'Er gebeurt nu tenminste
iets, en dat is al heel wat'
D
RTV SHOW
ffbiï
Radio-orkesten moeten inleveren
'De muziek die ik
draai is herkenbaar'
Theaterbedrijf John van de
Rest in financiële nood
WOENSDAG 10JUN11992
Veronica's Lex Harding blij met nieuwe zenderindeling radio
ZOGEZEGD
Hilversumse
radio gaat ein
delijk horizon
taal. Vanaf oktober zijn de
vijf publieke zenders zo in
gedeeld dat de verschillende
programma's vrijwel dage
lijks op hetzelfde uur te be
luisteren zijn.
Lex Harding, Veronica's
directeur radio, is blij met
de veranderingen. „Hori
zontale programmering
werd in 1967 in Nederland
geïntroduceerd. Vijfentwin
tig jaar later pakt Hilversum
dat eindelijk eens een keer
op. Ze lopen hier al sinds de
dinosauriërs de wereld ver
lieten achter de feiten aan
en dat zal wel nooit veran
deren."
Tevreden is Harding ech
ter niet. „Dat ben ik pas als
Veronica een eigen frequen
tie krijgt waar we dagelijks
op uit kunnen zenden.
Maar er gebeurt nu tenmin
ste iets, dat is al heel wat."
„Het is heel frustrerend
als je om je heen op radio-
gebied van alles ziet veran
deren, en je kunt daar, om
dat je in het keurslijf van de
omroepwet zit, niet aan
meedoen. Er gebeuren, op
dit moment vreselijk leuke
dingen, zaken waar ik vijf
entwintig jaar voor gevoch
ten heb. En dan vind ik het
echt heel vervelend om te
moeten constateren dat wij
nu buitenspel staan."
Lex Harding doelt op het
feit dat Veronica graag com
merciëler wil werken, i
Lex Harding: „Het dilemma is dat je door horizontale programmering de kans
den, of ec
radiodag v
maar verticaal ingedeeld. Daar dag verschuiven. We hebben
verandert niet zo veel, en eigen- voor dat laatste gekozen.
lijk is dat niet eens zo slecht. En
5, ja. Dat zal allemaal i
ifeld leuker worden, maar zontaal
lijven
gedwarsboomd wordt door |0opt je identiteit te verliezen. En die identiteit is je bestaansrecht."
de omroepwet. „Voor de te
levisie is het financieel ge
zien onmogelijk om commer
cieel te gaan. Voor de radio is
het daarentegen zèèr aantrek
kelijk. Wij kunnen de radio ech
ter niet loskoppelen van de tele
visie. Dan houdt dus alles op. Je
kan rustig stellen dat de politiek
hier een steekje heeft laten val
len. Dat de politiek dit alles juist
gewild heeft, is trouwens niet
eens uitgesloten
Identiteit
„Ik verwacht het meest van de
horizontale programmering op
Radio 1 en Radio 3. Het meest
directe resultaat van 1, omdat
die nieuwsjongens altijd bezig
zijn met hun produkt, en niet
met 'hun club'. Daarbij komt
dat 'onze' Allard Berends zen
dercoördinator is en ik veel ver
trouwen in hem heb. Van 3 ver
wacht ik op termijn een goed
resultaat. Het minst verwacht ik
het geheel toch
marginaal."
Het is vreemd dat Veronica
niet meedoet aan de horizonta
le programmering op 3, terwijl
Harding één van de grootste
voorstanders is van dat systeem.
„Ik moet ook de belangen van
mijn club in de gaten houden.
Het dilemma is dat je door hori
zontale programmering de kans
loopt je identiteit te verliezen.
En die identiteit is je bestaans
recht. .Radio 3 is daarom voor
Veronica van wezenlijk belang.
