Kamer wil fraude
harder aanpakken
Geslaagde redding
Binnenland
Slachtoffers onderhandelen in
Amsterdam zelf met daders
Suriname wil hulp bovenop 1,3 miljard gulden
Wettelijke bijdragen in
zorg mogen niet omhoog
Aanleg bossen vergt 900 miljoen tot 2002
Bijna alle leerlingen
willen verder leren
Ritzen houdt
300 miljoen
gulden over
[WOENSDAG 17 JUN11992
3
Rotterdam Brandweer, politie, een dierenarts en omwonenden had
den gisteren vier uur nodig om de 9-jarige merrie Duncan uit een
sloot aan de Overschiese Kleiweg in Rotterdam te halen. Het paard
was vast komen te zitten in de modder. Met een lier van een brand
weerwagen en een paardenbroek die om het middel van het paard
was gelegd, werd Duncan op de kant getrokken.
foto anp paul stolk
'Nederland kan niet aan verzoek president Venetiaan voldoen
Slachtoffers en daders van misdrijven in Amster
dam kunnen vanaf deze week met elkaar onder
handelen over een schadeloosstelling. 'Dading'
heet dat. Als de onderhandelingen slagen, wordt
de dader niet meer vervolgd. Mislukt het overleg,
dan moet de dader alsnog terechtstaan.
Alleen 'eenvoudige' misdrijven als tasjesroof,
winkeldiefstal, mishandeling en kleine inbraken
mogen in Amsterdam buiten de rechtbank om
worden afgehandeld. De officier van justitie selec
teert de zaken. Als beide partijen positief reage
ren, wordt een afspraak gemaakt op een Bureau
voor Rechtshulp. Daar komen de dader (verdach
te) met een secondant van de reclassering en het
slachtoffer met een secondant van de Stichting
Slachtofferhulp. Ze kunnen ook advocaten mee
nemen. Gezamenlijk proberen ze tot een vergelijk
te komen.
„Genoegdoening is niet alleen dat je je poen
krijgt", zegt mr. Huib Hielkema, advocaat en lid
van de Bestuurscommissie Dading Amsterdam.
„In een gewone strafzaak gaat justitie als het ware
met de problemen van de betrokkenen aan de
haal. Dat is vaak heel onbevredigend voor het
slachtoffer. Al hoort hij de dader de grootste leu
gens uitslaan, het slachtoffer mag niets inbren
gen."
In het huidige rechtssysteem zit wel een moge
lijkheid om schadeloosstelling van de dader te
krijgen, maar daaraan zitten volgens Hielkema te
(Teel haken en ogen. Zo wordt in Amsterdam maar
vijf procent van de door de rechter toegewezen
vergoedingen ook betaald. Bij dading in civiele
zaken is de score negentig procent.
'Dading' is geen nieuw begrip, maar komt al
voor in het oude Burgerlijk Wetboek uit 1838. De
Amsterdamse Bestuurscommissie Dading zegt
slechts de mogelijkheden te hebben uitgewerkt in
een praktisch model. Er is gedurende twee jaar op
kleine schaal met strafrecht-dading geëxperimen
teerd. Volgens de bestuurscommissie is daarbij
gebleken dat meer dan 80 procent van de slacht
offers in politierechter-zaJcen (met een maxi
mumstraf van een half jaar cel) er de voorkeur
aan geeft het zelf op te lossen. Van de verdachten
is 78 procent vóór dading. Voor justitie is dading
praktisch, omdat het minder werk betekent en
minder zaken hoeven te worden geseponeerd.
Vrees dat daders hun (gevangenis) straf kunnen
ontlopen, is volgens Hielkema gebaseerd op
„maatschappelijke wraakgevoelens" die niet thuis
horen bij de beoordeling van een conflict tussen
twee personen. „In deze regeling worden zware
zaken waarbij de rechtsorde in het geding is, door
de officier so wie so niet geselecteerd. Het gaat al
leen om eenvoudige kwesties. Meer algemeen zeg
ik: het strafrecht is oorspronkelijk bedoeld als
laatste redmiddel. In de praktijk gaat dat niet
meer op. maar dading kan een deel van die filoso
fie terugbrengen. Waar duidelijk een dader en een
slachtoffer zijn, is nu eenmaal niet alleen het
strafrecht van toepassing, maar ook het burgerlijk
recht."
Hielkema vindt dat dading ook bij zwaardere
delicten kan worden toegepast. „Wanneer een
verkrachte vrouw haar zaak zelf wil schikken met
de dader, moet dat kunnen."
