'Wij zijn er voor
het hele volk'
c
Eigen haard vooral voor huisbaas goud waard
Kamerleden uit
de streek doen
niet aan
regionalisme
Krappe woningmarkt leidt
tot woekerprijzen
ZATERDAGS
ZATERDAG 13 JUN11992
BIJVOEGSEL
Natuurlijk, een kamerlid is
er voor het hele volk. Maar
Friese kamerleden lijken er
vooral voor Friesland te
zijn en Limburgse voor
Limburg. Hoe anders ligt
dat bij 'onze' kamerleden!
Je hoort ze zelden
opkomen voor de eigen
regio. En toen
CDA-fractievoorzitter
Brinkman het laatst bij
een bezoekje aan de
bollenstreek over 'zijn'
regio had, ging bij
niemand een lichtje
branden. Toch is de Duin
en Bollenstreek van hem,
zoals de Alpheuse regio
van CDA-
belastingspecialist
Vreugdenhil is. De
komende weken mogen zij
in een mini-serie uitleggen
wie zij zijn. Vandaag
vertellen ze hoe weinig ze
voor de regio betekenen.
Stuk voor stuk melden de regionale
afgevaardigden dat het contact met
het volk en zijn organisaties hier
veel minder intensief is dan in, pakweg, Lim
burg. De mensen in deze regio zien het ka
merlid veel minder als een ambassadeur die
het even moet regelen in Den Haag. Dat Den
Haag is immers vlak naast de deur. Of, zoals
het Wassenaarse WD-kamerlid Dijkstal dat
zegt: „Men hoeft niet in Utrecht over te stap
pen, hetgeen een belangrijke psychologische
barrière is."
Maar ook de volksaard zou een rol spelen.
„In Limburg vragen ze je als kamerlid om
even een ontheffing voor de dienstplicht te
regelen. Hier denkt men daar niet over", zegt
het Koudekerkse kamerlid Vreugdenhil. Als
een Leidenaar zo'n verzoek aan zijn volksver
tegenwoordiger richt, wordt hij vriendelijk
doorverwezen naar de fractiegenoot die de
fensie in zijn portefeuille heeft.
Als dat zo uitkomt, stuurt .een kamerlid als
De Korte ook vragen door. De WD'er noemt
zichzelf een 'postillion d'Amour' en meldt
streng dat 'regionalisme niet in de politiek
hoort'. Dat hij nog redelijk vaak wordt gebeld
over regionale (verkeers)problemen, dankt de
voormalige vice-premier aan zijn bekendheid
van radio en tv. En niet aan zijn vele werk
voor de regio.
Dat het ook anders kan, merkte plaats-, ka
mer- en partijgenote mevrouw Rempt tijdens
een logeerpartij bij de Limburgse collega Re-
né van der Linden: „De telefoon stond niet
stil en de mensen kwamen daar zelfs aan de
deur. De kiezer komt daar nog echt bij de
vertegenwoordiger. Er woont er daar ook
meestal maar een per partij, terwijl het hier
in het Westen nogal 'clustert'. Hier komen er
zovelen vandaan en die zijn vooral algemeen
georiënteerd."
En dat is maar goed ook, zegt het Leidse
PvdA-kamerlid A. de Jong: „Ik zit niet in de
Kamer om, zoals Van der Linden, in het ge
weer te komen als iemand te weinig zonlicht
in zijn kamer krijgt", zegt hij.
Om toch wat regiobinding te kweken, krij
gen kamerleden regio's of provincies toebe
deeld en volgen ze daar de vergaderingen.
Ook de regionale kranten maken het regiona
le kamerlid duidelijk wat er speelt in het ei-
'gen gebied. Daarnaast zijn er de onvermijde
lijke spreekbeurten en forumavonden. En tij
dens de wao-crisis kregen de afdelingen re
gionale PvdA-Kamerleden op bezoek die de
zaak plaatselijk in het gareel moesten krijgen.
