Hoogst lichamelijke Hamlet uit Israël
Cultuur&Kunst
DONDERDAG 18 JUN11992
24
RUYGROK (CHEF)
Avond vol verrassingen in Amsterdams Bellevue theater
Shakespeare leverde de
tekst, maar een decor ont
breekt en requisieten zijn
er nauwelijks. De acteurs
kleden zich in tijdloze kos
tuums en spreken drie uur
lang alleen maar He
breeuws. Dat de voorstel
ling van 'Hamlet' door het
Itim Ensemble uit Tel Aviv
niettemin geestdriftig is
ontvangen in landen als
Duitsland en Amerika, zegt
wel iets over de capacitei
ten van het gezelschap. Na
een voorstelling in de
Brooklyn Academy of Mu
sic schreef Mel Gussow in
The New York Times: ,,De
acteurs zijn zo ingespeeld
op wat hun rol lichamelijk
verlangt dat men de voor
stelling zonder vertaling
kan zien en toch precies
weet wat er gebeurt. Shuly
Rand als Hamlet heeft de
intensiteit van een Jo
nathan Price, of hij nu op
een stoel zittend somber
zijn moeder en Claudius
gadeslaat, of tempera
mentvol duelleert."
TEL AVIV AD BLOEMENDAAL
In Duitsland was de 'Hamlet'
uit Tel Aviv de ontdekking van
het Braunschweiger theater-fes
tival 'Formen'90'. Ook daar
nam het publiek moeiteloos de
taalbarrière. Na afloop waren er
„Sturmischc Ovationen, Bra-
vorufen und Getrampel." En
waarom zou het in Amsterdam
anders gaan?
Wie het avontuur aandurft
deet er goed aan tijdig te reser
veren, want de inrichting van
het toneel sluit grote aantallen
toeschouwers uit. Het publiek
zit in hooguit drie rijep dik aan
drie kanten om het schouwto
neel, op gelijke hoogte met de
spelers. De vierde kant is een
zwarte muur, waartegen acht
stoelen staan. Daarop wachten
de acteurs hun beurt af. Hamlet
zit aan het begin van de voor
stelling verscholen tussen het
publiek.
In het midden van de zwarte
speelvlocr bevindt zich als cen
trum een lichte cirkel van drie
meter doorsnede. Maar de han
delingen verplaatsen zich soms
naar de periferie van de vloer en
de geest van Hamiets vader*
EXPOSITIES
LEIDEN
GALERIE ZONE
Nieuwstraat 17-b. Chinese schilder
kunst, tot 1/7; di t/mvr 11-18 uur, za
10-17 uur. zo 13-16 uur. do 19-21
BLEIJENBERG GALERIE
Breeslraat 113 Werk van Eric HirdiS;
tot 18/7; di t/m za 9-18 uur. do 9-21
uur; le zo van de maand 12-17 uur.
Baxt
t 7/7;i
3 12-17u
r 13-18 u
do 19-21 u
DE WAAG
Aalmarkt 21 Werk van Fons Brasser;
tot 22/6; wo t/m vr 12-17 uur. za zo
11-17 uur.
KUNSTSALON DE PRINCEHOF
Rapenburg 8/10. Wandobiecten en
schilderijen van Jan Köllmg, tot 27/6;
ma t/m vr 10-17. zo 13-17 uur
STELLING
Burgsteeg 14. Schilderijen van Bob
Negrijn. tot 22/6; do t/m za 14-18
GALERIEAZL
Rijnsburgerweg 10, gebouw 1. Medi-
com Zes, fotocollectie, tot 28/6; dag.
18 uui
t/m 28/6; do t/m zo, 12-
ALPHEN
STAA GALERIE
Pr. Irenelaan 88. Werk van emaile
kunstenaars, van 20/6 tot 16/7; wc
t/m za 12-17, vr 19-21 uur.
HAZERSWOUDE
GALERIE LAERKEN
Bent 2 Werk van John Hansen en
Wim Mors. tot 5/7; ma t/m vrij op a
spraak, za en zo 11-17 uur.
Raadhuislaan 22 Beelden van W
Alexander Kossuth, tot 22/6; di t/m vr
10 16. za zo 13-17 uur.
ART GALLERY GÉRARD B V.
Rijksstraatweg 358. Russische im
pressionisten. tot 21/6, dagelijks van
12 17 uur.
GALERIE VERHAAR
Schoolstraat 9. Schilderijen van Tam
me Hoekstra, tot 2/7; do t/m zo 13-
18 uur.
Rina Yerushalmi: „Het intrigeerde
graafplaats staat."
Schok
Als de geest en Hamlet elkaar
ontmoeten komt de schok hard
aan, ook bij de toeschouwers.
