Onderwijs
legt werk
massaal neer
Zakenman brein Bosio-zaak SSSSa?'
Binnenland
Systeem maakt controle
op illegaliteit simpeler
'Debat over tekort doodt discussie
VRIJDAG 5 JUNI 1992
g FNV heeft nu
record aantal
vakbondsleden
utrecht anp
De vakcentrale FNV is groter
dan ooit. De grootste vakcentra
le, die in het verleden veel leden
verloor, is weer helemaal boven
Jan. Gisteren maakte de FNV
bekend dat ze 1.082.845 leden
telt. Dat zijn er drie meer dan in
het recordjaar '79. In de jaren
'80 kelderde het ledental naar
een dieptepunt van 900.724 le
den (in '86). Vorig jaar boekte
de FNV een ledenwinst van
Ruim 400 scholen doen mee aan acties
44.000.
Bij de Industriebond FNV, ja
renlang de grootste ledenverlie
zer, steeg het aantal leden het
sterkst. Procentueel gezien zit
de groei vooral bij de kleinere
bonden.
De organisatoren van de stakingsacties in het onderwijs zijn zeer tevreden.
Gisteren deden zo'n vierhonderd scholen mee aan actiebijeenkomsten in
Deventer en Groningen. Tweeduizend bondsleden lieten zich als staker regi
streren.
Meer belasting
op grote auto's
Grote auto's die veel brandstof
verbruiken, worden volgend
jaar waarschijnlijk enkele hon
derden guldens duurder. Kleine,
- zuinige auto's worden goedko
per. Het kabinet besluit van-
daag om de bijzondere ver-
- bruiksbelasting (BVB) op auto's
(nu tussen de 20 en 28 procent)
zodanig te veranderen dat daar
bij niet meer de nieuwwaarde
3 van de auto, maar de vervui
lingsgraad als basis dient.
Treinkaartje eerste klas omhoog
utrecht NS willen de prijs van de treinkaartjes voor de eerste
klas verhogen met tien procent. Nu is het prijsverschil tussen
eerste en tweede klas vijftig procent, maar in de toekomst zou
dat zestig moeten zijn. Met de extra inkomsten wil NS meer faci
liteiten bieden aan reizigers in de eerste klas. Daarbij denkt NS
onder meer aan het installeren van personal-computers, tv-toe-
stellen, faxen en dergelijke.
Brand in nieuwe fabriek Dow
terneuzen Een uitslaande brand heeft gisteren een deel van de
nieuwe styreen-4-fabriek van Dow Chemical in Terneuzen ver
woest. Bij de brand deden zich geen persoonlijke ongelukken
voor. De schade loopt in de miljoenen guldens. De brand brak
rond elf uur 's ochtends uit. Het productiepersoneel, circa vijftig
man, werd geëvacueerd. De bedrijfsbrandweer van Dow was
snel met drie bluswagens aanwezig. Rond half vier werd het sein
'alles veilig' gegeven. Volgens metingen van bedrijfsdeskundigen
had de brand geen nadelige invloed op mens en milieu. Een
team van deskundigen gaat de oorzaak van de brand onderzoe
ken.
Goede resultaten Ahold, ook in VS
zaandam Ahold heeft in het eerste kwartaal van dit jaar een ho
gere nettowinst behaald. Die ging met 11,5 procent omhoog van
ruim 76 naar 85 miljoen gulden. De goede resultaten zijn mede
veroorzaakt door de supermarktketens van Ahold in Amerika:
Tops en Bi-Lo. In Nederland klom de omzet van het detailhan
delconcern met 8,3 procent tot 3,3 miljard gulden.
Bergen vreest overlast zandwinning
bergen De Noordlimburgse gemeente Bergen gaat alles op alles
zetten om te verhinderen dat een Duits ontgrondingsbedrijf
jaarlijks 700.000 ton zand via Nederlands grondgebied naar
Noord-Brabant en naar de haven in het Limburgse Wanssum
gaat vervoeren. Als de zandwinning doorgaat, zullen vanaf au
gustus twintig jaar lang elke werkdag om de twee seconden
vrachtwagens met zand door Bergen rijden.
Extra geld voor monument Roermond
roermond Het kabinet stelt extra geld beschikbaar voor het
herstel van monumenten en kerken die zijn beschadigd door de
aardbeving bij Roermond. Dit heeft premier Lubbers gisteren in
Roermond gezegd. Over de hoogte van het bedrag moet het ka
binet nog praten. Eerder gaf de regering een bijdrage van ruim 7
miljoen gulden aan het Rampenfonds waaruit schade aan ande
re objecten wordt betaald.
