Politie Haïti slaat rouwstoet uiteen
Politieke crisis dreigt in EG na Deens nee
Buitenland
Serviërs beschieten
VN-voedselkonvooi
VS slechterik van milieutop Rio
Chinezen kunnen niet om 3 juni heen
- WOENSDAG 3 JUN11992
A#mce Ff«n« Prn* ANP Algrmem Nedri*"<h Pmbwfeee AF Aeeotóed
OPA Deutsche Piiim Afint* CPO Omee-^vNipp**!*' FVnd*«U
Washington Bill Clinton heeft gisteren voldoende gedelegeer
den achter zich gekregen om zeker te zijn van de Democratische
nominatie. Clinton won bij voorverkiezingen in Ohio, New Jer
sey, Alabama, Nieuw Mexico en Montana. Clinton heeft nu 2151
gedelegeerden achter zich staan; hij had er voor de nominatie
2145 nodig. In Califomië, met 30 miljoen inwoners Amerika's
meest bevolkingsrijke staat, voerde Clinton een nek-aan-nekrace
met Jerry Brown, ex-gouvemeur van deze staat. De definitieve
uitslag in Califomië was bij de sluiting van deze editie nog niet
bekend. Clinton neemt het in november op tegen de Republi
keinse president Bush en de onafhankelijke kandidaat Ross
Perot. foto Rtr
Na 40 jaar verkiezingen in Taiwan
taipeu In Taiwan zullen op 19 december voor het eerst in 40
jaar algemene parlementsverkiezingen worden gehouden, zo
heeft minister van binnenlandse zaken, Wu Pöh-hsiung, gisteren
tegen journalisten gezegd. Daarmee riskeert de regerende Natio
nalistische Partij de macht kwijt te raken die zij in handen heeft
sinds zij in 1949 van het Chinese vasteland naar Taiwan vlucht-
Mount McKinley eist weer vier levens
talkeetna Vier Canadezen hebben hun poging om Mount
McKinley in Alaska te bedwingen afgelopen zondag met de dood
moeten bekopen, aldus de autoriteiten. De hoogste berg van
Noord-Amerika (6.198 meter) eiste dit jaar al elf levens, het
hoogste aantal uit de recente geschiedenis.
Record vliegen-tegen-de-wind-in
doha» Een piloot uit de golfstaat Qatar heeft het wereldrecord
solovliegen-tegen-de-wind-in gebroken. De piloot, sjeik Hamad
bin Ali bin Jabor al Thani, werd na zijn sterke staaltje bedolven
onder de eerbetonen van hoogwaardigheidsbekleders. Hoe lang
de piloot precies tegen de wind in heeft gevlogen, is niet bekend.
Duizenden kompels Zuid-Afrika op straat
Johannesburg In twee dagen tijd zijn 6.000 goudmijnwerkers in
Zuid Alrika hun baan kwijt geraakt. Nadat West Rand Consoli
dated Mines maandag 1.000 arbeiders op straat zette, kondigde
Harmony Gold Mining gisteren 5.000 kompels te ontslaan. De
goudmijnen verkeren in de problemen omdat de goudprijzen
zijn gekelderd en de winningskosten zijn gestegen. Sinds 1990
hebben tienduizenden arbeiders in de goudmijnen hun baan
verloren.
Ambtenaren naar Canary Wharf
LONDENIn een laatste poging de failliete boedel van Canary
Wharf te redden, zal de Britse regering 2000 ambtenaren over
plaatsen naar het kantorencomplex in de Londense Docklands.
Op verzoek van de schuldeisende banken plaatste de rechter Ca
nary Wharf vorige week onder het beheer van bewindvoerders.
De rechter besloot hiertoe nadat de eigenaar, het Canadese bou-
wimperium Olympia York, zijn financiële verplichtingen niet
meer kon nakomen.
sarajevo/den haag gpd
Een door VN-troepen begeleid
konvooi met hulpgoederen is
gistermiddag in Sarajevo met
machinegeweren beschoten
door leden van een Servische
militie. De chauffeur van een
van de vrachtwagens werd
daarbij gedood, twee collega's
raakten ernstig gewond. Red
dingspogingen werden bemoei
lijkt door constant vuur uit au
tomatische wapens. Een lid van
de VN-vredesmacht raakte ge
wond bij een Servische artille
riebeschieting op Sarajevo.
