Noodtoestand in
Nagorno Karabach
Buitenland
Verkiezingsboycot Oromo bedreiging Etiopië
CBS: Ex-FBI-topman
Gray was Deep Throat
Een arrestatie komt nooit gelegen
ANC: Pretoria medeplichtig aan bloedbad
Akkoord heropening
vliegveld Sarajevo
'Turkije verantwoordelijk
voor dood Griekse piloot'
vs: Tekort handelsbalans
gestegen met 25 procent
VRIJDAG 19 JUNI 1992
7
Palestijnse delegatie ontmoet Arafat
amman De Palestijnse afvaardiging naar de vredesbesprekin
gen in het Midden-Oosten is gisteren in de Jordaanse hoofdstad
Amman in het openbaar verschenen met PLO-leider Arafat en
heeft daarmee de Israëlische wet getrotseerd die contact met de
Palestijnse Bevrijdingsorganisatie verbiedt. In het verleden heeft
de Israëlische regering regelmatig vredesactivisten en Palestij-
nen gevangen gezet vanwege hun ontmoetingen met de PLO. Is
raël heeft geschokt gereageerd op de ontmoeting en overweegt
maatregelen te nemen. Op de foto omarmt Arafat delegatielid
HananAshrawi. foto»epa
Senegalees Sané hoofd Amnesty
den haag De Senegalees Pierre Sané wordt na de zomer de
nieuwe secretaris-generaal van de mensenrechtenorganisatie
Amnesty International. De 44-jarige Sané, die sinds 1988 lid van
Amnesty in Senegal is, volgt de Brit Ian Martin op.
Straf voor Panamese politieagenten
panamastad Vijf Panamese politiemensen zijn disciplinair ge
straft omdat zij een demonstratie tegen de Amerikaanse presi
dent Bush uit de hand hadden laten lopen. Bush stond op 11 ju
ni op het punt een menigte toe te spreken toen grote wolken
traangas, die de politie had afgevuurd om een demonstratie in
de buurt uiteen te drijven, het podium bereikten waar Bush op
stond. Hij moest in allerijl de benen nemen.
Beurs Tokyo weer in herstel
Tokyo De aandelenkoersen op de effectenbeurs van Tokyo
hebben zich vandaag voor een deel hersteld van de omvangrijke
verliezen van voorgaande dagen. De Nikkei-index van de 225
belangrijkste fondsen steeg met 474,31 punten tot 16.519,87
punten, een stijging van 2,9 procent. Woensdag en donderdag
daalde de index met in totaal 908 punten. De stijging is voor het
grootste deel het gevolg van uitlatingen van premier Miyazawa
over een akkoord voor de financiering van grote openbare wer
ken. Dergelijke projecten worden geacht bij te dragen aan de
groei vai
NEW YORK» Rtr
Voormalig FBI-chef Patrick
Gray is 'Deep Throat', ofwel de
anonieme sleutelfiguur in het
Watergate-schandaal dat presi
dent Richard Nixon in 1974 ten
val bracht. Dat wordt gezegd in
een twee uur durende docu
mentaire van het Afnerikaanse
televisiestation CBS, die giste
ren (Nederlandse tijd) werd uit
gezonden.
Hoewel Gray een interview in
de CBS-documentaire 'Water
gate: The Secret Story' weigerde,
ontkende hij stellig schuil te
gaan achter de informant Deep
Throat, die de Washington Post-
journalisten Bob Woodward en
Carl Bernstein op het spoor zet
te van de Watergate-affaire.
Bernstein, Woodward en hun
uitgever, Benjamin Bradlee,
hebben altijd unaniem gewei-
Griekenland heeft Turkije ver
antwoordelijk gesteld voor de
dood van een piloot van de
Griekse luchtmacht. De 26-jari-
ge piloot kwam gisteren om het
leven toen zijn Mirage-straalja-
ger verongelukte bij een poging
twee Turkse F-16's te onder
scheppen die het luchtruim wa
ren binnengedrongen, dat Grie
kenland als het zijne be
schouwt.
