Krant op Zondag naar
uitgeverij HP/De Tijd
'Dit is een ere veld van herdenking en bezinning'
W Lubbers: EG
er moet dichter
- bij de mensen
Celstraf voor
relschoppers
Coalitie verdeeld over
plan Nabestaandenwet
Zaïrese asielzoekers
gaan in hongerstaking
Binnenland
Brug maakt 'wandelingetje' van 65 meter Setfin sterkl
eu
Premier Lubbers wil de Europe
se politiek dichter bij de burger
brengen door politici zowel lid
te maken van het nationale als
het Europese Parlement. Vol
gens de premier gaat de Eu
ropese politiek 'pas leven' als de
Europese volksvertegenwoordi
gers in eigen land bekendheid
genieten. „Zodat de mensen
zeggen: dat is onze man", aldus
Lubbers in een vraaggesprek
met NRC-Handelsblad. Voor in
voering van het dubbele lid
maatschap is geen wetswijzi
ging nodig.
Woordvoerders van de rege
ringsfracties reageerden positief
op de suggestie van Lubbers.
CDA-kamerlid Van der Linden
zei dat in zijn fractie 'meer ge
voel' ontstaat voor een dubbel
lidmaatschap. PvdA-woord-
voerder Lonink voelt ook wel
voor Lubbers' voorstel, „als het
dubbel lidmaatschap tenminste
wordt gekoppeld aan meer be
voegdheden voor het Europees
Parlement".
Vice-premier Kok zei vanoch
tend voor de VARA-radio dat
zitting nemen in twee parle
menten voor de betrokken poli
tici waarschijnlijk wat al te veel
werk oplevert.
Met zijn voorstel reageerde
Lubbers op het Deense 'nej' te
gen het Verdrag van Maastricht.
Het gevoel van onbehagen over
de Europese eenwording moet
volgens Lubbers in een breed
kader worden geplaatst. „Het is
ook gericht tegen een democra
tie die overbelast is door een te
veel aan taken."
Vijftig jaar geleden was in
kamp Westerbork 'dinsdag'
een beladen woord. Op die
dag werden de mensen op
transport gesteld. Dan reden
de treinen richting Polen, rich
ting Auschwitz en de andere
vernietigingskampen. Voor
102.000 joodse landgenoten
en enkele honderden zigeu
ners werd het nooit meer 'ge
woon'woensdag.
Ter nagedachtenis aan die
vanuit Westerbork weggevoer
de slachtoffers van de nazi-ter-
reur, werd gisteren in het bij
zijn van prinses Margriet het
heringerichte terrein van het
voormalig kamp Westerbork
onthuld. Kinderen voltooiden
met het plaatsen van de
laatste vijftig stenen het
ereveld van 102.000 herden
kingsstenen, alle getooid met
een davidster.
Een van de initiatiefnemers
van het 102.000 stenenplan is
Louis de Wijze. Hij overleefde,
nadat hij vanuit Westerbork
op transport was gesteld, de
verschrikkingen van het ver
nietigingskamp Auschwitz.
„Voor elk slachtoffer is een
naamloze steen neergezet. Sa
men vormen zij een onvoor
stelbare massaliteit aan men
selijk lijden en verdriet. Als
overlevenden hebben we ge
zocht naar een manier om aan
onze kinderen en kindskinde
ren de omvang van het im
mense drama te vertellen.
Want wat is 102.000 anders
dan een getal? In,feite is het
een abstract begrip dat de
menselijke geest te boven
gaat. Vanuit die gedachte is
het 'stenenplan' geboren. Het
vormt een ereveld dat zowel
herdenking als bezinning in
zich verenigt."
Dankzij duizenden particu
liere bijdragen en ruim 400 ge
meentelijke donaties kon de
actie slagen. Het stenenplan
vormt een onderdeel van de
herinrichting van Westerbork,
waar paden en wegen de
structuur van het gesloopte
voormalige kamp weer
zichtbaar hebben gemaakt.
Contouren geven de plaats en
de grootte van de barakken
weer. Wezenlijk onderdeel van
de herinrichting vormen de af
rastering, de gracht en de
wachttoren. Die maken over
duidelijk welke misdaden er
vijftig jaar geleden in dit zo
vredig ogende landschap door
de nazi's werden begaan.
