rm
pi
pi
pi
pi
iie-1
|T|
pi
pi
Muziek voor zoetekauwen
Rtv show
Muzikale zomer bij
'De platenhandel luistert
niet meer naar de radio'
BRTN wil gelijke kansen voor buitenlanders binnen de omroep
WOENSDAG 17 JUN11992
ZOGEZEGD
"Dat uiterlijk kan soms echt een loden last zijn. Het is
werkelijk zo dat ik af en toe zou willen dat ik wat minder
mooi was. Niet alleen doordat je als muzikante met voor
oordelen te maken krijgt, maar bijvoorbeeld ook doordat
je merkt dat sommige mannen echt bang voor je zijn."
(Zangeres Monique Klemann van Lois Lane in VARA-tv-
magazine).
,,Toch heb ik nog steeds niet de ambitie om beroemd te
worden. Want wat is nu beroemd? Dat zegt toch niks. De
aandacht die je dan krijgt is niet gericht op je persoon,
maar alleen op de naam die je hebt. Nee, dat is niet echt
mijn ideaal. Het liefst blijf ik zoveel mogelijk uit de pu
bliciteit. Maar ja, ik wil ook acteren. En dan sta je juist
weer in de schijnwerpers. Een beetje tegenstrijdig hè? Ik
maak het mezelf niet echt makkelijk" (Actrice Akkemay
in het omroepblad Veronica)
Ik blijf terugkomen in Nederland. Ik voel toch altijd een
diepe vreugde als ik weer in Amsterdam kan fietsen."
(Jeroen Krabbé in het omroepblad Veronica)
,,Als je na de pensioendatum denkt: nu ga ik lekker niets
meer doen, maak je de grootste vergissing van je leven.
Je hersens worden lui, je lichaam wordt lui en je verwelkt
voor je er erg in hebt. Ik doe, als het werk dat toelaat, nog-
elke dag booschappen en kook voor mezelf. Daarbij eet ik
gezond en drink na het werk een stevige borrel, liefst
whisky." (De 86-jarige actrice Joan - miss Marple - Hick-
son in de NCRV-gids)
Vroeger al hoorde ik die verhalen over mij en Framboise
Durr. We waren dubbelpartners, we waren beiden Euro
pees en we trokken veel met elkaar op. Framboise is ge
woon getrouwd, ik heb nooit een affaire met haar gehad.
Men denkt altijd wat en wat men denkt wil men schrijven.
Ik laat dat maar zo." (Betty Stöve in Revu)
Ik vind niet dat ik blèr. Ik gebruik mijn hele borstkas
voor ademsteun waardoor ik wel kan scheuren met mijn
stem. Maar ik blèr niet. Andere mensen die scheuren met
hun stem krijgen daar een maagzweer van of zijn na elk
optreden hees. Daar heb ik geen last van. Ik kan mijn
stem tergen, zonder problemen. Maar ik blèr dus niet."
(Angela Groothuizen in Revu)
,,Als het straks vier maal moet, ga ik terug naar Schot
land, hoor. Ik loop door dat gezoen de ene verkoudheid
na de andere op." (Caroline Kaart in Privé)
Als ik al die naaistertjes aan het werk zie, denk ik soms:
hoe kom ik straks aan geld voor de taxi? Want engel, een
collectie kost een fortuin." (Max Heymans in Privé)
,,Met name de eerste weken na het incident waren ver
schrikkelijk. Mensen d[e je aankijken met een blik van:
zou die nou wel of geen aids hebben? Als ik tijdens een
receptie alleen al een broodje van een schaal pakte, voel
de ik alle blikken op mij gericht." (Ronnie Tober in Privé)
Ik herinner me een avond op een klein eiland waar geen
levende ziel te bekennen was - een volkomen ongerept
strand en een sprookjesachtige zonsondergang - en ik be
gin gewoonweg te rennen. Tot aan het eind van het eiland
en terug. En het enige dat ik zag waren mijn eigen voet
sporen. Verder niets. Toen ervoer ik een heel bijzonder
geluksgevoel en ik bleef rennen. Niet lang nadien heb ik
het eiland gekocht." (Autocoureur Ayrton Senna in Hu-
mo)
,,Mijn vader was psychiater en directeur in Geel. Hij vond
dat de zotten bij hem moesten logeren in plaats van in 't
zothuis. Dat klinkt allemaal idealistisch, maar het leidde
soms tot verschrikkelijke toestanden thuis. Zo leefde er
bij ons een vrouw die vaak crises kreeg. Mijn moeder
stopte haar dan de jongste baby in de armen en dan werd
ze meteen kalm." (Jan Hoet, organisator Documenta, in
Humo)
10 meest bekeken programma^
van de afgelopen week
1% kijkdichtheid is ca. 133.000 kijkers van 6 jaar en ouder
dag
programma
omroep :i 'Mn kijkers
vr.
