Nieuw plan
Vrouwen-
kerkplein
Campagne zwerfafval in Noordwijk
Transvaal maakt
zich niet druk
Leiden
'Verloren' speeltuin weer open
Incidenten bij kraakpand
tijdens renovatiewerk
DONDERDAG 18 JUN11992
19
Spuiterij mag aan Haven blijven
leiden
Garagebedrijf Jonk aan de Haven mag zijn autospuiterij handha
ven. Dit heeft de Raad van State besloten nadat de gemeente een
vergunning voor dit deel van het bedrijf had geweigerd. De ge
meente gaat nu onderzoeken of de autospuiterij op andere manie
ren kan worden aangepakt. De uitspraak van de Raad van State
brengt het garagebedrijf in een betere positie in de onderhandelin
gen met de gemeente over een verhuizing naar een buitenwijk.
Jonk is volgens zijn advocaat Hartingsveld best bereid te verhuizen
mits de gemeente daarvoor een vergoeding op tafel legt. Het ziet er
naar uit dat de gemeente daar nu niet meer aan kan ontkomen. De
gemeente voert de laatste jaren een politiek dat hinderlijke bedrijf
jes uit woonwijken moeten verdwijnen.
Haags architectenbureau aan de slag
Roeleveld Sikkes uit Den Haag is het volgende archi
tectenbureau dat mag proberen een bouwplan te teke
nen voor het Vrouwenkerkplein. Eerder haalden diverse
ontwerpen van de Leidse architect Joop Vollmer het niet,
werd een alternatief van architect-in-ruste Barendse te
licht bevonden en liet het bureau van Verheyen/Verko
ren/De Haan voor niets z'n licht over het plein schijnen.
leiden loman leefmans
Met het inzetten van Roeleveld
Sikkes is het project Vrou
wenkerkplein weer bijna bij af.
Eerdere ontwerpen werden
door de diverse betrokkenen af
geschoten, geen plan kon alle
partijen tegelijk bekoren.
De voorgestelde ontwerpen
waren dan weer te groot, dan
weer te klein om rendabel te
zijn of soms gewoon niet mooi
genoeg. Het enige waarover de
partijen het eens zijn, is dat het
huidige plein moet veranderen.
Een van de weinige die bij de
huidige situatie garen spint, is
festiviteitorganisator Ruud Lor-
rier die het nu nog open plein
naar hartelust voor zijn evene
menten of als terras van zijn ca
fé 't Praethuys kan gebruiken.
Grootste bezwaarmaker tegen
het almaar opschorten van de
bouwplannen is museum Boer-
haave. Directeur G. Veeneman
liet zich in januari ontvallen dat
hij 'de troep voor de deur' zoals
hij de indeling van het huidige
plein omschrijft, zo snel moge
lijk weg wil hebben.
Roeleveld Sikkes zijn geen
onbekenden in Leiden. Zo zijn
de nieuwe huizen aan de Van
der Werfstraat/Hekkesteeg van
hun hand en zijn de omstreden
plannen voor het Parmentier-
complex aan de Lammermarkt
en het oud-Militair Invaliden
huis aan de Hoge Rijndijk door
deze Haagse firma ontworpen.
Leo Meijer, namens de gemeen
te betrokken bij de het wel en
wee van het plein achter de
Haarlemmerstraat, legt binnen
kort de keuze voor dit bureau
aan de verschillende betrokke
nen uit. De eerste schetsen wor
den na de zomermaanden ver
wacht.
leiden* Een speelveldje in plaats
van een bedrijfsgebouw. Dat
moest worden gevierd in de om
geving van de Agaatlaan. Giste
ren werd officieel het nieuwe
speeltuintje achter de flat ge
opend. Er zijn speelmogelijkhe-
den voorde allerjongsten, maar
ook voor tieners (voetbal- en
basketbalveld). Die hoeven el
kaar dus niet in de weg te zitten.
Namens de directie groen van de
gemeente opende ambtenaar P.
Bollen het veldje. Kinderen uit de
wijk lieten balonnen op met een
adreskaartje. Verder waren er
majoretten, een spelenmarkt voor
de kinderen en een rad van avon
tuur voor de volwassenen. Voor
de gelegenheid was de omgeving
feestelijk aangekleed.