Volgens het Leidse D66-kamerlid Schim-.
raadsleden die te hoop lopen tegen de komst
van de flitstrein en een verbreding van de A4.
En als een collega het woord voert over der
gelijke onderwerpen, probeert ze die altijd
even wat regionale bevindingen in te fluiste-
Ook PvdA-kamerlid De Jong hoort het no
dige via de lagere regionen in zijn partij. Zo
loopt hij in de partijwerkgroep voor volks
huisvesting en stadsvernieuwing geregeld de
Leidse wethouder Van Rij tegen het lijf. Als
een burger hem als PvdA-bestuurder aan
spreekt, is het vaak een straat- of wijkgenoot:
„Die wil dan gewoon even zijn ei kwijt en
had dat bij een raadslid of statenlid gedaan
als die toevallig in de buurt had gewoond"
Als belastingspecialist Vreugdenhil een ge-
burger spreekt, is dat meestal toevallig:
ig de polders rond zijn Koudekerkse woning
laat menigeen graag zijn hondje uit. „En dan
komen ze heus niet vragen hun belasting
aanslag te verlagen".
Als regionale voelhorens fungeren de vaak
uit de regio afkomstige medewerkers. Zo
hoort het Wassenaarse kamerlid Dijkstal de
laatste Leidse nieuwtjes van persoonlijk as
sistent Geertsema, zoon van wijlen WD-kop-
stuk Molly en raadslid in Leiden.
Informatie
Dat de regio weinig aan de kamerleden heeft,
betekent niet dat kamerleden niets aan de re
gio hebben. Zo zal Dijkstal zich niet sterk
maken voor extra agenten bij het Wassenaar
se politiekorps, maar verwerkt hij informatie
daarover wel in zijn algemene verhalen: „Ik
voel me absoluut geen regionaal kamerlid. Ik
ben er voor het hele volk, ook voor niet-WD-
'ers."
„Als je ziet hoe men plaatselijk de werk
loosheid aanpakt, vraag ik wel eens of dat
ook landelijk zou aanslaanzegt het Leidse
PvdA-kamerlid Vermeend. Ln als de regio
hem vraagt de helpende hand toe te steken,
doet hij dat. Hij zat in de groep die in Leiden
de sociale vernieuwing begeleidde en hielp
een probleem oplossen met specialistensala
rissen in het Leiderdorpse St. Elisabethzie-
kenhuis.
Als een zaak het regionale ontstijgt, gooit
Koudekerker Vreugdenhil het in de CDA-
fractie: „We hebben het er met elkaar over
gehad of zoiets als met de wel erg gouden
handdruk van gemeentesecretaris Bello in Ja-
cobswoude, in de toekomst te voorkomen
is".
Om je regionaal te profileren kun ie het
best een portefeuille hebben die een beetje
aansluit op het gebeuren in de regio. Zie
Schimmel. Zij 'doet' arbeidsomstandigheden
en milieu en kan in de Bollenstreek haar hart
ophalen.
Vaak is het anders en kamerleden staan
daar echt wel eens bij stil. „We hebben het er
wel eens over dat het een nadeel is dat we het
niet zo voor de Randstad opnemen als ande
ren voor hun regio", zegt WD-er Rempt.
Misschien krijg je daardoor een onevenredige
nadruk op andere regio's. Misschien heeft de
Randstad de aandacht ook niet zo nodig. De
Randstad is al de economische motor van
Nederland en men heeft hier niet zo het idee
afhankelijk te zijn van kamerleden".
„We hebben er een stel sterke PvdA-wet
houders en burgemeesters die het liefst en
het gemakkelijkst zelf zaken doen met minis
ters en staatssecretarissen", zegt PvdA-ka
merlid Van Heemst.
En de Kamercentrales, willen die niet wat
meer aandacht voor de regio als dank voor de
plaatsing op de kandidatenlijst? „We horen er
nooit wat over", zegt Rempt.