De keuze was eigenlijk gemak
kelijk. Of één programma - en
dus één discjockey - overhou-
verband tussen AVRO, KRO
en NCRV op Radio 3, te vol
gen. „Zij hebben de fout ge
maakt alles overboord te
zetten en helemaal op
nieuw te beginnen. Ook
leuke programma's zoals
Het Weeshuis van de hits
en De Arbeidsvitaminen
verdwenen op die manier
van de radio, je moet juist
de goede dingen bewaren,
want de luisteraars wennen
maar moeilijk
wing. De
moment zijn ook de pro
gramma's die al lang lopen.
Goud van Oud, Muziek ter
wijl u werkt, 50 Pop of een
envelop. De Steen en Been
show is het enige 'nieuwe'
ptogramma dat erg popu
lair is, maar dat loopt toch
ook al weer een paar jaar."
Zenders
De horizontale program
mering lijkt opgezet om
enig weerwoord aan de
groeiende commerciële
zenders te bieden. „De cij
fers bewijzen dat de com
merciële radiozenders een
steeds groter marktaandeel
krijgen. In 1986 had 'Hilver
sum' nog een aandeel van
89 procent. Radio 3 nam
daarvan alleen al vijftig pro
cent voor z'n rekening. In
'91 was het Hilversumse
aandeel geslonken tot 59
procent, Radio 3 trok toen
nog maar 30 procent van de
luisteraars. De grote winst
in die jaren zit bij de com
merciële en regionale zen
ders. En dat aandeel zal de
komende tijd ongetwijfeld
nog wat groeien."
„De grote vraag is of de
commerciële zenders twee
middengolfzenders of een
middengolf- en een FM-
zender krijgen. De middengolf,
AM-zenders, zijn veel minder
geschikt voor muziek. De AM,
waar bij voorbeeld ook Radio 1
op zit, is de laatste jaren slecht
geprogrammeerd. Erg romme
lig, met dan weer de Hilversum
se zender en dan weer een re
gionale. Niemand snapte daar
iets van."
„Dat is jammer, want je hebt
met AM een veel groter bereik.
En met AM heb je bijboorbeeld
in de stad geen last van storin
gen door trams of brommers.
Bovendien heb je voor AM-uit-
luisteraars en zit dus'tussén vijf zendingen maar één zender no-
veel beter op zijn dig, voor FM meerdere. De Ne-
FOTO ROLAND DE BRUIN
i uiterst succesvolle
vrijdag naar zater-
Veronica krijgt op de doorde-
weeksedagen maar één hori
zontaal uur, 's middags van vijf
tot zes, pal voor De Avondspits.
Harding verwacht dat Veroni
ca's top-dj Jeroen van Inkel dat
uur gaat vullen. Zijn ochtend
programma verdwijnt dan.
„Want hij pleegt toch een aan
slag op je bevattingsvermogen,
zo 's morgens vroeg. Hij richt
zich daarnaast ook op de jonge
plaats. Ik denk dat Goud
Oud een ideaal zaterdagmor
gen-programma is."
Harding zal er beslist voor
waken het voorbeeld van Sta
tion 3, het horizontaal gepro
grammeerde
NOS wil 80 tot 100 arbeidsplaatsen bezuinigen
HILVERSUM
De radio-orkesten moeten inle
veren. De NOS overweegt om
tussen de 80 en 100 arbeids
plaatsen binnen de omroepor
kesten te bezuinigen. Het Radio
Kamer Orkest, het Radio Sym-
phonie Orkest en het Radio
Philharmonisch Orkest moeten
het minder musici doen. Het
Metropole Orkest wordt voor
alsnog ontzien, evenals het
Groot Omroepkoor.
Dit staat in een concept-noti
tie die het NOS-bestuur volgen
de maand zal bespreken. De in
houd van de notitie is bekend
gemaakt door Martin Kothman,
beleidsmedewerker van dt
Kunstenbond FNV. Volgens Ko
thman moet op het totale bud
get voor het Muziekcentrum
van 50 miljoen gulden 10 mil
joen worden bezuinigd.