De Agaatlaan heeft dan ook ook
reden tot vreugde. Een jaartje ge
leden was het speelterrein ten
dode opgeschreven. De firma
Elascon wilde er een nieuw kan
toor bouwen. Toen buurtbewo
ners bezwaarschriften indiende,
haakte het bedrijf af. Men had
geen zin in een langdurige be
roepsprocedure. Weliswaar werd
toch een stukje van het veld inge
pikt door een school uit het leer
lingwezen, maar daar stond wel
iets tegenover. Als 'goedmaker-
tje' schonk de gemeente de wijk
25 mille voor herinrichting van de
speeltuin. Bovendien droegen
sponsors nog eens een kleine
10.000 gulden bij aan de speelat-
tributen.
FOTO HIELCO KUIPERS
noordwijk paul de vlieger
Op de dag dat het Noordwijkse
zoen officieel begint, zaterdag 20 juni,
wordt in de badplaats het startsein gegeven
voor een landelijke campagne tegen zwerf
afval. De Stichting Nederland Schoon die
de campagne organiseert, gunt Noordwijk
de primeur omdat dit dorp 'een voorbeeld
gemeente bij de aanpak van het zwerfafval-
probleem' zou zijn.
Stichting Nederland Schoon voert de ko
mende vijf jaar actie tegen zwerfafval. De
campagne maakt onderdeel uit van de be
kende actie 'Een beter milieu begint bij je
zelf, waarvan regelmatig spotjes op televi
sie te zien zijn. De ministeries van vrom en
economische zaken steunen de campagne.
Vandaar dat milieuminister H. Alders zater
dag bij de officiële start in Noordwijk aan
wezig is.
Op het Noordwijkse strand wordt zater
dag om 14.00 uur ter hoogte van de politie
post het zwerfvuil verzameld. Volgens
Stichting Nederland Schoon gebeurt dat op
'spectaculaire wijze'. Verder zingt de Ne
derlandse popartiest Hessel zijn speciaal
voor de gelegenheid geschreven 'Schoon
Er is eens wat echt Leids nieuws uit de
musea. De Lakenhal heeft een
tentoonstelling van familiepenningen uit
de Sleutelstad en de directeur van het
Pijpenkabinet is toegetreden tot een zeer
indrukwekkend clubje.
Toegegeven, het was
BJËtt een wat elitair
gebruik. IVlaar met
name in de 17de en
■MSl 18de eeuw was het
B zeer in zwang om
een familiepenning
B te laten slaan bij
speciale
gelegenheden. Een
soort grote rijksdaalder met een
andere beeltenis als die van de
koningin. Geboorte, huwelijk,
maar ook overlijden waren
gelegenheden ter ere waarvan
zo'n penning werd
geproduceerd. De gegoede
Leidse families deden natuurlijk
ook mee aan deze mode. Een
hoop van die penningen zijn in
de loop van de jaren spoorloos
verdwenen, maar tot 12 juli ligt
er een aantal in museum De
Lakenhal. De tentoonstelling
draagt de titel 'Een leven in
penningen' en is samengesteld
door historicus Frank van Deijk.
Penning
Leidse familiepenningen zijn
soms in Leiden gemaakt, maar
werden ook wel eens elders be
steld. In ieder geval is bekend
dat de familie Smeltzing het
adres was waar je moest zijn als
je zo'n muntje wilde laten slaan.
Arend Janszoon Smeltzing
(1639-1710) woonde en werkte
aan de Breestraat. Hij was de
oom van de broers Johannes
(1656-1692) en Martinus Qui-
rijnszoon Smelzing (1667-1714),
die zich ook in het vak hebben
gespecialiseerd. Over het alge
meen waren het edelsmeden
die de veelal zilveren penningen
produceerden. Zo'n ding kostte
indertijd ongeveer vijftien piek,
een heel kapitaal. Tegenwoor
dig wordt voor een beetje origi
neel en fraai uitgevoerd exem
plaar gauw 15 mille neergeteld.
Penningen van allerlei blije en
minder verheugende gebeurte
nissen zijn in de Lakenhal te
zien. Zo ligt er een dooppen-
ning die is gemaakt bij de doop
van twee zoons van Jonannes
Pechlin en Elisabeth Gijssens.
Pechlin was van 1642 tot 1689
Luthers predikant in Leiden.
Apart is ook een overlijdens-
penning van Pieter Cornelis ba
ron Van Leyden. Deze telg van
een regentenfamilie bereidde
zich afdoende voor op zijn
dood. Al in 1783 bestelde hij
zijn begrafenispenning. Toen
hij vijfjaar later overleed werd
de datum apart op de pennin
gen ingeslagen.
