Schouwburg en LAK
heffen drempels op
K O: 'De afbraak is begonnen'
Cultuur&Kunst
Kunst kost geld
Expositie architectuur: 'Een maskerade van gespeelde onschuld'
WOENSDAG 3 JUNI 1992
13
Gezamenlijk programma in nieuwe seizoen
Danny de Munk, Ryan van den Akker
duktie 'Cyrano'.
Als het aan Schouwburgdirecteur Pim Wallis de Vries ligt, blijft
de Leidse Schouwburg een gemeentelijke instelling. Van privati
sering wil hij niet horen. „Kunst kost geld. Dat moeten we nu
maar eens beseffen. Commercialisering van de kunst is een heil
loze weg."
En daarbij haalde hij een aantal voorbeelden aan van com
merciële schouwburgen, waar het allemaal mis is gegaan. .Al
melo heeft een Van der Valk-schouwburg waar gemeentegeld bij
moet. Alleen het Van der Valk-concern is de gemeente dank
baar, maar tal van artiesten willen er niet optreden. In Gorkum
nam een cateringbedrijf het op zich de schouwburg te verbou
wen en uit te breiden met een congrescentrum. Na twee jaar
heeft het bedrijf het contract ontbonden en de gemeente zit nu
met de gebakken peren."
Wallis de Vries ziet overigens 'hier en daar' wel mogelijkheden
om met sponsors samen te werken. „Onze adverteerders en
sponsors gedragen zich heel keurig en hebben gevoel voor
kunst."
De schouwburgdirecteur haalde in zijn toespraak tijdens de
presentatie van het seizoenprögramma ook uit naar politici in
Leiderdorp die de Muzenhof het vuur aan de schenen leggen:
„Ik zie de voorstellingen in de Muzenhof als een belangrijke
aanvulling op het* Leidse theaterprogramma. Het zou een verar
ming zijn als dit cultureel centrum zou moeten inkrimpen of
verdwijnen."
Jordaanprijs voor Ruud Schuitemaker
Amsterdam Het Amsterdams Fonds voor de Kunsten heeft de
LJ. Jordaanprijs 1992 toegekend aan de filmer Ruud Schuitema
ker voor zijn korte kinderfilm 'Emiel'. Aan de prijs die hem op 23
oktober wordt uitgereikt is een bedrag van 15.000 gulden ver
bonden. Joram Lürsen krijgt voor zijn korte film 'De Finales' een
aanmoedigingsprijs van 5.000 gulden.
Expositie in de Eendenkooi
zoeterwoude In de Eendenkooi te Zoeterwoude-Rijndijk is tot
22 juni een expositie te zien van werk van Marian van Heel, Ju
dith Karstens en Marijke van Rijn. Getoond wordt een aantal
kleurrijke acrylschilderijen en gemengde technieken op papier,
ontstaan gedurende een periode van samenwerking. Openings
tijden: ma t/m za 9.00-24.00 uur en zo 9.00-14.00 uur.
Expositie in Huize Jeroen
noordwuk Ir> Huize Jeroen, aan het Jeroenspark 1 in Noord-
wijk, exposeert tot eind augustus de Zoetermeerder Sebel zijn
olieverfschilderijen met zeegezichten. De expositie is dagelijks te
zien van 10.00-17.00 uur.
Het theaterpubliek krijgt het komende seizoen voor het
eerst de mogelijkheid een abonnement te nemen op
voorstellingen in zowel de Leidse Schouwburg als in het
LAK-theater. Schouwburgdirecteur Pim Wallis de Vries
biedt in het vanaf vandaag verkrijgbare programmaboek
je 1992/1993 drie series aan, waarvan de voorstellingen
afwisselend in het LAK en de schouwburg worden gege
ven. Zo willen Wallis de Vries en Roland Helmer van het
LAK proberen de mogelijke drempels op te heffen tussen
'hun' theaters. Dit onder het motto: „Wie alleen in de
schouwburg komt, mist veel moois in het LAK. En an
dersom."
leiden annemiek ruygrok
Voor het eerst ook staat in het
programma van de Leidse
Schouwburg een overzicht van
de voorstellingen in het LAK-
theater, al zijn er nog veel 'witte
plekken', die in de loop van het
seizoen worden ingevuld. Het is
de bedoeling dat vanaf septem
ber in het maandelijkse
Schouwburgnieuws ook de
maandprogramma's van het
LAK worden opgenomen.