Het
Broek:
i zijn i
de Tweede Wereldoorlog de
radio-orkesten in het leven rie
pen. Orkesten die door de om
roepen gezamenlijk werden be
aala
Svmphon
Philharmi
hilharmonisch Orkest, het Ra
dio Kamerorkest en het Metro
pole Orkest. „Ik ben er buiten
gewoon trots op, dat we met al
die mooie orkesten mooie mu
ziek in iedere huiskamer kun
nen bezorgen," betoogde J.B,
Broeksz.
Er was in die tijd alleen nog
maar radio in Nederland.
Broeksz liet de Hilversumse
VARA-gebouwen uitbreiden
„Ik zou zeggen dat wielrennen
een zeer gezonde sport is, dat
het naar mijn gevoel een van de
meest ecologische sporten is die
er zijn. Je bent de hele dag in de
open lucht en er gebeuren geen
vuile fouten zoals in het voet
bal." (Wielrenner Laurent Fignon
in Humo)
„Het is blijkbaar ontzettend inte
ressant om een renner die volko
men buiten adem is allerlei dom
me vragen te stellen. Maar ik
heb daar een eenvoudige oplos
sing voor bedacht: ik doe mijn
mond niet open zolang ik niet
uitgehijgd ben." (Laurent Fignon
in Humo)
„Ach, ik ben een ouwe zak, die
soms nog steeds terugverlangt
naar de hippies en de flower po-
wertijd." (Psychiater Frank van
Ree in Humo)
„Men zeg nu dat Lou Reed te se
rieus is geworden. Oké, kruisig
me daarvoor, schiet me af. Ik
weet wat ik doe. Dit is geen 'the
rapeutische' plaat of zo. Daar
voor schrijf ik toch te koud en te
klinisch. Ik zou veeleer zeggen
dat de plaat een 'hulp' is." (Lou
Reed in Humo)
„Niet alleen onze fractievoorzit
ter Bolkestein, iedereen in het
land is toch tegen polygamie. In
onze samenleving wordt polyga
mie niet getolereerd, daar zijn alle
Nederlanders het over eens. Wie
aan polygamie wil doen moet maar
elders gaan." (WD-voorzitter Dian
van Leeuwen-Schut in Elsevier)
„Ik ben een gewone jongen geble
ven die hard voor zijn brood moet
werken. Ik doe hier alles. Ik repa
reer de kranen, verkoop ijsjes,
Marte Röling: liefst bevroren.
maai het gras en iedere zondag
speel ik orgel van twee tot zeven.
Dat moet van mijn vrouw. Dan blij
ven de gasten in het restaurant
rustig." (Kees Verkerk in de Tele
graaf)
„Ze hebben ook zo veel te zeuren,
de jongere generatie schaatsers.
Als de baan niet is gesproeid gaan
ze beledigd weer naar huis. Wij
FOTO ANP
pakten indertijd een gietertje met
warm water en een spons en reden
net zo snel." (Kees Verkerk in de
Telegraaf)
„Het ene moment was ik niemand,
het andere de prinses van Wales,
moeder, mediaspeeltje, lid van de
ze familie en dat was gewoon te
veel voor een mens om aan te kun
nen." (Prinses Diana in het boek
'Diana, haar eigen verhaal')
„Men zal zien hoe de moeder-
kloek een leeuwin wordt. Die lie
ve Stéphanie zal dan haar klau
wen laten zien. Niemand komt
aan mijn kind. Ik ben al aange
vallen, ik heb me nooit verde
digd, want in zo'n situatie kun je
je niet verdedigen. Maar nu ben
ik volwassen. Laat niemand iets
slechts zeggen over Daniel of
mijn kinderen." (Prinses Stépha
nie in Privé)
„Als ik ongeneeslijk ziek was,
zou ik in een mooie bontjas op
een bergtop gaan zitten, met een
fles van mijn favoriete drank. En
dan zou ik slaappillen innemen.