Het meest recente stuk in de
Lakenhal is de huwelijkspen
ning van W. Bijleveld en A. de
Kempenaer, die dateert van
1906. Bijleveld was een van de
oprichters van de historische
vereniging Oud-Leiden.
Penning (2)
In de 17de eeuw waren er al
slimme jongens die zich op
massa-produktie van pennin
gen wierpen. Zo ontstond een
rits van confectie-penningen.
Dit waren exemplaren die wel
betrekking hadden op bepaalde
gebeurtenissen, maar die geen
persoonlijke details bevatten. Ze
werden bij tientallen tegelijk ge
maakt en daardoor goedkoper.
Deze penningen vertoonden
'lege' vlakjes waar wat persoon
lijke details konden worden in
gebracht. Zo kon het gebeuren
dat de penning ter gelegenheid
van het zilveren huwelijk van
het Leidse echtpaar Joost
Schouten en Hester Constania
Pauw uit 1777 dezelfde was als
de verjaardagspenning van een
vier-jarig meisje in 1790. De
tentoonstelling is tot en met 12
juli te zien in stedelijk museum
De Lakenhal aan de Oude Sin
gel 28-32.
Pijpen
Ander nieuws van het museum
front: directeur-conservator D.
Duco van het Pijpenkabinet is
uitverkoren voor het lidmaat
schap van de Academie Interna
tionale de la Pipe, zeg maar een
groepje bobo's op pijprook-ge
bied. Dit gezelschap van 22 le
den uit vijftien landen houdt
zich bezig met de maatschap
pelijke en cultuur-historische
aspecten van de tabakspijp. Wat
VRIJE TIJD
Volksdansen
De gezamenlijke Leidse volks
dansgroepen houden op vrij
dagavond 19 juni een groot bal
met muziek van het trio Cosni-
nix. Onder leiding van Marion
Nieuwenhuizen worden 's
avonds van acht tot elf gedansd
in de zaal van Feta aan de Mid
delstegracht 8. De toegang be
draagt toen gulden.
Bieb Mors
Bibliotheek Morskwartier aan
de Robijnstraat 4 verzorgt vrij
dag 19 juni een optreden van de
dansgroep Kupu Kupu Djawa.
Vanaf 19.00 uur worden onder
meer Javaanse dansen getoond.
In de week van 22 tot en met
met 26 juni houdt de biblio
theek een verkoop van afge
schreven boeken.
AGENDA
DONDERDAG 18JUNI
Leiden
Fiets-avondvierdaagse over 15 of 30
km, start vanaf sportpark 'De Bult',
Roomburgerweg, tussen 18.30 en
22.00 uur.
Noordwijk
Bonsai show met demonstratie snoei
en, Far East Bonsai Centre, Kraaier-
slaan 30, van 13.00 tot 16.00 uur.
Zwemvierdaagse over 250 of 500
meter, Bollenbad, Nieuwe Zeeweg,
starttijd vanaf 18.00 uur.
Zomeravond Bridge-drive, org. Brid
geclub De Vuurbaak, De Rank, Golf
baan 97, inschrijven russen 19.15 en
19.45 uur.
Historicus Frank van Deijk tussen de bijzondere familiepenningen in de Lakenhal.
FOTO'HIELCO KUIPERS
moeten we ons daarbij voorstel
len? Heren die lurkend aan een
pijp zitten filosoferen over de
emancipatie van de aristrocratie
door de uitvinding van het pijp
tabak?
Duco zelf kan het niet vertellen,
hij zit in Wenen om officieel te
worden verwelkomd tijdens een
plechtige zitting. Leiden zal er
niet wakker van liggen, al is het
voor de betrokkene natuurlijk
leuk. Hij heeft zijn lidmaatschap
te danken aan publikaties op
het gebied van de kleipijp en
zijn medewerking aan archeolo
gische onderzoeken en exposi
ties in binnen- en buitenland.
Wie probeert de onderzoek-be-
vindingen te lezen, zal daar een
zware pijp aan roken. Maar
voor wetenschappers is het
prachtige informatie. Wij hou
den ons maar bij een sigaretje.
(RK)
Sporten voor mensen met CARA olv
een fysiotherapeut In de Vlietzaal,
Raadhuislaan 43, van 16.00 tot
17.00 uur.
