Nederlanders kopen het meest en spelen het vaakst o Leven en wonen Courgette succes in de border Luxueus baden DINSDAG 16 JUNI 1992 22 Spelletjesgigant Ravensburger, de nummer een in Europa Nederlanders zijn geneigd alleen bekende spelletjes te kopen. Als het om spelletjes gaat, loopt Nederland voorop. We kopen het meest en we spelen het vaakst. Duitsland volgt op de voet, met dit verschil: Nederlan ders hebben nogal de neiging om zich te beperken tot de be kende spelletjes terwijl onze oosterburen te porren zijn voor ieder nieuw idee. „De betoverde doolhof was overal meteen een succes maar in Nederland heeft dat twee tot drie jaar geduurd", zegt Roel Steinvoorte, product manager bij de Nederlandse vestiging van Ravensburger BV in Amersfoort. EVELIEN BAKS Bij Ravensburger, dat 109 jaar geleden werd opgericht door de Duitse kran tenuitgever Otto Robert Maier, zijn dagelijks honderden mensen in de ïr om nieuwe spelletjes te beden ken. En niet zo maar een spel. Nee, ze eten educatief zijn, een beetje lu diek en ook nog eens onderhoudend. „Zo is het bedrijf ook opgericht", vertelt Steinvoorte. „Maier vond dat er te weinig goed educatief speelgoed was voor zijn kinderen. Hij bedacht 'Reis om de wereld' om zijn kinderen een beetje educatief en ludiek bezig te houden. Die gedachte is nog steeds typerend voor de uitgever. Je moet kinderen amuseren maar wel op zo'n manier dat ze er iets van leren." Vanuit die gedachte ook maakt Ra vensburger zijn produkten al enige ja ren van recyclingmateriaal. Waar mo gelijk wordt kunststof vervangen door karton. Restaurant Bij Ravensburger, dat nog steeds in het schilderachtige stadje Ravensburg bij het Bodenmeer zetelt, werken in totaal zo'n 1500 mensen, van wie 1300 in Duitsland. Het aantal nieuwe produkten dat jaarlijks wordt gelan ceerd, is duizelingwekkend. „Te veel voor de Nederlandse markt", zegt Steinvoorte. „Wij kiezen zoals je dat doet in een restaurant. Je neemt wat je bevalt. Voor ons land proberen we dat vrij scherp te doen. Het aanbod hier is zeer professioneel." De fanatiekelingen hier zitten tus sen de vijftien en veertig jaar. De groep die volgens de productmanager niet meer zo verslingerd is aan de te levisie maar bewust kijkt. Die groep weet ook precies wat er te koop is. In tegenstelling tot andere Europese lan den kopen wij ook voornamelijk spel letjes voor onszelf terwijl de Duitsers voor Ravensburger de absolute topmarkt iedere nieuwe ontwikke ling op de voet volgen en dan niet eens voor zichzelf. Fransen daarente gen kopen voornamelijk voor hun kinderen en dan maakt het ze niet uit wat het kóst. Wat dat betreft lijken ze veel op de Italianen. En de Belgen? Die zitten er weer net tussenin. De Vlamingen hebben de Nederlandse instelling en de Walen kopen evenals de Fransen spelletjes voor hun kroost. Memory Het allereerste internationale succe snummer voor Ravensburger is Me mory geweest. En nog steeds is het fa voriet. Sinds 1960 zijn er ruim vijftig miljoen exemplaren verkocht. Vol gens de cijfers moet zo ongeveer ie dereen nu wel een Memory in huis hebben maar nog steeds gaan er al leen in Nederland al zo'n 150.000 stuks per jaar over de toonbank. „Met Memory schoot Ravensburger meteen raak. Een wereldhit. Het spel voldoet ook aan alle criteria. Het heeft regels die onmiddellijk te begrijpen zijn en jong en oud kan het spelen. Een echte garantie voor succes is dat echter niet. Soms heeft een spel alles in zich om te scoren en blijft succes achterwege. Dan ben je te vroeg, is het publiek er nog niet rijp voor. Prachtige spellen, bekroond en al, die daardoor soms mislukken." Roel Steinvoorte van Ravensburger: „De fanatiekelingen in Nederland zitten in de groep tussen de vijfien en de veertig jaar." foto»gpd Memory heeft een ijzersterk o cept maar dat heeft Barricade ook, vindt Steinvoorte. Evenals Een Reis door Europa en De betoverde dool hof. Op het laatste is inmiddels weer een variant te koop: het iets gecom pliceerdere Het magische labyrint. Scotland Yard, nog zo'n uitschieter. Nijlpaard in de achtbaan, vorig jaar gelanceerd, is ook een hit hoewel het flink afwijkt van de rest van de Raven- sburger-spelletjes. „Omdat het gewoon e bestemd voor mensen die i: te groep amusement willen hebben. Je moet