Philips weer voor rechter
Binnenland
Misschien geen straf
meer onder één maand
Eerst van Den Haag winnen
V^/V0MD CONm
Lesgeld MBO hetzelfde,
beurs misschien omlaag
Deel GOS niet arm genoeg
Strengere voorwaarden voor
beurs Surinaamse studenten
Zorgcentrum voor ouderen
'Geen gesjoemel met giftransport naar Frankrijk'
Reuzenwoordenboek bijna klaar
VRIJDAG 19 JUN11992
3
schappelijke Persdiens
Weer twee wagens vast in Griekenland
patras De Nederlandse chauffeur, die met zijn vrouw vastzat in
de Griekse havenstad Patras, is gistermorgen door de rechtbank
vrijgesproken van smokkel. Hij mag het land uit, maar moet nog
wachten totdat justitie zijn vrachtwagen vrijgeeft. De chauffeur
was onderweg van België naar Macedonië. Op de vrachtbrief
stond als bestemming Republiek Skopje, met daarachter Mace
donië. Griekenland erkent die naam niet. Dat bleek echter een
fout te zijn van de Belgische expediteur en de douane. De
Griekse douane in Patras heeft gisteren overigens weer twee
vrachtwagens van hetzelfde transportbedrijf, De Lely uit Gelder-
malsen, in beslag genomen. Volgens de directeur gaat het om
een 'wraakactie'.
Vijf jaar geëist voor doodsteken man
Groningen» De Groningse officier van justitie Brouwer heeft gis
teren vijf jaar celstraf en TBS met verpleging geëist tegen een 21-
jarige Utrechter. De man heeft bekend dat hij in december een
alleenwonende man in Ter Apel een aantal malen met een mes
heeft gestoken. Een etmaal later werd het slachtoffer dood aan
getroffen in zijn huis. Het stoffelijk overschot telde zeker 26 ste
ken. Samen met twee anderen, die al eerder werden veroor
deeld, waren zij naar het slachtoffer gegaan omdat zij dachten
dat hij veel geld in huis had.
Politie houdt honderd verdachten aan
Amsterdam De politie van Amsterdam heeft in de afgelopen
maand in totaal honderd mensen aangehouden op verdenking
van diefstal en zakkenrollerij in de omgeving van het Amstelsta-
tion. De slachtoffers waren voornamelijk toeristen. Volgens de
politie zitten 48 arrestanten nog vast. Een aantal werd op vrije
voeten gesteld wegens gebrek aan cellen. De aanleiding tot de
actie was een reeks van aangiften over diefstallen rond het sta
tion.
Maastricht strijdt tegen gokverslaving
Maastricht» Burgemeester en wethouders van Maastricht heb
ben gisteren strenge maatregelen aangekondigd tegen de exploi
tatie van speelautomaten in hun stad. Vanaf 1 juli volgend jaar
mag in een café nog maar één gokkast staan en alleen met goed
keuring van de gemeenteraad. In eethuizen, snackbars, buurt
huizen, wijkcentra en snackbars zal geen enkele speelautomaat
meer mogen worden geëxploiteerd. Met deze maatregel hoopt
het college van Maastricht het aantal gokverslaafden in de stad
met dertig procent te verminderen.
groningen» gpd
Gevangenisstraffen van minder
dan één maand worden moge
lijk afgeschaft. Het ministerie
van justitie studeert op moge
lijkheden alle problemen rond
het uitvoeren van gevangenis
straffen te verlichten. Dat kost
nu veel tijd en energie. Het af
schaffen van korte vrijheids
straffen is een van de mogelijk
heden.
Mr. dr. D. Steenhuis, beleids
ambtenaar bij Justitie en vanaf
1 augustus de nieuwe procu
reur-generaal in Leeuwarden,
zei dit gisteren op het twee
daagse congres van de Neder
landse Vereniging voor Krimi-
nologie in Groningen. Van alle
vrijheidsstraffen die in ons land
worden opgelegd, bestaat 37
procent uit gevangenisstraffen
van minder dan één maand.
„Onderzoeken hebben uitge
wezen dat de effectiviteit van
KNOV verklaart
banken de oorlog
den haag gpd
Ondernemers moeten in op
stand komen tegen de banken,
die te hoge tarieven berekenen
voor het betalingsverkeer. Dat
heeft voorzitter J. Kamminga
van het Koninklijk Nederlands
Ondernemers Verbond (KNOV,
midden- en kleinbedrijf), giste
ren gezegd. Hij kondigde aan
„grootschalige actie1' te gaan
voeren zodat ondernemers in
het geweer komen.