Alleen bij moord ziet Hielkema een voor de
hand liggend bezwaar voor het principe van
dading: „Wie moetje nemen als slachtoffer?"
den haag margreet vermeulen
Suriname wil extra ontwikke
lingshulp bovenop de 1,3 mil
jard gulden die het land nog te
goed heeft van Nederland. De
Surinaamse president Veneti
aan heeft die eis gisteren op de
eerste dag van zijn officiële be
zoek aan Nederland op tafel ge
legd. Met het extra geld wil Suri
name een sociaal vangnet op
zetten voor de allerarmsten.
Nederland wil wel meebeta
len aan zo'n sociaal vangnet,
maar van extra geld kan geen
sprake zijn. „Zo'n eis is buiten
de realiteit. Minister Kok (Fi
nanciën) ziet ons al aanko
men", zeiden ambtenaren rond
minister Pronk (Ontwikkelings
samenwerking) en Van den
Broek (Buitenlandse Zaken).
Toch toonde zowel premier
Lubbers als Venetiaan zich opti
mistisch na afloop van hun be
sprekingen op het Catshuis. Het
is de bedoeling dat beide lan
den morgen een Raamverdrag
ondertekenen, waarin een in
tensieve onderlinge s
king wordt geregeld.
Knelpunt in de besprekingen
is de ontwikkelingshulp. Sinds
de terugkeer van de democratie
in Suriname heeft Nederland al
leen betaling van de humanitai
re hulp hervat. In totaal heeft
Suriname nog 1,3 miljard gul
den van Nederland te goed. Ne
derland wil pas weer tot uitbe
taling van structurele hulp over
gaan (in jaarlijkse stukjes van
pakweg 200 miljoen) als Surina
me ernst maakt met de hervor
ming van de economie.
Aan die eis is volgens Ontwik
kelingssamenwerking voldaan.
Want het Surinaamse kabinet
heeft zich afgelopen zondag
verplicht een hard economisch
aanpassingsprogramma door te
voeren. AJs de Nederlandse
hulp wordt hervat, gebeurt dat
in de vorm van steun aan de be
talingsbalans, een investerings
fonds en een sociaal fonds.
Daarover zijn Suriname en Ne
derland het al in het ambtelijk
vooroverleg eens geworden.
Over concrete bedragen is nog
niet gesproken.
Met het sociaal fonds van
enkele honderden miljoenen
wil Suriname voorkomen dat de
allerarmsten verpauperen als
gevolg van het harde economi
sche aanpassingsprogramma.
Dat strookt met de adviezen
van het organisatiebureau Co
opers Lybrand dat een recept
heeft samengesteld voor gene
zing van de Surinaamse econo
mie. Pronk en Van den Broek
willen best een deel van het
ontwikkelingsgeld dat nog op
de plank ligt reserveren voor
zo'n sociaal fonds. Maar van ex
tra ontwikkelingsgelden wil Ne
derland niets weten.
Resultaat Philips
valt erg tegen
eindhoven anp
Philips verwacht dat het con
cernresultaat over het tweede
kwartaal van dit jaar aanzienlijk
lager zal uitkomen dan dat van
dezelfde periode van 1991. Gro
te boosdoeners zijn de consu-
mentenelektronicaprodukten.
De gang van zaken in de andere
onderdelen van het concern is
beter dan was gepland, zo heeft
Philips vandaag laten weten. In
het tweede kwartaal van 1991
bedroeg de winst van Philips
552 miljoen gulden.
Turnleraar verdacht van ontucht
numegen Een 31 -jarige beroepsmilitair, die in zijn vrije tijd
turnleraar is bij twee gymnastiekverenigingen in Nijmegen, is
gisteren door de Koninklijke Marechaussee op de basis in Hoog-
erheide aangehouden op verdenking van het plegen van ontucht
met verschillende jongetjes. Ook de 63-jarige vriend van de ver
dachte, die in Nijmegen woont, is gistermorgen aangehouden.
De mannen zouden sinds 1988 jongetjes seksueel hebben mis
bruikt. De zaak kwam aan het rollen toen een jongetje van acht
jaar thuis vertelde dat hij door de 31-jarige man in een zwembad
in Nijmegen was betast. Het jongetje kende de man en wist dat
hij als turnleraar bij twee verenigingen werkte. Toen de aangifte
van het jongetje bekend werd binnen de gymnastiekverenigin
gen, kwam bij de politie nog een aantal aangiften binnen.
