Pe Rivier j)eel klachten AZL
al onder controle
Polikliniek voor
erfelijke tumoren
'Universiteit moet allround islamologen afleveren'
'Overal heelhuids uitgekomen'
Regio
Greenpeace eist harde
aanpak Noordzee-vissers
Bukman geeft vissers drie jaar
om orde op zaken te stellen
07H34700
JWOENSDAG 17 JUN11992
19
A SPIERDIJK (CHEF) MEINDERT VAN DER KAAIJ JAN WESTERLAKEN
MONICA WESSELING* ERIC JAN WETERINGS 071-161440
Leidse hoogleraren geven aanzet tot nieuwe studie
De Leidse islamologen prof. Van Koningsveld (rechts) en De Groot ergeren zich soms dood aan 'de totale onzin die VVD-fractieleider Bolkestein
over de islam uitkraamt'. foto jan holvast
LEIDEN
Het Academisch Ziekenhuis
Leiden (AZL) krijgt in de loop
van dit jaar een polikliniek
voor patiënten met erfelijke
tumoren en hun familieleden.
De kliniek is een samenwer
kingsverband van een aantal
AZL-afdelingen en de Stich
ting Klinisch Genetisch Cen
trum Leiden.
Er is een aantal (nogal zeldza
me) erfelijke afwijkingen be
kend, die leiden tot het ont
wikkelen van goedaardige en
soms kwaadaardige gezwellen.
Diverse afdelingen van het
AZL besteden al aandacht aan
de diagnostiek en behandeling
ervan maar ook aan de advise-
ring van patiënten en familie
leden over de erfelijke aspec-
le ten van die aandoeningen.
Al deze activiteiten worden
in de nieuwe polikliniek ge
bundeld. Zo komt er meer
deskundigheid, hoopt het zie
kenhuis. De kliniek zal waar
schijnlijk ook gaan samenwer
ken met de Stichting Opspo
ring Erfelijke Tumoren, die fa
milies registreert waarin be
paalde erfelijke voorstadia van
kanker voorkomen.
De meeste vormen van kan
ker zijn niet erfelijk, maar het
ontstaan ervan hangt wel
nauw samen met veranderin
gen in het erfelijk materiaal
DNA. Die veranderingen kun
nen ontstaan als het DNA be
schadigd wordt door straling
of chemische prikkels (zoals
sigarettenrook). Bij de erfelijke
vormen van kanker is al bij de
geboorte een eerste verande
ring van het DNA aanwezig,
waardoor de kans op kanker
stijgt.
LEIDEN MEINDERT VAN DER KAAIJ
De Leidse islamologen prof.
Van Koningsveld en De Groot
ergeren zich soms dood aan 'de
totale onzin die WD-fractielei-
der Bolkestein over de islam uit
kraamt'. Het is een van de rede
nen waarom de universiteit 'all
round-islamologen' moet afle
veren die hun kennis in de
praktijk kunnen brengen. Vol
gens jaar begint aan de Leidse
universiteit de studie islamkun-
de.
Dat het in Nederland ont
breekt aan gedegen kennis over
de islam staat voor hen als een
paal boven water. Bevolking,
maar ook gemeenten en bedrij
ven stellen bijvoorbeeld het
fundamentalisme gelijk aan de
islam. „Dat is een pijnlijke ver
gissing, want het fundamenta
lisme vormt slechts een min
derheid in die wereld", zegt P.S.
van Koningsveld, onlangs be
noemd tot hoogleraar islamolo-
gie. Samen met dr. D.A. de
Groot, turkoloog in Leiden,
heeft hij de aanzet tot de nieu
we studie gegeven.
Nog steeds wordt in Neder
land volgens de initiatiefnemers
niet volledig het belang van de
godsdienst ingezien. Zij wijzen
er op dat er nu ongeveer 1 mil
jard moslims zijn. In Europa is
de islam sinds kort de tweede
religie geworden en buiten Eu
ropa speelt ze een steeds be
langrijkere rol, vooral in politiek
opzicht.