Rotterdam tekent Klimaatverbond niet
Rotterdam» Rotterdam ondertekent het Klimaatverbond niet.
Het Klimaatverbond is een manifest van Europese gemeenten,
waarin zij toezeggen te streven naar een halvering van de uit
stoot van koolstofdioxyde voor het jaar 2010. Het college van
burgemeester en wethouders had al eerder laten weten tegen
ondertekening te zijn omdat het voor industriegebied Rijnmond
onmogelijk is om de uitstoot van koolstofdioxyde, verantwoor
delijk voor het broeikaseffect op aarde, te halveren. De gemeen
teraad stelde zich gisteren achter het college.
Demonstrerende onderwijzers en leraren maakten gisteren een boottochtje over de Ussel tijdens een manifestatie in Deventer.
De leraren, geleid door de vier onderwijs
bonden, staakten voor verhoging van hun
salarissen. Volgende week zijn er soortgelij
ke acties in Noord- en Zuid-Holland en de
week erop in Zuid-Nederland.
De acties, zo zei ABOP-voorman Van der
Kolk gisteren, moeten een signaal zijn voor
de regering. „Pikt het kabinet dit niet op,
dan staat het na Prinsjesdag in september
nog heel wat te wachten.'" Dan wordt er een
landelijke actiedag gehouden, vermoedelijk
op het Malieveld in Den Haag.
De bonden eisen voor de komende on
derhandelingen in elk geval 700 miljoen
gulden extra om de aanvangssalarissen van
leraren en die van conciërges op te krikken.
In totaal is er 1.5 miljard nodig om de sala
rissen in het onderwijs gelijk te trekken met
die van de ambtenaren. En daarvoor zal het
kabinet overstag moeten, vinden de bon
den.
Tijdens een forum in een tent in Deven
ter hield PvdA-kamerlid Netelenbos de aan
wezigen voor dat het ook met minder dan
700 miljoen gulden kan. Zij wees erop dat
n pakket v
in kosten, zoals
is eerder wordt
veel maatregelen uit het t
bonden pas na jaren geld c
de eis dat het maximale sal
bereikt.
Vice-voorzirter Karin Adelmund van het
FNV benadrukte dat ze de actie van de lera
ren ondersteunt en vroeg speciale aandacht
voor de 'nahossers', de jonge leraren die
een relatief grotere salarisachterstand op de
ambtenaren hebben dan hun oudere colle
ga's. ,,Maar onze eisen komen op een ver
domd ongelukkig moment. We moeten de
achterstand van tien jaren niet in één keer
willen inhalen".
Kosto neemt nieuwe administratie in gebruik
De politie kan sneller achterha
len of een vreemdeling illegaal
in Nederland is. Gisteren nam
staatssecretaris Kosto bij de
Haagse politie de eerste fase
van het Vreemdelingen Admini
stratiesysteem (VAS) in gebruik,
waardoor de systemen van de
vreemdelingendiensten met el
kaar gekoppeld worden. Het
VAS is tevens bedoeld om te
voorkomen dat vreemdelingen
ten onrechte gebruik maken
van sociale voorzieningen.
Als het VAS in 1993 in het he
le land is ingevoerd, kunnen in
stanties via de gemeentelijke
basisadministratie snel zien of
iemand rechtmatig in Neder
land verblijft of recht heeft op
een voorziening. Het VAS wordt
eerst uitgeprobeerd in Den
Haag en Eindhoven.
Ook de belastingdienst kan
het systeem gebruiken. Sinds
november is die verplicht te
controleren of een vreemdeling
legaal in Nederland is als hij of
zij een sofinummer aanvraagt.
Uit een inventarisatie van justi
tie blijkt dat twintig dertig
procent van de buitenlandse
aanvragers illegaal is. Zonder
sofinummer is het voor hen
moeilijker werk te krijgen en
voor werkgevers om hen in
dienst te nemen.
Arnhemmers bevestigen onschuld Fransman
Senaat kritisch na grote gift aan Bush
Een topfunctionaris van een bekend Nederlands bedrijf
is het brein achter de grootscheepse drugs- en wapen
smokkel die bekend is geworden als de Bosio-affaire. Dat
zeggen twee Arnhemmers die binnenkort worden ge
hoord door de speciale kamercommissie die de zaak,
waarbij ook de Amerikaanse inlichtingendienst CLA is be
trokken, onderzoekt.
