de beklaag
denbank. Onder de vele tiental
len getuigen bevinden zich ten
minste drie prominente politici.
De verdediging van de vier aan
geklaagden heeft onder andere
Georgina Dufoix, in 1985 minis
ter van volksgezondheid, en
staatssecretaris Edmond Hervé
als getuigen op laten roepen.
Ook de toenmalige premier,
Laurent Fabius, treedt als getui
ge op. Volgens velen horen deze
drie eigenlijk ook in het be
klaagdenbankje.
new york» John Gotti, de baas gerechtsgebouw en eisten met
van de machtigste maffia-familie veel vertoon een nieuw proces,
in de Verenigde Staten, is giste- De 51 -jarige Gotti werd begin
ren door een Newyorkse recht- april door een jury schuldig be-
bank tot levenslange gevangenis- vonden aan vijf moorden, waar-
straf veroordeeld. Zijn aanhan- onder de moord op de voormali-
gers bestormden uit protest het ge baas van de Gambino-familie
Paul Castellano. Gotti zelf zweeg
tijdens het voorlezen van het
vonnis, maar zijn aanhangers zet
te uit protest tegen zijn veroorde
ling de straat voor de rechtbank
af en bestormden de hoofddeur.
Zij gooiden dranghekken omver
en bekogelden agenten. De me
nigte van ongeveer duizend beto
gers was in twaalf gecharterde
bussen aangevoerd. Op de foto
proberen aanhangers van Gotti
de auto van een federale politie
chef omver te werpen, foto epa
De stemming tijdens het overleg tussen Jeltsin en Kravtsjoek was op
perbest. Tijdens een wandelingetje langs het strand gooide de Russi
sche president een badgaste in het water. foto
DAGOMYS Rtr-i
P-DPA
Bons Jeltsin en Leonid
Kravtsjoek zijn weer vrienden.
De presidenten van Rusland en
Oekraïne hebben gisteren de
banden tussen de twee grootste
republieken uit de voormalige
Sovjetunie aangehaald. In de
badplaats Dagomys aan de
Zwarte Zee beloofden ze de we
derzijdse betrekkingen in een
omvangrijk vriendschapsver
drag vast te leggen.
Jeltsin en Kravtsjoek werden
het in Dagomys snel eens over
de verdeling van de Zwarte Zee-
vloot. Volgens de voorzitter van
het Oekraïnse parlement, Ivan
Pljoesjtsj, zal een deel van de
380 schepen tellende vloot wor
den verdeeld tussen Rusland en
Oekraïne. De rest komt onder
een gezamenlijk Russisch-Oek-
raïns commando, aldus Pljoesjt
sj.
Sinds de oprichting van het
Gemenebest van Onafhankelij
ke Staten (GOS), eind vorig jaar,
hebben Moskou en Kiev on
enigheid gehad over de toe
komst van de voormalige Sov
jet-strijdkrachten. Vooral de
Zwarte Zeevloot, die voor het
merendeel Russische opvaren
den heeft, maar ligt in de Oek
raïnse havensteden Odessa en
Sebastopol, was inzet van de
twist.
Jeltsin en Kravtsjoek bereik
ten echter geen akkoord over de
controle van de strategische
kernwapens op hun eigen
grondgebied. Kiev staat erop
zelf de zeggenschap te houden
over de atoomwapens op eigen
bodem.
Ook over de toekomst van de
Krirn het overwegend door
Russen bevolkte schiereiland
aan de Zwarte Zee dat zich wil
afscheiden van Oekraïne
werden de presidenten het niet
eens. Maar volgens Kravtsjoek
spraken beide landen af op dit
punt geen territoriale pretenties
te hebben.
Het 18-punten tellende ak
koord bevat verder afspraken
dat de handel tussen beide lan
den plaats heeft op basis van
wereldmarktprijzen en dat Oek
raïne een deel van de tegoeden
van de ex-Sovjetunie krijgt die
zich nu nog in het buitenland
bevinden. Ook worden de rech
ten van de burgers van beide
staten in het verdrag vastgelegd
en zal er een regeling komen
over de financiering van de te
rugtrekking van het voormalige
Rode Leger uit Duitsland.
