Kamer worstelt
met Schengen'
loeihard
Luns: 'Heren, hoe is het mogelijk?'
Binnenland
Portugese en Nederlandse premier
Wensen voor U-oevers 'luchtfietserij'
Moorden in Rotterdam
deel van reeks misdrijven
Proces moord diplomaat
wordt schertsvertoning
Sta of ik schiet
'Subsidiebeleid goed,
uitvoering te tijdrovend'
duinrell
DONDERDAG 18 JUNI 1992
3
Gemeenschap pdi|We Persdienst
Boete van 3,65 miljoen gulden geëist
middelburg» De officier van justitie in Middelburg heeft gisteren
zes jaar gevangenisstraf, een boete van 3,65 miljoen gulden en
verbeurdverklaring van 5,5 miljoen geëist tegen een 39-jarige
man uitTerneuzen. De man zou de baas zijn van de zogeheten
Bende van Zeven en tevens eigenaar van casino Ritz in Kapelle-
brug. Tegen de overige verdachten werden tussen één en drie
jaar geëist. Het zevental wordt verdacht van handel in hard
drugs, oplichting, valsheid in geschrifte, overtreding van de Wet
op de Kansspelen, valsemunterij, heling, meineed, verboden wa
penbezit, mishandeling, bedreiging, valse aangiften bij de politie
en openlijke geweldpleging. De verdachten werden in januari
gearresteerd. Aan de diverse invallen deden toen 130 politie
mensen mee. Er werden vijftig verdachten opgepakt en zeventig
getuigen gehoord. Het ministerie van justitie had 900.000 gulden
voor het onderzoek beschikbaar gesteld.
Nederland wilde kernonderzeeërs
den helder Het Nederlands kabinet heeft in de jaren zestig seri
eus overwogen kemonderzeeërs te bouwen of aan te schaffen.
Een afwijzende reactie van de toenmalige Amerikaanse minister
van defensie, Robert McNamara, en de hoge kosten deed de
toenmalige minister van defensie, P. de Jong, daarvan afzien.
Dat verklaarde oud-duikbootcommandant, oud-minister en
oud-premier De Jong gisteravond op een bijeenkomst ter gele
genheid van het 85-jarig bestaan van de Onderzeedienst van de
Koninklijke Marine in Den Helder.
Bond wil zeggenschap over werk bank
den haag De Dienstenbond FNV wil direct betrokken worden
bij de indeling van het werk bij bankinstellingen. Dat zei FNV-
bondsbestuurder Han Noten gisteren tijdens de manifestatie
'Druk, druk, druk' in de Utrechtse Jaarbeurs. De Dienstenbond
pleit voor meer keuzemogelijkheden voor de werknemer en wil
direct betrokken worden bij de indeling van het werk. „Gewoon
keiharde afspraken over bijvoorbeeld de pauzes, goede kantine
voorzieningen en ruimten om je terug te trekken als je je moet
concentreren", verduidelijkt Noten.
Bond tegen CAO beroepsonderwijs
utrecht» De leden van de grootste onderwijsbond ABOP die
werkzaam zijn in het hoger beroepsonderwijs (HBO), wijzen het
akkoord over een CAO voor hun sector af. Er zitten onvoldoende
garanties in dat de werkdruk in het HBO wordt teruggedrongen,
zo lieten ruim 150 ABOP-leden gisteravond in Utrecht weten.
Het akkoord tussen delegaties van onderwijsvakbonden en de
hogescholen werd vorige week na vele maanden onderhandelen
bereikt. De CAO geldt voor zo'n 25.000 personeelsleden.
Sanering HEAO loopt stroef
den haag anp
De sanering van het aantal ho
gere economische opleidingen
(HEAO's) verloopt weinig voor
spoedig. Het vorig jaar op ver
zoek van de HBO-Raad opge
stelde advies het aantal studie
richtingen terug te brengen van
25 naar 8, is tot nog toe gene
geerd. Er worden zelfs weer
nieuwe studies aan het scala
toegevoegd. Dat meldt het ho
geschoolblad HBO-journaal de
ze week.
De hogescholen voelen er
niets voor hun eigen specifieke
studierichtingen, die vaak po
pulair zijn bij studenten, op te
offeren ten behoeve van de dui
delijkheid. Er zijn zelfs scholen
die alweer een nieuwe studie
beginnen, zoals de economi
sche richting bij de Hotelschool
in Leeuwarden.