De onwetendheid speelt bij
voorbeeld op het gebied van het
islamitisch recht. Het is vaak de
vraag wat er moet gebeuren in
situaties waarbij de islamitische
wetten verweven raken met die
uit de westerse wereld. Dat kan
zijn wanneer een buitenlander
familie naar Nederland laat ko
men. „Dan zal ook blijken dat
polygamie (met verschillende
vrouwen getrouwd zijn), een
zeer zelden voorkomend ver
schijnsel is. Polygamie is in Ne
derland natuurlijk verboden. De
kwestie is door de WD'er Bol
kestein echter zo opgeblazen,
alsof hierdoor het hele Neder
landse bestel op springen
staat," aldus De Groot.
Ook bij het godsdienstonder
wijs kunnen islamologen een
rol spelen. Op openbare scho
len kan het vpor buitenlandse
kinderen nodig zijn om ook on
derwijs over de islam te geven.
De noodzakelijke kennis daar
voor is volgens de twee islamo
logen maar zelden aanwezig.
„Deskundigen kunnen aange
ven wat daarvoor nodig is en de
islam begrijpelijker maken, ook
voor de leerkracht." De toe
komstige werkgevers zullen
straks dus vooral gemeenten
kunnen zijn, die vaak nog niet
goed weten wat zij met buiten
landers die een andere religie
hebben, aanmoeten.
Met veel moeite erkennen
Van Koningsveld en De Groot
dat het rijkelijk laat is dat pas nu
een volwaardige opleiding op
dit gebied in Nederland wordt
aangeboden. De buitenlanders
zijn, verblijven ten
slotte al tientallen jaren in dit
land. „Het had wel eerder ge
kund. Bepalend hiervoor is ech
ter het benoemingsbeleid op de
universiteit. Hoogleraren kun
nen niet ontslagen worden en
ook het beleid van de universi
teit past zich maar heel lang
zaam aan", legt Van Konings
veld uit.
Dat Leiden de eerste universi
teit is die deze studie heeft, is
niet zo vreemd, stellen de we
tenschappers. Op de rijksuni
versiteit zijn nu al alle delen
waaruit de studie straks gaat be
staan aanwezig, maar nog ver
spreid over verschillende facul
teiten. Dat zijn de letterenfacul
teiten van landen waar de islam
een belangrijke rol speelt, zpals
talen en culturen van het isla
mitische Midden-Oosten en
Zuidoost-Azië, maar tevens een
uitgebreide theologie faculteit.
In Leiden komt een zoge
naamde bovenbouwstudie, wat
wil zeggen dat studenten na een
eerste jaar Arabisch, Turks, Per
zisch of theologie, (voor andere
studierichtingen kan een uit
zondering worden gemaakt),
kunnen kiezen voor islamolo-
gie. Tot nu kon men zich ook
wel specialiseren op dit gebied,
maar lang niet zo intensief als
straks de bedoeling is.
Studenten kunnen zich in
Leiden (nog) niet laten opleiden
voor imam, geestelijk leider bij
moslims. Maar Van Konings
veld sluit niet uit dat naast de
predikantenopleiding ook een
academische school komt voor
de islam. „Maar de initiatieven
daartoe moeten dan wel uit de
islamitische wereld komen."
DEN HAAG GPD
Greenpeace en de Stichting Werkgroep Noordzee beschuldigen het
Rijksinstituut voor Visserijonderzoek (RIVO) van het verspreiden
van verkeerde informatie. Volgens de twee milieuorganisaties is
niet het verminderde fosfaatgehalte, maar de intensiteit van de vis
serij debet aan de slechte visstand in de Noordzee,
pe beide organisaties stoelen hun conclusie op de cijfers van het
RIVO zelf. De aanlanding van bodemvis is vanaf '71 afgenomen,
terwijl het fosfaatgehalte in de Noordzee pas in 1981 begon af te
nemen. Volgens Greenpeace-woordvoerder Willem-Ment den Heij-
er wil het RIVO de aandacht van de echte problemen afleiden, om
pet beeld dat er geen sprake van overbevissing is, te versterken.