Volgens deze twee getuigen be
schikte de vooralsnog anonieme
zakenman over goede contac
ten op het ministerie van eco
nomische zaken. In de jaren ze
ventig en tachtig zou hij lang
durig zaken hebben gedaan in
Nigeria, Iran en Irak.
De kamercommissie onder
zoekt de zaak-Bosio omdat deze
sinds 1979 in Nederland verblij
vende ondernemer de rijksover
heid ervan beschuldigt hem als
naïeve dekmantel te hebben ge
bruikt voor CIA-operaties in Ne
derland.
Inmiddels is komen vast te
staan dat Bosio's naam mis
bruikt is op de vrachtpapieren
van een container met 645 kilo
marihuana, die in 1985 uit Gha
na naar Rotterdam kwam, maar
wegens een havenstaking in
Antwerpen werd gelost. Voor de
Belgische politie staat vast dat
Bosio niets te maken had met
de zending.
De Arnhemse politieman
Buil, die in werkelijkheid de lo
kale BVD-functionaris is, zou
tegen Bosio hebben gezegd dat
de container te maken had met
de CIA en de DEA, de Ameri
kaanse narcoticabrigade. Een
kennis van Bosio, Bernard San
derson, zegt dat te kunnen be
vestigen omdat hij bij het ge
sprek met Buil aanwezig was.
Buil en Sanderson zijn ook door
de kamercommissie opgeroe
pen.
De rijksrecherche heeft in
middels een strafrechtelijk
vooronderzoek naar de affaire
afgerond. Zij heeft 58 personen
verhoord, maar vreemd genoeg
niet de twee Arnhemmers, die
beweren over documenten te
beschikken („over drie adressen
verspreid") met uiterst compro
mitterend materiaal voor onder
meer de rijksoverheid.
Bosio kreeg in 1982 een kre
diet van 650.000 gulden van
Economische Zaken om in Am-
hem een bedrijfje te beginnen.
Omdat Bosio op dat moment in
staat van faillissement verkeer
de, zette het ministerie een re
geringscommissaris naast hem.
De aandelen van het bedrijfje
kwamen in handen van het Gel
derse WD-statenlid Van der
Houwen, die tevens secretaris
was van de Kamer van Koop
handel in Zutphen. Deze Van
der Houwen had persoonlijk ge
zorgd voor de kredietgarantie.
De kamercommissie heeft ook
Van der Houwen opgeroepen.
Van der Houwen ontsloeg
Bosio in 1983 als directeur om
dat hij zich niet aan manage
ment-afspraken zou hebben ge
houden. Volgens Bosio had de
regeringscommissaris, die in
middels is overleden, een groot
deel van het EZ-krediet gebruikt
voor wapenhandel met landen
in het Midden-Oosten. Toen de
Fransman dat aankaartte bij
Van der Houwen en Economi
sche Zaken, kreeg hij zijn congé.
Behalve Bosio zelf wordt in de
tweede helft van de maand ook
nog de Franse journalist Ephi-
menco gehoord. Hij was de eer
ste die als Benelux-correspon
dent voor zijn krant Libération
over de affaire heeft bericht. Hij
heeft ook een boek over de zaak
geschreven.
Scheidend thesaurier Maas bepleit snelle terugdringing financieringstekort
Menig thesaurier-generaal van Financiën
beleefde saaiere tijden dan de man die nu
afscheid neemt. Drs. Cees Maas waakte zes
jaar lang over 's Rijks financiën. Een roerige
tijd. De halve bankwereld fuseerde, terwijl
het politieke toneel werd beheerst door
hooglopende discussies over belastingverla
ging dan wel extra bezuinigingen. En pas
sant werd de Economische Monetaire Unie
(EMU) in de steigers gezet. Gisteren legde
Maas zijn functie neer, volgende maand
treedt hij aan als bestuurslid bij de Interna
tionale Nederlanden Groep.
