Kwestie Denemarken kan
Delors flink opbreken
Feiten &Meningen
dom'
Anand na twee maanden
weer premier van Thailand
'Mensen opsluiten is onvoorstelbaar
Tuin
rveluqer verkeer scheelt 110
DONDERDAG 11 JUNI 1992
2
nu Christus al heeft geroepen
'Laat de gevangenen vrij'. D66
heeft in haaf beginselprogram
ma aanknopingspunten genoeg
om betrokkenen het 'recht op
een conflict' terug te geven. De
socialisten teh slotte kunnen
steunen op hun solidariteitsbe
ginsel bij het helpen van partij
en met het oplossen van hun
misdaadconflict.
Conflictoplossing, kortom, biedt
volgens Bianchi alles wat de
straf niet kan geven: Verant
woordelijkheid voor partijen,
genoegdoening, geen kwalijke
bijverschijnselen en de stok van
het oude systeem achter de
deur voor het geval afspraken
niet worden nagekomen. Het
geroep om strengere straffen en
meer controleurs is aan Her
man Bianchi niet besteed. Is de
criminaliteit daardoor afgeno
men?, luidt zijn retorische
vraag. 'Dvtaasheid' noemt hij de
gedachte, dat het toebrengen
van leed en pijn 'betere' men
sen schept. In zijn boek ver
woordt hij het als volgt: „Gevan
genissen zijn altijd een kostbare
manier gebleven om mensen,
die toch al slecht aangepast zijn
aan het burgerlijk leven, nog
minder aangepast te maken".
„Het is krankjorum," verzucht
hij met veel emotie. „Gebruike
lijk is dat als je schade maakt, je
die moet vergoeden. Maar dat
gebeurt in het strafrecht hele
maal niet. Vreemde meneren
bepalen dat je wordt opgesloten
zonder dat betrokkenen daar
ook maar iets over hebben te
zeggen. Elk verband tussen het
gebeurde en betrokkenen ver
dwijnt. Dat is toch een raar
idee. Laat die politici daar nu
eens wat aan doen."
Politiek en criminaliteit - Op
zoek naar het haalbare: Herman
Bianchi. Uitgeverij J. H. Kok.
Kampen. Prijs: 32,50gulden
STANDPLAATS TOKYO
„Ze klein houden, dat is het moeilijkste", ver
zucht tuinman Ikeda. En wil je op honderd vier
kante meter het hele jaar door struiken en bomen
in bloei, een vijver, een rustiek poortje, een mos
partij en een miniatuur watervalletje, dan kun je
het gewas niet zijn gang laten gaan. Deze tuin in
vorm te houden is een volle week werk voor Ikeda
en drie assistenten.
De eerste dag lijkt het alsof inpak-kunstenaar
Christo langs is geweest. Alle struikgewas is ver
dwenen onder grote oranje zeilen. Eerst zijn na
melijk de grote pijnbomen aan de beurt, en de
zeilen moeten voorkomen dat de afgeknipte naal
den in de onderliggende struiken of in de vijver
terechtkomen.
De tuinmannen werken in paren. De één zit in de
boom, de ander geeft van onderaf instructie dat
er in het linkertakje nog een naaldentoefje moet
verdwijnen.
De vorige bewoonster was het als geisha aan haar
stand verplicht met goede smaak een klassieke
tuin te onderhouden. De stenen rond de vijver
symboliseren de elementen, hebben we ons laten
vertellen. De vijver is zo aangelegd dat je in de
herfst vanaf de veranda de maan in het water
kunt zien schijnen, hebben we met eigen ogen
kunnen zien. We trokken voor de gelegenheid
een fles wijn open, maar eigenlijk hadden we
naar calligrafeerkwasten moeten grijpen om een
haiku te dichten.