Nederland-Schotland
NOS 34% 4 250
zo. Zweden-Denemarken
NOS 23% 3 050
do.
Denemarken-Engeland
NOS 21% 2 830
WO.
Zweden-Frankrijk
NOS 21% 2.790
«r.
GOS-Duitsland
NOS 20% 2.730
zo Frankrijk-Engeland
NOS 19% 2.540
mail Journaal 20.00 uur
NOS 16% 2 200
dl.
Postema op pad
RTL-4 13% 1680
20. EK-Joumaal
NOS 12% 1600
2a Flying Doctors
VARA 12% 1.580
liiws
LONDEN GILES SMITH
Men zo
Lionel
Richie
leerde het
vak door
te kijken
naar
anderen
THE INDEPENDENT
en kantinemedewerker
I -met een blad met eten
klopt behoedzaam op de
deur van Lionel Richies kleedkamer
in het gebouw van de BBC-televisie.
'He-llo zingt binnen een stem.
denken dat Lionel Richie
zo langzamerhand ge
noeg zou hebben van
dat grapje. 'Hello' kwam
al in 1984 uit, maar het
liedje staat ook op het
nieuwste album van Ri
chie, Back to Front, een
verzameling van zijn
grootste hits en drie
nieuwe nummers.
„Je moet je producer
kunnen vertrouwen.
'Hello' is daarvan een
perfekt voorbeeld. Ja
mes Carmichael kwam
binnen en ik zei: 'James,
ik heb dit begin', ik
speelde het hem voor
en ik zei: 'Het klinkt als
de themamuziek van
een soap opera.' Toen
zei hij: 'Rich, maak dit af.' Ik zei: 'Ja
mes, dit is vreselijk.' Hij zei: 'Rich,
alsjeblieft.' Hij dwong me het liedje
te schrijven. Ik zeg, hij dwong me,
van begin tot eind."
Richie zegt uiteindelijk van de
melodie te zijn gaan houden, en
ondanks de bedenkingen die de
schrijver in het begin had, sloot
'Hello' keurig aan bij 'Three Times
A Lady', Easy', en 'Still' de bal
lads die hij in de jaren zeventig
schreef, toen hij nog deel uitmaakte
van de Commodores. Een zoete
kauw, Lionel Richie. En niet alleen
muzikaal gesproken. Tijdens het ge
sprek stuurt hij een helper op ijs uit.
Leerschool
Richie wordt deze maand 43. Hij
ziet er fit en slank uit, ondanks zijn
hang naar zoet. Hij heeft een ten
nisveld achter zijn huis in Los Ange
les. „Mijn filosofie is: "Als het com
poneren in de eerste vijftien minu
ten niet lukt, ga naar buiten en
speel tennis'. Op een dag ging ik
naar Marvin Gaye en vroeg hem:
'Waar komt je inspiratie vandaan?'
Hij zei: 'Vraag dat niet. Schrijf iets
op of neurie het zo snel als het je
gegeven wordt'. Waar ik het meeste
last van heb, is mijn bewustzijn. Dat
weifelt en twijfelt, dus dat wil je uit
schakelen. Op zo'n moment zet ik
de televisie aan met het geluid
zacht en laat ik mijn bewustzijn tv
kijken. Dan kan ik teksten schrij-
Het harde werken heeft Richie
wellicht eind jaren zestig geleerd.
Toen tekenden de Commodores
een contract met Motown Records,
terwijl Richie volop in zijn studie
economie zat. „Als je door de gang
bij Motown liep, zag je Berry Gordy,
Smokey Robinson, Stevie Wonder,
Holland Dozier and Holland, Ash-
ford en Simpson. Zij schreven alle
maal liedjes die in die tijd op de hit
lijsten stonden. Het was geweldig
om mensen aan het werk te zien die
geen enkele opleiding hadden ge
had op het gebied van de muziek,
maar die er de ene hit na de andere
uitstampten. Ik voelde me geïntimi
deerd, omdat ik geen muziek kon
lezen. Maar Berry Gordy was een fa
brieksarbeider, Norman Whitfield
een straatjongen en zij schreven
liedje na liedje, zonder kennis van
wat ze deden. Dat maakte me min-
dei bang."