Terugkijkend op zijn tijd als thesaurier bij
Financiën zegt hij: „Gegeven de doelstellin
gen ben ik een tevreden mens." Genoeg
zaam achterover leunen is er voor zijn op
volger niet bij, vervolgt hij. De vriendelijk
scheidende ambtenaar legt uit waarom: het
financieringstekort. Als schatkistbewaarder
zag hij het begrotingstekort van de overheid
teruglopen van ruim 7 naar nog geen 4 pro
cent van het nationaal inkomen. Maas is
echter bang dat een volgend kabinet van
wege pure bezuinigingsvermoeidheid de
zaak op z'n beloop zal laten. Terwijl verder
gaande bezuinigingen volgens hem onont
koombaarzijn.
„Natuurlijk is er de afgelopen jaren be
zuinigd. Maar veel mensen vergeten dat de
overheid nog altijd meer geld uitgeeft dan
bijvoorbeeld tien jaar geleden. In veel geval
len hebben we de uitgaven niet echt terug
gedrongen, maar ze slechts minder hard la
ten groeien. Er zijn ook nieuwe subsidies
bijgekomen, neem alleen de studiefinancie
ring en de ov-studentenjaarkaart. Die voor
zieningen kosten allemaal geld.
„Zaken die de mensen écht belangrijk
vinden worden in ons land grotendeels
door de overheid bekostigd. Geld voor het
wonën, voor onze gezondheid en voor onze
kinderen, die per slot van rekening nage
noeg gratis onderwijs krijgen. Doordat de
overheid betaalt, houden de mensen een
groot deel van hun inkomen over voor bier
en chips. Dat laatste is natuurlijk niet hele-
Scheidend thesaurier-generaal drs. C. Maas.
maal waar, maar veel zaken die ieder mens
van levensbelang vindt lopen hier via de
collectieve middelen. Dat zou best wat min
der kunnen."
Het is een standpunt dat Maas al bij zijn
aantreden als thesaurier innam. Als voorzit
ter van de studiegroep begrotingsruimte
moest hij meteen in 1986 een ambtelijk ad
vies aan het kabinet uitbrengen over de ver
mindering van het financieringstekort.
Maas wilde dat het kabinet Lubbers-II het
tekort met 3 procent zou verlagen, anderen
vonden 2 procent genoeg. Het kabinet deed
uiteindelijk het laatste; het bezuinigde min
der straf en gaf de burger in plaats daarvan
een lastenverlichting.
Maas vindt nog steeds dat hij het destijds
bij het rechte eind had. „Als we toen meer
hadden bezuinigd, hadden we nu onze ren
telasten beter onder controle gehad. Dat
langzaam-aan bezuinigen is helemaal niet
FOTO GPD ROLAND Dt BRUIN
goed, je kunt beter met grote stappen snel
thuis zijn. Het doodt de politieke discussie
als je twaalf jaar lang over het financierings
tekort moet praten. Die ellendige discussie
staat belangrijkere vraagstukken, zoals wat
te doen met Oost-Europa, in de weg."
„Toen het regeerakkoord voor dit kabinet
werd gemaakt, raamden we de rente op
6,75 procent. Het werd bijna 2 procent ho
ger Daardoor moeten we in 1994 vijf mil
jard gulden meer aan rente betalen dan we
dachten Dat is evenveel geld als de aanleg
van de TGV (de hoge snelheidstrein) en de
Betuwespoorlijn tezamen En dan ieder jaar
opnieuw! Als we na 1994 het financierings
tekort niet verder verlagen kost het nog der
tig jaar voordat we voldoen aan de eisen die
de Monetaire Unie stelt. Ik hoop niet dat
dat gebeurt, want dan hebben we een groot
probleem. De enige manier om dat voor te
zijn is door te gaan met bezuinigen, ook na
1994."
De benoeming van Donald
Alexander als nieuwe ambassa
deur voor de Verenigde Staten
in Nederland is aan een zijden
draadje komen te hangen. De
Senaat, die later deze maand
over de benoeming beslist,
vraagt zich af of de zakenman
van Nederlandse afkomst deze
post niet heeft 'gekocht' door
100.000 dollar te storten in het
herverkiezingsfonds van presi
dent Bush.
Alexander zei gisteren tegen
de buitenlandcommissie van de
Senaat dat de op 17 fanuili
overgemaakte dona-
tie „helemaal los
stond van mijn in
spanningen om am
bassadeur te wor
den". De Democrati
sche senator Joseph
Biden trok dat in
twiifel. Het valt nog
te oezien, zei hij, of
de Senaat de schen
king als een volstrekte toevallig
heid beschouwt bij het besluit
over Alexanders benoeming.