Volgens Kamminga zal het
bedrag dat banken voor allerlei
handelingen in rekening bren
gen over twee jaar 1.200 miljoen
gulden belopen.
deze korte straffen zeer dubieus
is. Een korte straf is zeker niet
beter dan een boete of het ver
richten van onbetaalde arbeid",
aldus Steenhuis. Bij het minis
terie bestaat de indruk dat rech
ters vooral korte gevangenis-
strSffen opleggen aan verdach
ten die niet op een zitting ver
schijnen of die geen advocaat
hebben. In een verstekvonnis is
een rechter eerder geneigd de
eis van de officier te volgen dan
wanneer een verdachte wel ver
schijnt.
0UIT5ERS
Tilburg» Een van de actievoe
rende leraren in Tilburg. Net als
duizenden anderen liet hij zich
gisteren op de derde en voorlo
pig laatste actiedag in het onder
wijs in het zuiden van het land
als staker registreren. De vier on-
derwijsvakbonden ABOP, KO,
NGL en PCO willen donderdag
24 september een landelijke 24-
uurs-staking houden. Die oproep
deden ze gisteren na afloop van
de actiedag, waaraan z
scholen meededen.
FOTO ANP
den haag anpter verkeerd begrepen uitla
tingen van zijn topambtenaar
mr. H. van Weeren afgelopen
zaterdag tijdens een bijeen
komst in Utrecht.
Volgens Ritzen is er wel ,.ge-
dachtenvorming om de studie
financiering in het MBO meer
in overeenstemming te bren
gen" met die in het hoger be
roepsonderwijs en het weten
schappelijk onderwijs.
MBO-leerlingen en studenten
in het hoger onderwijs ontvan
gen momenteel weliswaar
evenveel basisbeurs, maar het
lesgeld in het MBO is veel lager
dan het collegegeld in het hoger
onderwijs.
Het lesgeld voor het middelbaar
beroepsonderwijs (MBO) gaat
niet omhoog. Minister Ritzen
van onderwijs speelt wel met de
gedachte de basisbeurs voor
MBO'ers te verlagen. Die maat
regel moet op termijn enkele
tientallen miljoenen per jaar
opleveren.
Ritzen heeft dat gisteren in
een mondeling overleg met de
Tweede Kamer laten weten. Hij
reageerde op kranteberichten
over een voorgenomen verho
ging van het lesgeld in het
MBO. Die berichten waren ge
baseerd op volgens de minis-
den haag gpd
Amerikaanse aandeelhouders: Concern zweeg opzettelijk over rampcijfers
Amerikaanse aandeelhouders dagen Philips opnieuw
voor de rechter wegens 'misleidende informatie' over de
winstcijfers. Zij nemen het Philips kwalijk dat het de te
genvallende cijfers over het tweede kwartaal tot deze
week heeft verzwegen, terwijl het concern begin dit jaar
herhaaldelijk heeft gezegd een beperkte stijging van de
winst te verwachten.
den haag gpd
Philips-woordvoerder Geerts
bevestigde gisteren dat een aan
tal Amerikaanse aandeelhou
ders onder aanvoering van Max
Fecht, een zogenoemde 'class
action' bij de rechtbank in New
York is begonnen. Fecht be
schuldigt de leiding van Philips
ervan de aandelenkoersen
kunstmatig hoog te hebben wil
len houden door onware en
misleidende verklaringen naar
buiten te brengen.
Het Eindhovense elektronica-
bestrijdt de aantijgin
gen. Philips maakte dinsdag be
kend dat de cijfers over het
tweede kwartaal, die pas in au
gustus worden verwacht, zwaar
zullen tegenvallen door de felle
concurrentieslag op de markt
voor consumentenelektronica.
„Deze vroegtijdige waarschu
wing is door de financiële we
reld zeer op prijs gesteld", aldus
Geerts. Hangende de rechtszaak
doet het concern geen nadere
mededelingen.
In mei 1990 dienden Ameri
kaanse aandeelhouders ook een
klacht in tegen Philips. Zij be
schuldigden de concemtop er
toen van opzettelijk misleiden
de informatie te hebben ver
strekt. Terwijl de toenmalige
president C. van der Klugt op 10
april van dat jaar nog een winst
stijging voorspelde, bleek drie
weken later dat de winst van
Philips over het eerste kwartaal
ineengeschrompeld was. Het
concern betaalde de Ameri
kaanse aandeelhouders destijds
een schadevergoeding van 9,25
miljoen dollar (16,5 miljoen gul
den volgens de huidige koers,
red.), maar heeft nooit openlijk
schuld bekend.
