Autoherstellers maken milieuplan
Over leven
Lekker luie Jan van Gent
Afgraven niet nodig bij
olievervuiling van bodem
Milieuroute op Floriade
Bescherming vogels
laat te wensen over
Informatie
produkten
onduidelijk
MILIEUTIPS
VRIJDAG 29 ME11992
Gebruikers glasbak beloond met glas
den haag Gebruikers van de glasbak maken vanaf volgende
week kans op een glasservies. De Stuurgroep Promotie Glasbak
stelt voortaan wekelijks een 18-delig glasservies beschikbaar om
Nederlanders te belonen die glas keurig in de glasbak depone
ren. Het percentage ingezameld glas is vorig jaar in Nederland
gestegen tot zeventig procent. De actie heeft het karakter van
een loterij. Wekelijks wordt een willekeurige gemeente geselec
teerd waar de prijs zal vallen.
Stadsparken door de jaren heen
alkmaar» In het Stedelijk Museum van Alkmaar is tot 5 juli een
tentoonstelling te zien met de titel 'Het stadspark, van plezier-
tuin tot ecologisch groen'. De expositie gaat in op het karakter
en de functie van stadsparken door de jaren heen. Stadsuitbrei
dingen, vernieuwingen in de architectonische vormgeving, uit
eenlopende wensen van de bevolking, een toegenomen milieu
besef en gebrek aan geld voor een intensief beheer hebben het
karakter van de parken de laatste decennia sterk beïnvloed. Het
Stedelijk Museum (Doelenstraat 5) is geopend van dinsdag tot
en met vrijdag van 10 tot 17 uur. Op zondag is het museum
open tussen 13.00 en 17.00 uur.
Hoge beloning tip dassenmoord
beek-ubbercen» De Vereniging Das Boom in Beek-Ubbergen
heeft de beloning verhoogd voor de gouden tip die leidt tot aan
houding van degenen die eind vorige maand bij Roermond twee
jonge dassen hebben doodgeslagen. Aanvankelijk was duizend
gulden uitgeloofd. Dank zij giften kan de vereniging de beloning
verhogen tot 5000 gulden. Tot dusver zijn er wel enkele tips bin
nengekomen, maar die hebben nog niet tot aanhoudingen ge
leid.
Aardappelzak met dubbelfunctie
honselersduk Sinds kort is er een nieuwe milieuvriendelijke pa
pieren aardappelzak op de markt, die de huidige plastic zak
moet gaan vervangen. De nieuwe 2,5 liter verpakking kan
twee keer worden gebruikt: eerst als aardappelzak en daarna als
huisvuilzak voor de inzameling van gft-afvai. De zak compos-
teert volledig mee. De winkelier bepaalt hoe duur de nieuwe
zakken zijn.
Focwa: ondernemers kunnen deel kosten terugverdienen
Een auto op de weg vervuilt het milieu en dat houdt niet
op als het ding total-loss wordt gereden of van ouderdom
uit elkaar valt. Autowrakken stapelen zich op. Een ander
probleem vormt de verwerking van afgedankte onderde
len na reparatie. Die kunnen veelal niet worden herge
bruikt. Het schoonmaken levert grote hoeveelheden che
misch afval op.
sassenheim monica wesseling
Om de milieuschade enigszins
te beperken, stelt de overheid
vanaf 1995 verplicht dat auto-
carrosseriebedrijven een
milieuzorgsysteem hebben. De
Focwa, de branche-organisatie
van bedrijven zoals autoherstel
lers, caravanbouwers, opbouw-
bedrijven voor vrachtwagens,
e.d., roept vooruitlopend op de
verplchting de leden op nu al
vast vrijwillig iets voor het
milieu te gaan doen door zo'n
milieuzorgsysteem op te zetten.
Het idee is simpel: aan de
hand van een vragenlijst bekijkt
de ondernemer op welke ma
nier zijn bedrijf milieubelastend
is. Samen met een deskundige
wordt vervolgens een plan op
gesteld om dat terug te dringen.
Als extraatje heeft de Focwa ook
nog eens een eendaagse cursus.
Grootste milieuprobleem bin
nen deze tak van de autohandel
is de berg afval, meent secreta
ris A AT. Beljaars. ..Bij het over
spuiten blijven restjes verf over,
elk bedrijf produceert liters af
gewerkte thinner en elke be
schadigde bumper komt op de
vuilnishoop terecht. Het van het
bedrijf afvoeren van de. (chemi
sche) afvalberg kost elk jaar
meer geld. Minder afval bete
kent dat de ondernemer de
milieuzorg al snel terugver
dient."