Vorig jaar rapporteerde een
verkenningscommissie dat het
met" de studierichtingen in het
heao maar een rommeltje is. Er
zijn er 25 verschillende richtin
gen, wat op zichzelf al verwar
rend veel is. Bovendien blijkt
dat studies met verschillende
namen soms voor hetzelfde be
roep opleiden en, omgekeerd,
dat studies met dezelfde naam
op verschillende beroepsvelden
mikken. Dat is niet alleen ver
warrend voor de aankomend
studenten, zo concludeerde de
commissie, maar vooral ook
voor de werkgevers.
De politie hoopt met het oplos
sen van de twee geruchtmaken
de drievoudige moorden in Rot
terdam, die beide in maart wer
den gepleegd, de onderzoeken
naar een hele reeks recente
moorden te kunnen afronden.
De moordpartijen, vrijwel al
lemaal koele liquidaties, volg
den op het verduisteren van een
partij heroïne uit Turkije. „Er is
in de drugswereld iets gebeurd
dat niet volgens de afspraken
was," zegt woordvoerder W. de
Rooij van de Rotterdamse poli
tie.
„We hebben het vermoeden
meer zaken op te kunnen los
sen, en dan vooral Turkse
moordzaken. Ik weet dat men
bezig is mogelijke verbanden
met andere zaken te onderzoe
ken. Hoe vet dat zich uitstrekt?
amsterdam/tunis anp
De verdachte van de moord op
de Nederlandse diplomaat Ro-
bert-Jan Akkerman (40) krijgt
vermoedelijk levenslange
dwangarbeid, maar wordt toch
binnen korte tijd weer op vrije
voeten gesteld. Dat is de alge
mene verwachting in de hoofd
stad Tunis. Akkerman werd vo
rig jaar in Tunesië doodgescho
ten.
De verdachte, een sergeant,
moet op 30 juni voor een mili
taire rechtbank verschijnen. In
siders in Tunis zien de rechts
zaak als een nep-proces. De ser
geant zou niets met de moord
op Akkerman te maken hebben.
Hij zou door de Tunesische au
toriteiten gevraagd zijn zich als
verdachte te laten gebruiken in
ruil voor kwijtschelding van eer
dere misdrijven.
Achtergrond voor dit '«pelle-
Gebrek aan controle zit fracties dwars
den haag gpd
De Tweede Kamer heeft grote moeite het Verdrag van
Schengen. Vooral het 'gebrek aan democratische en juri
dische controle' zit vrijwel alle fracties dwars, zo bleek
gisteravond tijdens de eerste ronde van de behandeling
van dit verdrag in de Tweede Kamer.
spreken, is een doom in het oog
van de meeste fracties. CDA en
PvdA weigerden gisteravond al
een definitief oordeel te geven
over het verdrag. Zij willen eerst
van het kabinet horen hoe het
de bezwaren uit de Kamer
denkt op te vangen.
Met betrekking tot de demo
cratische controle lijkt een op
lossing in zicht. CDA en PvdA
zijn het erover eens dat voort
aan parlementair moet worden
gesproken over verdere afspra-
Het verdrag regelt een vrij ver
keer van goederen en personen
tussen Nederland, België,
Luxemburg, Italië, Duitsland,
Frankrijk, Spanje en Portugal.
'Schengen' werd in 1985 geslo
ten. Vandaag praat de Kamer
verder over het verdrag.
Vooral het feit dat er geen
rechtsinstantie is, die zich in ge
val van conflicten over de uit
voering van het verdrag kan uit-
ken, voordat deze door de deel
nemende landen definitief wor
den gemaakt. Het Verdrag van
Schengen zelf is in het grootste
geheim en zonder parlementai
re bemoeienis vooraf tot stand
gekomen. De Tweede Kamer
wil herhaling daarvan voorko-
Ook een eerder probleem met
betrekking tot de positie van
asielzoekers is opgelost. Het
parlement was bang dat het uit
voerend comité van het Schen-
genverdrag (bestaande uit de
ministers van buitenlandse za
ken) bevoegdheden zou krijgen
bij het vaststellen van het asiel
beleid. Het kabinet heeft echter
toegezegd dit in EG-kader te re
gelen.
den haag Premier Cavaco Silva van Portugal bracht gisteren een bezoek aan zijn Nederlandse collega.