De Wijze, emotioneel:
„Westerbork was een depot
van ten dode opgeschreven
mensen. Massaal werd men
hier bijeen gedreven. Hoe kon
dit gebeuren, vraag je je af."
Wrang geeft hij antwoord op
zijn eigen vraag: „Op een en
kele uitzondering na leverden
alle gemeentebesturen in Ne
derland keurig en beleefd de
gevraagde namen en adressen
van de joodse ingezetenen aan
de bezetter. Op enkele tiental
len agenten na werkte het me
rendeel van het Nederlandse
politie apparaat ijverig mee
aan het ophalen van de te de
porteren joodse burgers. De
mensen die niet meewerkten
verdienen een standbeeld."
Voordat de stoet genodig
den richting Westerbork ver
Vier mannen die op 3 juni be
trokken waren bij ernstige voet
balrellen na het duel tussen FC
Den Haag en Go Ahead Eagles
in Deventer, zijn gisteren door
de Zutphense politierechter ver
oordeeld" tot celstraffen. De
hoogste straf was voor een FC
Den Haag-aanhanger. Hij kreeg
zes weken cel, waarvan vier
voorwaardelijk. Drie anderen
kregen drie weken cel, waarvan
twee voorwaardelijk.
Voetbalclubs kunnen in de
toekomst overigens worden
aangeslagen voor de kosten van
politie-inzet rond wedstrijden.
Dat zei minister Hirsch Ballin
van justitie gisteren in de Twee
de Kamer tijdens het debat over
de nieuwe politiewet.
EG biedt bank
meer vrijheid
DEN HAAG ANP
In de toekomst kunnen banken
in de hele Europese Gemeen
schap zaken doen met één en
kele vergunning, die wordt afge
geven door de centrale bank
van de lidstaat waar hun hoofd
zetel zich bevindt. Dat blijkt uit
het wetsontwerp Toezicht Kre
dietwezen van het kabinet.
Het wetsontwerp geeft De
Nederlandsche Bank (DNB)
meer vrijheid bij het vaststellen
en uitvoeren van het monetaire
beleid. De minister van Financi
en blijft overigens wel verant
woordelijk voor het beleid van
DNB en het financiële en mo
netaire beleid van de regering.
De regeringspartijen CDA en
PvdA zijn verdeeld over het
wetsvoorstel voor de Algemene
Nabestaandenwet (ANW), die
de huidige Algemene Wedu
wen- en Wezenwet (AWW)
moet vervangen. De PvdA
drong er gisteravond op aan
geen ANW-uitkering te geven
aan een overgebleven partner
die meer dan 40.000 gulden per
jaar verdient. Het CDA wil ech
ter dat ook deze groep (vooral
weduwnaren) een uitkering van
dertig procent van het mini
mumloon ontvangt.
Het conflict komt tamelijk
onverwacht, omdat de rege
ringspartijen het kabinetsvoor
stel tijdens de voorbereiding
van de ANW op hoofdlijnen
steunden. De ommezwaai bij de
PvdA is ingegeven door een
brief die de kamerleden afgelo
pen weekeinde van staatssecre
taris Ter Veld (sociale zaken)
ontvingen. Daaruit blijkt vol
gens de PvdA dat het inkomens
afhankelijk maken van de nabe-
staandenuitkering niet in strijd
is met verdrag 121 van de ILO
(Internationale Arbeidsorgani
satie). Ter Veld had dat tot dan
toe beweerd.
PvdA-woordvoerster Kalsbeek
maakte gisteravond duidelijk
dat haar partij de goedverdie
nende nabestaande zonder kin
deren een uitkering wil ontzeg
gen. Het geld dat daarmee vrij
komt, wil de PvdA inzetten om
weduwen met een deeltijdbaan
minder te korten op de uitke-
Ter Veld. foto»anp
ring. Ook de beter verdienende
nabestaande mét kinderen-be
hoeft volgens de PvdA een lage
re uitkering dan de nabestaande
ouder zonder inkomen uit werk.
Het CDA is tegen het volledig
inkomensafhankelijk maken
van de ANW. Dat is volgens
woordvoerster Doelman-Pel in
strijd met het 'verzekeringska
rakter' van de wet. Het CDA wil
wel, net als de overige partijen,
opheldering over het feit dat de
brief van de ILO zo laat in de
Kamer arriveerde. De brief zelf
is gedateerd op 20 mei. Ter Veld
antwoordt de Kamer vandaag.