De confrontatie is bij het Itim-
ensemble aanzienlijk meer dan
dat iemand een moord beraamt terwijl het slachtoffer ervan op de be-
alleen maar een spirituele
ring. De geest omhelst Hamle
in de cirkel en er volgt een hefti
ge lijfelijke krachtmeting me
een bijna seksuele dimensie.
Het begin van een avond vol
verrassingen.
Het is te zien dat regisseuze
Rina Yerushalmi carrière heeft
gemaakt als danseres en cho
reografe. Ze speelde en regis
seerde onder meer bij het Ne-
wyorkse LaMaMa Theatre. Nog
altijd werkt ze een deel van het
jaar aan de overkant van de
oceaan, al koestert ze vage
plannen om iets in Europa te
ondernemen.
Dat een buitenlands publiek
de Israëlische 'Hamlet' kan
waarderen betekent niet dat Ri
na Yerushalmi Amerikanen,
Duitsers of Nederlanders in ge
dachten had toen ze in 1989
met de instudering begon. Drie
jaar na de première is er trou
wens nog wekelijks een opvoe
ring in Tel Aviv. Shakespeare,
zegt ze, is van groot belang, zo
wel voor de acteurs als voor het
Israëlische publiek. Haar bewer
king volgt de klassieke He
breeuwse vertaling van
Avraham Slonsky. Voor de ver
leiding de tekst aan te passen
aan de actuele toestand in Israël
hoefde ze niet te bezwijken om
dat 'Hamlet' de Israëli's ook
zonder een drastische bewer
king een spiegel voorhoudt. 'To
be or not to be', trouwens het
hele thema van doden of ge
dood worden, speelt in Israël
een belangrijke rol.
Gifbeker
De grootste vrijheid veroorlooft
de regisseuse zich tegen het
eind van de voorstelling, als ze
het vierde en vijfde bedrijf in
eenschuift. Hamlet staat op de
begraafplaats, waar een grafdel
ver de laatste rustplaats gereed
maakt voor Ophelia (Dina Blei).
Tegelijkertijd zet in de cirkel de
koning zijn plan uiteen om
Hamlet te doden. Rina Yerus
halmi meent dat die oplossing
de vaart in het stuk hpudt. „Ik
weet niet of het een verbetering
is, maar ik vond het noodzake
lijk voor een publiek in onze tijd
om die twee dingen samen te
brengen. Bovendien intrigeerde
me de idee dat iemand een
moord beraamt terwijl het
slachtoffer ervan op de begraaf
plaats staat. In onze versie ne
men alle acteurs deel aan het
laatste bedrijf, ook de dan al ge
storven Ophelia, Rosencrantz
(Chanan Ben Shabat) en Guil-
denstem (Noam Ben Azar). Ze
moeten er bij zijn want ze zijn
zowel oorzaak als gevolg. Bo
vendien neemt Hamlet afscheid
van iedereen die een rol heeft
gespeeld in zijn leven. Iedereen
kijkt naar zijn sterven. We gaan
dan van werkelijkheid naar the
ater."
Pas als Hamlet de tijd geko
men acht drinkt hij de gifbeker
leeg. Dan loopt hij naar een
hoek van het toneel, waar de
doodgraver op hem wacht.
Holland Festival. William
Shakespeare, 'Hamlet', regie:
Rina Yerushalmi. Itim-ensem-
ble van het Cameri Theater uit
Tel Aviv. Amsterdam, Bellevue,
23, 24, 25, 26 en 27 juni, aan
vang 19.30 uur.
0 D I U M B L I K
Het jongetje Beau ontmoet de pad die hem misschien gelukkig zal maken.
LEIDEN
Leidse Schouwburg
Oude Vest 43
tel. 131943/131944
BALLETSCHOOL
De balletschool van Lucette Bletz
geeft op zaterdag 27 juni voor de
deze voorstelling werken 85 leer
lingen mee.
Het programma bestaat uit oor
spronkelijke choreografieën, waar
onder De Sneeuwkoningin, een
verhalend ballet naar het sprookje
van Hans Christian Andersen, Fu
sion (jazzballet) en Snoepjes dat
het best valt de karakteriseren als
'een veelkleurige verrassing'. De
voorstelling begint om 19 30 uur
en duurt tot ongeveer 21.15 uur.
Kaarten 12,50 zijn vanaf he
den verkrijgbaar aan de kassa van
de Leidse Schouwburg.
VOORSCHOTEN
Cultureel Centrum
Pr. Marijkelaan4
ATTILA GALOP
De amateurtoneelgroep Voorscho
ten brengt op zaterdag 20 juni en
zondag 21 juni het blijspel 'Het
schreven door Dimitri Frenkel
Frank, staat volgens de amateur-
groep borg voor een paar genoeglij
ke, en uiterst komische uurtjes De
uitvoering op zaterdag 20 juni be
gint om 20.00 uur en op zondag
21 juni om 14 30 uur. Kaarten zijn
verkrijgbaar aan de zaal en in de
voorverkoop bij groente en fruit-
handel Straaver in winkelcentrum
Noord-Hofland en bij de firma
Reekers aan de Schoolstraat in
Voorschoten.