VRIJDAG 19 JUNI
Leiden
Klaverjassen, jokeren en sjoelen bij
Speeltuinvereniging Stevenshof, C.
d 2, aanvang 20.15
Bonsai show met demonstratie snoei
en, Far East Bonsai Centre, Kraaier-
slaan 30, van 9.00 tot 12.00 uur.
Fancy-Fair in Huize St. Jeroen, Zee
straat. van 10 00 tot 16.00 uur.
Veronica Zomertruuk mmv div. arties
ten, Palaceplein, vanaf 16.00 uur.
Zwemvierdaagse over 250 of 500
DAGBOEK UIT ZWEDEN
Een aantal bewoners
van het Rijnlands
Zeehospitium in
Katwijk verblijft
momenteel in
Zweden om de
poulewedstrijden van
het Nederlands elftal
bij te wonen. Onze
Jan van Eg-
mond en Erwin
Knertsch heb
ben vandaag
voor het eerst
van hun leven
in een speed
boot gezeten.
Eigenlijk was
die afspraak al
een paar dagen
eerder gemaakt
met een groep
je jonge tuin
ders uit het Westland. Maar
met hoge golven en de drei
ging van regen is het niet rus
tig zitten in zo'n snel bootje.
Maar vandaag is het droog
en zonnig. Zenuwachtig stuurt
Jan als eerste zijn rolstoel de
steiger op om even later in een
zwemvest te worden gehesen.
Het eerste probleem is om een
goede houding te vinden
waarin een spastische man die
voortdurend de neiging heeft
zich helemaal uit te strekken,
goed kan zitten. Die eigen
schap blijkt hij even later zelfs
goed te kunnen gebruiken.
Geklemd tussen de achterkant
en de zijkant van de boot en
met begeleidster Aldien Poll
naast zich kan Jan zich prima
schrap zetten met zijn voeten
tegen het bankje voor hem.
Er is nog meer plaats in de
speedboot dus Erwin, die eerst
de mogelijkheid quasi onver
schillig wegwuift, wordt ook
zonder pardon met zwemvest
en al in de boot gezet. En dan
is het gassen geblazen.
Als de boot op volle snelheid
is, steekt Jan enthousiast zijn
duim omhoog. Met een ge
leende zonnebril op zijn hoofd
ziet hij er stoer uit zo achterin
WILLEKEHEUKOOP
heeft zich bij de
groep aangesloten.
Vandaag de zevende
aflevering van haar
dagboek.
die snelle boot,
klappend over
de golven. Ook
Edwin laat we
ten het tochtje
wel 'heftig' te
vinden.
In sneltrein
vaart gaat het
langs de kust
richting Greb-
bestad en met
een grote boog
weer terug
naar de steiger van Tanum
Strand. Weer een ervaring rij
ker, die twee Zeehossers. En
zeker eentje die voor herhaling
vatbaar is.
In de veel te dure bar bij het
bungalowpark is vanavond
een 'kom-in-de-stemming'
borrel voor de wedstrijd Ne-
derland-Duitsland. Helaas is
alleen het eerste drankje gratis
dus dat maakt een bezoekje
aan de bar alweer bijzonder
onaantrekkelijk. We zullen het
vanavond weer zelf moeten
doen want een andere moge
lijkheid om even lekker uit te
gaan is er niet.
Na vanavond zitten de da
gen in Tanum erop. De koffers
zijn tussen de bedrijven door
gepakt en iedereen heeft zich
vandaag klem gegeten aan de
hamburgers en gevulde koe
ken die nog over waren.
Morgen monsteren we, af
hankelijk van het resultaat van
de wedstrijd Nederland -
Duitsland, vroeg of laat aan op
de boot terug naar Nederland.
Het is nog even afwachten of
het feesten wordt of knokken.
In het laatste geval zijn we ver
moedelijk iets eerder- aan
boord.
Strand Song' en wordt de eerste cd van dit
liedje aan minister Alders overhandigd.
De bezoekers van het Noordwijkse strand
worden zaterdag de gehele dag op de afval-
problematiek gewezen. Dat gebeurt door
middel van ludieke toneel- en muziekacts
en door de zogeheten 'Beachbusters' die,
geassisteerd door driehonderd Noordwijkse
schoolkinderen ('Minibusters'), de hele dag
op het strand surveilleren. Zij delen afval
zakken uit, geven beloningen weg voor
goed gedrag en zetten vervuilers op een lu
dieke manier te kijk.