opdrachten uitvoeren die enige creativiteit vergen en de fanta sie prikkelen. Het slaat aan bij de me lige groep. In tegenstelling tot de an dere produkten heeft het echter niets educatiefs." Naast een lange rij succesnummers, heeft ook Ravensburger een lijstje mislukkingen. Eén van de meest schrijnende voorbeelden is volgens de Nederlandse productmanager het spel De haas en de schildpad: „Dat zat zo perfect in elkaar. Het had alles in zich. We hebben er prijzen mee g wonnen en vervolgens is het niet aa geslagen. Het lukte gewoon niet. Chi cago is nog zo'n voorbeeld. Er is een kleine groep kenners, die het spel he lemaal grijs speelt maar de grote mas sa niet. Doodzonde." TUIN SPREEKUUR Parfum Gucci Guccio Gucci is groot geworden door de fabricage van linnen koffers en tassen, afgezet met leer, maar ook op het gebied van mode en cosmetica heeft het Italiaanse bedrijf een naam verworven. Sinds kort heeft het huis een parfum: l'Arte di Gucci, gevat in een git zwarte flacon met een met doublé afgezette zwarte, schuin afgewerkte dop. Bloemigen als jasmijn, rozen, narcissen en mimosa, Marokkaanse kamille, houtsoorten, amber, muskus en leer zijn in het reukwater verwerkt. Naast het parfum zit in de lijn een eau de toilette, een douche-gel, een bodylotion, een deospray en een poeder. Euroquiz Euroquiz 89,50) is een spel van Score Promotions BV in IJssel- stein. Het spel bevat 5000 vragen en opdrachten, onder andere op het gebied van sport, toerisme, amusement, geschiedenis en culi naire bijzonderheden van de twaalf EG-landen. De twee tot twaalf spelers van vijftien jaar en ouder gaan gewapend met een aantal ecu's op een speelbord op reis door Europa. Onderweg zijn ecu's bij te verdienen door het goed beantwoorden van vragen en door beloningen. Maar er zijn ook hindemissen en boetes ingebouwd. Winnaar is de speler die als eerste terug is op zijn vertrekpunt. De badkamer staat al sinds ja ren bovenaan het wensenlijstje bij verbouwen en verbeteren van het huis. Vooral ouderparen die uit de kinderen zijn en nu het rijk alleen hebben, zijn te genwoordig fervente badkamer- vernieuwers. In sommige gevallen laten ze de bestaande badkamer, ook als die wat krap bemeten is, voor wat hij is, ten behoeve van over nachtende gasten. Voor hen zelf wordt dan echter een van de vroegere kinderslaapkamers vaak als royale privébadkamer ingericht. Daar is dan, met wat breek- en bouwwerk plaats voor een 'verzonken' hoekbad. Dat is te koop in de vorm van een kwartcirkel of iets dat daarop lijkt, maar ook een luxueus langwerpig tweezitsbad kan in een hoek geplaatst worden. Er omheen blijft dan nog voldoen de afzetruimte en eventueel voor een praktische wandhand- greep die het uitstappen verge makkelijkt. Een niet te verwaarlozen plus punt van een tot badruimte omgebouwde slaapkamer is ook dat deze meestal wel een groot raam heeft. Om inkijk van bui tenaf te voorkomen, zonder gor dijnen te moeten sluiten, kan het vensterglas eventueel door mat glas vervangen worden. in een royale pot van aarde werk. In haar plaats zou ik, voor zo ver mogelijk, dat kleine plas tic potje er uit zien te peuteren. Het belemmert de wortelgroei in hoge mate en ik heb er al vele geraniums in zien bezwijken, niettegenstaande de fraaie gro tere pot. Verder verzorgt zij haar plant uitmuntend en het is in derdaad zo dat de lange sten gels altijd rond dat ijzeren boogje gebogen moeten wor den. Dan houdt men ze op maat en door het buigen is er meer kans op bloemvorming dan als men ze recht omhoog leidt. De beste tijd om te verpotten is het vroege voorjaar. Een goede tuinaarde met veel compost wordt op prijs gesteld. Geef de plant dan meteen een royale pot, want het is een flinke groei- Wat de bloei aangaat: ik denk wel dat aan de gebogen stengels deze zomer mooie, witte, geu rende bloemtrossen zullen ko men. Een andere vraag betreft het onderzoek naar de kwaliteit van de aarde. Dat onderzoek is niet goedkoop maar een goed adres is bijvoorbeeldCentraal Bodemkundig Bureau, Postbus 807,7400 AV Deventer, telefoon 05700 - 2 05 00. Eveneens uit LEIDEN krijg ik van L VAN CLEEF twee ge droogde blaadjes van struiken opgstuurd. Nogmaals liever geen blad of blad, gedroogd dan wel in plastic. Determineren blijft een slag in de