Poppentheater Wellus-Nietus, in
1980 opgericht door Connie de la
Mar, heeft een nieuwe voorstelling:
Hebbeding. Het jongetje Beau
houdt zich voortdurend bezig met
zijn verzameling feestneuzen. Toch
is hij niet tevreden, want heeft hij
bij al die neuzen wel de mooiste?
den en als daar de Wijze Pad haar
toverkunsten ten toon spreidt, lijkt
zijn wens in vervulling te gaan.
Toch loopt het anders af, dan hij
had gedacht.
CONCERTEN
The Affair, 20 juni in Solution.
LEIDEN
HOOGLANDSE KERK
Don Kozakkenkoor mmv Trio Troika,
20.15 uur.
20 juni
Orgelconcert door Christa Hijink, or-
gamste 'Tomaskerk te Zeist, 13.30
LEI DSE WERKGROEP HOMO
SEKSUALITEIT
21 juni
Haags homomannenkoor Vox Rosa,
aanvang 15.30 uur.
LEIDSE HOUT
21 juni
Leidse Hout Folkfestival (bij het thee
huis), org. Folkclub Horus, van 12.00
tot 17.00 uur
L0KH0RSTKERK
20 juni
Kamerkoor 'Collegium Musicum'
mmv strijkorkest, olv Jos Vermunt;
LeidS Barok Ensemble olv Jan Willem
de Vriend, tevens solist; werken van
o.a. Hellendaal. Bach en Scarlatti.
16.00 uur.
LVC
19 juni
City Pig Unit, zoldercafé. zaal open
22.00 uur.
STADSGEHOORZAAL
Noordhollands Philharmonisch Or
kest olv Lucas Vis, m.m.v. Dinorah
Varsi, piano; werken van Rossini,
Chopin en Brahms, 20.15 uur.
20juni
Slotconcert door de Streek Muziek
school Leiden, zaal open 19.00 uur,
aanvang 19.30 uur.
VOLKSHUIS
25juni
Traditionele folkmusic uit Bretagne
van de Bretonse groep 'Skolvan',
20.30 uur.
KATWIJK
TRIUMFATORKERK
19 juni
Orgelconcert door Jaco van Leeuwen.
Werken van Tunder, Scheidemann,
Bach, Mendelssohn, Andriessen en
Dupré,20.15 uur.
SCUM
19 jui
20 juni
Het 'Rijnlands Orkest', m.m.v. Mir
jam Cornelissê, sopraan, en het Leids
Vocaal Ensemble, olv Michel Haven-
ith; werken van o.a. Erik Satie, R.
Vaughan Williams en Shostakovich,
20.15 uur.
HET KASTEEL
20 juni
'Pilgrims', zaal open 21.00 uur.
HAZERSWOUDE
GEREFORMEERDE KERK
18 juni
Concert op het Künckel-rgel door
Hendrik Kooiker, 20.00 uur.
20 juni
'The Affair', 'No L
gardner', aanvang 21.30 u
NOORDWIJKERHOUT
DESCHELFT
20 juni
McVille Countryband, 21.00 uur.
CONGRESCENTRUM
20 juni
Symfonie-orkest Bloembollenstreek
met het Jeugdsymfome-orkest, aan
vang 20.15 uur.
OEGSTGEEST
RIJNLANDS LYCEUM
Jeugd Symphome Orkest Oegstgeest
olvJohanTop;
WADDINXVEEN
ONTMOETINGSKERK
19 juni
Het 'Rijnlands Orkest', mmv Mirjam
Cornelisse, sopraan, en het Leids Vo
caal Ensemble, olv Michel Havemth;
werken van o.a. Erik Satie, R. Vaug
han Williams en Shostakovich,
20.15 uur.
WASSENAAR
MESSIASKERK
DORPSKERK
21 juni
Haags Barokgezelscha'p met cantate
Ach Gott vom Himmel sieh darein van
AMSTERDAM
CONCERTGEBOUW
20 juni
Koninklijk Concertgebouworkest olv
Nikolaus Harnoncourt mmv Edita
Gruberova, sopraan; werken van
Schubert, 20.15 uur.
21 juni
Bruno Leonardo Gelber, piano; wer
ken van Brahms, 20.15 uur.
22 juni
Radio Filharmonisch Orkest, Groot
Omroepkoor olv Hans Vonk. mmv
Vera Beths, viool, en vocale solisten;
werken van Stravinsky, Yun en Nono,
20.15 uur.
DEN HAAG
DILIGENTIA
20 juni
Haags Instrumentaal Jeugdepsem-
ble, 20.15 uur.