Wat de toekomst brengt, is nog onduide
lijk. Voor de wat langere termijn lijken steeds
meer parlementariërs wel iets te voelen voor
het Duitse systeem, met landelijke en regio
nale kamerleden. Voor de wat kortere termijn
zijn de grote drie druk bezig de kandidaat
stelling wat centraler en minder toevallig te
maken, hetgeen een ander woord voor regio
naal blijkt te zijn. Want vooral bij de WD en
PvdA hebben de regio's een grote vinger in
de pap.
Nadat hij was teruggekeerd uit Zwitserland,
waar hij bij de Unctad had gewerkt, moest
Jan Pronk op de kandidatenlijst voor de
Tweede Kamer worden gezet. Het bleek bij
zonder moeilijk voor deze niet regio-gebon
den politicus een gewest te vinden dat hem
naar voren wilde schuiven. De sociaal-demo
craten moesten dan ook eindeloos met hem
leuren voor hij naar het parlement kon.
mei kan regiobinding veel meer betekenen:
„Als er iets in Harlingen dicht moet, wordt
mijn Friese collega gevraagd geld los te peu
teren. Ik word niet zo gauw gebeld, ook niet
toen Zuid Holland meer geld uit het provin
ciefonds wilde. Ze kwamen daarvoor bij de
binnenlandspecialist van de fractie. Niet bij
mij".
„De provincie wordt ook veel minder als
provincie gepresenteerd dan pakweg Zee
land. Het is hier veel meer van: enkele kan
jers van steden en de rest. Daar komt nog bij
dat Bollenstreek en Alblasserwaard hele ver
schillende gebieden zijn", betoogt Schimmel.
Bij kamerleden ontbreekt dat wij-gevoel.
Zo voelt de in Zeeland getogen Schimmel
zich een Zeeuw en meldt De Jong dat Gor-
kum hem niets zegt. En dan is hij nog een
van de weinige regio-vertegenwoordigers die
ook echt in de regio geboren is. De meesten
bleven hangen na de studie (Schimmel,
Brinkman) of wilden in de buurt van hun
(parlements)werk wonen (Vreugdenhil, Ver
meend). Een enkeling was er raadslid (De
Korte en Dijkstal in Wassenaar) een ander
statenlid (Schimmel en De Jong in Zuid-Hol
land).
Om te zorgen dat haar eigen raads- en sta
tenleden haar weten te vinden, organiseert
D66-kamerlid Schimmel jaarlijks een bijeen
komst. En dat helpt: meer dan eens heeft ze
afspraakjes geregeld voor Leiderdorpse
Leidse PvdA'er A. de Jong: „Ik zit niet In het
parlement om in het geweer te komen als ie
mand te weinig zonlicht In zijn kamer krijgt".
FOTO JAN HOLVAST
CDA'er Vreugdenhil uit Koudekerk: „In Urn-
burg vragen ze je als kamerlid om even een
ontheffing voor de dienstplicht te regelen.
FOTO BLN 01 BRUYN
Vorige week werd opnieuw een pand gekraakt in
Leiden. De meningen over dergelijke acties zijn
verdeeld. Wel staat vast dat het voor 'starters'een
groot probleem is een betaalbare én
comfortabele woning in de stad te vinden. Wie
geen tijd heeft om jaren op een gemeenteflatje te
wachten, is aangewezen op de particuliere
markt. Daar draagt hij al snel de helft van z'n
inkomen af aan de huisbaas. Huurprijzen van
1300 gidden voor tweekamer appartementen
zijn aan de orde van de dag. De handel in
woonndmte is een lucratieve bezigheid. „Het is
maar wat de gek ervoor geeft.
Veel etages in Leiden worden ver
huurd via particuliere kamerbu
reaus. In het recente verleden was
er nogal wat kritiek op deze wijze van woon
ruimte-handel. Met name het inschrijf- en
bemiddelingsgeld dat de diverse bureaus be
rekenen is de gemeente een doom in het
oog. De Kroon vernietigde in 1989 evenwel
de gemeenteverordening dat het inschrijfgeld
niet boven een tientje mag uitkomen en dat
maximaal zes procent van de huurprijs als
betaling kan worden gevraagd. Kamerbemid
deling is een particuliere dienstverlening,
waarmee de gemeente zich niet mag be
moeien, zo luidde het oordeel.