DICHT BIJ HUIS
R.W. DE KORTE:
MET Z'N ALLEN EROP UIT
Minister Bukman (visserij) is bereid de Neder
landse vissers drie jaar de tijd te geven om een
eind te maken aan de structurele vangstover
schrijdingen. Lukt het de sector binnen die tijd
niet om orde op zaken te stellen, dan komen er
wettelijke maatregelen om de vangstcapaciteit
van de Nederlandse vloot terug te brengen.
Dit schrijft Bukman in een brief aan de Twee
de Kamer in een reactie op de rapporten van de
commissies Biesheuvel en Mok. De commissie
Biesheuvel pleitte onlangs voor groepscontin-
genten voor vissers, waarbij onderlinge controle
de vangstoverschrijdingen moet voorkomen.
Bukman zegt de visserij de kans te willen ge
ven de voorstellen van Biesheuvel uit te voeren.
„Het welslagen is afhankelijk van de wil van de
individuele vissers. Ik ben bereid dit risico te ne
men omdat ik de sector de gelegenheid wil ge
ven te bewijzen dat het ook op een andere ma
nier kan. Het alternatief zal namelijk zijn dat
wederom éénzijdige overheidsmaatregelen van
ingrijpende aard zullen moeten worden toege
past."
Mocht het zover komen dan wil Bukman het
advies van de commissie Mok overnemen. Dat
betekent dat de licenties van de vissers (vergun
ning voor het toegestane motorvermogen)
stapsgewijs zullen worden verminderd, hetgeen
leidt tot minder pk's en lagere vangsten.
Bukman ziet ondanks de voorstellen van de
commissie Biesheuvel niet af van zijn plannen
voor een ander visserijbeleid in de EG. De mi
nister heeft in Brussel voorgesteld een zee
dagenregeling in te voeren, zodat niet langer op
de gevangen vis hoeft te worden gecontroleerd,
maar op het aantal dagen dat een visser op zee
is. Bukman houdt hieraan vast, maar zegt zich
wel te realiseren dat de haalbaarheid van de
zeedagenregeling onzeker is, omdat het een in
grijpende beleidswijziging vergt.
Uiteraard is een kamerlid
er voor het hele volk. Maar
-Friese parlementariërs
(lijken er vooral voor
Friesland teb zijn en
Limburgse voor Limburg.
Kamerleden uit onze regio
denken niet zo regionaal.
In een korte serie wordt de
komende dagen uit de
doeken gedaan wat ze wel
doen. In de aflevering van
vandaag het Wassenaarse*
kamerlid R. de Korte.
In zijn kamer aan het Binnen-
ihof staat Wassenaarder De Kor
te tussen de buitenlandse
[machthebbers. Op foto's wel te
verstaan, uit de tijd dat hij mi-
nister en vice-premier was. Nu
hij weer 'gewoon' in de kamer
bankjes zit, staat hij nog maar
zelden in de schijnwerpers.
Wie vraagt naar specifieke
verklaringen voor zijn stapje te
rug, krijgt algemene antwoor
den. Zoals: „Als vice-premier
krijg je alles op je bordje wat op
de VVD aan te merken is. Je
bent het mikpunt, om begrijpe
lijke redenen. En, zoals de Ame
rikaanse president Truman al
tijd zei, als je niet tegen de hitte
kunt. moet je niet in de keuken
gaan staan."
F.n de hitte was groot. Nog
maar net beëdigd als vice-pre-
mier, kwam hij frontaal in aan
varing met Lubbers door zijn
uitspraak dat de Japan-reis van
koningin Beatrix 'onverstandig,
onnodig en ongewenst' was. Na
nog enkele conflicten.heette hij
een 'politiek risico' te zijn.