De voedselvoorziening in Sa
rajevo en de rest van Bosnië-
Hcrcegovina wordt door de oor
logshandelingen steeds nijpen
der. In de ziekenhuizen krijgen
de patiënten niet veel meer dan
brood en thee. Bovendien valt
door de beschietingen de
stroom vaak uit. Sluipschutters
nemen mensen die boodschap
pen willen gaan doen onder
Tegenstander Aristide wordt premier
De Haïtiaanse politie heeft gisteren met bruut geweld
een rouwstoet uiteengedreven die de vermoorde broer
van een prominente medestander van de afgezette presi
dent Aristide ten grave droeg. Zeker acht mannen en
twee vrouwen werden gearresteerd en tot bloedens toe
geslagen.
port-au-princeAP/rtr/uPi/DPA/iPS dood' begonnen te scanderen.
Agenten met automatische wa-
De politie greep in toen de be- pens maanden fotografen geen
grafenisgangers 'Aristide of de foto's te maken, terwijl een
Duitse freelance-journaliste
werd gedwongen haar videoca
mera af te staan.
De begrafenis was voor Geor
ges Izmery. een welgestelde za
kenman wiens broer Antoine
een van de voornaamste geld
schieters was voor de verkie
zingscampagne van Aristide in
december 1990. Izmery werd op
26 mei in de hoofdstad Port-au-
Prince doodgeschoten. Veel
Haïtianen menen dat de moor
denaars Georges voor zijn broer
hebben aangezien.
De militaire regering heeft
gisteren de bankier Mare Bazin
benoemd tot premier. De 60-ja-
rige Bazin was in december
1990, bij de eerste democrati
sche verkiezingen in Haïti in
veertig jaar, de tegenkandidaat
van Aristide. Hij behaalde toen
niet meer dan 15 procent van
de stemmen. Aristide won.
maar werd in september 1991
door militairen ten val gebracht.
Intussen houdt de stroom
vluchtelingen uit Haïti aan. Het
aantal vluchtelingen dat in Cu
baanse opvangkampen verblijft
is de afgelopen dagen gestegen
tot 793, aldus de Cubaanse af
deling van het Hoge Commissa
riaat voor de Much tel in gen van
greenbelt De Verenigde Staten
lijken op de milieuconferentie in
Rio (Unced), die vandaag is be
gonnen, op voorhand de rol van
slechterik toebedeeld te krijgen.
Voor velen is president Bush het
voornaamste obstakel voor een
succesvolle afronding van de con
ferentie. In Rio is lauw gereageerd
op Bush' mededeling dat de VS
bereid zijn bijna 300 miljoen gul
den uit te trekken ten behoeve
van Wouden voor de Toekomst.
Bush maakte dit gisteren bekend
in het ruimtevaartcentrum in
Greenbelt.
Het ziet er naar uit dat Dene
marken, Duitsland en Italië het
voorstel van Zwitserland, Oosten
rijk en Nederland zullen steunen
om hardere afspraken te maken
over de aanpak van het broeikas
effect. Dat heeft minister Alders
(milieu) gisteren in Rio meege-
peking kathy chenault ap
„De herinneringen maken me
zelfs nu nog bang", zegt de
vrouw. Of ze willen of niet, van
daag denken de meeste Chine
zen terug aan de gebeurtenis
sen in de nacht van 3 op 4 juni
1989, toen het Volksbevrijdings
leger met grof geweld een einde
maakte aan het studentenpro
test op het Plein van de Hemel
se Vrede in Peking.
„Ik herinner me dat ik thuis
zat te wachten, me afvragend
wanneer zij op mijn deur zou
den kloppen", aldus de vrouw
die uit vrees voor mogelijke ver
geldingsmaatregelen anoniem
wil blijven. Haar echtgenoot be
vond zich onder de duizenden
mensen die na een groot
scheepse klopjacht op dissiden
ten achter de tralies verdwenen.
Op en rond het plein vielen bij
de ontruiming honderden do
den.
Bij nadering van de derde
verjaardag van het bloedbad
zeggen veel Chinezen dat zij de
gebeurtenissen van juni 1989
willen vergeten. Zij willen zich
Een politieman staat op wacht op het Plein van de Hemelse Vrede In
Peking. Vanmorgen werd op het plein een man gearresteerd die een
spandoek wilde uitrollen. De politie hield ook een Canadese tv-ploeg
aan. foto rtrdennis owen
liever bezighouden met de toe
komst. Heeft de Chinese leider
Deng Xiaoping niet onlangs de
bevolking opgeroepen door te
gaan met de hervormingen die
door de repressie in 1989 waren
gestagneerd?