Een woordvoerder van de
luchtmacht zei dat na de ver
meende schending van het
luchtruim twee Griekse straalja-
washington krf
Het Amerikaanse tekort op de
handelsbalans is in april met 25
procent gestegen tot 6,9 miljard
dollar (12,3 miljard gulden) in
vergelijking met maart. Dat
heeft het Amerikaanse ministe
rie van handel gisteren bekend
gemaakt. Het tekort komt daar
mee op een nieuw record en is
aanzienlijk hoger dan de 5,5
miljard dollar, die door econo-
Frankrijk wil VN-waarnemers sturen
De regering van de omstreden enclave Nagorno Kara
bach heeft gisteren de noodtoestand uitgeroepen en een
algemene mobilisatie afgekondigd. Bovendien stemde
het parlement toe in het voeren van een guerrilla tegen
Azerbajdzjaanse troepen die de stad Mardakert belege
ren. De Azeri's zetten ondertussen hun offensief voort in
een poging verloren grondgebied te heroveren.
moskou AP/Rtr
Het Azerbajdzjaanse offensief
werd een week geleden ingezet
nadat eerder deze maand Ebul-
fez Elcibey tot president werd
gekozen. De leider van het
Azerbajdjaanse Volksfront heeft
gezworen alle in de vier jaar du
rende oorlog om de heerschap
pij in Nagorno Karabach door
de Armeniërs ingenomen gebie
den terug te veroveren.
De noodtoestand in Nagomo
Karabach zal tenminste een
maand van kracht blijven. De
mobilisatie zal niet al te veel
veranderingen teweeg brengen
aangezien de meeste mannen
in de enclave reeds onder de
wapenen zijn.
De voor volgende week voor
gestelde vredesconferentie is
uitgesteld. Dat hebben Armeen
se autoriteiten gisteren bekend
gemaakt. Armenië voegde er
aan toe met Azerbajdzjan twee
belangrijke afspraken te hebben
gemaakt over een oproep voor
een staakt-het-vuren en het
zenden van internationale
waarnemers naar het oorlogsge
bied.
Ook Frankrijk is hier voor
stander van en heeft de Veilig
heidsraad verzocht waarnemers
naar Nagorno Karabach te stu
ren. Frankrijk diende het ver
zoek in nadat de Armeense pre
sident Ter Petrosjan tijdens een
bezoek aan Frankrijk daarom
had gevraagd.
Gesteund door twintig tanks
en vijftig vrachtwagens vol sol
daten proberen Azerbajdjaanse
troepen de stad Mardakert in te
nemen. Volgens het Armeense
ministerie van defensie vechten
aan Azerbajdzjaanse zijde ook
etnische Russen mee.
Militante Armeense strijders
hebben gedreigd een dam bij
Askeran op te blazen, waardoor
dorpjes in Azerbajdzjan onder
water zouden komen te staan.
Het parlement van Nagorno Ka
rabach heeft de bedreiging ver
oordeeld, omdat ook Armeense
burgers gevaar zouden lopen.
londen De kans dat de politie een 'bezoekje' zou
brengen aan Kevin en Ian Maxwell, is iedere dag
levensgroot aanwezig geweest sinds de dood van
hun vader, Robert, in november vorig jaar. Toch
kwa,m de klop op de deur blijkbaar nog volkomen
onverwacht. Kevin (midden op de foto) lag nog in
diepe slaap in zijn woning in de Londense wijk
Chelsea. Het was dan ook nog vroeg. Te vroeg. Piss
off (rot op), schreeuwde Kevins vrouw Pandora
vanachter de voordeur naar de ongewenste bezoe
kers. „Als je niet weg gaat, bel ik de politie." „We
zijn van de politie, mevrouw", luidde het antwoord.
„Dus wilt u de deur openen?" Tegelijkertijd speel
den zich elders in Londen soortgelijke scènes af bij
de woningen van broer Ian en adviseur Larry Trach-
tenberg. Nadat het drietal zich had mogen aankle
den, ging het richting politiestation waar ze werden
aangeklaagd wegens diefstal en verduistering van
pensioengelden. Daarna werden ze op borgtocht
vrijgelaten. Kevin (33) en Trachtenberg worden er
van verdacht na de dood van Robert minstens 112
miljoen pond (368,4 miljoen gulden) achterover te
hebben gedrukt. Ian (36) zou een Zwitserse bank
voor 35,5 miljoen dollar hebben opgelicht. Daar
naast wordt het drietal beschuldigd van medewer
king aan vader Roberts miljoenendiefstal van de
pensioenfondsen van bedrijven die hij beheerde.
foto ap» dusan vranic
gerd de naam van de informant
bekend te maken, die hun 1
trouwelijk materiaal toespeelde
over de inbraak in het hoofd
kantoor van de Democraten in
het Watergate-gebouw. De
brekers waren op zoek naar 1
lastend materiaal om te kunnen
gebruiken tegen politieke te
genstanders.