Terugkijkend vindt De Korte
vindt niet dat hemzelf iets valt
te verwijten en benadrukt dat
hij overal 'heelhuids' uitgeko
men is. Hij is ook weer de finan-
cieel woordvoerder van het zijn
partij in het parlement. Toch
ging ook dat niet zonder schok
ken.
Toen De Korte voor het eerst
weer een begroting mocht be
spreken, werd hij zo massaal
weggehoond dat partij en Tele
graaf zich zorgen maakten. De
Korte zelf aarzelde nooit: het lag
niet aan hem, maar aan het
ontbreken van een tegenbegro-
ting. Vorig jaar had zijn opposi
tiepartij wel zo'n doorgerekend
stuk en ging alles prima. Aldus
De Korte.
„Je kunt periodes waarin je in
het vuur staat ook makkelijker
aan als je weet waar het in het
leven om gaat. Het doet je dan
niet zoveel pijn. Voor mij is dat
Het Wassenaarse kamerlid R W. de Korte: „Als je niet tegen de hitte kunt, moet je niet in de keuken staan." foto wim dijkman
dat je in je meest intieme kring
gelukkig kunt leven", zegt de
echtgenoot van een psychothe
rapeute.
Taak
Dat De Korte zich nooit tot zijn
kringetje heeft beperkt, heeft de
maken met zijn taak als mens.
In 1979, twee jaar na zijn entree
in de Kamer, ontvouwde hij zijn
ideeën in een boekwerkje dat
hij- nog steeds graag uitdeelt:
,Naar een vrije samenleving'
(een nieuw liberale toekomstvi
sie).
Toen al maakte hij zich grote
zorgen over het grote aantal
WAO'ers, die veel te makkelijk
uit het arbeidsproces werden
gehaald. En als Lubbers en De
Koning niet zo hadden tegenge
werkt, was al in 'zijn' kabinets
periode het WAO-probleem
lekker aangepakt. Aldus De Kor
te.
Het Kamerlid heeft niet alleen
een overtuiging, maar weet die
ook in enkele trefwoorden sa
men te vatten. Toen er omgebo
gen moest worden, zei de libe
rale rasbezuiniger: minder
meer. Toen Albeda 1,5 miljoen
mensen een geeltje gaf, kwam
de WD'er met het sociale hart
met de term 'echte minima'.
Idee daarachter: alleen als het
beschikbare geld over deze klei
ne groep wordt verdeeld, heb
ben ze daar echt wat aan.
De dingen eenvoudig neer
zetten, noemt hij dat. En herha
len. Herhalen tot de boodschap
is ingeslepen. Of dat het nu in
de Kamer is, waar De Korte on
langs voor de 400ste keer sprak,
of de tv-camera's, waar kapsel
en kleding nog steeds geknipt
voor zijn.
Maar ook kun je hem altijd
bellen om een reactie op het ka
binetsbeleid. In enkele hapklare
zinnen ontdoet hij maatregelen
die de inkomens dichter bij el
kaar brengen van hun camou
flage. En in een adem meldt hij,
goochelend met honderden
miljoenen, hoe het anders kan.
„Ik kan van dag tot dag goed
volgen wat ze in het kabinet
doen", verklaart hij. Geen me
taalmoeheid na vijftien jaar?
„Verre van dat, ook door al mijn
wisselende functies hier."
Ook merkt hij met genoegen
dat de nieuwe tv-uitzendingen
van zijn partij lijken op de items
die hij met Wiegel maakte.
"Men belt mij ook weer eens
op." Nog altijd even ambitieus?
„Mijn ambitie is de liberale
overtuiging over het voetlicht te
brengen. Men moet dat niet
verwarren met persoonlijke am
bitie. Wat dat betreft is er rond
mij enige beeldverkleuring ont-
Na zijn Leidse studie in de
wis- en natuurkunde, maakte
R.W. de Korte (8-7-1936) snel
carrière in het zakenleven, 's
Avonds klom hij op in de WD,
de partij die deze Minervaan
begin jaren '60 drie maal roy
eerde omdat hij de rijksdaalder
contributie niet kon betalen.