Directeur Turk van Hogeland aan de Mid
delstegracht ergert zich aan de kritiek op de
bureaus en huiseigenaren dat ze profiteren
van de woningnood. „Natuurlijk wil iedereen
wat verdienen, maar er wordt niet schandalig
gespeculeerd. Wij werken zonder overheids
steun. Instituten als 'woonruimte voor wer
kende jongeren' en studentenhuisvesting
krijgen subsidies die maandelijks bijna net zo
hoog zijn is als de berekende huurprijs. Een
kamer van 300 gulden levert ze dus eigenlijk
600 gulden op. Bij ons kost zo'n kamer mis
schien 400 gulden, dus eigenlijk zijn we
goedkoper."
Turk zegt er geen idee van te hebben hoeveel
mensen bij hem staan ingeschreven. Hij han
teert het principe dat ingeschreven woning
zoekenden zelf moeten bellen of er iets be
schikbaar is. De opmerking als zou dat lekker
oplopen iedereen inschrijfgeld laten beta
len terwijl er eigenlijk geen kamer beschik
baar is wuift hij weg. „Er komt genoeg vrij,
maar de mensen moeten er wel zelf een
beetje moeite voor doen." Hogeland bestaat
binnenkort 12,5 jaar en is daarmee het oud
ste kamerbureau van Leiden. De firma is
meermalen omstreden geweest. Tot op de
dag van vandaag zit Turk zonder vergunning.
Hij moest hiervoor zelfs een keer voor de
rechter komen. Turk weigerde aan te geven
hoe hij aan zijn kamers kwam en diende een
bewijs van goed gedrag te overleggen. Dat
deed hij niet. Uit principe. „Ik was al acht
jaar bezig, iedereen wist dat ik me goed ge
droeg. En de vraag hoe ik aan mijn kamers
kom is evenmin relevant. Je vraagt aan een
groenteboer toch ook niet waar hij zijn ap
pels vandaan haalt?" Uiteindelijk besloot
Turk de gevraagde informatie en papieren
toch te overleggen, in 1990 vroeg hij een ver
gunning aan. Sindsdien heeft hij niets meer
gehoord van de gemeente.
Belachelijk
Een woordvoerster van de Kamerraad aan de
Narmstraat weet te melden dat zo heel af en
toe wel eens contact met verhuurders wordt
opgenomen indien de huurprijs abnormaal
hoog is. „Wij vertellen hem dan dat we de
ruimte niet verhuurd krijgen en dat hij beter
kan zakken met de prijs." Maar als de huis
baas voet bij stuk houdt, laat Kamerraad het
adres in het bestand zitten. De eigenaar be
paalt de prijs, ook al is die belachelijk hoog.
De meeste appartementen die bij deze fir
ma de boeken ingaan zijn overigens bekend
bij de medewerksters. „Het gebeurt maar
heel zelden dat niemand van ons er even een
kijkje is gaan nemen." Wie zich bij Kamer
raad inschrijft betaalt 40 gulden Inschrijfgeld.
Mocht een appartement worden gevonden,
dan moet de nieuwe huurder ook nog een
150 piek lappen voor de bemiddeling. Voor
een kamer is dat bedrag 75 gulden.
Home Rental Service aan de Haagweg mikt
op een heel ander segment van de woning
markt Deze firma verhuurt vooral aan werk-
i grote bedrijven in de regio die
slechts tijdelijk in Nederland wonen. Veelal
betreft het woningen of appartementen met
een huurprijs van boven de 1500 gulden. Di
recteur Swaak betreurt het dat hij niet met
meer Nederlandse huurders in de slag kan.