Desalniettemin is het een feest om de tuinman
nen aan het werk te zien. Als de zeilen weer wor
den weggehaald, ziet zelfs mijn ongeoefend oog
dat de struiken er onverzorgd uitzien vergeleken
met de frisgekapte pijnbomen Ook in de struiken
gaat geen heggeschaar, maar met bovenmaatse
nagelschaarjes worden de azalea's, rodonden-
drons en coniferen gefatsoeneerd.
Aan ronde, vierkante of kegelvormige modellen
doen ze niet. „Dat is veel te onnatuurlijk", aldus
Ikeda.
Een Japanse tuinman ziet kans een boom er nog
natuurlijker te laten uitzien dan een natuurlijke
boom. En zonder dat hij groter wordt. Dat is be
langrijk voor het evenwicht, want de sasaki-strui-
ken zijn als omlijsting bedoeld voor het poortje,
en aangezien het poortje niet groeit, moeten ook
de struiken in bedwang worden gehouden. Na
een week werk is de perfect bolvormige magnolia
nu weer te zien. De esdoorn heeft daarvoor bijna
de helft van zijn takken moeten offeren. Tuinman
Ikeda is verrukt. Er hangt nu een waaiervormig
scherm boven de vijver. Kunnen we de komende
herfst de maan door de bomen in de vijver zien
schijnen.
ELBRICH FENNEMA CORRESPONDENT
WIM STEVENHAGEN
Diplomaat-zakenman Anand Panyara-
chun heeft gisteren na zijn benoeming tot
premier van Thailand de ontbinding van
liet parlement en nieuwe verkiezingen
aangekondigd. Anand zal een interim-re
gering leiden die naar zijn zeggen vier
maanden zal aanblijven en geen beroeps
politici zal bevatten.
Anand, ooit aangeklaagd wegens steun
an de communisten, later premier onder
en militaire junta, kreeg pas twee uur
oor zijn officiële benoeming te horen dat
hij premier Suchinda Kraprayoon zal ver
vangen. Suchinda die na parlementsver
kiezingen in maart op de voorgrond trad,
est op 24 mei aftreden na aanhouden
de demonstraties tegen de rol van het le
er in de politiek. Anand heeft het zijn
tak genoemd de wonden te helen die het
bloedige legeroptreden tegen de demon-
ties heeft achtergelaten.
De 59-jarige Anand was in maart 1991 al
l premier benoemd kort na een mili-
ire machtsgreep en twee maanden
geleden afgetreden. De hernieuwde keus
voor de voormalige diplomaat wordt in
brede kring beschouwd als de persoonlijke
is van koning Bhumibol, die erop is ge
brand het internationale imago van Thai
land te verbeteren.
Met zijn verrassende besluit heeft Bhumi
bol de militairen getrotseerd. Vóór Anands
oeming liet de door het leger gesteun
de luchtmachtgeneraal Somboon Rahong
nog aan iedereen weten dat hij de nieuwe
mier zou worden.
Anands eerste interim-regering werd de
beste en integerste uit de moderne Thaise
geschiedenis genoemd. Het merendeel
van de hervormingen waar zijn regering
de aanzet toe gaf, vonden plaats in de eco-
hische sector, waar hij de industrie en de fi
dele sector dereguleerde.
Voor de coup van vorig jaar was Anand 25 jaar di
plomaat. Hij was directeur-generaal op het mi
nisterie van buitenlandse zaken en ambassadeur
ide\èrenigde Staten en bij de Verenigde Na
ties. Als hoogste ambtenaar op het ministerie van
buitenlandse zaken speelde Anand een belangrij
ke rol in onderhandelingen die een einde maak-
aan het gebruik door de VS van legerbases in
Anand Panyarachun na twee maanden weer aangetreden als
premier van Thailand. foto Rtr
Thailand en voor het opnieuw aangaan van di
plomatieke betrekkingen met China.
Na een coup door rechts in 1976 werd Anand tij
delijk uit zijn functie gezet. Het leger beschuldig
de hem ervan staatsgeheimen te hebben getoond
aan studentenactivisten en te soepel te zijn ge
weest tegenover communisten. Hoewel hij eer
herstel ontvingen op zijn post terugkeerde,
noemde Anand deze periode later de moeilijkste
in zijn leven.