Jeltsin kohdigde aan dat hij
morgen met Kravtsjoek en de
presidenten van Roemenië (Ilie-
scu) en Moldova (Snegur) naar
een oplossing zal zoeken voor
de burgeroorlög in Moldova. De
presidenten ontmoeten elkaar
op de zogenaamde Zwarte Zee-
top in de Turkse stad Istanbul.
'Macedonië moet Slowakije roept volgende
naam Mi'/l"en maand soevereiniteit uit
Londen sceptisch over resolutie
WASHINGTON Rti
Volgens de Amerikaanse vice-
minister van buitenlandse za
ken, Thomas Nile's, vinden de
VS dat de Joegoslavische repu
bliek Macedonië haar naam
moet veranderen. In maart zei
den Amerikaanse regerings
functionarissen nog dat de re
gering Macedonië wilde erken-
bratislava/praag dpa/afp
Het Slowaakse parlement zal volgende maand de soevereiniteit van
de deelrepubliek uitroepen en in augustus een eigen grondwet
aannemen. Dat heeft de leider van de Beweging voor een Demo
cratisch Slowakije (HZDS), Vladimir Meciar, gisteren gezegd.
Soevereiniteit betekent echter geen onafhankelijkheid, aldus Me
ciar, die nog steeds een confederatie met de Tsjechische republiek
nastreeft. De HZDS-leider wil echter zestien Tsjechoslowaakse wet
ten wijzigen of afschaffen. Praag beschouwt dit als een „afschei-
ding".
SIRTE Rtr/AFP
PETER VAN NUUSENBURG
Het ANC heeft voor onbepaalde tijd de
onderhandelingen met de Zuidafrikaan-
se regering over een nieuw politiek be
stel (Codesa) afgebroken. De besprekin
gen-zullen pas worden hervat als de re
gering voldoet aan een pakket eisen, dat
gisteravond op een persconferentie in
Johannesburg bekend werd gemaakt.
Het opschorten van de onderhande
lingen heeft het land in zijn ernstigste
politieke crisis gedompeld sinds presi
dent De Klerk ruim twee jaar geleden
zijn hérvormingen in gang zette. Het
kabinet beraadt zich vandaag over de
crisis, maar in een eerste reactie wordt
het ANC-besluit 'verbijsterend' ge
noemd.
Het partijbestuur van het ANC kwam
gisteren bijeen om zich te beraden over
de situatie die was ontstaan na de
moord op 39 mensen vorige week in het
zwarte woonoord Boipatong op 60 kilo
meter ten zpiden van Johannesburg.
Het ANC stelt de regering aansprakelijk
voor dit bloedbad, dat vermoedelijk
door leden van de Zulu-beweging Inka-
tha is aangericht.
In een verklaring zei ANC-secretaris-
generaal Cyril Ramaphosa, dat zijn or
ganisatie via onderhandelingen het
conflict wil oplossen, maar dat het ANC
in het licht van de gebeurtenissen in
Boipatong geen andere keuze heeft dan
alle contacten met het 'regime' af te
breken.
Het ANC zegt voorts dat meer dan al
leen de crisis in de onderhandelingen
op het spel staat. „De keus is tussen de
mocratische veranderingen of een veto
recht voor de blanke minderheid."
Daarom moet een vrij gekozen Grond
wetgevende Vergadering de nieuwe
grondwet opstellen en een overgangsre
gering v
nationale eenheid een einde
maken aan het blanke minderheidsbe
wind.
ANC-leider Nelson Mandela zei dat
zijn beweging pas naar de onderhande
lingstafel zal terugkeren als aan alle ei
sen is voldaan. De eisen behelzen on
dermeer: een internationale commissie
van onderzoek naar de moorden in Boi
patong, de sloop van de logementen
van trekarbeiders (vaak Inkatha-bolwer-
ken), permanente, bewaking van de lo
gementen en het regelmatig doorzoe
ken door internationale teams van de'
logementen op wapens. Daarnaast
moet de regering een einde maken aan
alle geheime operaties, en alle 'speciale
veiligheidsdiensten' terug naar de ka
zernes sturen. Politiemannen en mili
tairen die bij geweld zijn betrokken,
moeten geschorst en vervolgd worden.