„Vandaag de dag denkt ieder
een alleen nog maar aan geld
verdienen en de eigen toe
komst", zegt de 27-jarige zaken
man Sun.
Ook de Chinese leiders willen
de gebeurtenissen van 1989 het
liefst in de doofpot stoppen,
maar dat is hen niet geheel en
al gegund. Dat zij niet in staat
blijken een beslissing te nemen
over wat er moet gebeuren met
de in juni 1989 van al zijn func
ties ontheven partijleider Zhao
de Verenigde Naties (Unhcr)
De afgelopen maand pf Was
hington de Amerikaanse marine
opdracht om Haïtiaanse boot
vluchtelingen terug te sturen.
Ook Cuba geeft Haitiaanse
vluchtelingen geen toestem
ming meer door te reizen naar
de VS. De Jamaicaanse regering
heeft gisteren verklaard dat zij
wel bereid is meer Haïtiaanse
vluchtelingen toe te laten.
Pro-Iraans verzet valt Kabul aan
geweigerd toe te treden tot de
regering die op 28 april in de
plMta is pimnMn vu hel i om
munistische bewind, tenzij haar
minstens vijf ministeries en drie
staatssecretariaten worden toe
bedeeld.
Hezb-i-Wahadat zegt zeker
130 gebouwen en installaties
rond Kabul in handen te heb
ben. De gebouwen zijn opge
sierd met grote portretten van
wijlen de Iraanse ayatollah Kho
meini. De groep heeft ook een
basis voor Scud-raketten in
handen.
In de Afghaanse hoofdstad Ka-
bul zijn gisteren felle gevechten
uitgebroken tussen rebellen van
de pro-Iraanse Hezb-i-Wahadat
en troepen die trouw zijn aan
de islamitische interimregering.
Volgens functionarissen zijn
daarbij zeker 20 doden gwHfW
De hele stad werd in slaat van
paraatheid gebracht en tanks en
pantserwagens die na drie we
ken van betrekkelijke kalmte
vrijwel uit het stadsbeeld waren
verdwenen, rolden weer door
de straten.
Hezb-i-Wahadat (Partij van
Islamitische Eenheid) is een co
alitie van acht kleine verzets-
npen die de shi'itische min-
eid van Afghanistan verte
genwoordigen. De coalitie heeft
Doodstraf voor
Algerijnse
fundamentalisten
wegens
politie-
deeld. Alders zal de Westerse lan
den vertegenwoordigen in het vijf
leden tellende 'presidium' van de
VN-milieutop. Tot die groep be
horen de VS, de landen van de EG,
Canada, Australië en Nieuw-Zee-
land.
FOTO EPA
Ziyang, is illustratief voor de
patstelling. Aan de ene kant wil
len ze afrekenen met het verle
den en zich voorgoed van Zhao
te ontdoen; aan de andere kant
zijn ze kennelijk beducht voor
nieuw tumult en schrikken zij
terug voor Zhao's berechting.
Met de nadering van de nacht
van 3 op 4 juni werden, net als
vorig jaar. de veiligheidsmaatre
gelen in de hoofdstad ver
scherpt. Het aantal controlepos
ten langs de wegen is uitgebreid
en er Verscheen meer politie op
straat. Aan de universiteiten,
drie jaar geleden bakermat van
het protest, nam het veilig
heidspersoneel zienderogen
toe. Buitenlandse journalisten
worden scherper dan normaal
in de gaten gehouden.
Internationaal gezien pro
beert de regering haar bescha
digde imago op te vijzelen. Af
gelopen jaar zijn verscheidene
gearresteerde dissidenten weer
vrijgelaten. Gisteren boekte Pe
king een succesje, toen de Ame
rikaanse president Bush de sta
tus van meest begunstigde han
delspartner hernieuwde.
Een Algerijnse rechtbank heeft
twee moslim-fundamentalisten
ter dood veroordeeld
het gijzelen
agent. In totaal hebben de afge
lopen drie maanden 21 islami
tische extremisten de doodstraf
gekregen.
Beiae mannen werden maan
dag door een rechtbank in
Bouira, ten zuiden van de
hoofdstad Algiers, bij verstek
veroordeeld. Hun rechtszaak is
de eerste in een serie tegen fun
damentalisten die betrokken
zouden zijn geweest bij de on
lusten in juni 1991. Destijds
kwamen 55 mensen om het le
ven toen aanhangers van het Is
lamitisch Reddingfront (FIS) de
straat opgingen om te eisen dat
de kieswetten worden veran
derd.
