Leiden Regio
Oergezellig
Minder bussen in avonduren
Slachthuis doet goede zaken
Personeel van Reece akkoord met 61 ontslagen
Dankgebed voor Leiden
Reiskoffers
voor't hele gezin
Schlesinger: adviseur
Kennedy en Johnson
Huppeltje is
weer terecht
Weer pony
losgebroken
DONDERDAG 11 JUNI 1992
C15L15
REDACTIE JANET VAN DIJK EMIEL FANGMANN ROY KLOPPER WIM KOEVOET LOMAN LEEFMANS ERNA STRAATSMA GERT VISSER (chef) WIM WEGMAN 071 -161417
Korsakov Douchekop
/- Meer Korsakov-pa- /t —J Het energiebedrijf
I O tiënten ondanks 1/ gaat energie-arme
verminderd alcoholgebruik douchekoppen voor een
spotpri|sje verkopen. Vol
gende week worden de
klanten ingelicht over de
actie
O Samsonite
EUROCASE
NU v.a. 189,
Beautycase 139,-
en gratis
reischeques bij:
Leiden,
Haarlemmerstraat 161,
o. a. filialen in
Katwijk en Sassenheim
De Amerikaanse historicus Arthur Schlesinger, die gisteren loei
den bezocht, was van 1961 tot 1964 speciale adviseur van de
presidenten John F. Kennedy en Lyndon Johnson. De 74 jarige
oud-hoogleraar in New York en Harvard werd in 1965 wereld be
roemd met zijn boek over het Kennedy-tijdperk 'A Thousand
Days'. Daarnaast publiceerde hij ondH (MM OVB I r.mUni
Roosevelt, Robert Kennedy en over geweld in de Verenigde Sta
ten.
Wat vindt Schlesinger Jr. als insider van de speelfilm 'J.F.K.'
van Oliver Stone? „Totale fantasie. Het is science fiction zonder
science."In de film wordt gesuggereerd dat de Amerikaanse pre
sident is vermoord met medeweten van de Ann nkaanse over
heid, omdat hij met Vietnam-oorlog wilde stoppen.
Schlesinger zag de film één keer. „Dat was wel genoeg. Ik zal
niet zeggen dat elke samenzweringstheorie onzin is, maar wat
Stone er van maakt is pertinent niet waar, absolute fantasie, al
klopt het dat Kennedy net plan had zich geheel uit Vietnam te
rug te nekken."
rdgpi duinrell
Attraktwpark
'Vertrouwen van reiziger in openbaar vervoer wordt geschaad'
die ochtend een koe het op de
heupen gekregen. Aan de uit-
braakpogingen van het dier
werd radicaal een eind ge
maakt. De koe kreeg volgens de
politie een emmer koud water
over haar kop en werd ter plek
ke geslacht.
Het raadsel rond konijn Hup
peltje, dat begin deze maand
met hok en al verdween uit een
tuin aan de Van den Brandeler-
kade, is opgelost. Het dier bleek
te zijn meegenomen door de
plantsoenendienst, nadat een
hovenier tijdens werkzaamhe
den in de tuin het hok even in
het gemeentelijk groen had
neergezet.
Werknemers van de plantsoe
nendienst begrepen daaruit dat
het konijnen verblijf als afval
langs de weg was gezet. Volgens
de politie hebben de plantsoen
werkers uitstekend voor het dier
gezorgd. Het konijn is namelijk
flink in gewicht toegenomen.
Zijn witte jas zit vol rode vlek
ken. Ook op zijn gezicht zitten
allemaal bloedspetters. Met
drukke gebaren regelt de Turkse
man het verkeer aan de ingang
van het Leidse slachthuis aan
de Pasteurstraat. Behalve slach
ter is hij vandaag ook politie
agent. Maar dat duurt maar
even. Als het leven ook buiten
het slachthuisterrein op gang
komt, wordt hij afgelost door
twee politie-agenten. Rond een
uur of acht moeten die alle ko
mende wagens al doorsturen,
de wijk in. „En daar is het na
tuurlijk ook een keer vol. Ze ver
wachten duizend auto's", zegt
een politieman.