Genietend van het uitzicht zou ik
lekker wegdoezelen. De volgen
de dag zit je net zo, maar dan
bevroren. Dat lijkt me heel
mooi." (Marte Röling in Privé)
„Die somberheid zit in mijn ge
nen. Ik til altijd zwaar aan de
dingen. Aan het vak, de mensen
die elkaar vreselijke dingen
aandoen en aan de wereld in
zijn totaliteit. Ik lijk eigenlijk
een beetje op Romy Schneider,
die had ook drama in haar ge
nen." (Actrice Josee Ruiter in
Privé)
„Sinds acht jaar val ik toch meer
op vrouwen. Ik heb laatst opge
treden in België en toen heb ik een
meisje van 19 ontmoet op wie ik
eigenlijk best verliefd ben gewor
den. Maar toen ze haar moeder
aan me voorstelde, die 38 is,
dacht ik: 'dit kan ik niet maken. Ik
heb niet meer de moed om op mijn
leeftijd aan een nieuwe vaste rela
tie te beginnen". (De 48-jarige
zanger Dave in Story)
Hans Mondt heeft bereikt wat hij kon bereiken
derlandse luisteraars zijn niet
meer gewend aan de midden
golf en het zal moeilijk worden
om ze weer aan die frequentie
te laten wennen."
„Daarnaast is er nog het FM-
H net, dat op dit moment in
aanbouw is. Dat is een briljant
en splinternieuw net dat bij uit
stek geschikt is om muziek op
uit te zenden. Als dat net naar
de commerciëlen gaat - en ik
heb gehoord dat vooral de WD
zich daar sterk voor maakt - kan
Hilversum wel met het plasje
naar de dokter. Dan is het écht
over, want een commerciële
zender óp het FM-H net zal
minstens een net zo groot aan
deel veroveren als Radio 3 nu
heeft, zon dertig procent.
Waarschijnlijk zelfs meer. En de
totale koek zal de komende tijd
niet meer zo veel groeien, dus
dat betekent dat de anderen
moeten inleveren.
genomen. „Ik heb het publiek
van Veronica omgeturnd tot
een select gezelschap". In 999
uitzendingen van elk anderhalf
uur. Morgenochtend (tussen
half elf en twaalf uur) gaat de
duizendste uitzending van 'Mu
ziek voor Miljoenen' via Radio 4
de lucht in met muziek van on
der andere Rossini, Chopin,
Smetana en Brahms.
Formule
Zijn formule tijdens de 'gewone'
uitzendingen? „Alle muziek die
ik draai is tamelijk herkenbaar,
toegankelijk. Wat zwaardere
muziek kan ik in principe wel
uitzenden, als het maar heel
goed gespeeld wordt. Een goed
emsemble kan bij voorbeeld
met een moeilijk stuk goed uit
deze muziek de voeten. En daarmee bindt je
I, hoewel die interes- ook de luisteraars aan je".
Mondt - die ook bestuurslid
van Veronica is en coördinator
van Radio 4 - scoort met zijn
programma Muziek terwijl u
werkt (Radio 2, op woensdagen
van 09.00 tot 12.00 uur) op een
nagenoeg onnavolgbare wijze.
Met lichte muziek, variërend
van Boudewijn de Groot tot
Madonna en van Cat Stevens
tot Dolly Dots. Maar verslaafd is
hij aan Brückner. „Maar mijn
partner vindt die muziek te
zwaar, daarom kan ik het thuis
bijna niet draaien". En op pop-
gebied? Een verrassend ant
woord voor een man, die met
een programma van lichte mu
ziek elke week enige honderdui
zenden luisteraars trekt: „Ik heb
geen favorieten, want ik ben
volledig op klassiek gericht".
HILVERSUM JAN VAN STIPRIAAN
Hans Mondt jó-
geleden op het
Veronica-schip het
laatste nieuws voorlas en bo
vendien daarnaast allerhande
popmuziek de. ether instuurde,
kon hij nog niet bevroeden dat
m hij zo'n 25 jaar later een van de
populairste klassieke radiopro-
maken. Het is
hem gelukt. „Ik heb bereikt wat
ik kon bereiken".
Zo'n 17 jaar geleden - bij de
start van wat toen nog Hilver
sum 4 heette - werd Mondt
door de Veronica-leiding ge
vraagd een klassiek muziekpro
gramma samen te stellen. Be-
had hij
se slechts onderhuids bloeide.