De Korte was afdelingsbe
stuurder, regiovoorzitter, zat in
kamercentrale, hoofdbestuur en
dagelijks bestuur, leidde in 1972
en 1977 de succesvolle campag
nes van Wiegel en was mede-o
psteller van de verkiezingspro
gramma's van '81 en '86.
Toen in 1977 het kabinet Van
Agt/Wiegel op poten werd ge
zet, schoof ook De Korte vanuit
zijn 29ste plaats de Kamer in.
Dat hij daar niet op gerekend
had, bleek wel uit het feit dat hij.
ook nog op een verkiesbare
plaats voor de Wassenaarse ge
meenteraad stond en vier jaar
lang een wat ongemakkelijke
dubbelrol zou spelen.
In de Kamer was hij al snel
het financiële brein van de frac
tie en in 1986 werd hij minister
van binnenlandse zaken. Na de
verkiezingen en de coup tegen
de toenmalige leider Nijpels,
werd hij vice-premier en minis
tervan economische zaken.
PAUL VAN DER KOOU
Een deel van de oorzaak van klachten van personeel van
het AZL over het klimaat in de nieuwbouw is inmiddels
opgespoord. Zo bleek een luchtaanzuiginstallatie uitlaat-
gassen van ladende en lossende vrachtauto's naar bin
nen bleek te zuigen.
LEIDEN ERIC-JAN WETERINGS
VERVOLG VAN VOORPAGINA
De meeste problemen zouden
geregistreerd zijn op de afdeling
nierdialyse en bij de bloedbank.
De klachten zijn de afgelopen
tijd terechtgekomen bij de Be-
drijfs Gezondheids Dienst BGD,
de dienst Veiligheid Stralenbe-
scherming en Milieu (VSM) en
de Technische Dienst. Soms
werd de oorzaak van klachten
opgespoord, zoals in het geval
van een luchtaanzuiginstallatie
die uitlaatgassen van ladende
en lossende vrachtauto's naar
binnen bleek te zuigen.
De klachten verdwenen daar
mee echter niet, waarna de me
dezeggenschapsraad van het
AZL de Raad van Bestuur vroeg
een onderzoek in te stellen.
Daar is de afdeling Binnenmi
lieu van het technisch onder
zoeksinstituut TNO kort gele
den mee begonnen. Het onder
zoek bestaat uit vier fasen en
het moet in augustus klaar zijn.
De eerste twee stappen van het
onderzoek zijn inmiddels uitge
voerd: Deskundigen van TNO
hebben het gewraakte gebouw
1 en zijn installaties onder de
loep genomen. Daarbij zijn zo
wel laboratoria als verpleegaf-
delingen bezocht. Een verslag is
nog niet beschikbaar.
Momenteel werken de onder
zoekers aan fase drie, het gede
tailleerd in kaart brengen van
de klachten. Onder perso
neelsleden van tien afdelingen
wordt een enquête gehouden.
In totaal een paar honderd
menseri hebben deze maand
een formulier toegestuurd ge
kregen. Daarna volgt eventueel
een advies van TNO hoe 'het
binnenklimaat' kan worden ver
beterd.
Als de inspectie en de enquê
te te weinig opleveren zal TNO
als vierde stap in het onderzoek
de kwaliteit van de lucht gaan
meten. Ook geluid, licht en
temperatuur worden dan on
derzocht. Dit gaat minstens
twee weken duren. Misschien
moet dit deel van het onderzoek
later nog eens worden herhaald,
omdat de omstandigheden in
het gebouw per dag of zelfs per
uur kunnen verschillen. Die zijn
afhankelijk van het weer en van
de tijd van het jaar.
St. Aagtenstraat 18 Leiden