Joegoslavische consul moet weg
den haag Nederland heeft de eerste secretaris consulaire zaken
van de Joegoslavische ambassade in Den Haag uitgewezen. De
consul, Radoslav Jankovic, moet Nederland vandaag hebben
verlaten. Na zijn vertrek blijven op de ambassade nog de tijdelijk
zaakgelastigde en vier medewerkers met diplomatieke status
over. De maatregel is het gevolg van resolutie 757 van de Veilig
heidsraad van de Verenigde Naties. Daarin zijn vastgelegd de
boycot en andere maatregelen tegen Servië en Montenegro. Zij
beschouwen zich als de opvolgerstaat van de voormalige Joego
slavië. Een van de maatregelen van de resolutie is het terugbren
gen van de diplomatieke betrekkingen tot een minimum-ni-
Turken bedanken voor de eer
utrecht» De acht Turkse federaties in Nederland hebben giste
ren een eigen, alternatief congres georganiseerd. Dat gebeurt tij
dens de minderhedenweek waarin deskundigen op tal van sym
posia en congressen over integratie van allochtonen praten. Het
eigen congres wordt gehouden in Rotterdam, vlak naast de Eras
mus Universiteit waar zo'n 'officieel' programma aan de gang
was. Daar waren de Turken alleen maar welkom als „folkloristi
sche omlijsting", zo stellen ze. „Dat soort integratie, daar bedan
ken wij voor". Ook het Regionaal Centrum Buitenlanders Zuid-
Holland-West liet de Rotterdamse universiteit eerder op de dag
weten toch maar niet te komen. Migranten worden weer niet als
serieuze gesprekspartners gezien en mogen inhoudelijk niet
meepraten, zo staat in een fax aan de universiteit.
Hommels doelwit stropers
heerlen anpverzameld. Het inzetten van
hommels voor de bestuiving
Hommels zijn sinds kort het vindt slechts enkele jaren op
doelwit van stropers. Dit meldt grote schaal plaats. Meestal
de vereniging Politie, Dieren en wordt gebruik gemaakt van spe-
Milieubescherming in Heerlen, ciaal voor dit doel gekweekte
Volgens de vereniging worden diertjes.
de diertjes gevangen ten behoe- Het vangen van hommels is
ve van de glastuinbouw in het overigens niet bij wet verboden.
Westland. Daar dienen ze om De twee betrapte mannen kon-
de tomatenplanten in de kassen den dan ook alleen maar wor-
te bestuiven. De hommels zou- den aangehouden omdat ze
den een rijksdaalder per stuk zich op verboden terrein bevon-
opbrengën. Onlangs werden in den. Insecten-deskundigen me-
Driebergen twee mannen be- nen echter dat het vangen van
trapt op het vangen van hom- grote hoeveelheden hommels
mels. De mannen hadden al de natuur schade toe brengt,
driehonderd van deze
den haag gppling nu een open einde kent.
Verzekeraars wentelen de kos-
De wettelijke bijdrage (WTZ) ten van de goedkope polissen
die particulier verzekerden in gewoon af op de wettelijke bij-
de gezondheidszorg nu betalen, dragen. Belang bij kosteribe-
mogen vanaf volgend jaar niet heersing hebben zij niet.
meer omhoog. Indien mogelijk Als mogelijkheden om de
moeten ze zelfs omlaag. Het ka- WTZ niet meer te laten stijgen,
binet heeft hiertoe besloten. noemt Simons onder meer: in-
De wettelijke bijdrage is nu voering van een financieel risico
414 gulden per volwassene per voor verzekeraars (desnoods via
jaar. In 1991 was dat nog 270 een wet), het stabiliseren van
gulden. De bijdrage wordt be- het aantal gebruikers van de
taald om bejaarden en studen- goedkope polis, het gelijkhou-
ten een extra goedkope polis te den van de premies die voor de
geven: de zogenoemde stan- goedkope polis gelden en ver-
daard-pakketpolis. hoging van het eigen risico in
In een brief aan de Kamer de goedkope polis voor specia-
stelt staatssecretaris Simons listische hulp van 100 tot 150
(volksgezondheid) dat de rege- gulden per jaar.
De Tweede Kamer eist dat op korte termijn misbruik en
oneigenlijk gebruik van belastingen, sociale uitkeringen
en subsidies harder worden aangepakt. Dat hebben de
kamerleden Vermeend (PvdA), Bijleveld en Vreugdenhil
(beiden CDA) en Linschoten (WD) vanmorgen in een
kamerdebat gezegd.
Volgens de Kamer zijn miljar
den guldens extra te besparen.
Dat geld zou in de vorm van be
lasting- en premieverlaging
naar de burgers kunnen terug
vloeien. In het debat legden de
kamerleden talrijke, al vaker ge
opperde ideeën op tafel.
Vermeend vroeg opnieuw om
gerichte acties van de belasting
dienst in bepaalde bedrijfstak
ken. Daarnaast bepleitte hij veel
hogere boetes voor werkgevers
die mensen illegaal werk bie
den.
Linschoten en Vermeend vin
den dat tot nu toe te weinig
wordt gedaan aan zogenoemde
'witte fraude': mensen die naast
een baan een uitkering krijgen.