Over het onderhoud werden geen mededelingen gedaan. Op de foto wijzen de twee premiers naar de
vlaggen van hun landen die voor het Catshuis stonden. foto anp Raymond rutting
Financiers komen in september met nieuw plan
amsterdam saskia belleman
i het Amsterdamse gemeen
tebestuur voor de oevers van het IJ zijn irre-
eel. De Nota van Uitgangspunten die in
1991 door de gemeenteraad werd aangeno
men, is geen strategische notitie, maar een
onuitvoerbaar politiek document. De plan
nen zijn financieel absoluut niet haalbaar.
Dat zegt directeur J. van Rijs van de Am
sterdam Waterfront Financieringsmaat
schappij (AWF). In de AWF werken de
NMB-Postbank/Nationale Nederlanden en
de gemeente samen. Volgens Van Rijs prijkt
er een gat van enkele honderden miljoenen
guldens tussen de droom van Amsterdam
en de werkelijkheid. De AWF heeft een
nieuw plan gemaakt, dat zij in september
officieel zal presenteren. De Amsterdamse
raadsleden zijn tijdens een besloten zitting
al geïnformeerd. Details wil Van Rijs er niet
over kwijt, maar duidelijk is wel dat het
voorstel op veel punten afwijkt van de ge
meentelijke Nota van Uitgangspunten.
Een kleine greep uit de wijzigingen: de
marktsector wint het van de sociSe wo
ningbouw, de bebouwing wordt aanzienlijk
dichter en de sneltram die van de oostelijke
naar de westelijke oevers rijdt, moet vol
gens de AWF op maaiveldhoogte in plaats
van ondergronds worden aangelegd.
Volgens Van Rijs dringt het pas langzaam
tot de raadsleden door dat er weinig zal
overblijven van hun luchtkastelen. „Het is
hard duwen geblazen om de gemeente met
beide benen op de grond te krijgen", vindt
ook AWF-woordvoerder en ex-ambtenaar
P. Hartman. De AWF wil uiterlijk in 1994
beginnen met bouwen. Over vier jaar moe
ten de eerste gebouwen klaar zijn.
„Na 2000 hoeft het niet meer", waar
schuwt Van Rijs. En als het gemeentebe
stuur blijft talmen? Van Rijs: „Dan is het af
gelopen met de publiek-private samenwer
king. We hebben al tien jaar gepraat. Je
kunt private ondernemingen niet aan het
lijntje blijven houden".
den haag anp
We sluiten niet uit dat het ook
gaat om zaken buiten Rotter
dam."
Zowel politie als justitie be
vestigt dat er aanwijzingen zijn
dat er een direct verband is tus
sen de 'Brielse' moorden en de
liquidatie van drie Turkse man
nen in de Portugesestraat. „En
je kunt er rustig vanuit gaan, dat
er sprake is van meer dan alleen
het elkaar kennen," zegt officier
van Justitie mr. H. Moraal van
het Openbaar Ministerie in Rot
terdam.
Uit het maandenlange onder
zoek van het Recherche Bij
standsteam (RBT) is gebleken
dat de mannen die in het Turk
se restaurant Sato aan de Rot
terdamse Glashaven om het le
ven werden gebracht, eerder het
bloedbad in
hebben aangericht.
Tunesische bronnen: Politiek motief
tje' zou zijn dat de moord een
politiek motief had. Dat menen
betrouwbare bronnen in Tune
sië. In welke richting dat motief
gezocht moet worden, wil men
niet zeggen. Akkerman was bin
nen zijn werk op vele terreinen
actief.
Tot nog toe werd gesproken
over een zedenachtergrond. Ak
kerman zou orgie-achtige fees
ten hebben gegeven, waaraan
de verdachte sergeant zich zou
hebben geërgerd. Vrienden van
Akkerman spreken dit echter te
gen.