„Er is geen grotere leerschool dan
waarnemen. Ik was erbij toen Mar
vin Gaye zijn live-album opnam. Ik
was een klein kind dat zo snel infor
matie opnam dat ik bijna ontplofte.
Wij waren erbij toen de Jackson 5
hun allereerste jamsessie deden, in
Madison Square Garden. Wij waren
het openingsnummer. Dus iedere
keer dat ze de Jacksons voorbereid
den op hun optreden, weet je wie er
toen naast Michael stond? Ik."
Comeback
De opleiding kwam later goed van
pas. Toen Richie 'All Night Long'
zong bij de afsluitingsceremonie
van de Olympische Spelen in Los
Angeles in 1984, werd het aantal te
levisiekijkers geschat op 2,6 miljard.
„Je bereikt een punt waarop je
geen angst meer kent, waarop je je
weer kunt ontspannen. Ik richt mijn
aandacht op mensen uit het pu
bliek. Ik speel piano, kijk naar bene
den en denk: hoe zouden die men
sen elkaar hebben ontmoet een
buitengewoon vreemd stel, kleine
man, lange vrouw. In de tussentijd
zingt mijn mond nog steeds het
liedje."
Voor het aan de man brengen van
zijn verzamelalbum heeft Richie be
wust gekozen voor locaties die hij in
andere tijden nog niet eens als
kleedkamer zou hebben geaccep
teerd. Hij treedt op in clubs in Am
sterdam, Hamburg, Parijs en Lon
den. Na een lange periode van af
wezigheid wilde Richie een rustige
comeback maken. In 1987 trad hij
voor het laatst op, in de jaren daar
na had hij problemen met zijn
stem.
„Het gaat helemaal niet om wat
ik speel en zing. Ik ben alleen maar
de gelukkige ontvanger. Ik zal een
paar liedjes voor je spelen die Lio
nel Richie de sterfelijke heeft ge
schreven. En daarna zal ik er een
paar voor je spelen die Lionel Richie
heeft ontvangen. Mijn hele leven is
gebaseerd op niets dat logisch is.
Denk je dat ik geloof bezit? Ik denk
van wel."
HILVERSUM «GPD
Veronica besteedt deze zo
mer ruimschoots aandacht
aan muziek. Naast de ge
bruikelijke programma's
zoals De Top 40, Count
down en Nederland Mu
ziekland, brengt de omroep
een groot aantal concerten,
muziekdocumentaires, een
mini-serie, speelfilms en
Veronica's Muziekdag op de
buis.
Op vier vrijdagavonden
zendt Veronica, steeds om
half twaalf 's avonds, de se
rie In concert uit: Dire
Straits (17 juli), Elton John
(7 augustus), Guns 'N' Ro
ses (28 augustus) en Gene
sis (18 september). Rond
twee Nederlandse artiesten
worden specials uitgezon
den: Rob de Nijs (10 sep
tember), en René Froger (17
september).
Veronica komt deze zo
mer ook met een tweede
Rockumentary. De eerste,
over Tina Turner, is al uitge
zonden. De volgende is op
29 juni te zien en portret
teert Prince. In dit program
ma onder meer interviews
met medewerkers, vrienden
en critici van deze mega
ster, concertopnamen en
nooit eerder vertoonde ar
chiefopnamen.
Verder brengt Veronica
deze zomer twee films
waarin muziek centraal
staat op de buis. In Bed with
Madonna op 21 september
en Give my regards to
Broadstreet van Paul Mc
Cartney op 24 augustus.
Vanaf 6 augustus is weke
lijks de vierdelige mini-serie
'Elvis and Me' uit 1987 te
zien. De seri.
op het boek dat zijn
Priscilla schreef over haar
leven met The King. 'Elvis
and Me' is het verhaal over
het verlies van Priscilla's on
schuld, haar liefde voor de
levende Elvis en de proble
men en schandalen in hun
huwelijk.