„Dat vinden mijn verhuurders niet goed, ze
zijn bang dat de mensen meteen naar de
huurcommissie stappen.".
Swaak meent dat de wetgeving prijsopdrij
vend werkt. „De regels zijn volledig afge
stemd op bescherming van een huurder.
Daarom zijn veel investeerders huiverig om
te beleggen in huurwoningen. Het wordt
aantrekkelijker te verhuren als de regels wat
minder strikt worden. Je moet mensen er bij
wangedrag of -betaling wat gemakkelijker uit
kunnen krijgen." Daarmee verdwijnt volgens
Swaak dan meteen de schaarste op de markt,
waardoor de prijzen zullen dalen.
Bij Home Rental Service worden geen hui
zen ongezien verhuurd. „Wanneer iemand
hier woonruimte komt aanbieden, maken we
eerst een uitgebreide inventarisatie van het
pand, we nemen foto's, en komen in overleg
met de eigenaar tot een huurprijs. Home
Rental Service berekent acht procent van de
jaarhuur als provisie.
Nieuwe telg
Toch meldde zich onlangs een nieuwe telg
op de verhuurders-markt: Idee-verhuur. Een
telefoontje voor een afspraak levert aanvan
kelijk een enthousiaste reactie op. Een dag
later wordt de boot evenwel afgehouden. Een
woordvoerder meldt 'de tijd nog niet rijp te
achten om met de krant te praten'. Over het
waarom wil hij verder geen uitspraken doen.
„We hebben dat intern besproken." In adver
tenties roept Idee Verhuur huiseigenaren op
appartementen en kamers beschikbaar te
stellen.
Swaak van Home Rental Service verbaast
zich in hoge mate over dit nieuwe bedrijfje.
„Ik vraag me af waar ze de woonruimte van
daan halen, er is heel weinig te krijgen op die
markt". Swaak wil zelf ook wel bemiddelen in
de goedkopere ruimtes. „Maar dat lukt dus
niet wegens te gering aanbod."
Ook Turk van Hogeland verwondert zich
over nog een kamerbureau. „Misschien ho
pen ze dat woningzoekenden zich inschrij
ven, terwijl ér eigenlijk geen appartementen
beschikbaar zijn. Ik weet het niet zejker hoor,
maar daar denk je toch aan."
Huurcommissie
Op grond van de huurprijzenwrt mogen
huurder en verhuurder iedere willekeurige
prijs overeen komen. Als de huurdeT het er
achteraf niet mee eens is, kan hij ln elk geval
in de eerste drie maanden bezwaar aanteke
nen bij de huurcommissie. laariijks kan de
service-kostenrekening worden opgevraagd.
Daarmee worden geregeld duizenden gul
dens teruggehaald. Volgens een woordvoer
der van de huurcommissie verstrekken huis
bazen vaak geen overzicht van de servicekos
ten. Te veel betaald geld wordt zodoende zei
den teruggestort. „Terwijl ze het toch ver
plicht zijn."
Bijkomend probleem is dat appartementen
vaak als gemeubileerd worden verhuurd
„Dan staat er een stoel, die bij 11 en mij al
lang op de schroothoop zou zijn beland"
Toen zijn er ook voor de mensen die 'gemeu
bileerd' huren mogelijkheden om geld terug
te krijgen. „Maar dat l* een kwestie van ge
duld. Wie over een lange adem beschikt kan
op iMinUn Ian éom tm dt flbctafitai vu
het meubilair. „We hanteren een af.se hrij-
vingsduur van vijf jaar voor apparatuur,
vloerbedekking en meubels".
De woordvoerder geeft toe dat de procedu
res langdurig zijn en vaak de sfeer mei de
huurbaas niet echt ten goede komen. „En die
huisbaas heeft weinig te vrezen. Er staan gr
noeg mensen in de rij voor een paar vierban
te meter kamer. Daarom zJjn de prijzen ook
zo hoog. Het is maar wat de gek ervoor
geeft."