Akkerman was eerste secreta
ris van de ambassade in Tunis
en woonde in een voorstadje Si-
di bou Saïd. Daar werd hij op 27
februari vorig jaar neergescho
ten voor zijn woning. De dode
lijke schoten werden gelost
vanuit een auto met drie inzit
tenden.
numansdorp Prins Bemhard woonde gisteren de festiviteiten bij ter gelegenheid van het 500-jarig bestaan van de Ambachtsheerlijkheid
Cromstrijen. Een onderdeel van het feest was een kleiduivenschietwedstrijd. Er werd geschoten met laserstralen. Of de prins raak schoot, is
niet bekend. foto anp paul stolk
Philips maakt schuiver op Damrak
taal zwaar tegenvallen. Het
elektronicafonds sloot op 31,10
gulden, 6,90 gulden minder dan
de slotkoers van dinsdag. Iedere
gulden die van de koers afgaat,
betekent op papier een waarde
vermindering van het Philips-
concern met 300 miljoen gul
den.
Vanochtend leek het aandeel
Philips in rustiger vaarwater te
recht gekomen. De reden voor
de verliezen van het Eindhoven-
se concern vormen de zware
verliezen in de consumenten
elektronica.
De Algemene Rekenkamer is
positief over de opzet van de
subsidies voor micro-elektroni-
ca, maar vindt wel dat de uit
voering kan worden verbeterd.
De procedure voor het toeken
nen van subsidies is zo tijdro
vend dat veel projecten al
(deels) zijn uitgevoerd, terwijl
nog wordt onderhandeld over
de subsidievoorwaarden, aldus
de Rekenkamer. Een belangrijke
subsidie-ontvanger is Philips.
Vorig jaar verstrekte Economi
sche Zaken 110 miljoen gulden
voor de zogeheten Eureka-pro-
jecten Jessi (chips) en HDTV
(nieuwebreedbeeldtelevisie).
Beleggers op de Amsterdamse
beurs hebben gisteren massaal
aandelen Philips verkocht nadat
het concern bekendmaakte dat
de cijfers voor het tweede kwar-
ECD deelt voor
11 miljoen boetes
uit aan bedrijven
De Economische Controle
Dienst (ECD) van het ministerie
van economische zaken heeft
vorig jaar voor ongeveer 11 mil
joen gulden boetes opgelegd
aan ondernemers die de econo
mische wetgeving overtraden.
In totaal werd voor 27 miljoen
gulden goederen door de dienst
in beslag genomen. Er werden
18.580 onderzoeken (in 1990:
17.659) uitgevoerd en 6.229 keer
(in 1990: 5.653) proces-verbaal
opgemaakt. Dat staat in het eer
ste jaarverslag van de ECD.
Uit het verslag blijkt dat de
benzinepomphouders vorig jaar
massaal de Winkelsluitingstij-
denwet overtraden. Van de
2.190 onderzoeken in deze
branche eindigden er 1.381 in
een proces-verbaal.
De ECD richtte de pijlen ook
op bedrijven die de jaarstukken
niet op tijd bij de Kamers van
Koophandel deponeren. Onge
veer 60 procent van de bedrij
ven voldeed aan die verplich
ting. Ook de lege BV's werden
aangepakt. Vorig jaar werden
1.427 onderzoeken ingesteld.
Het jaarverslag meldt niet in
hoeveel gevallen de BV werd
opgeheven.
Militairen zouden in zestiger jaren staatsgreep hebben willen plegen
Hoge Nederlandse militairen
hebben oud-minister van bui
tenlandse zaken Luns in het
midden van de jaren zestig be
naderd voor het plegen van een
staatsgreep in Nederland. Dat
zegt Luns in het vandaag ver
schenen boek 'De wereld vol
gens Luns' van J.G. Kikkert.
Kikkert beschrijft in het boek
de loopbaan van Luns als mi
nister van buitenlandse zaken
(1952-1971) en als secretaris-ge
neraal van de NAVO (1972-
1984). In het boek komt Luns
uitgebreid aan het woord.
Volgens de oud-minister
kreeg hij ten tijde van de forma
tie van het kabinet-Cals in het
voorjaar van 1965 „bezoek van
drie of vier generaals. Zij ont
vouwden een merkwaafdig
plan. Zij wilden een staatsgreep
plegen en vroegen mij om dan
als minister-president te willen
optreden."
Luns zegt dat hij medewer
king heeft geweigerd. „Ik heb
uitgeroepen: Heren, hoe is het
mogelijk. Nog daargelaten dat
ik hier niet aan wens mee te
doen, is er geen begin van kans
dat in Nederland een militaire
staatsgreep mogelijk is. Van wie
denkt u gebruik te maken? Van
regimenten grenadiers en ja
gers? Van beroepsmariniers?"