lucht. Maar dat langwerpige blaadje zou weieens van een Daphne meze- reum (peperboompje) zijn. Deze struik wordt zo min moge lijk gesnoeid en als het nodig is in het voorjaar, na de bloei. Maar wees voorzichtig: blad, bloem en bes zijn zeer giftig. Het handvormige blad kan eventueel afkomstig zijn van de Gelderse roos Viburnum opulus). In dit geval heeft de struik met witte bloemen ge bloeid en komen er rode bessen aan. Maar het blijft gokken. In elk geval zou ik de struik, hoe dan ook na de bladval snoeien. Eventueel oud hout weg of in korten en dlle takken die naar- binnen wijzen weg snoeien, zo dat er licht en lucht komt. Komt er bij u al tuinierend of wandelend in de natuur een vraag op? Greet Buchner zal proberen voor u het antwoord te vinden. De vraag kunt u op sturen naar Damiate Dagbla den, Postbus 507,2003 AP Haarlem t.a.v. de redactie LE VEN EN WONEN. Op antwoord zult u wel tot na de zomerstop, begin september moeten wachten. Buikpijn Linda (20) voelde zich al een paar dagen niet zo lekker. Wat buik pijn, eerst niet zo erg, maar nu toch wat vervelender aan het worden, beetje misselijk, een keertje overgegeven. Klonk allemaal niet zo dramatisch. Ik begon net een niet geheel frisse barbecue-salade te verdenken als aanstichter van een lichte voedselvergiftiging, toen ze iets opmerke lijks zei. „Het hobbelen in de bus hier naar toe, toen werd de buikpijn veel erger." Mijn vermoedens omtrent de oorzaak van Linda's buikklachten gingen radicaal een andere kant op en jawel, bij onderzoek vond ik een pijnlijke plek rechtsonder in de buik. Pijnlijk zowel bij aanraken als bij los laten. Dit soort pijn duidt op prikkeling van het buikvlies. Prikkeling van het buikvlies berust vrijwel altijd op 'iets' in de buik waar de chirurg naar moet kijken, zoals een ont stoken blindedarm (appendicitis). Linda werd nog dezelfde dag door een chirurg on derzocht en later geopereerd. Bij de opera tie werd een flink ontstoken appendix ver wijderd en Linda kon een paar dagen later weer naar huis. Niet altijd liggen de zaken zo simpel. Soms is het niet duidelijk of het een ontstoken blindedarm is die de pijn veroorzaakt of iets anders en ook kan een ontsteking al zo ver zijn voortgeschreden dat men met een een voudige operatie niet uitkomt. Bij een appendicitis is het niet de blinde darm zelf die ontstoken geraakt, maar het 'wormvormig aanhangselde appendix. Deze ontstelang kun je vergelijken met een verstopte gootsteen. Als de afvoer verstopt is, en er blijft wat water in staan, dan gaat na verloop van enige tijd de zaak rotten. En stinken. De bacteriën in de afvoer grijpen hun kans en het resultaat is te ruiken. In het lichaam gebeurt eigenlijk hetzelfde. Het weefsel van de appendix geraakt ont stoken, er kan zich pus vormen en in het naarste geval kan de wand van de appendix scheuren. Dan verspreidt zich de infectie door de gehele buikholte en kan een buik- vliesontsteking (peritonitis) optreden. Tegen die tijd is de patiënt ernstig ziek en biedt de verwijdering van de ontstoken blindedarm alleen geen uitkomst meer. De buikholte moet dan gereinigd worden (gedraineerd) en de patiënt heeft antibioti ca nodig. Bij vrouwen vormt de pijn in de rechter onderbuik een diagnostisch pro bleem. Waarom? In de onderbuik liggen naast de blaas en enkele delen van de darm ook de inwendige geslachtsorganen: eier stokken, eileiders, baarmoeder. Deze orga nen kunnen, als ze ziek worden of zich an derszins misdragen de verschijnselen van een blindedarmontsteking nabootsen. Het missen van de diagnose 'appendicitis' kan, zoals hierboven beschreven staat, lei den tot een buikvliesontsteking, maar aan de andere kant kan een aandoening aan de geslachtsorganen, indien niet tijdig behan deld, onvruchtbaarheid veroorzaken. Acute pijn rechts onder in de buik bij een jonge vrouw is daarom altijd reden tot grondig onderzoek. Waardoor kan die acute pijn zoal optreden? Bij de eisprong bij voorbeeld, midden tus sen twee menstruaties in, als op een van de eierstokken een blaasje knapt, waarin zich een rijpe eicel bevindt. Dit kan gepaard gaan met bloedverlies, zowel uitwendig als inwendig, in de buikholte. Een beetje bloed in de buik kan, weer door prikkeling van het buikvlies, zo veel pijn geven dat men