Veronica's traditionele
Muziekdag wordt dit jaar op
21 september uitgezonden.
Meer dan 6 uur lang pro
gramma's die bol staan van
muziek. De presentatie is in
handen van Jeroen van In-
kel, Wessel van Diepen,
Chiel van Praag, Judith Klijn
en Gijs Staverman.
Tenslotte zendt Veronica
ook het Hollandse Hits Fes
tival en Goud van Oud Live
uit. Het Hollandse Hits Fes
tival wordt op 26 augustus
opgenomen (live te volgen
via Radio 2) en een dag later
op televisie te zien. Goud
van Oud werd in april van
dit jaar opgenomen en
komt op 7 september op het
scherm.
Renze Ferwerda hoopt op grote doorbraak
STRIPS
BOLLEBOOM
BRUSSEL «JEFC
Sedert drie jaar voert de BRTN een gelij -
ke-kansenbeleid voor mannen en vrou
wen. Deze emancipatorische bezorgd
heid is nu doorgetrokken naar de al
lochtonen toe. Onlangs hebben pro
grammamakers zich met de hulp van
Nederlandse en Britse experts een hele
dag bezonnen over gelijke kansen voor
met name Turkse en Marokkaanse land
genoten binnen de omroep.
Administrateur-generaal Cas Goos-
sens zette de toon met de intentieverkla
ring dat de openbare omroep "een per
fecte afspiegeling moet zijn van een ge
nereus en gastvrij Vlaanderen." Konink
lijk Commissaris voor het Migrantenbe
leid Paula D'Hondt was heel wat concre
ter. Haar analyse kwam erop neer dat de
beeldvorming over de allochtone mede
mens grotendeels door de media, vooral
de televisie, wordt bepaald.
In Vlaanderen wonen zo'n 250.000
buitenlanders, onder wie 40.000 Turken
en evenveel Marokkanen. Deze groepen
wonen zeer geconcentreerd in bepaalde
steden en landsdelen. Dat betekent dat
de meeste Vlamingen nog nooit direkt
kontakt hebben gehad met allochtonen.
Het zijn de media die de oordelen, vaak
vooroordelen, bepalen. Mevrouw
D'Hondt schuwde de kritiek niet.
„Een zender draaide net voor de ver
kiezingen en als inleiding op een verkie
zingsdebat, een filmpje over migranten.
Moet je het toch maar meemaken dat de
helft van de beelden over politieke
vluchtelingen gaat en de andere helft
over de illegaliteit. Hoe wil je dan dat de
kijker de zaken nog uit elkaar houdt Ei
genlijk had honderd procent van de uit
zending over Italiaanse, Spaanse,
Marokkaanse en Turkse mensen moeten
gaan die hier wettelijk verblijven. Zij zijn
immers de migranten waarover het inte-
Leerzaam was de uiteenzetting van
Surinder Sharma, die bij de BBC de
Equal Opportunities Unit leidt. Bij de
Britse openbare omroep houden tien
mensen zich full-time bezig met het cre-
eren van gelijke kansen voor allochto
nen. Ze hebben riante fondsen ter be
schikking, om onder meer gekleurde
Britten een voorafgaande opleiding te
geven, zodat ze bij examens niet uit de
boot vallen.
De BBC blijkt ook een globale strategie
te hebben ontwikkeld om tegen het jaar
2000 acht procent allochtone werkne
mers in dienst te hebben. Dat is nog lang
geen afspiegeling van de werkelijke ver
houdingen binnen de Britse maatschap
pij, gaf Sharma toe, maar er wordt ten
minste over nagedacht en aan gewerkt.
Aanwezig was ook de geduchte John
Twitchin, bedenker en maker van 'The
Black and White Media Show', een tele
visieprogramma dat als eye-opener voor
sluipend racisme dient. Het gebruik van
taal, ook beeldtaal, werkt latent racisme
bij de bevolking in de hand, was zijn
stelling. Daarom is extreme waakzaam
heid geboden. Aan de hand van reporta-
gebeelden kon hij aantonen dat straatge
weld op de televisie bijna altijd met
zwart geweld wordt gelijkgesteld. Dat ge
beurt meestal niet eens doelbewust. Ook
alerte mensen, onder wie hijzelf, hante
ren soms vooroordelen.