Philips is gisteren op de Am
sterdamse effectenbeurs verder
hulp in de wereld opbrengen.
Minister Pronk (Ontwikke
lingssamenwerking) heeft dit
gisteren in de Kamer bekendge
maakt. Volgens de bewindsman
komen de donorlanden in no
vember weer bijeen. Als dan
geen knopen worden doorge
hakt, kan de hulp in 1993 niet
worden gegeven. Recent stelde
het kabinet 100 miljoen gulden
beschikbaar voor ontwikke
lingshulp aan enkele GOS-repu-
blieken.
Pronk zei in de Kamer dat Oe
zbekistan, Tadzjikistan, Kirgis-
tan en Turkmenistan op basis
van internationale criteria wel
als ontwikkelingsland moeten
worden aangemerkt. Voor vijf
andere GOS-republieken, waar
onder Armenië en Moldova, is
dat twijfelachtig. Hulp zal overi
gens alleen gaan naar GOS-re
publieken in Azië, niet in het
Europese deel van de vroegere
Sovjetunie.
Groot-Brittannië, Frankrijk, Ca
nada en Zweden hebben een
Nederlands voorstel om bepaal
de republieken in de GOS te be
stempelen als ontwikkelings
land, van de hand gewezen. Zij
hebben dat gedaan in een ver
gadering van de zogenoemde
donorlanden: westerse landen
die vrijwel alle ontwikkelings
in koers gezakt. Hoewel de
dreun van woensdag een stuk
harder was, ging Philips toch
nog 1,20 gulden onderuit tot
29,90 gulden. Na het bekend
worden van het slechte nieuws
verloor het aandeel Philips bijna
zeven gulden, wat neerkomt op
een koersdaling van 18 procent.
De kans is Idein dat het ver
trouwen in Philips snel herstelt.
Volgens analisten duurt het
minstens tot begin augustus (als
de definitieve kwartaalcijfers
worden gepresenteerd) eer een
aandeel Philips 'misschien'
weer wat meer waard wordt.
Venetiaan en Lubbers tekenen Raamverdrag
t haag anp-gpd
De Surinaamse regering ^aat
strenge voorwaarden verbinden
aan de verstrekking van studie
beurzen. Studenten die niet te
rugkeren naar hun vaderland,
moeten hun beurs terugbetalen.
Ook gaat de regering bekijken of
de studie wel waarde heeft voor
de opbouw van het land. Dat
zei de Surinaamse minister van
onderwijs Pigot gisteren in Den
Haag. Gisteren werd het Raam
verdrag voor intensieve samen
werking tussen beide landen
ondertekend.
De Surinaamse regering wil
bevorderen dat zoveel mogelijk
Surinaamse jongeren na hun
studie terugkomen. Zo komen
er voordelen voor jongeren die
in Brazilië gaan studeren. Die
komen vaker terug dan Surina-
mers die in Nederland een stu
die gaan volgen. Ook zullen stu
denten worden bevoordeeld die
een deel van hun opleiding, bij
voorbeeld tot het kandidaats, in
Suriname volgen.
De financiële steun aan Suri
name blijft voorlopig op een
laag pitje staan. President Vene-
tiaan krijgt veertig miljoen gul
den betalingsbalanssteun mee
naar huis. Dat is twintig miljoen
meer dan minister Van den
Broek (buitenlandse zaken) en
Pronk (ontwikkelingssamen
werking) als vrij besteedbare
hulpgelden hadden gepland.
Daar staat tegenover dat Veneti-
aan zijn eis om extra geld, bo
venop de 1,3 miljard die Surina
me nog te goed heeft, heeft in
geslikt. Over de betaling van dat
tegoed zijn tijdens het driedaag
se bezoek geen harde afspraken
gemaakt.
Als de 1,3 miljard hulp is uit
geput, mag Suriname opnieuw
bij Nederland aankloppen, zo
staat in het Raamverdrag. Op
dat zinnetje heeft Venetiaan
sterk aangedrongen. „Maar we
willen geen verslaving aan ont
wikkelingshulp creëren", waar
schuwde Lubbers.
In een protocol bij het Raam
verdrag wordt de financiële
hulp geregeld. Suriname kan op
1 miljard gulden rekenen als
steun in de rug om de econo
mie te hervormen. Daarvan is
zo'n 300 miljoen bestemd om
over een reeks van jaren de pro-
duktie te stimuleren, 150 mil
joen voor een sociaal fonds en
175 miljoen voor het aanjagen
van de investeringen.