Rusland hervat
programma voor
kernenergie
Rusland heeft besloten zijn
kernenergieprogramma te her
vatten, dat werd stopgezet na
de ramp met de kerncentrale in
Tsjemobyl in april 1986. Joeri
Rogozjin van het Staatsveilig-
heidsbedrijf voor Kernenergie
bevestigde daarmee een artikel
dat in de Komsomolskaja
Praoda was verschenen.
De krant meldde dat vice-pre
mier Jegor Gajdar eind maart
een order heeft ondertekend
om de bouw van een aantal
kerncentrales te hervatten en de
capaciteit van de bOMMUdo
centrales te verhogen. In het
document, dat nog niet open
baar is, zijn aanzienlijke voor
delen voorzien voor de regio's
waar de bouw van dl nm Mn
installaties wordt hervat. Hier
mee kunnen protesten van de
bevolking wellicht worden voor
komen. maar de Russische
krant houdt rekening met woe
dende reacties van buitenland
se milieugroepen.
BRUSSEL Rtr
Kernpunten Verdrag Maastricht
tionale muntirnheden m 1
samen te smelten tot één munt.
De tweede 'pijler' betrof een
gezamenlijk buitenlands en Vei
ligheidsbelcid. dat tot doel had
de bestaande samenwerking op
het gebied van het buitenlands
(plus defensie) beleid te verbe
teren door regels vast te leggen
voor een gezamenli|k optreden
van EG-lidstatenDe West
europese Unie werd getypeerd
als de toekomstige defensie-
arm van de EG.
De derde 'pijler' omvatte sa
menwerking tussen de regerin
gen van de EG-lidstaten in za
ken die yariëren van immigratie
en asielbeleid tot het bestnjden
Het Verdrag van Maastricht had
de nieuwe grondwet van de Eu
ropese Gemeenschap moeten
worden. Het moest in de plaats
komen van het 35 jaar oude
Verdrag van Rome. dat in 1956
de basis vormde van de F.G met
zes leden: Frankrijk. Duitsland,
Italië. België. Nederland en
Luxemburg.
Het Verdrag van Maastricht
bevatte drie hoofdonderdelen:
De eerste 'pijler' was het be
staande Verdrag van de Europe
se Gemeenschap, maar dan uit
gebreid om de EG een nieuwe
of grotere rol te geven op de ge
bieden milieu, onderwijs, be
scherming van de consument,
openbare gezondheid en pan-
Europese netwerken (wegen,
computerlijncn, elektriciteitslij-
nen en communicatie). Ook
zette ze de koers uit om de na-
verdovende
middelen Onderdeel ervan was
Europol, een nieuwe politie in
lichtingendienst waaraan alle
EG-lidstaten zouden meedoen.
Omdat hulptransporten over
de weg worden beschoten of
geplunderd, wil de VN dat de
Serviërs het vliegveld bij Saraje
vo uit handen geven. Daarover
hebben VN-functionarissen gis
teren onderhandeld. De Bosni
sche president Alija Izetbegovic
onderhandelde gisteren op
nieuw met de commandant van
het Joegoslavische leger over
ontruiming van de Maarschalk
Titokazeme in het centrum van
Sarajevo. Het complex wordt al
geruime tijd belegerd door
Bosnische en moslimmilities.
Secretaris-generaal Boutros
Ghali van de VN. heeft gisteren
de hulp van de VN toegezegd bij
het ontwapenen en terugtrek
ken van de strijdende partijen
in Bosnië, zoals wordt geëist in
resolutie 757. Hij bleek niet op
timistisch over de vrijwillige
medewerking van hen die het
bevel voeren over de diverse
milities. De schuld aan het
bloedige geweld legde hij bij zo
wel Kroaten als Serviërs.
brussel peter de vries
correspondent
Het nipte 'nee' van Denemarken tegen
het Verdrag van Maastricht over nau
were Europese economische en poli
tieke samenwerking dreigt de EG in
een ernstige constitutionele crisis te
storten. Toonaangevende leiders als de
Franse president Mitterrand en de
Duitse kanselier Kohl hebben welis
waar al laten weten desnoods op de
zelfde voet met elf landen te zullen
doorgaan. Maar dat is gemakkelijker
gezegd dan in de praktijk van de EG
gedaan.
Het zal nog enige tijd duren voor de
volle omvang duidelijk is van de poli
tieke ravage die door deze uitslag is
aangericht. De Europa-gezinde Deense
regering, die enorm gezichtsverlies
heeft opgelopen, is als eerste aan zet.