Maanstand
Op het terrein staan mannen in
groepjes te praten. Het zijn
vooral Turken. De mannen van
Marokkaanse afkomst worden
later op de dag of vrijdag ver
wacht. De stand van de maan is
de reden dat de Turken en
Marokkanen op dezelfde dagen
het Offerfeest vieren. In het
Leidse slachthuis worden jaar
lijks totaal ruim 2000 schapen
ritueel geslacht. Verspreid over
twee dagen: de dag van het
Turkse en de dag van het
Marokkaanse offerfeest. Beide
nationaliteiten vieren dit jaar
tegelijk feest, en het abbatoir
kan slechts 1100 schapen op
een dag verwerken.
Tik
In grote veewagens met aan
hangers wachten schapen op
het onvermijdelijke. De laatste
gang die ze maken is naar het
hok. Het commando is 'hee,
hee', en een tik op de billen is
voldoende om die paar .dwars
liggers toch tussen de hekken te
persen.
Een voor een worden ze ver
volgens beetgepakt, op de rug
gelegd en geslacht. De Turken
en Marokkanen slachten niet,
ze 'snijden'. En dat is te zien:
een doodsteek die alleen een
moslim mag geven maakt
een einde aan het leven van het
schaap. Werknemers van het
slachthuis zorgen voor de rest.
Het personeel is tijdens het
offerfeest overigens flink uitge
breid. Werken normaal zeven
mensen op het slachthuis, dezer
dagen zijn het er een stuk of
dertig. „Waar we die vandaan
halen? Het zijn broers, of vrien
den of kennissen. Ja, hoor, dat
kunnen ze ftest. De meesten
doen het elk jaar", vertelt een
van de slachters.
Het is geen wonder dat de
koeien nogal wild worden als ze
naar hun slachtplaats worden
geleid. Alsof ze weten dat ze in
een soort bak terechtkomen,
waar alleen hun kop uitsteekt.
Alsof ze beseffen dat die bak
vervolgens wordt gedraaid,
waardoor ze op hun mg komen
te liggen. Alsof ze voorvoelen
dat vervolgens de aderen in hun
hals worden doorgesneden,
waardoor ze doodbloeden.
Schieten
„Dat moeten wij eens in ons
hoofd halen", zegt een man
hoofdschuddend. Hij begrijpt
niet wat de Turken en Marokka
nen bezielt om de dieren op de
ze manier te slachten. „Wij
schieten tenminste eerst." Man
nen lopen voorbij, met op hun
schouder een grote blauwe vuil
niszak met daarin de resten van
het schaap. Ze hebben er 350
gulden voor betaald, dat is in
clusief 40 gulden voor het slach
ten. Duur vinden ze dat. „Als er
geen offerfeest is, is het veel
goedkoper."
Er zijn er niet zo veel die ook
een koe laten 'snijden'. Meestal
is een koe gekocht door een
groepje van maximaal zeven
mensen. Een schaap koopt elke
gelovige, behalve als hij bijna
geen geld heeft. Maar dat speelt
in Nederland niet. „In Turkije
wel. Daar laten de rijken scha
pen slachten en die delen het
vlees uit aan de arme mensen.
Hier in Nederland kan bijna ie
dereen wel elke dag vlees eten.
Maar in Turkije zijn mensen die
maar een dag in het jaar vlees
krijgen: op het offerfeest."
Verkocht
Niet iedereen laat in Nederland
een schaap slachten. Er zijn er
die geld opsturen naar Turkije
en het daar laten doen. „Die
hebben er dan geen vlees van,
maar dat is niet het belangrijk
ste", zegt een jonge Turk uit
Den Haag. Hij gaat rond half
negen naar huis terug. Zonder
blauwe vuilniszak. „Verleden
jaar kon je hier zo een schaap
kopen. Maar ze zijn nu allemaal
al verkocht."