Het ANC wil verder dat een spoedbij-
eenkomst van de Veiligheidsraad van de
VN maatregelen neemt om een einde te
maken aan het geweld. Er wordt een be
roep gedaan op de internationale ge
meenschap haar solidariteit te tonen
door op 29 juni, de dag van de begrafe
nis van de slachtoffers van Boipatong,
geen Zuidafrikaanse schepen, vliegtui
gen en goederen af te handelen. De da
tum 29 juni moet in Zuid-Afrika een dag
van nationale rouw worden.
De Tweede Kamer is tegen het voor
genomen bezoek van premier Lubbers
aan Zuid-Afrika. Nu het ANC zich heeft
teruggetrokken uit het Codesa-overleg
(Conventie voor een Democratisch
Zuid-Afrika) is een officieel bezoek on
denkbaar, aldus de regeringsfracties van
CDA en PvdA. WD en Groen Links had
den al eerder laten weten het bezoek uit
te willen stellen.
Het Libische parlement heeft
gisteren een resolutie aangeno
men waarin gesteld wordt dat
de twee verdachten van de Loc-
kerbie-aanslag kunnen worden
berecht door „een eerlijk en
rechtvaardig hof'. Dit zou moe
ten gebeuren in overleg met de
Verenigde Naties en de Arabi
sche Liga. Daarmee lijkt Libië
niet langer uit te sluiten dat het
tweetal wordt uitgeleverd aan
het westen.
De twee Libiërs worden ver
dacht van de bomaanslag op
een PanAm-toestel dat in 1988
boven het Schotse Lockerbie
neerstortte. Bij de aanslag kwa
men 270 mensen om. Groot-
Brittannië en de VS hebben om
hun uitlevering gevraagd, maar
Libië heeft dat steeds gewei
gerd. Deze weigering had een
embargo van de Veiligheidsraad
van de VN tot gevolg.
In de resolutie die het parle
ment gisteren aannam, wordt
het standpunt van Libië her
haald waarin „alle vormen van
terrorisme" in de wereld wor
den veroordeeld. Ook wordt ge
wezen op Libiës bereidheid sa
men te werken om naar „een
vreedzame oplossing" te zoe
ken inzake de aanslagen op een
Frans lijntoestel boven Niger (in
1989) en Lockerbie.
In Londen is sceptisch gerea
geerd op de resolutie van het Li
bische parlement. Een functio
naris van het ministerie van
buitenlandse zaken wees erop
dat Tripoli in het verleden her
haaldelijk voorstellen heeft ge
daan, waaronder het aanbod
om de verdachten in een neu
traal derde land te berechten.
„Het gaat erom wat de Libiërs
doen en niet wat ze zeggen. We
willen geen woorden, maar da
den", aldus de functionaris.
londen RtrDe dierentuin-directie zegt veel concurrentie
te ondervinden van safariparken en wil de die
rentuin aantrekkelijker maken door een regen
woud-paviljoen te bouwen en een aquarium
met haaien die door bezoekers vanuit een gla
zen tunnel kunnen worden gadegeslagen. De
bouwkosten hiervan liggen op ruim 200 miljoen
gulden. De dierentuin heeft een exploitatiete
kort van ongeveer zes miljoen gulden per jaar.
De Britse regering wil niet financieel bijsprin
gen.
De London Zoo, de oudste dierentuin ter we
reld, is met ruim drie miljoen gulden tijdelijk
uit zijn financiële problemen geholpen door de
leider van Kuwayt, emir Al-Sabah. De gift is vol
doende om de dierentuin met zijn tweeduizend
dieren de komende winter door te helpen en
zou een gebaar zijn om te bedanken voor de
Britse rol bij de bevrijding van Kuwayt. De Lon
dense dierentuin zou aanvankelijk in september
de deuren sluiten.