Criminoloog Bianchi doet laatste appèl op politiek
Gedurende zijn acht jaar in Brus
sel heeft Jacques Delors het voor
zitterschap van de Europese Com
missie nooit beschouwd als een
P/iar rustige laatste jaren van zijn
loopbaan na een strijdlustige
ambtstermijn als minister van fi
nanciën van Frankrijk. Hij heeft de
baan altijd beschouwd als iets wat
belangrijker was dan alles wat hij
daarvoor heeft gedaan.
LONDEN «TIMJACKSON
THE INDEPENDENT
Als voorzitter van de Commissie is Del
ors een makelaar in macht geworden,
die van de ene hoofdstad naar de andere
vliegt en dineert met het neusje van de
zalm uit de politiek en zakenwereld.
Maar. nog belangrijker, hij is een idealist,
een man die een duidelijke visie op waar
hij met de Gemeenschap heen wil com
bineert met de hartstocht voor het voor
uitvoering noodzakelijke detail.
Wat betreft de binnenlandse politiek van
Frankrijk heeft hij zijn kruit droog willen
houden tot de presidentsverkiezingen
van 1995. Maar in minder dan twee we
ken tijd zijn die rooskleurige vooruit
zichten in rook opgegaan. Met de afwij
zing door de Denen van het Verdrag van
Maastricht is het voorzitterschap van de
Commissie een van de meest afschrik
wekkende uitdagingen geworden in de
Europese politiek.
Vorige maand leek de ondertekening van
het verdrag een fait accompli, een jaar
na vandaag zal Delors blij zijn als het op
een of andere manier is getekend.
Wat met name de positie van de voorzit
ter zo moeilijk maakt, is de dubbele rol
die hij speelt als zowel de bestuurder van
een federaal Europa als de meest en
thousiaste voorstander daarvan. Op het
eerste gezicht kan het voor de regerin
gen die een uitweg zoeken uit de Deense
penarie verleidelijk lijken hem aan te
wijzen als de kwade genus. Hij zou de
schuld op zich geschoven kunnen krij
gen van de uitwassen van federale waan
zin die hebben geleid tot het Deense ver
zet en dan gewoon ontslagen kunnen
worden. Met een nieuwe en meer gema
tigde figuur aan het hoofd van de Com
missie, zo zou het argument kunnen lui
den, kan de kwestie-Maastricht opnieuw
aan de Denen worden voorgelegd in het
vertrouwen dat ze ja zullen zeggen.
Ondankbaar
Een droomoplossing? Niet echt. De De
nen zelf zouden met deze uitkomst te
vreden kunnen zijn, maar kandidaten
voor deze baan zijn momenteel schaars.
DEN HAAG «JAN KUYS
HAAGS REDACTEUR
Misdaad en straf, schuld en
boete, goed en kwaad. Veertig
jaar lang bepaalden deze be
grippen het leven van professor
doctor Herman Bianchi, crimi
noloog. De wetenschapper, des
kundig op het gebied van alles
wat met criminaliteit te maken
heeft, zwoer bij zijn pensione
ring bijna vijf jaar geleden zijn
vakgebied voortaan links te la
ten liggen „Op het departe
ment willen ze toch niet luiste
ren," sprak hij toen. Gisteren
verscheen zijn boek 'Politiek en
criminaliteit'.
Hij verontschuldigt zich om
standig. Kort voor zijn pensioen
beloofde hij het Bezinningscen
trum aan de Vrije Universiteit in
Amsterdam een verhandeling
over de relatie tussen politiek
en criminaliteit. „Belofte maakt
schuld," zegt hij nu over de pu
blicatie, waarvan het ontwerp
jaren in een la lag. En daarom
heeft Herman Bianchi zich nog
één keer op het pad van de cri
minaliteit begeven.