Eén van de Schouwbur-
g/LAKseries is een programma
van vier dansvoorstellingen met
Krishna de Chatel (LAK), Lanö-
nima Imperial (schouwburg),
Shusaku Dormu Dance The
atre (schouwburg) en de Rotter
damse Dansgroep (LAK).
Overigens begint het seizoen
in de Leidse Schouwburg in de
maand september kalmpjes aan
met een aantal reprises: de mu
sical Tsjechov, het cabaretpro
gramma van Paul de Leeuw
'Wie plukt mij?' en 'Hoog Tijd'
met Mary Dresselhuys en John
Kraaykamp. Officieel in premiè
re gaan die maand 'Die Zau-
berflöte' van Frank Groothof en
het dansprogramma van Conny
Janssen, die van Djazzex afkom
stig is.
De programmering van de
Leidse Schouwburg, de eerste
volledige van schouwburgdirec
teur Wallis de Vries, valt verder
op door buitenlands repertoire.
Een keuze die niet zonder risico
is, wanf het is maar de vraag of
het (Leidse) publiek zit te wach
ten op Duits- of Engelstalig to
neel. Toch gokt Wallis de Vries
er op dat bij voorbeeld Theater
an der Ruhr met 'Die drei Sch-
westem' van Tsjechov en twee
komedies door het Britse to
neelgezelschap 'Cheek by Jowl'
het publiek nieuwsgierig ge
noeg maken om naar de Oude
Vest te komen.
Nederlandstalige produkties
die dit seizoen hoge ogen zullen
gooien zijn onder meer 'Dood
van een handelsreiziger' van het
RO Theater met Lou Landré en
'De thuiskomst' van Harold Pin
ter met Rijk de Gooyer. Annie
M.G. Schmidts nieuwe blijspel
'We hebben samen een paard'
met onder anderen Annet Nieu-
wenhuyzen en Trudy Labij is
goed voor een avond plezier op
niveau.
Vrolijk en eensgezind presenteerden de Leidse Schouwburg, K O en het LAKtheater hun jaarprogramma aan cultuurwethouder Koek. Voor de af
sluitende borrel bracht zangeres Mathilde Santing haar Randy Newman-programma ten gehore. Op de foto (v.l.n.r.) Mathilde Santing, schouw
burgdirecteur Wallis de Vries en kinderen, LAK-coördinator Roland Helmer, K O-directeur Tjitte Weberen wethouder Hennie Koek.
FOTO MN HOLVAST
Operaliefhebbers en -haters
kunnen hun hart ophalen bij La
Gran Scena Opera Company di
New York, een Amerikaans ge
zelschap heren dat al dan niet
falsetto de opera op de hak
neemt. Terwijl een kleinschalige
opera 'De repetitie' met Boude-
wijn de Groot eveneens een op
zienbarende voorstelling kan
zijn. De verbindende teksten
zijn in het Nederlands, de aria's
in het Duits.
Terug van een internationale
tournee is de veelzijdige Hans
Liberg. Zijn programma heet
'Internationaal'. Op cabaretge-
bied zijn er ook nieuwe pro
gramma's van Herman Finkers
en Youp van 't Hek te verwach
ten, Jenny Arean zet
me zet zich schrap' t
/.angprogramma nei
Bloemen komt terug
'Karin in concert' ei
Kleinsma brengt hel
televisie met veel succes ge
brachte 'Simone and friends'.
In de categorie musicals kijkt
iedereen uit naar 'Cyrano', die
in mei volgend jaar naar Leiden
komt. Een echte van den Ende-
produktie met een cast van 25
'De da-
Karin
iet haar
Simone
:rder op
acteurs, onder wie Danny de
Munk en Bill van Dijk (Cyrano).
Frank Boeyen, Harry Sacksio-
ni en Raymond van 't Groene-
woud hebben de koppen bij el
kaar gestoken en zullen twee
maanden als trio optreden.
Waarvan acte in de Leidse
Schouwburg. En het Willem
Breuker Kollektief brengt een
muzikale revue op tekst van
Ischa Meijer onder regie van
Ton Lutz over het voetlicht:
'Deze kant op dames'.