Fancy fair moet kamp redden
Bij het naaimachinebedrijf AMF Reece
aan de Rooseveltstraat verdwijnen de
finitief 61 van de 96 banen. Het perso
neel is gisteren na overleg met de vak
bonden FNV, CNV en Unie BHLP, ak
koord gegaan met de reorganisatie.
Vandaag en morgen wordt in persoon
lijke gesprekken aan de werknemers
meegedeeld wie hun baan kwijtraken
G. Frielink, districtsbestuurder van
de Industriebond FNV, zegt dat er een
goede afvloeiingsregeling getroffen.
„Het is een eenmalige uitkering, geba
seerd op leeftijd en aantal dienstjaren
bij Reece." Ook zijn er harde afspraken
gemaakt voor zogenaamd outplace
ment, waarbij een bureau actief gaat
bemiddelen om ander werk voor ont
slagen werknemers te vinden.
Volgens Frielink zag het personeel
gisteren in, dat aan de reorganisatie
niet viel te ontkomen. Een extern ad
viesbureau zag dlenmin andere moge
lijkheden. Het bureau was door de on
dernemingsraad van Reece ingescha
keld om de noodzaak van het verlies
aan banen te onderzoeken.
„Reece was verouderd, er was sinds
1980 niet meer geïnvesteerd. De toe
stand van het bedrijf was te veel afge
gleden en al te uitgehold", aldus Frie
link. Reece kwam onder meer in de
problemen omdat de moedervestiging
in Amerika zelf voortaan bepaalde on
derdelen van industriële naaimachi-
ne's wilde fabriceren en dat niet meer
uitbesteedde aan de - enige - Neder
landse vestiging. „Wij lainnen ze daar
na het onderzoek geen ongelijk in ge
ven", meent Frielink.
In Leiden blijft volgens het reorgani
satieplan werk voor 35 mensen. De di
rectie wil 28 man overhouden. „Maar
wij vinden dat het distributiecentrum
van Reece in Leiden moet blijven, want
dat heeft een functie. Daar gaan we
nog over praten", aldus FNV-bestuur
der Frielink. Hij kondigt aan dat de
vakbond binnenkort ook met de ge
meente Leiden praten over het verlies
van werkgelegenheid in de stad.
De schoolkampen van basis
school de Twee Sleutels dreigen
door geldgebrek te sneuvelen.
De subsidie die van de gemeen
te en het fonds kinderpostzegels
werd verkregen is ingetrokken
en de eigen bijdrage van de ou
ders is onvoldoende om de
kampen die aan het begin van
het schooljaar worden gehou
den financieel rond te krijgen.
20 uur.
De Twee SleuteK is een school
voor speciaal onderwijs. Het gr
bouw staat aan het Ballonpad
(tegenover molen De Valk).
Om het geldprobleem op te
•rat op 17 Juni een fan-
lossen
cy fair
voor tuin- en kamerplanten en
er kunnen vele spelletjes wor
den gespeeld. Eten en drinken
is ruim voorradig. De fancy-fair
begint om 17 uur en duurt tot
Vervolg van de voorpagina
„Waar ik het meest bezorgd over ben", zegt Walenkamp,
„is dat mensen op deze manier steeds minder gaan gelo
ven dat het openbaar vervoer een goed alternatief is voor
de auto. Dat zou ik echt heel schadelijk vinden." De Leid
se wethouder van verkeer vindt de aangekondigde bezui
nigingen van het rijk op het openbaar vervoer dan ook
niet acceptabel.
Het is niet voor de eerste keer
dat het openbaar vervoer wordt
getroffen door kortingen uit
Den Haag. De eerste berichten
over bezuinigingen op bus- en
tramvervoer drongen in 1991
door. Het kabinet presenteerde
een groot aantal bezuinigings
plannen in de Tussenbalans'.