Volgens de oud-bewindsman
vertelden de militairen hem
daarop „een vaag verhaal over
hun vertrouwensmannen in de
krijgsmacht" en „deden wat ge
heimzinnig over een organisatie
waar zelfs ik niets van wist".
Luns vertelt verder dat hij de
generaals heeft gezegd „dat zij
enorm boften dat zij bij hem
waren gekomen omdat ieder
ander onmiddellijk in paniek
groot alarm zou hebben gesla
gen".
Luns deed dat niet, maar be
loofde „de ondernemende op-
perofficieren" dat hij hun na
men geheim zou houden onder
voorwaarde dat zij „hun plan
nen om van Nederland een ba
nanenmonarchie te maken
grondig en definitief lieten va-
Wel lichtte Luns een aantal
collega's en de toenmalige vice-
president van de Raad van Sta
te, dr. L. Beel, in zonder de na
men van de militairen te noe-
Wat de directe aanleiding
voor de staatsgreeppoging is ge
weest, wordt uit het boek niet
geheel duidelijk. Luns zelf
noemt in dit verband alleen de
PvdA-gezindheid van de toen
malige KVP-politicus mr. J. Cals.
„Cals genoot bij de PvdA zelfs
meer prestige dan in zijn eigen
partij."
„Het waren roerige dagen,
nog veel roeriger dan algemeen
bekend is", aldus Luns. En:
„Het optreden van deze opper-
officieren onderstreepte over
duidelijk de geweldige gefrus
treerdheid van een aantal mili
tairen. Deze was kennelijk veel
diepgaander dan algemeen
werd aangenomen en dat was
mijn voornaamste argument
om hun plannen in zéér be
perkte kring bekendheid te ge-
Da's Splash. Nieuw en niet voor softies!
Attraktiepark
Ministerie wil
nieuw verfwapen
gaan verbieden
den haag gpd
Het ministerie van justitie wil
het nieuwe verfwapen, de 'Dye-
Wittness', in Nederland verbie
den. Met dit verdedigingswapen
kan een groene smurrie in het
gezicht van de belager worden
gespoten die daardoor niets
meer ziet. Het verfpistool is
door een importeur vanuit-de
Verenigde Staten, waar het wa
pen niet is verboden, naar Ne
derland gehaald.
De adviescommissie voor
Wapens en Munitie van het mi
nisterie van justitie wil dat dit
verfpistool onder de Wapenwet
wordt ondergebracht. „Het wa
pen is weerloosmakend. Dan is
zo n ding in ons land volgens de
wet verboden. Ook vinden wij
het ongewenst dat het verf
pistool als aanvalswapen kan
worden gebruikt", zegt een
woordvoerder van het ministe
rie. De traangasspuitbusjes val
len in Nederland ook onder de
Wapenwet.
'Ook PvdA'er
moet Andriessen
kunnen opvolgen'
den haag»anp
Als EC-commissaris Andriessen
(CDA) er eind dit jaar mee op
houdt, moet het ook mogelijk
zijn dat een PvdA'er zijn plaats
inneemt. Staatssecretaris Dan
ken van EG-zaken zou daarvoor
in aanmerking kunnen komen.
Dat vindt de PvdA-fractie in de
Tweede Kamer. De fractie ver
zet zich tegen het automatisme
waarmee in CDA-kring wordt
gesteld dat de eventuele opvol
ger opnieuw een christendemo
craat moet zijn.
PvdA-kamerlid Lonink,
woordvoerder in EG-zaken, ver
wijst naar het scenario dat oud
minister Braks (CDA) de zetel
van de Nederlandse Eurocom
missaris warm zou kunnen
houden, totdat premier Lubbers
de overstap naar Brussel maakt.
De nieuwe Europese Commis
sie zit voor een interimperiode
van twee jaar. De functie is de
afgelopen twaalf jaar in handen
van het CDA geweest.
Lonink ontkent dat met een
PvdA-kandidatuur de eventuele
overgang van premier Lubbers
naar Brussel in 1995 zou wor
den gedwarsboomd. De PvdA is
eventueel bereid de kandida-
tuur-Lubbers te steunen, maar
betwijfelt of Lubbers de baan
zal krijgen. Bovendien heeft de
minister-president tot dusver
ontkend kandidaat te zijn.