De programmering van de
schouwburg is gericht op kwali
teit, maar, aldus Wallis de Vries
,Als de gemeente geen finan
ciële toezeggingen doet, gaat de
afbraak nu beginnen. K&O
heeft geprobeerd de jarenlange
bezuinigingen het hoofd te bie
den door het aantal cursussen,
die immers geld opleveren, te
vergroten, maar nu is de laatste
druppel uit de citroen gekne
pen."
K&O-directeur Tjitte Weber
liet.zich gisteren bij de presen
tatie van het nieuwe program
ma somber uit over de toe
komst van de Leidse volksuni
versiteit. Hoewel voor het ko
mende seizoen nog de beroem
de Meesterserie op het pro
gramma staat, kan dat volgens
hem wel eens de laatste keer
zijn. „Gelukkig is het program
ma voor het komende jaar nog
intact gebleven. Maar de ge
meente is met het bezuinigen
op de subsidie voor K&O in de
laatste ronden duidelijk over de
Wethouder Koek (cultuur)
opperde in haar toespraakje de
mogelijkheid dat op een schaal
met fruit de citroen dan welis
waar uitgeknepen is, maar dat
er wellicht nog andere vruchten
liggen waar iets aan gesneden
kan worden. Tjitte Weber houdt
het er op dat tiet cursuspakket
niet kan worden ingekrompen,
zoals sommige politici opperen.
„Als het zo doorgaat moet de
Meesterserie verdwijnen. Want
die kost geld. Cursussen leveren
;eld op.
In elk geval i
het sei
zoen 1992/1993 plaats voor de
ze succesvolle serie ingeruimd.
Wellicht omdat volgens K&O-
voorzitter Bob Hageman „aan
het huidige culturele en educa
tieve aanbod van K&O het
laagst mogelijke prijskaartje
voor het gemeentelijk bestuur
hangt"? Wethouder Koek (cul
tuur) beweert in hetzelfde boek
je dat „menig grote stad in Ne
derland op het door K&O sa
mengestelde muziekprogram
ma jaloers kan zijn."
Wellicht wordt de soep toch
niet zo heet gegeten als zij
wordt opgediend en worden K
&0 en de gemeente het nog
Naast alle kommer en kwel
toch ook vreugde bij Weber en
de concertliefhebbers, want ne
gen concerten in de Meesterse
rie door Forum Philharmonisch
KLINGEN
Orkest, Brabants Kamerorkest
en Het Residentie Orkest doen
velen watertanden. Vooraf
gaand aan elk concert kan,
evenals vorig seizoen, op de
maandagmiddag een toelich
tende cursus worden gevolgd.
Daarin gaat docente Mies Al-
barda dieper in op één of meer
werken uit het programma. En
er kan nog een korting af voor K
&0-inschrijvers t/m 25 jaar: die
rotterdam jan rusdam
Hoe modem is de Nederlandse archi
tectuur eigenlijk? Architectuurcritici
hebben daarover, vooral in tijdschrift
artikelen, al eens het een eh ander ge
zegd. De vraag krijgt weer een nieuwe
impuls na het zien van de expositie
van het werk van tien jonge architec
ten (bureaus) bij het Architectuurin
stituut in Rotterdam. Verbondenheid
met de moderne traditie is bij vrijwel
al deze architecten terug te vinden.
Maar zijn zij ook de werkelijk vernieu
wende geesten in de architectuur?
De expositie in het Architectuurin
stituut was vorig jaar te zien tijdens
de Vijfde Internationale Architectuur
tentoonstelling van de Biënnale van
Venetië. Landen uit de hele wereld
waren hier vertegenwoordigd met het
werk van befaamde bouwmeesters als
Richard Meijer, James Stirling en Ren-
zo Piano. Nederland exposeerde ech
ter het werk van een jongere, nog niet
gearriveerde, generatie architecten.
Deze tentoonstelling, onder het motto
'Modernisme zonder dogma' is nu in
Nederland te zien.