De ANW legt wettelijk vast
dat ook weduwnaren recht heb
ben op een nabestaanden-uit
kering. De AWW kent dat recht
alleen toe aan weduwen. Daar
naast worden samenwonenden
en gehuwden in de ANW gelijk
behandeld.
in asielzoekerscentra worden
vastgehouden.
De solidariteitsgroep bena
drukt dat iedere vluchteling een
individuele behandeling vereist.
Dat kan betekenen dat de ene
Zaïrees direct aanspraak maakt
op de vluchtelingenstatus, ter
wijl voor een ander de ge-
doogstatus wellicht aanvaard
baar is. „Maar het gaat er vooral
om dat ze een duidelijke ver
blijfstatus krijgen. En dat is nu
niet het gevalde woordvoer
ster.
Volgens een woordvoerder
van justitie kan de klacht van de
Zaïrezen over de lange duur van
behandeling juist zijn. Volgens
hem worden de problemen
echter niet veroorzaakt door
onwil, maar door het nieuwe
beleid, waarbij nieuwe asielzoe
kers via een versnelde procedu
re uitsluitsel krijgen over hun
verblijfstatus. Dat beleid is in ja
nuari ingevoerd. Voor de asiel
zoekers die voor die tijd zijn ge
komen, houdt dat in dat er min
der tijd is om'hun zaak in be
handeling te nemen.
Ruim tachtig van de ongeveer
tweehonderd Zaïrese asielzoe
kers in Nederland zijn gisteren
in hongerstaking gegaan. Daar
mee willen zij het ministerie
van justitie dwingen hen een
duidelijke verblijfstatus te verle
nen. De Zaïrezen zijn bereid om
de hongerstaking vol te houden
totdat aan hun eis is voldaan,
aldus een woordvoerster van de
Solidariteitsgroep Zaïrese
Vluchtelingen.
De Zaïrezen zijn vooral
kwaad op het ministerie van
justitie. Dat stelt volgens hen de
asielverzoeken voortdurend uit.
Veel Zaïrezen wachten al zes
maanden of langer om te wor
den gehoord door een ambte
naar van Justitie. Ook zou het
ministerie rechtszaken voortdu
rend uitstellen. Volgens de soli
dariteitsgroep is Justitie doelbe
wust aan het vertragen, omdat
de Zaïrezen momenteel niet
naar hun land kunnen worden
teruggestuurd. Verder vinden
de hongerstakers dat ze te lang
__j WOENSDAG 17 JUN11992
Afzet Bavaria steeg met 25 procent
lieshout De afzet van bierbrouwerij Bavaria is vorig jaar ge
groeid met 25 procent. De totale omzet in geld bedroeg 693 mil
joen gulden, tegen 588 miljoen gulden in 1990. Met name de
verkoop van het alcoholvrije bier heeft met een omzetstijging
van 100 procent fors aan de groei bijgedragen, aldus Bavaria.
Het uit 1719 stammende familiebedrijf produceert behalve alco
holvrij bier ook gewoon pils en frisdranken, alsmede de bier-
grondstof mout. Eind vorig jaar telde het bedrijf 700 medewer
kers, tegen 630 een jaar eerder.
ECN-directie en personeel praten toch
petten Een delegatie van het bedieningspersoneel van de Hoge
Flux Kernreactor praat vandaag toch met de directie van het
Energieonderzoekcentrum Nederland (ECN) in Petten. Doel
van het gesprek is het al enige tijd voortsudderende arbeidscon
flict op te lossen. Enige voortgang leek gistermiddag nog onmo
gelijk. Het personeel weigerde met de directie te praten. De me
dewerkers vonden dat alleen de pas opgerichte Algemene Belan
genvereniging Nucleair Continudienstpersoneel Nederland
(ABNCN) aan de vergadertafel plaats moest nemen. De directie
vond de ABNCN echter geen gesprekspartner.