Leiden kreeg altijd 16,7 miljoen
gulden om het busvervoer in de
stad te regelen en de eerste ge
volgen van de Tussenbalans
werden dit jaar zichtbaar. Er
werd 660.000 gulden gekort. De
helft van dat bedrag bespaarde
busmaatschappij NZH door ef
ficiënter te gaan werken, de an
dere helft haalde de gemeente
Leiden uit een reservepotje voor
het openbaar vervoer.
Voor volgend jaar bedraagt de
korting ongeveer een miljoen
gulden en dat houdt in dat
zwaardere ingrepen nodig zijn.
„Dan heeft het consequenties
voorde reizigers."
Afhankelijk
Op het stadhuis zijn ambtena
ren al bezig uit te zoeken op
welke lijnen kan worden bezui
nigd. Welke stadslijnen gevaar
lopen wil Walenkamp nog niet
zeggen. Vast staat wel dat de
bussen waar de minste mensen
in zitten het eerst zullen ver
dwijnen. Ook gaan 's avonds en
in het weekeinde waarschijnlijk
minder bussen rijden. „Daar
door wordt een groep reizigers
getroffen die volstrekt afhanke
lijk is van het openbaar ver
voer", beseft Walenkamp.
Hij ziet ook een ander nadeel:
„Door dergelijke maatregelen
dreig je weer reizigers te verlie
zen. Want dan zeggen mensen
toch: ik pak de auto of ik ga wel
fietsen. En als er minder reizi
gers zijn, krijgen we minder
geld van het Rijk. Zo komen we
in een negatieve spiraal te
recht."
Als het Rijk met dit beleid
doorgaat, ziet het er niet best
uit voor het openbaar vervoer in
de stad, zegt Walenkamp. Het
nieuwste plan van het ministe
rie om per jaar niet meer dan 5
procent te bezuinigen biedt wel
enig soelaas, haast de wethou
der zich te zeggen. Maar ook in
dat geval zijn over een jaar of
tien zes of zeven van de nu 15
lokale buslijnen in Leiden opge
heven.
Opnieuw auto
in bussluis
LEIDEN
Een automobilist is gisteren ge
strand in de bussluis nabij de
Stevensbrug. Wie de pechvogel
is, is niet bekend. De bestuurder
is er in geslaagd met zijn a,uto
uit de sluis los te komen en is
weer doorgereden. Kennelijk is
bij het ongeluk zijn carter kapot
gestoten. De politie heeft het
oliespoor dat de onfortuinelijke
automobilist heeft achtergela
ten, nog gevolgd. Het spoor
hield echter plotseling op.
Direct na de openstelling van de
Stevensbrug voor autoverkeer
kukelden zo'n 12 wagens in de
bussluis. Nadat de gemeente de
bewegwijzering had verbeterd,
bleven verdere capriolen in de
sluis uit. Tot gisteren dus.
LEIDEN
Opnieuw is gisteren een pony
wild geworden. Het dier nam
gisterochtend rond half elf de
benen op de Willem de Zwijger
laan terwijl het door zijn* eige
naar, een 63-jarige Leidenaar,
werd ingespannen voor een wa
gentje. De pony rende tegen het
verkeer in de weg op. Dat leidde
niet tot ongelukken. Automobi
listen wisten het dier te ontwij
ken. Na enige tijd had de pony
kennelijk genoeg van zijn uitje
en keerde weer terug.
Even verderop, op het terrein
van het slachthuis had eerder
Arthur Schlesinger jr. (74): „Mijn vader had hier een prachtige tijd." foto jan holvast
Nazaten Roosevelt op bezoek
Broers, vrienden en kennissen komen helpen slachten voor Offerfeest
Uit de verte lijkt het een door
snee groep Amerikanen op de
Leidse Rembrandtbrug: uitbun
dig, kleurrijk gekleed, zakcame-
ra in de aanslag, spraakzaam. In
het gezelschap zitten een
schoondochter en een klein
dochter van Franklin Delano
Roosevelt, de Amerikaanse pre
sident van 1933 tot 1945. Al
hebben ze hem zelf niet gekend,
ze maken deel uit van het
Roosevelt Institute in New York.