In de loop der jaren is bijzon
der veel gespeculeerd over wie
de ware Deep Throat zou kun
nen zijn. Namen van topfunc
tionarissen als Alexander Haig,
voormalig stafchef van Nixon,
perswoordvoerder Ronald
Ziegler en toenmalig Witte
Huisadviseur Leonard Garment
hebben voordurend gecircu
leerd. De CBS-documentaire
stelt dat alle sporen naar Gray
lopen, die nu een advocaten
praktijk heeft in New Londen in
de staat Connecticut.
VN-waarnemers in Bosnische hoofdstad
sarajevo ap-gpd
Het ziet er naar uit dat het vlieg
veld van de Bosnische hoofd
je stad Sarajevo binnenkort zal
worden heropend voor huma
nitaire hulp aan de getroffen
bevolking. Dat heeft VN-woord-
voerder Adnan Abdel Tazek gis
teren gezegd. De gevechten in
Sarajevo zijn gisteren geluwd,
na een nacht van hevige artille
riebeschietingen vanuit Servi
sche stellingen rond de hoofd
stad.
Volgens Razek heeft de Bosni
sche president Izetbegovic het
plan om de luchthaven van de
stad te heropenen voor hulp-
vluchten goedgekeurd. Het ak
koord zal volgens Razek van
daag afzonderlijk worden on
dertekend door Izetbegovic en
Servische leiders. Aan het plan.
dat voorziet*in de terugtrekking
van Servische en Bosnische
troepen en het vliegveld onder
toezicht van de VN stelt, gaven
de Serviërs twee weken geleden
hun toestemming.
Een,konvooi met zestig VN-
waarnemers, dat dagenlang
heeft geprobeerd naar Sarajevo
te komen, is gisteren in de stad
aangekomen. Met de waarne
mers arriveerde ook een groep
hulpverleners in de stad, die on
der meer medicijnen voor de
ziekenhuizen van Sarajevo bij
zich had.
jeruzalem ad bloemendaal
correspondent
Familieleden van de slachtoffers van het bloedbad in Boipatong laten hun tranen de vrije loop.
johannesburg
athene apgers waren opgestegen van Ski
ros. Een van de toestellen stort
te bij het eilandje Aghios Afstra-
tios in zee.
Griekenland heeft naar aan
leiding van het incident een
protest ingediend bij de NAVO
en bij de vertegenwoordiger van
Turkije bij de NAVO. Een rege
ringswoordvoerder liet weten
dat het ongeluk geen gevolgen
heeft voor de pogingen de be
trekkingen met Turkije te verbe
teren. De twee NAVO-landen
ruziën al jaren over het lucht
ruim en de wateren van de
Egeïsche Zee.
p. van nuusenburg correspondent
Het ANC beschuldigt de Zuid-
afrikaanse regering er van de
hand te hebben gehad in de
slachting in het zwarte woon
oord Boipatong, 60 kilometer
ten zuiden van Johannesburg,
die aan zeker 39 mensen het le
ven heeft gekost. Ongeveer 30
mensen raakten gewond.
De secretaris-generaal van
het ANC, Ramaphosa, zei gis
termiddag na een bezoek aan
het geteisterde woonoord, dat
„De Klerk en zijn regering me
deplichtig zijn aan deze slach
ting. Het wordt duidelijk dat zij
willen onderhandelen met een
ANC dat machteloos is, omdat
zij geen aanhangers meer
heeft".
De slachtpartij in Boipatong.
begon woensdagavond rond
acht uur toen een groep van on
geveer tweehonderd mannen,
waarschijnlijk leden van de
Zulu-beweging Inkatha, moor
dend en plunderend door de
straten trokken. Ze gingen hui
zen en hutten binnen en gingen
hun slachtoffers, voornamelijk
vrouwen en kinderen, te lijf met
speren, bijlen en kapmessen.
Ooggetuigen zeggen dat de da
ders waren aangevoerd in pant
serwagens van de politie.
Een Inkatha-woordvoerder
noemde de bewering dat zijn
organisatie betrokken was bij de
moorden 'volstrekt onverant
woord'. „Omdat de aanvallers
Zulu spraken, zouden het Inka-
tha-leden zijn geweest. Een der
gelijke beschuldiging wijzen we
af met de minachting die het
verdient."