8 En je bent jong, werkt boven
dien voor de jonge omroep Ve
ronica dus je houdt van pop.
„Maar ik was altijd al een
beetje in klassiekë muziek geïn
teresseerd", zegt Mondt bijna
verontschuldigend. „Het aan
bod van Veronica 17 jaar gele
den vond ik een enorme uitda-
ging. Ik had alleen nog maar er-
varing als dj. Ik heb mezelf in
1 feite opgeleid in klassieke mu
ziek door veelvuldig concerten
te bezoeken en boeken over
klassieke muziek te lezen".
Zeventien jaar later heeft
Mondt een enorme hoeveelheid
luisteraars aan zich weten te
binden, hoewel de luistercijfers
als gevolg van de (kabel)concur-
rentie niet onaanzienlijk zijn af-
Het Metropole Orkest wordt voorlopig gespaard.
met een muziek-studio. Alle
omroepen zonden de muziek
van de gezamenlijke orkesten
uit. Zelf hadden ze nog eigen
was geldstromen binnen beide
bedrijven zo te laten vloeien,
dat de muzikanten en hun lei
ders in ieder geval betaald kon-
kale mede-stander Eli Bomli die amusementsorkesten. De VARA den worden, die geldstromen
had de Ramblers, de Avro de
Skymasters, de KRO Klaas van
Beek.
Met de komst van de televisie
werd er al aan het bestaans
recht van de gezamenlijke or
kesten geknabbeld. Maar zolang
Broeksz in Hilversum een vin
ger in de pap had moest ieder
een van zijn "mooie orkesten"
afblijven. De aanvallen werden
sterker toen Broeksz afscheid
had genomen van de omroep.
De NOS werd opgedeeld in een
omroepbedrijf en een omroep-
produktie-bedrijf. Waar het in
de jaren van Broeksz mogelijk
droogden op.
En wat al enkele jaren in Hil
versum in de lucht hangt, gaat
nu gebeuren: de bezem moet
door de orkesten. Tachtig tot
honderd muzikanten verliezen
binnenkort hun baan. Volgens
de huidige baas van de Om
roeporkesten, ex-VARA-voorzit-
ter Albert van den Heuvel, is de
tien miljoen gulden die de mu
zikale inkrimping moet opleve
ren bestemd voor het kopen
van mooie films en Neder
landstalige drama's. „En dat is
ook kunst en cultuur."
UTRECHT/BAARN
De arrondisse
mentsrechtbank
van Utrecht heeft
het theaterproduk-
tiebedrijf van John
van de Rest uit
Baarn voorlopig uit
dio's in Hoevelaken, D'Arc' van zijn
aldus Van de Rest. hand. Op televisie is
Van de Rest wil niet de producent onder
Hij zegt evenwel zitten', 'Suite 215'
goede hoop te heb- en de 'Mankemen-
ben uit de geldzor
gen te komen. „Er
stel van betaling zijn onderhandelin-
verleend. Op 19 au- gen gaande met
gustus zullen de partners of finan-
schuldeisers beslis- ciers. Meer kan ik
sen over de verle- daar nog niet over
ning van een defini- kwijt."
tievë surséance. Van de Rest heeft
nationale bekend-
De onderneming heid verworven met
is vooral in de pro
blemen gekomen
door de tegenval
lende omzet in de
drie betrekkelijk
nieuwe dramastu-
zowel theater- als
televisieprodukties.
Zo zijn 'Kinderen
van een mindere
god', 'Zondagskin
deren' en 'Jeanne
tenshow'.
„In het afgelopen
jaar zijn we behoor
lijk succesvol ge
weest in een groot
aantal produkties",
aldus Van de Rest.
„Het zou toch heel
vervelend zijn als
het afgelopen zou
zijn voor onze 22
vaste medewerkers
en de honderden
anderen die we bij
produkties werk
bieden."
STRIPS
BOLLEBOOM