De delegatie is een week in Ne
derland voor de uitreiking van
een aantal onderscheidingen.
Gisteren was er tijd voor een
historische rondleiding door
Leiden.
Voorzitter van het in New
York gevestigde instituut is de
historicus Arthur Schlesinger,
De 74-jarige Schlesinger is blij
Leiden nu zelf eens te zien.
„Mijn vader was hier van 1948
tot 1949 gasthoogleraar, ook in
geschiedenis, en zei me dat hij
hier een prachtige tijd had." In
een pand aan het Rapenburg
wijst emeritus-hoogleraar prof.
dr. j.W. Schulte Nordholt op de
betekenis van Leiden voor Ame
rika in een geestige lezing. Die
handelt over John Adams, de
eerste Amerikaanse ambassa
deur in Nederland. Had hij aan
het eind van de 18de eeuw niet
in Leiden zijn ideeën over vrij
heid en onafhankelijkheid op
gedaan? Schulte Nordholt ont
vangt uit handen van de delega
tie dan ook een met 'Roosevelt'
gegraveerde pen en een serie
bijzondere postzegels.
Indruk maakt ook het Acade
miegebouw met het zweetka
mertje. „Wanneer is hier de eer
ste handtekening gezet", vraagt
Schlesingers echtgenote. Nu
weten we ook waarom er achter
twee vastgeschroefde glazen
plaatjes aan de wand nog geen
handtekening van een afgestu
deerde zit. „Die zijn voor de
prinsen Willem-Alexander en
Constantijn, zeggen we maar",
aldus de beheerder.
Aan de Kloksteeg staat boven
een hofje de naam De Lannoy.
En dat zou in Amerika wel eens
'Delano', kunnen zijn, Roose-
velts tweede naam. „Dat was de
achternaam van zijn moeder",
verklaart iemand. De tlflflfllllfi
van het Roosevelt Institute
moet wel haast van mening zijn
geweest, dat Leiden invloed
heeft uitgeoefend op het ont
staan van de Amerikaanse de
mocratie en vrijheid. Bij een
aansluitende lunch wordt in hel»
openingsgebed dan ook be
dankt voor de goede invloed die
ervan Leiden is uitgegaan.
Vlinderdas
Franklin Roosevelt mocht dan
geen Leidse voorvaderen heb
ben, Zeeuwse had hij wel. In de
hoofdstad Middelburg is een
naar hem genoemd studiecen
trum. Daar wordt zaterdag de
'Four Freedoms Award' uitge
reikt aan de Britse diplomaat
Lord Cairington, oud-cecreta-
risgeneraal Perez de Cuellar van
de VN, de Britse ex-gijzelaar
Teny Waite, de Russische cellist
Rostropovitsj en de Nederland
se econoom Tinbergen. Maar
hoe zuiver zijn de Zeeuwse wor
tels van Roosevelt?
President William Vanden-
heuvel 'mijn vader is Zeeuw'
van het instituut maakt er
een grapje over. „Arthur
Schlesinger tekende er een ver
klaring over en dus is het zo",
i en Amerikaan op leefttyd had
Schlesinger al eerder gevraagd
hoe die 'Four Freedoms' luiden,
die vier vrijheden waarnaar de
onderscheiding is genoemd.
„Vrijheid van godsdienst, van
meningsuiting, van angst en
van armoeoe, zo noemde
Roosevelt ze in 1941", zegt hij
zonder na te denken.
Even later trekt de historicus,
altijd herkenbaar aan zijn vlin
derdas, op de Doelengracht zijn
camera. „Kijk die eenden, beau
tiful