De financiële hulp komt ech
ter pas op gang als Suriname
een economisch herstelpro
gramma doorvoert. Streefda
tum daarvoor is 1 november.
Over de precieze besteding van
die gelden moet nog worden
onderhandeld.
utrecht Prinses Juliana heeft ouderen, in Utrecht officieel ge-
Êisteren 'Huize Henriëtte Swel- opend. De prinses nam met en-
ingrebel', een zorgcentrum voor kele bewoners deel aan een
huiskamerproject.
FOTO ROB C. CROES
NIEUW ANEFO
'Zwarte' school
niet slechter
dan 'witte'
'Zwarte' scholen zijn helemaal
niet slechter dan 'witte' scholen.
Sommige scholen waar meer
dan de helft van de kinderen
van buitenlandse afkomst is,
presteren opvallend goed en
zelfs boven het landelijk gemid
delde.
Dat concludeert G. de Kleijn,
projectleider sociale vernieu
wing in Rotterdam na een rond
je langs tien basisscholen in de
Maasstad. Bij een presentatie
van een nota pleitte De Kleijn
gisteren voor het schrappen van
de term 'zwarte' scholen omdat
die denigrerend is en nadelig
voor de school.
Kosto: Boefjes
normen leren
in het leger
groningen gpd
Staatssecretaris Kosto (Justitie)
voelt er wel iets voor om jonge
ren die een gerede kans lopen
in de criminaliteit verzeild te ra
ken, in het leger of een leger-
achtige organisatie normen bij
te brengen. Het gaat alleen om
jongeren, aan wie de normale
misdaadpreventie geen oplos
sing biedt. Namens Kosto, die
was verhinderd, opperde mr. dr.
D. Steenhuis, de nieuwe pfocu-
reur-generaal bij het Leeuwar-
dense gerechtshof, dit idee voor
werkverschaffing gistermorgen
op het congres Criminaliteit als
politiek probleem in Groningen.
Afvalnwkelaar krijgt steun van ministerie van VROM
den haag rob hirdes
Afvalmakelaar Stellchem Milieu Management uit Stel
lendam onderzoekt of hij juridische stappen kan on
dernemen tegen de Belgische Europarlementariër Paul
Staes. De volksvertegenwoordiger van de Europese
groene fractie beticht het bedrijf van een spilfunctie in
een internationaal netwerk van chemische afvaltrans-
porten. Daarbij gaat het volgens hem om „dubieuze
praktijken".
Stellchem wil in dit stadium niet op de zaak ingaan,
maar een woordvoerster van het ministerie van vrom
bezweert dat de door Staes bedoelde giftransporten
naar het Franse Metz in alle opzichten voldoen aan de
vergunningen ingevolge de Wet op de Chemische M-
valstoffen, die het ministerie heeft afgegeven. „Dat sys
teem is waterdicht. Daar kan niet mee worden gesjoe
meld zonder dat wij het merken."
Welke rol Stellchem in dat geheel speelt, is haar niet
bekend. „Wij hebben slechts te maken met de aanbie
der van het afval. Die blijft daarvoor verantwoordelijk
tot het moment dat de zending op de plaats van be
stemming in ontvangst is genomen."
Het Belgische lid van het Europarlement sloeg deze
week alarm, nadat hij op persoonlijke titel onderzoek
had gedaan naar wat hij noemt een nieuw gifcircuit
vanuit ons land naar Noord-Frankrijk. Daarbij gaat het
om vloeibaar afval in de vorm van olie-watermengels,
dat wordt opgekocht door RTR Industries in Metz en
bedoeld is als brandstof in cementovens. Maar Staes
zet grote vraagtekens achter dat laatste. Hij sluit niet uit
dat een deel van het afval uiteindelijk wordt gemengd
met gewone brandstof en vervolgens vervoerd naar
voormalige Oostblok-landen als Roemenië.
Stellchem speelt, waar het gaat om de gewraakte af-
valtransporten, een bemiddelende rol tussen Laura
Vereeniging in Maassluis, Tanker Cleaning in Rotter
dam, het Nijmeegse Chem Clean, North Refinery in
Delfzijl en het Franse RTR Industries.
Directeur Slager van het North Refinery: „Het is ui
termate vervelend dat onze naam indirect in deze affai
re wordt genoemd. Wij hebben onmiddellijk de hele
transportprocedure nogmaals tegen het licht gehou
den, maar hebben niets onoirbaars kunnen ontdek
ken."