Het boek leest als een smeekbe
de, een laatste poging om de
niet-gelovigen te overtuigen.
Voor wie Bianchi en zijn werk
kent. biedt het nauwelijks ver
rassingen. De voormalige pro
fessor spuit nog een keer zijn
gram over de nutteloosheid van
het strafrecht. Een systeem van
sociale controle dat volgens
hem zijn doel aan alle kanten
voorbij schiet. Maar ditmaal
voegt hij er iets aan toe. Bianchi
doet namelijk een dringend ap
pèl op politici eindelijk eens
werk te maken van een beter
criminaliteitsbeleid.
„Ik heb nooit verontschuldigin
gen gezocht voor criminelen.
Het zijn gewoon rotzakken, die
je de rekening van hun hande
len moet presenteren. Maar dat
moet je doen op zo'n manier,
te maken, de Britten schorten hun oor
deel op. En er kwam verrassende onder
steuning vanuit Ierland. Albert Reynolds,
de Ierse premier, zei vrijdag: „Ik denk
dat Jacques Delors een schitterende klus
heeft geleverd. Hij is de drijvende kracht
achter het nieuwe Europese bouwwerk.
Wij zijn het dan misschien niet met hem
eens over de details, maar in het alge
meen steunen we hem.
De komende weken zal Delors proberen
te bewijzen dat hij die steun waard is.
Tot dusver zijn de regeringen van de lid
staten er meer dan ze verdienden in ge
slaagd het zo voor te stellen alsof de uit
komst van het Deense referendum niet
meer was dan een verslikking. Zij heb
ben laten weten dat ze vastbesloten zijn
door te gaan. ongeacht de onderteke
ningsprocedure elders. Daarbij gaan ze
in hun concessies aan de Denen niet
verder dan het aanbieden van een proto
col of verklaring die een herhaling zou
zijn van wat al is beschreven in het Ver
drag van Maastricht.
Alles hangt echter af van vertrouwen. De
schijn kan alleen maar doorgaan wan
neer andere landen onverschrokken met
hun eigen ratificatie van het verdrag
voortgaan, en als de instellingen van de
Gemeenschap in Brugsel en elders da
den en uitspraken achterwege raken die
de gevoeligheden kunnen doen ont
vlammen.
Delors ziet zich daarom geconfronteerd
met het meest zorgwekkende punt uit
zijn carrière. Als Ierland bij het referen
dum op 18 juni voor Maastricht stemt
iets dat eerst zeker leek, maar nu wordt
betwijfeld omdat de regering de wateren
heeft vertroebeld door de Europese
kwestie te koppelen aan de binnenland
se ruzie over abortus dan is dat een
grote vooruitgang in de zaak van Delors.
Begroting
De zaak zal er nog beter voor staan als
de top in Lissabon tien dagen daarna
een oplossing naderbij zal weten te
brengen voor de moeilijke kwestie van
de voorgestelde begrotingsstijging van
dertig procent. De armere landen van de
EG zien dat als de prijs die zij de rijkere
leden moeten betalen voor hun steun in
Nederland afgelopen november.
Een ding is echter duidelijk. Wanneer de
Ieren zich tegen Europa keren, dan moet
het idee worden verlaten-dat het verdrag
met slechts kleine veranderingen kan
worden getekend. Maastricht zal overbo
dig zijn geworden en dat geldt aan het
einde van het jaar ook voor de man die
daar het symbool van is. In de tussentijd
kan Delors alleen maar wachten. Dat
moet een ongemakkelijk gevoel zijn.
VERTALING LUUTJE NIEMANTSVERPRIET
dat iedereen daar vrede mee
heeft. Zoals het nu gebeurt is
complete onzin. Mensen, die
iets verkeerds hebben gedaan,
worden in de gevangenis ge
stopt. De gevangenis is echter
een door en door onfatsoenlijk
instrument en iedereen weet
dat het niet helpt. Bovendien
hebben de dader en het slacht
offer helemaal niets meer te
vertellen, terwijl er toch een
groot conflict bestaat tussen die
partijen. In mijn opvatting moet
je die partijen het conflict laten
uitvechten, de vorm van ge
noegdoening laten vaststèllen.