Beide parlementariërs betoog
den dat dit fenomeen veel om
vangrijker is dan tot nu toe
werd gedacht. Per jaar zou het
gaan om honderden miljoenen
guldens aan ten onrechte ver
strekte uitkeringen. De witte
fraude zou 5 vijf, maar 25 pro
cent zijn. Staatssecretaris Ter
Veld van sociale zaken bestrijdt
dat. Volgens haar is uit een ver
gelijking tussen gegevens van
de belastingdienst en sociale
diensten alleen gebleken dat het
voorkomt dat iemand werk en
een uitkering heeft.
De hele Kamer wil dat ook de
gegevens van ziekenfondsen bij
de controles worden betrokken.
De ziekenfondsen voelen er
echter niets voor hun data-be
standen aan sociale diensten of
belastingdienst ter beschikking
te stellen.
Achtergrond niet van invloed op keuze
De sociale achtergrond van HA
VO- en VWO-leerlingen speelt
geen rol meer bij hun keuze om
al of niet door te leren. Uit on
derzoek blijkt dat ze bijna alle
maal verder willen leren.
Van de HAVO-leerlingen kiest
95 procent voor een vervolgstu
die en bij VWO-leerlingen 96
procent. In 1983 schommelden
die percentages nog rond de 75
procent. Dat blijkt uit de eerste
resultaten van een langlopend
onderzoek van de Universiteit
van Amsterdam in opdracht van
minister Ritzen van onderwijs.
Het onderzoek uit 1983 toon
de nog een verband aan tussen
belangstelling van HAVO- en
VWO-leerlingen voor het hoger
onderwijs en hun sociale ach
tergrond (gemeten naar het in
komen en de opleiding van hun
ouders). Dat verband bestaat
niet meer. Kinderen met een la
gere sociale achtergrond heb
ben wel de neiging voor een la
gere vervolgstudie te kiezen.
Maar de onderzoekers noemen
ook dat verband 'zwak'.
Opmerkelijk is dat HAVO-
leerlingen steeds minder be
langstelling hebben voor het
Hoger Beroeps Onderwijs
(HBO). Van de HAVO-doorstro-
mers koos in 1983 nog tachtig
procent voor het HBO. In 1991
was dat gezakt naar vijftig pro
cent. Steeds meer HAVO-leer
lingen kiezen voor het Middel
baar Beroeps Onderwijs of
VWO. Opmerkelijk is ook dat
zes op de tien leerlingen aan het
MBO willen doorleren; ze willen
naar het HBO. Blijkbaar zien zij
het MBO niet als eindonderwijs.
Ritzen wil dit soort 'lange' leer
wegen in het onderwijs juist be
strijden.
den haag gpd
Minister Ritzen van onderwijs
houdt dit jaar 300 miljoen gul
den over van zijn begroting. Hij
heeft dat de Kamer gisteren in
een brief meegedeeld. Deze zo
mer zal het kabinet beslissen
wat met het geld zal gebeuren.
Volgens Ritzen hield hij vorig
jaar ongeveer 1,1 miljard gulden
over. De Kamer is daarvan bij
diverse gelegenheden op de
hoogte gesteld. Met dat geld
zijn tegenvallers en bezuinigin
gen opgevangen. Het nu over
gebleven geld zou Ritzen weer
voor een deel daarvoor willen
aanwenden.
'Miljarden guldens extra te besparen
De overheid moet de komende tien jaar ten min
ste 900 miljoen gulden uittrekken om de aankoop
en aanleg van bossen en natuurgebieden te beta
len. Bij snellere realisering van de geplande na
tuurgebieden is zelfs 1,9 miljard gulden nodig.
Dat staat in een advies van de Commissie Fi
nanciering Natuurbeleid, dat vandaag is aangebo
den aan staatssecretaris Gabor (natuurbeheer).
De commissie, onder voorzitterschap van Pieter
van Vollenhove, vindt dat de beschikbare midde
len niet toereikend zijn. Uitgangspunt voor het
advies vormen de twee regeringsnota's over het
bos- en natuurbeleid. In het Natuurbeleidsplan
staat dat de komende dertig jaar 170.000 hectare
landbouwgrond moet worden verworven. In het
Meerjarenprogramma Bosbouw staat dat tot 2000
ten minste 20.000 hectare bos moet worden aan
gelegd.
den haag CDA'er Dowlatram
Ramlal is gisteren als eerste ka
merlid van Surinaamse afkomst
beëdigd. Dat gebeurde in de
Tweede Kamer volgens een
nieuwe procedure. Tot nu toe
moesten beginnende kamerle
den altijd drie maal de eed afleg
gen: één van zuivering, één op
de koningin en de grondwet en
één op het Statuut van het Ko
ninkrijk. Maar sinds kort zijn die
eden samengevoegd tot slechts
één 'zo waarlijk helpe mij God
almachtig'. foto anp ruud
hoff
DE EERSTE 25 POCKET-TV'S ZIJN GEWONNEN