Verschillen
Het thema van de Biënnale was
'Meesters en leerlingen'. Maar in de
ogen van de Nederlandse organisato
ren, de Rijksdienst Beeldende Kunst
en het Nederlands Architectuurinsti
tuut, is in Nederland nauwelijks spra
ke van een meester-leerlingverhou
ding. De meeste lering, hier'te lande,
wordt getrokken uit de 'lessen' van de
moderne architectuur uit de eerste
helft van de twintigste eeuw.
De expositie omvat in totaal 38 pro
jecten van tien jonge architecten (bu
reaus) en geeft in foto's, maquettes,
tekeningen en ontwerpschetsen een
beeld van de verschillende manieren
waarop de jongere generatie zich
aansluit bij de moderne traditie. Het
gepresenteerde werk maakt duidelijk
dat, hoe authentiek en verschillend
het werk ook is, de kenmerken, in
vormen en technieken, van de mo
derne architectuur in vrijwel ieder
project aanwezig zijn.
Ook al lijken de jongere architecten
net als hun oudere collega's uitslui
tend aandacht te hebben voor het
moderne verleden, toch vallen er ook
verschillen te signaleren. Een wezen
lijk verschil tussen de twee lichtingen
is de vrijere omgang met het moderne
verleden, constateert Hans Ibelings in
de begeleidende catalogus. Zijn con
clusie luidt dat voor de jongere gene
ratie architecten de moderne traditie
geen bindend principe is, rr
waardevrije inspiratiebron
vrijelijk geput kan worden. Het resul
taat van deze houding wordt gety
peerd als een 'modernisme zonder
dogma'.
'Maskerade'
De expositie geeft uiteraard geen
doorsnee beeld van de Nederlandse
architectuur anno 1992. Atwr/ig is
bijvoorbeeld de schare jonge archi
tecten die voor grote commerciële
bureaus of voor projectontwikkelaars
werkt. De expositie gaat vooral over
wie en wat de toon aangeeft in Neder
land. Het is een onderstreping van de
opvatting dat. in tegenstelling tot an
dcre Europese landen, postmodemis
me. traditionalisme en classicisme in
Nederland nauwelijks voet aan de
grond heeft gekregen. 'Moderne ar-
Deze constatering zal de Delftenaar
Grandpré Molière, in Nederland de
belangrijkste vertegenwoordiger van
het traditionalisme in de architectuur,
ongetwijfeld doen omdraaien in zijn
graf. Maar ook Henk Engel en Erik
Terlouw roeren zich in een beschou
wing in het deze week te verschijnen
'laarhoek Architectuur in Nederland
1991-1992'.Zij noemen de moderne
architectuur die op dit moment in
Nederland 'bon ton' is. een gedateer
de stijlvorm. „Weliswaar zijn de dog
ma's en de scherpe kanten verdwe
nen. maar de aanspraak op moderni
teit en een eeuwige jeugd blijft be
staan. Echter, zoals altijd waar men
zijn jeugd tracht te bewaren, hebben
we hier te maken met een maskerade
van gespeelde onsch uld.
seizoenoverzicht:
„Met het voor-elk-wat-wils-
principe in gedachten". Toch
voert, net programma overzien
de. toneel de boventoon. Toneel
dat niet altijd even hapklaar ia.
Wat te denken bijvoorbeeld van
een voorstelling als Bremer
Freiheit' van Reiner Wemer
I assbinder? Volgens Wallis de
Vries zit er echter beweging in
het publiek. Dat wil zeggen dat
het vaker naar vernieuwende,
niet al te gemakkelijke voorstel
lingen durft te komen. Vandaar
de keuze voor een repertoire
van een wat zwaarder kaliber.
kunnen voor 100 gulden een
abonnement op de gehele serie
kopen.
K&O zet ook de succesvolle
internationale pianistenserie
voort, waarin onder anderen Ju
ne Yajung Choi. Salvai.in Sp.t
no en Aquiles Delle Vigne aan
bod komen.
Verder op het K&O-program
ma de koffieconcerten op zon
dagmorgen met o.a. het lona
Kwartet, Vera Beths en het Leo
nardo trio, de kamermuziek
concerten op de vrijdagavond
in de Kapelzaal, oude muziek in
De Lakenhal en bij Oudheden,
de concerten in de Lokhorst-
kerk, de divertissements- en vo
calistenserie.