North Refinery beschikt over een door VROM afgege
ven vergunning om het olie-watermengsel specifiek
naar RTR te mogen uitvoeren met als oogmerk het ver
branden .ervan. „Wij huren zelf het transport in en de
lading wordt, voorzien van de benodigde documenten,
door de douane ter plaatse verzegeld. In Frankrijk
wordt die door de douane ontzegeld en in ontvangst
genomen door RTR. Gedurende het hele transport blij
ven wij als eigenaar verantwoordelijk voor de vracht."
VROM wordt van elk transport op de hoogte gesteld
en krijgt ook een afschrift van de ontvangstbevestiging.
Gebeurt dat niet, dat wordt die omissie door de com
puter op het ministerie opgemerkt. Slager: „Wij weten
dat de overheid met argusogen naar chemische afval-
transporten kijkt en handelen uitermate voorzichtig.
Het is ons alles waard om die telkens voor een jaar af
gegeven vergunning te behouden.
North Refinery is destijds via Stellchem indirect in
contact gekomen met RTR. De Stellendamse firma, on
der andere gespecialiseerd in het verzorgen van afval
stromen, berekent het Delfzijlse raffinage-bedrijf een
bedrag voor de verwerking in Frankrijk en is volgens
het gesloten contract 'houder van de afvalstoffen, niet
zijnde de producent'.
Het is Slager niet bekend wat de afvalbemiddelaar
van RTR Industries ontvangt voor zijn activiteiten.
„Maar dat zijn onze zaken niet." Het is de directeur van
North Refinery ook niet bekend wat uiteindelijk met
het verontreinigde afval in Frankrijk gebeurt. „Onder
onze verantwoordelijkheid wordt het in Metz afgele
verd. Daarmee houdt onze bemoeienis op."
den haag/leiden anp
Het naar verluidt grootste woor
denboek ter wereld, het Woor
denboek der Nederlandsche
Taal (WNT), nadert na ongeveer
140 jaar eindelijk zijn voltooi
ing. Op het Instituut voor de
Nederlandse Lexicologie in Lei
den zweten 25 mensen om het
taalhistorische werk nog vóór
1998 tot en met de Z klaar te
hebben. Het eerste deel ver
scheen in 1864. Daar was toen
al 13 jaar aan gewerkt.
Bij de uitgeverij SDU, die de
uitgave van het WNT nog niet
zo lang geleden overnam van
collega Nijhoff, wordt de apo
theose niet meer afgewacht.
Om de overname een beetje te
xneren. wordt het WNT in okto
ber van dit jaar tot en met de W
nog eens ineens èn in een voor
meer mensen betaalbare versie
uitgegeven. De 36 banden ko
men in paperback voor nog
geen 1.500 gulden op de markt
en gebonden voor bijna 2.000.
De oplage voor beide versies zal
1.000 tot 1.500 exemplaren be
dragen.
De boeken worden overigens
gebracht zoals ze voor het eerst
werden uitgegeven en zijn niet
verder aangepast. Aanpassing
van het gehele WNT tot de mo
dernste tijd is een klusje dat op
zijn vroegst in de volgende
eeuw zal worden uitgevoerd.
Volgens uitgever Geert Van
der Meulen is de eenmalige uit
gave ook bedoeld om „de paar
honderd miljoen die in die jaren
aan salarissen zijn betaald" niet
al te zeer weggegooid geld te la
ten zijn. Het WNT werd tot nog
toe maar door enkele instellin
gen aangeschaft en dat wordt
bij de SDU toch wel een beetje
zonde gevonden.
De kopers moeten wel even
een speciaal plankje vrijmaken,
want de 36 banden bestaan uit
40.000 bladzijden. Als het hele
WNT klaar is 1de laatste delen
zullen ook in een goedkope ver
sie in de winkel komen), bestaat
het uit minstens 40 banden.
Niet zo verwonderlijk omdat de
verklaring van sommige woor
den vele bladzijden in beslag
neemt. Het woord 'trekken' eist
bijvoorbeeld 43 bladzijden voor
zich op, het woord 'voet' 38 en
het woord 'water' 27.
De redacteuren zijn soms wel
twee jaar bezig met een woord.
Uitgebreid immers doet het
WNT kond van de herkomst
van het woord, de eerste vind
plaats sinds 1500, de oudste be
tekenis en de jongste tot 1930
en de ontwikkeling daar tussen
in. Uiteindelijk is het nog eens
terug te vinden in tal van cita
ten. Verder wordt aangegeven
of een woord gewoon of onge
woon is, jargon of dialect is of
een speciale gevoelswaarde
heeft. Er werden nu al meer dan
10.000 bronnen gebruikt, van li
teraire werken tot werken over
landbouw.