Helpt dat niet, dan kun je altijd
nog terugvallen op het oude
systeem."
Mensen opsluiten noemt hij
'onvoorstelbaar dom'. Ex-ge-
vangenen komen in de samen
leving nauwelijks meer aan de
bak, zullen zelden voorbeeldige
burgers worden en het risico is
ook blijkens onderzoeken le
vensgroot, dat ze in herhaling
vallen. Gevangenissen leveren
dus geen enkele bijdrage aan
het uit de wereld helpen van
criminaliteit. „Dan zeg ik: Kom
tot een discussie op niveau tus
sen beide partijen. Dat is ook
voor de slachtoffers, die in het
huidige systeem volledig bui
tenspel staan, veel bevredigen
der".
De partijprogramma's van de
Nederlandse politieke hoofd
stromingen bieden volgens
Bianchi aanknopingspunten ge
noeg voor het doorvoeren van
een dergelijke vernieuwing van
het strafrecht. Wat let de libera
len, die de individuele ontplooi
ing van de mens hoog in het
vaandel hebben staan, ook de
dader en het slachtoffer het
recht te geven op onderhande
lingen over de vorm van ge
noegdoening. Wat verhindert
de christen-democraten zich af
te wenden van de gevangenis,
Delors' termijn loopt eind dit jaar af en
die wordt gevolgd door een enkele ter
mijn van twee jaar, die is gecreëerd om
het voorzitterschap en het Europese par
lement gelijk te laten lopen.
Wie wil een ondankbaar voorzitterschap
van twee jaar in een tijd dat de Gemeen
schap in de grootste constitutionele en
politieke crisis sinds haar bestaan is ge
stort? Zeker niet Ruud Lubbers, wiens
naam veelvuldig wordt genoemd als mo
gelijk toekomstig voorzitter. Misschien
Felipe Gonzalez ook niet, de Spaanse
premier. Zelfs niet Helmut Kohl, die vo
rige maand, half als grap, in The Econo
mist werd genoemd als de man die de
Duitse pijn over het toekomstige verlies
van de Deutschmark kon verzachten en
een tegenwicht kon vormen voor het on
miskenbare Franstalige karakter van de
Brusselse ambtenarij.
In ieder geval is die gedachtengang ge
baseerd op een verkeerd begrip van Del
ors. Er is geen twijfel mogelijk aan zijn
foto bert verhoeff
vurige wens voor een federaal Europa,
maar hij heeft zich altijd zeer goed ge
realiseerd dat de Commissie zich op
sommige terreinen zou moeten terug
trekken naarmate de EG zich meer ont
wikkelde. Twee maaanden geleden
waarschuwde hij het Europese Parle
ment dat de EG als 'te elitair en te tech
nocratisch' wejd gezien.
Gegeven het feit dat Delors zich dit pro
bleem eerder heeft gerealiseerd dan veel
andere politici, zou het lozen van de
voorzitter van de Commissie zoiets zijn
als het ombrengen van de boodschap
per.
Ondersteuning
Misschien is dat de reden waarom er zo
moeilijk een EG-regering is te vinden die
bereid is te zeggen dat hij moet worden
vervangen. De Fransen en Duitsers lijken
vierkant achter hem te staan, de Denen
zijn nog teveel bezig met hun eigen bin
nenlandse crisis om zich daar druk over
Herman Bianchi: Vreemde meneren bepalen dat je wordt opgesloten zonder dat betrokkenen daar ook maar
iets over hebben te zeggen. Elk verband tussen het gebeurde en betrokkenen verdwijnt
foto united photos de boer ron pichel
Jacques Delors een makelaar in macht.