In totaal zullen vijftig lunch
concerten, waarop jonge veel
belovende solisten van hun
kunnen blijk geven, op de don
derdagmiddag worden georga
niseerd. Volgens de trotse Tjitte
Weber een seizoenprogramma
dat wellicht het meest uitge
breide is van de laatste jaren.
„Politici denken vaak dat K
&0 op de bovenlaag van de be
volking mikt. Maar dat is zeker
niet het geval. We streven be
wust naar een zo breed moge
lijk publiek. Proberen mensen
ook nedendaagse muziek te la
ten waarderen. Alleen doen wij
dat niet op één avond tegelijk.
Dan lopen de mensen weg. Wij
verpakken die moeilijke heden
daagse muziek in een program
ma. Klemmen die tuvsen Mo
zart en Beethoven in. En dan
blijken de mensen het heel leuk
te vinden."
Van daadwerkelijk modernisme is.
in de ogen van de auteurs, helemaal
geen sprake. De verwijzingen naar de
'heroïsche periode' van ae moderne
architectuur noemen zij „puur uit
wendig. een teruggrijpen naar oude
vormen, aangevuld met een aantal
moderne frivoliteiten die weggelopen
lijken uit de jaren vijftig. Een opnieuw
doordenken van het ideeëngoed van
de modernen is niet aan de orde. We
hebben hier te maken met een merk
waardige variant binnen het brede
spectrum van het postmodernisme.
Wat dat betreft is de Nederlandse ar
chitectuur geheel bij de tijd."
Df nprulllf MoóernWmr mnikt dogma
ht) bd Nrdrrland* Architectuurinstituut,
WrMrr*ingrl 10 in Rotterdam duurl tol m
mei 2 auguttiH. Openingstijden: dl l/m n
10-17 uur twredr pinksterdag II 17 uur.
KunstRai: meer
kwaliteit
en avantgarde
AMSTERDAM FRAN^OtSE
Dc achtste KunstRai onder
leiding van de nieuwe direc
teur Erik Hermida onder
scheidt zich van de vorige
door een grotere nadruk op
kwaliteits- en avantgarde
kunst. Het aantal deelnemer*
is teruggebracht van 110
naar 80. waaronder 69 Ne
derlandse en 11 buitenlandse
galeries. De zesdaagse beurs
voor hedendaagse kunst pre
senteert tot en met maandag
grote namen als Armando en
1 ik chertm.t.ii hrrngl ook
verrassingen als Berend Strik,
de vroegere Oostduitser Via
Lewandowskv en dc I Islan
der Thorvaldur Thorsteins-
son. De koersverandering
heeft inderdaad vruchten ah
geworpen: door het kaf van
het koren te scheiden cn het
uitsluiten van toegepaste
tarnt, is do kw.iiitcit om
dan vongc jaren I kleinere
omvang voorkomt boven
dien dat dc bezoeker door dc
bomen het bos niet meer
ziet. Het becldcnplein in het
midden is wat aan de volle
kant. maar toont wel mooie
werken van onder anderen
Carcl Visser, Ijoo Vroegindc-
weij en Ronald Tolman De
organisatie heeft Hermida
echter heel wat hoofdbre
kens gekost. De afwijzing van
20 deelnemers aan dc vorige
KunstRai leidde tot een woe
dende open brief van zeven
galeriehouders, die stelden
dat er sprake was van ordi
naire vriendjespolitiek. Her
mida wist zich echter ge
steund door een zware ad
viescommissie.
Juryvoorzitter Fred Wage-
mans maakte dinsdag be
kend dat I vel ine Visser
(Snoei). Tempi Wolf (Dela
four), Rob Rn (Van KMm*
pen). Ko Aarts (Sieendrukke
rij Amsterdam). Tiong Ang
(Van Rooyi, Ab van Hanc
gem lAri k MM mi In
rend Strik (Foas Weiter») zijn
genomineerd voor de Triple
P-prijs van 25.000 gulden. I>c
winnaar wordt vrijdag be
kendgemaakt.
De KunstRai (Hollandhal
RAI Trntoonafrlllngsrcn-
trum) duurt van woensdag
tot rn mei vrijdag van 14.00
tot 22.00 uur en van zater
dag lot en met maandag van
I I 'KI M I" 'Hl uur I
gangsprijs bedraagt 15 gul
den, C|P-houders betalen
II) gulden.