DR. ANTON PHILIPSZAAL
Slagwerkfestival;
Minutencomposities, 20.15 uur.
20 juni
Masterdrummersuit Mozambique,
Senegal en Japan, 21.00 uur.
21 juni
Slagwerkgroep Den Haag, Nieuwe
Slagwerkgroep Amsterdam, 14.30
21 juni
Residentie Orkest olv Jac van Steen,
Slagwerkgroep Den Haag, Circle Per
cussion; werk van Maki Ishn, 20.15
21 juni
Knock Out, spectaculaire finale,
22.00 uur.
Avagardner, 20 juni in Solution.
MUSEA
MUSEUM BOERHAAVE
Lange St. Agmetenstraat 10. Exposi
tie 'Oog in oog, diagnostische ontwik
kelingen in de oogheelkunde', 16/6
t/m 29/11di t/m za 10-17 uur, zo
12-17 uur, elke zondag om 14 en 15
uur gratis rondleidingen; zo21/6(14
uur) houdt drs. K.S. Grooss, weten
schappelijk medewerker geneeskun
de, een lezing over diagnostische ont
wikkelingen inde oogheelkunde.
D13-17u
RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN
Rapenburg 28. Taffehzaal: Expositie
'Brons ui de oudheid' t/m 4 oktober;
zo 21/6 lezing door M.J. Raven over
Egyptische bronzen, aanvang 15 uur.
Elke eerste zondag van de maand ar
cheologisch spreekuur.
RIJKSMUSEUM VOOR VOLKEN
KUNDE
Steenstraat 1. Tentoonstellingen: 'In-
sulmde in Leiden, voorbij de Javazee'
en 'Boeddha en Shiva op Java', t/m
31/10, di t/m za 10-17 u
uur; rondleidingen elke d
(Voorbij de Javazee) e
(Voorbij de Javazee en Boeddha en
Shiva op Java).
Expositie: De Kalash, foto's van Fos-
co Maraini van een verdwijnende cul
tuur in Pakistan, t/m 21/6; Dagelijks
lingen 15.00 uur).
ACADEMISCH HISTORISCH MUSE
UM
Rapenburg73; wot/mvr 13-17 uur.
HORTUS BOTANICUS
Rapenburg 73; ma t/m za 9-17 uur.
Kassen geopend ma t/m za 9-17 uur,
zo 10-17 uur-, Clusiustuin geopend
a t/m vr 10-12.30 u
bloemen in beeldende k
zie, t/m 11/10, di t/m za 10-17 u
zo 13-17 uur.
PIJPENKABINET
KONINKLIJK PENNINGKABINET
Rapenburg 28. Expositie Nederland
se Penningkunst 1890-1990, t/m
25/10, di t/m za 10-17 uur, zo 12-17
van het Leidse atelier van Rem
brandt, geïnspireerd op het schilderij
'De schilder en zijn atelier'; di t/m za
10-17 uur, zo 12-17 uur.
LISSE
MUSEUM VOOR DE BLOEMBOL
LENSTREEK
Heereweg219. 'De tulp verbeeld.
Hollandse tulpenhandel in de 17de
eeuw', di t/m zo 13-17 uur, tot 30 ju-
KATWIJK
KATWIJKS MUSEUM
Voorstraat 46. Expositie- 'Strandle
ven', aquarellen van Albert Jan Cool;
di t/m za 10-12 uur, t/m 26/9.
THEATERS
DEN HAAG
AT&T DANSTHEATER
do 25, 20.00 uur; Opera Comique
'La Favorite' van Geatano Donizetti,
mmv Nederlands Balletorkest olv Da
vid Robertson.
CIRCUSTHEATER
vr 19 juni t/m zo 19 juli (beh ma),
20.15 uur. za 20. 19.00 en 23.15
uur: The Chippendales;
your Fantasy'.
been en Balletschool Violetta.
AMSTERDAM
MUZIEKTHEATER
za 20, 20.15 uur: Het Nationale Bal
let mmv Nederlands Balletorkest olv
Jac van Steen; Van Manen-program-
do325, 20.00 uur: Nicholas Isher-
wood. Anette Meriweather, Julian Pi
ke. Markus Stockhausen, Simon
Stockhausen, Universieitskoor Keu
len; 'Dienstag aus Licht' van Karl-
hemz Stockhausen, tevens muzikale
leiding.
STADSSCHOUWBURG
za 20,20.15 uur: Cia Vicente Saez;
'Uadi'.
ma 22. di 23. 20.15 uur: Opleiding
Jazztheater- Showmusicaldans Am
sterdam en École de Formation Pro-
fessionelle Rick Odums Paris, in het
kader van het Internationaal Theater
school Festival.
do 25. 20.15 uur. Batsheva Dance
Company mmv The Tractor's Reven
ge; 'KYR'.