Alexander zou de opvolger
worden van Howard Wilkins, ei
genaar van een keten van pizze
ria's. Voorafgaand aan zijn be
noeming in 1989 stortte ook hij
zeker 100 ooodoBv VOOI dt Re
publikeinse verkiezingscampag
ne. Van sommige kanten is al
gesuggereerd dat 100.000 dollar
kennelijk het tarief is voor de
post Den Haag.
Alexander (53) werd in Ne
derland geboren en studeerde
op Nijenrode. In 1961 ging hij in
de VS studeren aan het Wash
burn College in Kansas. Hij
emigreerde naar de VS, werkte
in de industrie en de bankwe
reld en begon vervolgens zijn
eigen bedrijf. In 1974 werd hij
gentriimHtawd tn verkortte hu
zijn Nederlandse naam, Donald
Herbert Alexander Buitenhuis,
tot Donald Alexander.
Volgens Alexander nam hij
begin dit jaar contact op met de
afdeling personeelszaken van
het Witte Huis om te laten we
ten dat hij ambassadeur wilde
worden. In februari had hij een
sollicitatiegesprek, een paar we
ken later werd hij genomineerd.
„Heeft u er helemaal niet bij
stilgestaan dat uw donatie toe
vallig net samenviel met uw po
gingen om ambassadeur te
worden?", vroeg senator Paul
Sarbanes hem
woensdag
Alexander ant
woordde dat het
wel even in hem
opgekomen was
dat zoiets vragen
kon oproepen.
„Maar ik heb de
bijdrage overge
maakt omdat ik in
de Republikeinen en in ons sys
teem geloof'.
Sarbanes wees erop dat de
laatste donatie die Alexander
aan de Republikeinen deed, wel
opvallend veel hoger was dan
vorige. Van 1988 tot en met
1991 schonk Alexander bij el
kaar 6.300 dollar. Alexander
weet de stijging aan de recente
verkoop van twee produktiebe-
drijven, waardoor hij plotseling
veel geld 'over' had. Hij wees er
op dat de toenmalige ambassa
deur in Nederland. lohn Shad,
hem in 1989 al als opvolger had
aanbevolen. Maar toen trok
Alexander zich terug omdat hii
in een echtscheiding verwikkeld
.iv rodn Uiikins ma Dm
Haag mocht
Schenking
van 100.000
dollar omdat
ik geloof in
Republikeinen
Omstanders slaags met politie
bij arrestatie na schietpartij
De aanhouding
van vier mannen
in Den Haag heeft
gistermiddag tot
een grote vecht
partij geleld met
omstanders die
zich met de zaak
begonnen te be
moeien na een
vuurgevecht tussen
de politie en de ar
restanten. De vier
worden verdacht
van de ontvoering
en mishandeling
van een 27 jarige
Hagenaar.
De Haagse poli
tie vermoedt dat de
ontvoering heeft te
maken met een af
rekening in het
drugsmilieu. Het
slachtoffer werd
woensdagochtend
door drie mannen
ontvoerd uit de
woning van ri|n
vriendin aan de
Noord polderkade
omdat ze nog geld
van hem tegoed
zouden hebben. HIJ
zou de hele dag In
Rotterdam zijn
vastgehouden,
waarna de ontvoer
ders hem over
brachten naar Am
sterdam. Gister
nacht zetten zij
hem In Den Haag
weer op straat en
dreigden later terug
te komen. De Hage
naar schakelde
daarop de politie
in, die de hulp in
riep van een «pe
daal arrestatieteam
uit Rotterdam.
Gistermiddag
kwa
de
voerders In een
Mercedes over de
Noord polderkade
aangereden. Toen
de politie hen wilde
arresteren, open
den ze het vuur,
vs.i.irn.i «Ir 1111 i r
terugschoot. Twee
van de drie In/it
tenden raakten
daarbij gewond:
een 28 jarige Hage
naar en een nog
onbekende m
De derde Inzittende
was een 31-Jarige
Rotterdammer.
Een 43-)arige Ha
genaar, broer van
de gewonde 26-Jari
ge, stond tussen de
omstanders en be-
pon zich met de
«westle te bemoei
gende zich nog zo'n
twintig omstanders
lil «Ir '.li |d I >C pQl
tie moest metra
mensen laten aan
rukken om de ar
rrst.itie .if te run
den.