Hij legde, evenals de woord
voerder van politieminister
Kriel, de schuld bij het ANC,
waarmee Inkatha in een gena
deloze machtsstrijd is gewik
keld. De 'campagne van massa
le actie' van het ANC tegen de
regering had het klimaat ge
schapen voor de geweldsexplo
sie, aldus de Inkatha-woord-
voerder.
Bij wraakacties zijn huizen
van vermeende Inkatha-leden
en politiemannen in de as ge
legd. Daarbij kwam een vrouw
om het leven.
Gorbatsjov weet niets van
Amerikaanse gevangenen
duur van het ontwapeningspro
ces.
Gorbatsjov toonde zich opge
togen over zijn bezoek aan Is
raël. Hij verklaarde dat de jaren
van slechte betrekkingen tussen
Israël en zijn land op een grote
vergissing berustten. „Ik ver
wacht dat Israël betere relaties
zal hebben met Rusland dan
met enig ander land ter we
reld", voorspelde hij.
Gorbatsjov heeft een ont
vangst gekregen die een staats
hoofd niet zou misstaan. Hij
heeft premier Shamir en alle
belangrijke ministers gespro
ken, en ook Yitzhak Rabin en
Shimon Peres van het opposi
tionele Arbeid. Opmerkelijk af
wezig was de voor hoge buiten
landse bezoekers bijna verplich
te ontmoeting met Palestijnse
vertegenwoordigers. Gorbatsjov
had laten weten daaraan geen
behoefte te hebben in verband
met de houding van de Palestij-
nen tijdens de Golfoorlog.
Michail Gorbatsjov, de
lige president van de Sovjetu
nie, zegt niets te weten over de
zaak van de Amerikaanse krijgs
gevangenen.
Volgens de Russische presi
dent Jeltsin zijn er tijdens de
oorlog in Vietnam krijgsgevan
genen overgebracht naar werk
kampen in de Sovjetunie. Alle
Sovjet-leiders zouden dat heb
ben geweten. Maar Gorbatsjov
zei gisteren op een persconfe
rentie in Tel Aviv, aan het eind
van een vijfdaags bezoek aan Is
raël, dat Jeltsin dergelijke verha
len alleen maar verspreidt „om
wat er nog van me over is te
vernietigen".
De voormalige Sovjet-leider
liet zich veel positiever uit over
de ontwapeningsovereenkomst
die Jeltsin en Bush deze week
hebben getekend. Maar hij
vindt dat de beide presidenten
nogal optimistisch zijn over de
men was voorspeld.
De verslechtering van de han
delsbalans is een gevolg van een
stijging van de olie-import en
een daling van de export van ci
viele vliegtuigen.
De totale invoer steeg met 1,6
procent tot 43,3 miljard dollar
(77,5 miljard gulden), het op
één na hoogste niveau ooit ge
registreerd. De export daalde
met 1,9 procent tot 36,3 miljard
dollar (64,9 miljard gulden).
nairobi frans v
correspondent anp
Etiopië, voor veel mensen synoniem
met honger en burgeroorlog, is najaren
van dictatuur moeizaam op weg naar
democratie. Zondag gaan dertig mil
joen Etiopiërs voor het eerst in de ge
schiedenis naar de stembus voor vrije,
regionale verkiezingen. De overgangs
regering hoopt daarmee de talrijke etni
sche conflicten in het enorme land in te
dammen.
Het is allemaal nog wat ongewoon. Zo
trok gisteren één van de regeringspartij
en, het Oromo Bevrijdingsfront (OLF),
zich uit de verkiezingen terug omdat de
coalitiepartner EPRDF (het Revolutio
nair Democratisch Front van het Etiopi-
sche Volk) leden van het OLF zou inti
mideren.
Opstandelingen van het EPRDF verdre
ven, samen met strijders van het OLF,
in mei 1991 de marxistische regering
van dictator Mengistu Haile Mariam.
Zij vormden met een dertig-tal verzets
organisaties een overgangsregering,
ontbonden het omvangrijke leger van
Mengistu en kondigden aan dat er in
1993 vrije verkiezingen voor een nieuw
parlement gehouden zullen worden.
De verkiezingen van zondag dienen als
aanloop naar die krachtproef. De rege
ring van president Meles Zenawi heeft
landen gevraagd waarnemers te sturen
om een oogje in het zeil te houden bij
het uitbrengen van de stemmen. In to
taal zullen 300 waarnemers uit 30 lan
den het verkiezingsproces volgen. Na
mens de Nederlandse regering zijn er
twaalf medewerkers van SNVj de Orga
nisatie voor Ontwikkelingsamenwer
king en Bewustwording, naar Etiopië
gezonden.