'Olympisch Stadion moet blijven'
Amsterdam De meerderheid van de bevolking van de Amster
damse Stadionbuurt is voor het behoud van het Olympisch Sta
dion. Van de 9.135 mensen van 18 jaar en ouder in deze wijk on
dertekenden 4.800 mensen een steunbetuiging. Het Comité
Olympisch Stadion OK heeft de handtekeningen vandaag over
handigd aan het stadsdeel Zuid, dat vóór sloop van het stadion
is. Volgens het comité gaan zowel de gemeenteraad als de stads
deelraad er ten onrechte van uit dat de buurt het stadion weg wil
hebben.
Opinieblad onderzoekt mogelijkheden van uitgave op zondag
Uitgeverij Hollandse Pers Unie (HPU) heeft de uitgave-
rechten van de failliete Krant op Zondag overgenomen.
Ten minste tien van de ruim dertig journalisten die bij de
zondagskrant werken, krijgen een baan bij de nieuwe uit
gever. Hollandse Pers Unie is uitgever van het weekblad
HP/De Tijd, het filmblad Skoop en enkele speciale uitga
ven.
amsterdam cpd
Volgens bewindvoerder mr. A.
Voute van De Krant op Zondag
was de verkoop van de uitgave-
rechten de beste oplossing om
een deel van het oude bedrijf te
behouden. G. Driehuis, hoofd
redacteur van HP/De Tijd zei
gisteren dat HPU slechts een in
tentieverklaring heeft getekend.
De komende drie weken moet
volgens hem blijken wat de mo
gelijkheden zijn van
uitgave. Als dat onderzoek posi
tief uitpakt, zal vanaf september
naast het weekblad HP/De Tijd
een HP/De Tijd op Zondag ver
schijnen. Deze uitgave zal veel
actualiteiten, sport en artikelen
in de stijl van het opinie-week
blad bevatten.
Driehuis is optimistisch over
het plan. „Ik stap het avontuur
in met hetzelfde gevoel als bij
de fusie tussen De Haagse Post
en De Tijd. Heel journalistiek
Nederland zei toen: dat is on
mogelijk. Ik had echter het ge
voel dat het zou lukken. En dat
blijkt nu ook. Ik ga ervan uit dat
het voorgevoel me nu opnieuw
niet bedriegt."
Het is duidelijk dat een even
tuele zondagseditie van HP/De
Tijd in weinig aan de oude
Krant op Zondag zal herinne
ren, aldus Driehuis. „Want met
alle respect: de zondagskrant is
nooit helemaal uit de verf geko
men. Het is altijd een twee
slachtig produkt gebleven."
De Krant op Zondag ver
scheen na een reeks financiële
tegenslagen op 10 mei voor het
laatst. De zondagskrant haalde
nooit de hoge oplage die nodig
was om uit de kosten te komen.
Driehuis: „Wij kennen dat pro
bleem niet, omdat we al een
aanzienlijke lezersgroep heb
ben. Daar komen dan straks de
abonnees van de Krant op Zon
dag bij. Commercieel zit er
brood in."
De journalistenvakbond NVJ
is teleurgesteld over het mini
male behoud van werkgelegen
heid. De Krant op Zondag heeft
nu in totaal vijftig man perso
neel.
Voor de freelancers die van
De Krant op Zondag 265.000
gulden tegoed hebben, is nog
steeds niets geregeld. De aan
deelhouders van de krant is her
haalde malen verzocht hiervoor
een oplossing te zoeken, maar
deze oproep is onbeantwoord
gebleven, aldus de NVJ.
niets in sterkere
korpsbeheerder
Minister Dales van binnenland
se zaken ziet geen aanleiding op
dit moment al over te gaan tot
het versterken van de positie
van de korpsbeheerder bij de
toekomstige regiopolitie. Dales
zei dat vannacht in de Tweede
Kamer, tijdens het debat over
de hoofdlijnen van de nieuwe
politiewet.
Een meerderheid van de Ka
mer is wel voorstander van een
sterkere korpsbeheerder. De
korpsbeheerders de burge
meesters van de grootste ge
meente in een regio komen
aan het hoofd te staan van de
25 regiokorpsen die worden ge
vormd na de samenvoeging van
rijkspolitie en gemeentepolitie.