BLARICUM GPD
Renze Ferwerda hoopt dat zijn
nieuwe plaat 'Dichterbij' hem
meer bekendheid bezorgt als
zanger van Nederlandstalige luisterliedjes.
Hij vond het wel een passende titel voor z'n
tweede cd. Net als z'n eerste cd 'Nu 't kan'
uit 1990, heeft Renze ook deze plaat in ei
gen beheer uitgegeven. Het valt niet mee
om als onbekende zanger van 'het betere
lied' aan de bak te komen.
„Ik heb heel lang niet geweten wat ik wil
le in het leven. Ik was als kind verlegen,
had weinig contact met andere kinderen. Ik
vond muziek wel leuk. Op de middelbare
school heb ik me opgegeven voor een musi
cal. En het gekke was: ik merkte dat ik door
dat zingen wèl contact met anderen kreeg.
Maar het lag niet voor de hand dat ik verder
zou gaan in de muziek. Ik kom niet uit een
muzikale familie. Ik koos de richting indus
triële vormgeving.
„Toen ik m'n diploma had, ben ik allerlei
cursussen erbij gaan doen, vooral op het
gebied van dramatische expressie, dat was
de mode. Ik ben zelfs drama-docent ge
worden. Ik ontdekte echter dat bij al die ex
pressie de stem een ondergeschoven kindje
was. Spelenderwijs ben ik toen teksten gaan
schrijven en ook zelf gaan zingen. Ik vond
en dat vind ik nog steeds dat een lied een
vervoermiddel voor gevoel moet zijn. En
gevoel kun je bij de meest uiteenlopende
zaken hebben. Dat valt heel goed in het Ne
derlands onder woorden te brengen. In het
Engels kan het ook, maar ik voel het als een
handicap als je een taal niet tot in je botten
voelt."
„Af en toe trad ik op en zodoende kwam
in aanraking met Willem Gevers, die een
tijdlang de pianist van Don Quishocking is
geweest. Hij zag iets in mijn liedjes. Hij
heeft me veel geleerd en heeft ook muziek
bij mijn teksten geschreven. Ik kwam in wat
heet 'het derde theatercircuit' terecht: klei
ne zaaltjes. Weinig publiek ook. Maar de
belangstelling groeide.
„Optreden is natuurlijk leuk, maar het is
vluchtig. Ik wilde wel eens iets tastbaars
hebben en besloot een cd te maken. Maar
eer je dat via een platenmaatschappij voor
elkaar hebt...."
Portugees
„En toen dacht ik: al die onvervulde verlan
gens Hoeveel mensen ontmoet je niet die
in een vakje zitten, waarin ze niet willen zit
ten. Altijd zijn er omstandigheden of rede
nen waardoor ze niet toe komen aan dat
wat ze graag willen Ik wilde het risico ne
men. Ik heb m'n huis verkocht en een plaat
Renze Ferwerda: „Optreden is natuurlijk leuk, maar
het is vluchtig. Ik wilde wel eens iets tastbaars heb
ben en besloot een cd te maken." foto cpd
.Ik heb zelf de promotie verzorgd. Pro
grammamakers in Hilversum benaderd, re
gionale omroepen afgegaan. En
wonder boven wonder: de plaat
I ~P I werd gedraaid. Ik kwam bij wij
len Aart van Bergeijck in het
programma. De BRT pikte de
plaat op. En natuurlijk dacht ik:
nu gaat het beginnen. Maar de
platenhandel luistert niet naar
Willem Duys, luistert überhaupt
niet meer naar de radio. De pla
tenhandel reageert op een mas
sale vraag. En die was er niet
naar het genre dat ik zing."
„Ik probeer nu mijn teksten
in het Portugees vertaald te krij
gen. Dat is een begin. Ik zou de
mensen daar graag vertrouwd
willen maken met onze klank
kleur. Daarna zou het mogelijk
moeten zijn dat ik de liedjes in
Portugal gewoon in het Neder
lands laat horen. Waarom niet?
Wij luisteren toch óok naar
liedjes in talen waar we niets
van verstaan. En dan zeggen
we: wat een goed lied, mooie
muziek. En het Nederlands
hoeft heus niet zo hobbelig te
zijn als wij vaak denken dat het
voor buitenlanders- klinkt. We
zijn toch wereldburgers. Nader
tot elkaar. Inderdaad: dichter
bij."
G0HNB