„De verkiezingen zijn nu al gestolen
door het EPRDF", meent OLF-woord-
voerderTaha Abdi. „Het EPRDF vormt
het leger, de politie en levert de kandi
daten, de administrateurs en de men
sen die getuigschriften moeten ver
strekken. Bovendien voert het EPRDF
het met het OLF gesloten akkoord
dat voorschrijft dat haar troepen zich in
kampen dienen terug te trekken niet
uit. EPRDF-soldaten bemannen op dit
moment de stembureaus. Gezien dit al
les kan er absoluut geen sprake zijn van
4 vrije en eerlijke verkiezingen", aldus
Abdi.
EPRDF en OLF leven al sinds de val van
het Mengistu-regime vorig jaar mei op
gespannen voet met elkaar. Zij beschul
digen elkaar ervan afspraken niet na te
komen, akkoorden te schenden en in
de aanloop naar de verkiezingen op
grote schaal de plattelandsbevolking te
hebben geïntimideerd. En het OLF be
weert dat EPRDF-groepen leden van de
Oromo-stam in het oosten van het land
stelselmatig hebben vervolgd.
Ondanks al die klachten heeft het OLF
altijd volgehouden aan de regionale
verkiezingen te zullen deelnemen en
heeft zelfs duizenden kandidaten klaar
gestoomd. Het boycot-besluit van giste
ren komt daarom enigszins als een ver
rassing en roept de nodige vragen op.
Is het bevrijdingsfront voor de Oromo's
misschien bang voor de uitslag? Woord
voerder Abdi wuift dat soort vermoe
dens resoluut weg. „Iedereen die de si
tuatie in Etiopië kent. weet dat het OLF
zeer succesvol zou zijn geweest. Het
staat voor honderd procent vast dat wij
in Oromia (de denkbeeldige Oromo-
staat) een grote meerderheid danwel al
le zetels behalen. Maar wij doen alleen
mee als er sprake is van echt democra
tische verkiezingen". Als het mogelijk is
om dat via uitstel te bewerkstelligen,
dan is het OLF daar voor.
De verkiezingen moeten leiden tot
nieuwe regionale besturen die de
macht krijgen hun eigen veiligheidsap
paraat en politie op te zetten, belastin
gen te heffen en geld te lenen. Zij kun
nen bovendien lokale wetten maken
zolang die niet in strijd zijn met de na
tionale charter, het in juli vorig jaar
door alle partijen opgestelde document
dat de etnische groeperingen in het
land het recht geeft tot zelfbeschikking.
Nationale defensie, buitenlandse zaken,
economisch beleid en infrastructuur
blijven in handen van de nationale re
gering.
Waar menigeen nu bang voor is, is dat
door de boycot van het OLF, de haat
liefde verhouding met het EPRDF defi
nitief in de richting van de haat zal
doorslaan en dat de bloedige botsingen
tussen beide partijen, die al aan duizen
den mensen het leven hebben gekost,
in hevigheid zullen toenemen. Niet als
het aan het OLF ligt. Woordvoerder Ab
di: „Wij willen conflicten nog steeds op
vreedzame wijze oplossen en gevechten
vermijden. Maar ja, als het EPRDF voor
geweld kiest..."
Tchad weet weer
staatsgreep
te verijdelen
In Tchad heeft woensdag op
nieuw een couppoging plaats
gevonden tegen het bewind van
president Idris Deby. Volgens
een gisteren uitgegeven verkla
ring van de regering werd de
mislukte coup geleid door de
minister van openbare werken,
Abbas Koty. Over Koty's lot is
niets bekend.
Ook het hoofd van het Natio
nale Leger, generaal Mohamed
Ali Abdalla, is genoemd als me
deplichtige. Hij zou samen met
een aantal goed bewapende sol
daten de hoofdstad N'Djamena
zijn ontvlucht.
Het is al de tweede keer dit
jaar dat een poging wordt on
dernomen het anderhalf jaar
oude regime van Deby omver te
werpen. In februari vielen sol
daten een politiestation aan in
de hoofdstad, waarbij zeker der
tien doden vielen. Bij de coup
poging van woensdag zouden
geen slachtoffers zijn gevallen.