seri eus overweegt de blindedarm te verwijde ren. Pas bij nader onderzoek en soms pas tijdens de operatie blijkt dan dat er sprake was van 'middenpijn', zij het heel hevige. Een andere gelegenheid waarbij bloed in de buikholte komt en veel pijn geeft, is bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Nor maal nestelt een bevruchte eicel zich in de baarmoeder. Soms gaat dat mis en begint de vrucht zich elders te ontwikkelen, bij voorbeeld in een van de eileiders die daar niet op gebouwd zijn. Als de vrouw nog maar kort over tijd is, krijgt zij plots hevige buikpijn. Oorzaak: de eileider met de jonge zwangerschap scheurt en er vloeit bloed (soms meer dan een liter) de buikholte in. Reden voor een spoedoperatie, maar door een gynaecoloog en niet door een chirurg. Tijdens de operatie zal de gynaecoloog trachten de gescheurde eileider te herstel len zodat de vruchtbaarheid niet aangetast wordt, maar dat lukt niet altijd. Een laatste aandoening die verward kan worden met een appendicitis, en die ernsti ge consequenties kan hebben voor de toe komstige vruchtbaarheid, is een ontsteking van de eileiders (salpingitis). De verschijn selen kunnen precies hetzelfde zijn als die van een blindedarmontsteking. Vaak, maar niet altijd, heeft de patiënte hoge koorts. Een eileiderontsteking wordt niet behan deld met een operatie, maar met antibiotica en het is zaak daar tijdig mee te beginnen, want na een doorgemaakte ontsteldng kun nen in de eileiders verklevingen ontstaan. Deze verklevingen zorgen er voor dat een zaadcel en een eicel niet op het juiste tijd stip bij elkaar kunnen komen. Een 'huidvriendelijk bad van acryl dat aan beide zijden is afgerond en prettige hoofdsteun biedt, foto dusscholux Het oogt als een heel kort jurkje, maar Marielle Bolier ontwierp dit 'pak je' met beugel-bh en vrij brede banden wel degelijk om in te zwemmen. Het is gemaakt van lycra. foto pr inds ik de courgette als k tuinplant heb ontdekt, gaat er geen jaar voor bij zonder deze plant. Hij is wondermooi met enorm grote ingesneden bladeren, donker groen, vaak met iets wit er in. Hij bloeit met knalgele bloe men, waarvan een deel manne lijk is en dus alleen maar meeldraden bevat en een deel vrouwelijk. Daaraan komen dan de veelbegeerde courgettes, die we naar keuze klein of groot kunnen oogsten. De plant blijft laag. Zet hem dus vóór in de border. Verder bemint hij zon en warm te. Kan niet genoeg zijn. Dus een lekker warm en zonnig plekje is wel nodig, anders gaan de vruchten rotten en daar is het uiteindelijk niet om te doen. Aan de grond stelt de courgette bij mijn weten geen speciale ei sen. Op mijn zeer matige, licht- zure zandgrond groeit en bloeit hij als de beste. Zelf vul ik het plantgat altijd wel even op met een flinke schep eigen compost. Behoort u tot de lezers die nog niet aan een ei gen composthoop zijn begon nen, dan zal goede potaarde ook dienst kunnen doen. Maar hoe komen we aan plan ten? Deze zijn op het ogenblik in alle tuincentra en bij alle planten- stands op de markt volop te koop. Laat u niet in de war brengen met buitenkomkom mers, die eisen veel meer zorg en snoeiwerk. Laat u ook niet afschepen met een meloen- plant, want daarvan zult u al leen plezier hebben als het een normale warme, zonnige zomer wordt. Anders is het huilen met de pet op. Een courgette moet het wezen en niets anders. Zet hem met zorg en nog beter met voldoende water in de grond. Houd de plant de eerste tijd goed nat, maar giet liever niet op het blad en wacht op dingen die gaan komen. Gebruik de fraaie gele mannelij ke bloemen desnoods om ze te frituren. Doen de Engelsen ook, maar let wel op: de vrouwelijke bloemen met een onderstandig vruchtbeginsel zorgen voor de oogst, dus die moeten blijven Succes ermee. En hoor ik nog eens of het alle maal gelukt is? Hoekbad met bubbelsysteem dat opvalt door de open rand er omheen en een onopvallende bediening van watertoe voer, whirlpool en luchtinjectiesysteem. foto hoesch Toch om in te zwemmen Lezersvraag MEVROUW VOGEL UIT LEI DEN vraagt hoe ze haar Stepha- notus moet verzorgen. Om te beginnen schrijft ze dat de kwe kers weer eens een klein plastic kweekpotje hebben ingegraven

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1992 | | pagina 22