'Zat mensen om ze tegen te houden
leiden *janetv
Geen spandoeken, geen pam
fletten en geen boze telefoon
tjes naar de wethouder. Het le
ven in de wijk Transvaal, dicht
bij de spoorlijn naar Utrecht,
gaat gewoon door. Ondanks het
feit dat de gemeenteraad be
wust niet heeft willen verklaren
dat de woningen in de buurt
blijven staan. „Ik ga er echt niet
van wakker liggen", zegt P.
Hoogeveen van het wijkcomité.
De reactie van de bewoners van
Transvaal is compleet anders
dan de manier waarop in de
wijken Groenoord en Maredijk-
buurt werd gereageerd op ge
meentelijke plannen. Daar brak
een ware volksopstand uit toen
bleek dat in de structuurschets
over de toekomst van de stad
staat dat deze buurten mis
schien wel een andere functie
moeten krijgen. De commotie
en onrust leidden er toe dat de
gemeenteraad deze week schrif
telijk heeft vastgelegd dat
Groenoord en Maredijk woon
buurten blijven. De huizen ma
ken in geen geval plaats voor
kantoren.
Voor Transvaal is een derge
lijke verklaring niet uitgebracht.
De politieke partijen, met uit
zondering van de SP, durfden
dat niet aan. Het is immers nog
niet bekend wat de gevolgen
zijn van de spoorlijnverdubbe
ling. Wellicht moeten er huizen
door verdwijnen. „Als wij nu
zo'n verklaring aannemen, dan
betekent dat misschien wel dat
de spoorlijnverdubbeling niet
kan doorgaan. En dat is iets wat
wij niet op ons geweten willen
hebben", verwoordde J. Laurier
van Groen Links de algemene
mening.
De dag na deze gemeente
geen sprake van alarmfase 3
Transvaal. Woordvoerster
Hoogeveen van de wijkvereni-
ging reageert gelaten op de ge
beurtenissen in de gemeente
raad. Ze maakt zich niet zo
druk, gewend als ze is aan de
steeds wisselende plannen van
de gemeente. „Ik laat me niet
meer gek maken."
Officieel weet de wijk van
niets. Er kwam volgens Hoog
eveen vlak na de presentatie
van de structuurschets
foontje van de gemeente. Of de
wijk behoefte had
sprek met de wethouder over de
plannen. „Ik vroeg: 'Wat vooi
plannen?' Ik had de structuur
schets met andere
doorgelezen maar er staat
in dat de woonfunctie
Transvaal verdwijnt. Beleg eers
maar een informatiebijl
komst, zei ik. Maar dat vindt de
gemeente niet nodig", aldus
Hoogeveen.
Blijkbaar is bij de gemeente
ook niet duidelijk wat er gaat
gebeuren, is haar conclusie. En
dus wacht ze maar af. „Er zijn
in het verleden ook weieens
plannen geweest om de halve
wijk af te breken. Dat is ook niet
doorgegaan. Als er weer van die
plannen komen, zijn we met zat
mensen om ze tegen te hou
den."
tel: 071-161418
Bij een kraakpand aan de
Hooigracht 40 hebben zich
gisteren twee incidenten voor
gedaan. Een aannemer pro
beerde tevergeefs met renova
tiewerk te beginnen aan het
pand en de camera van een
fotograaf werd door de bewo
ners afgepakt.
Een kraker hoorde even voor
twee uur een klap op de deur.
Het bleek een aannemer te
zijn die zei in opdracht van de
eigenaar met renovatiewerk te
gaan beginnen. De verbouwer
had al wat bouwmateriaal
naar binnen gebracht. Na tus
senkomst van de politie moest
toch weer ver
dwijnen.
Twee uur later maarkte een
63-jarige fotograaf, in op
dracht van een makelaarskan
toor, foto's van het pand. Daar
was een van de krakers niet
van gediend en bedreigde de
man. Die reed vervolgens op
de fiets weg maar werd bij de
Kloosterpoort ingehaald door
vier mannen. Ze trokken de
camera van zijn nek en zeiden
dat de fotograaf hem zonder
rolletje weer kon komen opha
len.
De politie werd gewaar
schuwd, maar de camera zon
der film was toen al weer bij
het makelaarskantoor ingele
verd.