Aangenomen moet worden dat zij wei
nig zal kunnen veranderen aan de af
wijzing. Premier Schlüter heeft welis
waar ooit gesuggereerd na een verwer
ping een twe«ie referendum te hou
den, maar dat lijkt een slecht begaan
baar pad. Men kan immers moeilijk de
bevolking vragen of ze achteraf bezien
geen spijt heeft van haar stem.
De uitslag roept verre herinneringen
op aan 1950, toen Frankrijk op net
laatste moment weigerde mee te doen
aan een Europese Defensie Gemeen
schap. De Europese integratie werd
voor jaren vertraagd door de huiver
van de Parijse Nationale Assemblée
om de soevereine macht over het leger
op te geven. Een soortgelijke angst
voor Duitse overheersing en verlies van
nationale identiteit is terug te vinden
in de uitslag van het Deense referen
dum.
Dat betekent niet dat de Europese
eenwording ook dit keer met een klap
tot staan zal komen. Maar de Deense
afwijzing onderstreept wel op een ruwe
manier dat er ook in het huidige West-
Europa grenzen bestaan aan dc inte
gratie van staten. Het signaal uit Ko-
n komt bovendien o
ongelegen moment,
lijk nu een paar honderd kilometer zui
delijker op het continent in Joego
slavië de wil tot samenwerking een
bloedig dieptepunt heeft bereikt. En
wellicht zet de afwijzing de talloze kan
didaat-leden van de EG, met name de
Scandinavische, nog eens aan het den
ken.
Het Deense 'nee' is daarnaast een
niet mis te verstane waarschuwing dat
Europa tot nu toe veel teveel het werk
is geweest van specialisten, ambtena
ren en ministers. Er is niet alleen in
Denemarken, maar overal in West-Eu
ropa te weinig geïnvesteerd in pu
blieke betrokkenheid bij en democrati
sche contróle op de Gemeenschap.
Het is tegen die donkere achtergrond
dat de EG moet handelen. Een weg te
rug op het pad van de eenwording is er
nauwelijks, zeker niet in het licht van
het uiteenvallen van de Oost europese
landen. Brussel zal daarom proberen
de nu uitgebroken crisis zo snel moge
lijk terug te brengen tot een constitu
tionele kwestie.
Wettelijk is er na de afwijzing van
'Maastricht' door één land geen ver
drag meer. Zomaar met z'n elven door
gaan „zonder nieuwe onderhandelin
gen en zonder veranderingen", zoals
Mitterrand en Kohl onlangs suggereer
den, kan gewoon niet.
In Maastricht is niets minder dan de
Grondwet van dc Furopese (iemcen-
schap
Maas
van Furopa elkaar veel meer dan het
streven naar één munt. verdere econo
mische integratie en een gezamenlijk
buitenlands- en defensiebeleid Ze ver
anderden ook tal van spelregels en
machtsverhoudingen: Brussel kreeg
meer macht, de rol van het Europees
Parlement werd een ietsepietsje opge
waardeerd. het veto-recht van de indi-
vidurle 1.111(1.Tl aircI .-Mn handen w
legd. de FG wrrd een Statenbond. Het
is ondenkbaar dat één deelnemer bui
tenspel gaat staan, terwijl de anderen
verder spelen Het zou betekenen dat
Kopenhagen veto-recht denkt te heb
ben in situaties waar de rest bij meer
derheid van stemmen wil beslissen.
Heropening van de onderhandeiin-
het met zoveel moeite bereik
te akkoord gold t<»t nu toe In
als het openen van de Doos van Pan
dora Maar na gist» ra
ontkomen meer aan; men kan slechts
pogen te voorkomen dat de hele in-
noud van de doos naar buiten Mul
Fcn belangrijke vraag die daarvoor
moet worden beantwoord, is of het
Deense voorbeeld doet volgen. Ook el
ders leven bezwaren tegen het ak
koord. Om dat mijnenveld in kaart te
brengen, kan het politiek debat over
Maastricht in de oariementen van an
dere landen hoewel juridisch be
schouwd nutteloos wellicht worden
voortgezet.
Een dergelijke manoeuvre heeft als
voordeel dat het andere landen inhou
delijk bindt aan het akkoord Daar
staat tegenover dat menig nationaal
parlementslid de mogelijkheid zal aan
gnipen om nog wat punten voor de
nieuwe onderhandelingsronde naar
voren te brengen Maar dat valt waar
schijnlijk te vrrkiezen boven een chao
tische begrafenis van het hele verdrag.