De vrees bestaat dat de korps
beheerders te weinig slagvaar
dig zullen kunnen opereren,
omdat zij afhankelijk zijn van
de instemming van de overige
burgemeesters in de regio. Da-
les zegt echter uit een gesprek
met burgemeester Vos van
Utrecht de indruk te hebben
overgehouden dat het met die
problemen wel meevalt. Vos
heeft zich nogal geroerd over de
te zwakke positie van de korps
beheerder.
Dales erkende dat er een pro
bleem is bij de democratische
controle van de nieuwe korp
sen. Het is volgens haar echter
niet meer mogelijk de reorgani
satie sjop te zetten in afwach
ting van nieuwe regionale be
stuursvormen, die meer zijn
toegesneden om de omvang
van de regiokorpsen.
)ra lochem* Nadat de 2600 ton wegende Exelse Brug over het Twentekanaal bij Lochem maandag 23 centimeter omhoog werd gevijzeld, is gisteren begonnen met het verplaatsen van de
t0 brug op zogenoemde schuifstoelen. De brug wordt de komende dagen in 'stapjes' van 40 centimeter zo'n 65 meter opgeschoven. De enorme operatie is nodig, omdat de weg Lochem-
no Deventer wordt verlegd. foto»anp
Schoolkinderen plaatsten gisteren de laatste vijftig herdenkingsstenen op het enorme 'veld van eer* in
Westerbork. foto anp karel zwaneveld
trok, was er in de ochtenduren
een aantal plechtigheden in
het cultureel centrum van As
sen. Na een welkomstwoord
van de commissaris van de ko
ningin in Drenthe, W. Meijer,
zong het nationaal kinderkoor
twee liederen. De tekst van
een van de liederen was ge
schreven door Louis de Wijze.
Ook het gedicht, later in de
ochtend door Jeroen Krabbé
voorgedragen, was van de
hand van De Wijze.
De ochtend werd besloten
met de Westerbork Sympho-
nie, gespeeld door het Natio
naal Philharmonisch Orkest.
Op de klanken van de sym-
phonie voerde de balletgroep
Steps een voor deze gelegen
heid geschreven choreografie
uit. De muziek, dans en bege
leidende, indringende diabeel-
den maakten veel emoties los.
Ook al omdat een deel van de
beelden bestond uit teksten
gevonden in de wagons waar
in de mensen naar de kampen
werden gevoerd:
hier op dit transport
ben ik Eva
met Abel mijn zoon
als jullie mijn grote zoon zien
Kaïn, zoon van Adam
zeg hem dat ik...
(anoniem)
Ook voor Louis de Wijze en de
zijnen was deze dag een dag
vol emoties. Maar ook een dag
vol dankbaarheid: „Dat onze
bevolking een bedrag van 2,5
miljoen bijeen heeft gebracht,
stemt tot diepe dankbaarheid.
En het is hoopgevend. Want
waar je ook om je heenkijkt,
overal steken racisme, onver
draagzaamheid en discrimina
tie de kop op. En echt niet al
leen in de landen om ons
heen. Bij onze werkgroep viel
onlangs nog een enveloppe in
de postbus met een verbijste
rende inhoud. In 48 bewerin
gen werden de gruwelijke fei
ten van de holocaust als leu
gens van de hand gedaan. Ui
teraard hebben we er aangifte
van gedaan. En gelukkig is het
schrijven van dergelijke vunzi
ge teksten inmiddels strafbaar.
Zo'n voorval geeft echter wel
aan dat we waakzaam moeten
blijven."
De Wijze vindt dat het kamp
een groot belang heeft. „De
geschiedenis van Westerbork
behoort niet alleen gegeven te
worden bij de geschiedenis-
en maatschappijlessen, maar
hoort geïntegreerd te zijn in
het hele onderwijs. Of liever in
onze hele samenleving. We
moeten dan niet alleen praten
over minderheden als slacht
offers, maar we behoren ook
de positieve aspecten naar vo
ren te brengen. Westerbork
moet een 'maanteken' zijn in
deze tijd. De gruwelen uit het
verleden manen ons tot waak
zaamheid in het heden. Een
Tsjechisch schrijver heeft het
als volgt geformuleerd: 'Moge
deze sporen tot ons spreken,
zij zijn hun stem, die bewaard
is gebleven, die en waarheid
en hoop en vrijheid en demo
cratie vertegen woordigt'