Minder afval is, in elk geval
voor een deel, makkelijk te ver
wezenlijken. Door vooraf goed
uit te rekenen hoeveel verf voor
een bepaald karwei nodig is,
blijven er geen restjes over.
Thinner, een oplosmiddel voor
verf en vet, kan hergebruikt
wordt door het verf en vet eruit
te halen. Bumpers hoeven als ze
beschadigd zijn zeker niet altijd
geheel vervangen.
Afval is evenwel niet het enige
milieubezwaar. Er wordt in de
autobranche met nogal wat
vloeistoffen gewerkt, die ver
dampen en die stoffen bevatten
die de ozonlaag aantasten. De
ozonlaag beschermt ons tegen
de schadelijke werking van zon
nestralen. Vervluchtiging van de
ozonaantastende stoffen is voor
een deel goed te voorkomen.
Door verfpotten en flessen goed
gesloten te houden en door bij
spuiten goed af te zuigen.
Dat gesloten houden is ook
goed voor het risico voor de ge
zondheid van de werknemers.
Milieurisico's zijn te verminde
ren door bijvoorbeeld een vloei
stofdichte vloer aan te leggen.
Het milieuzorgsystyeem voor
de carrosseriebedrijven is klaar,
nu nog de invoering ervan op
de bedrijven. Bejaars is tevre
den als over een jaar de helft
van de aangesloten leden (1450)
met milieu bezig is. „Wellicht
dat we over een paar jaar zo'n
milieuzorgsysteem als eis voor
lidmaatschap invoeren. Die
groene stempel is voor klanten
extra aantrekkelijk. Dan betaalt
milieuzorg zichzelf weer terug."
Het overspuiten van auto's belast het milieu. Door vooraf goed te berekenen hoeveel verf er nodig is, wordt
extra chemisch afval voorkomen. foto jan holvast
Noordzee Deze Jan van Gent heeft het zich
makkelijk gemaakt op het dek van een vis
sersboot in de Noordzee. Het maaltje vis, in
clusief een aantal zeesterren, lijkt voor hem
neergelegd te zijn. Dat is heel wat eenvoudi
ger dan voor elke prooi vanuit de lucht naar
beneden suizen, zoals zijn soortgenoten moe
ten doen.
De Jan van Gent is de laatste jaren in aantal
iets toegenomen. De Noordeuropese kolonie
telt nu ongeveer 180.000 paren. De vogelbe
scherming denkt dat reden hiervoor zou kun
nen zijn dat er steeds meer wordt gevist. De
vissers gooien de bijvangst weer terug en
voor de Jan van Gent is de tafel gedekt.
De visvangst dreigt echter ook de ondergang
van de prachtige dieren te worden. De indus
trievisserij, een vorm van visserij waarbij ook
de kleine vissen worden gebruikt voor de fa
bricage van vismeel, haalt alle voedsel uit de
zee. De vogelbescherming vreest dat verdere
invoer van deze vistechniek de Jan van Gent
sterk gaat bedreigen. In de Noordelijke Ba-
rentzee, waar al op grote schaal industrievis
serij is doorgevoerd, is 90 procent van de zee
koeten verdwenen.
„De constatering dat het goed gaat met de
Jan van Gent moet je dan ook met een korrel
tje zout nemen. We weten niet exact hoe
groot de aanwas is. De Noorse Stem die op
dezelfde kliffen broedt als de Jan van Gent.
gaat in aantal snel achteruit. Te vrezen valt
dat ook bij de Jan van Gent de aanwas in ach
teruitgang omslaat", aldus een woordvoerder
van de Nederlandse vereniging tot bescher
ming van vogels.
De Jan van Gent is een van de grootste zee
vogels. Zijn spanwijdte kan wel twee meter
bedragen. In zijn lange leven, de 'koning bo
ven zee' kan dertig jaar oud worden, vreet het
dier heel wat vis weg. Hij (of zij) broedt op de
Engelse kliffen. Grappig genoeg worden de
eieren niet met borst uitgebroed De Jan van
Gent zit weken achtereen met de twee poten
op het ei. In de broedtijd stroomt er extra
bloed door de zwemvliezen waardoor deze
lekker warm zijn.
In Nederland is in voor- en najaar de Jan van
Gent te zien. De vogel overwintert in West-
Afrika en vliegt In september en maart boven
onze kusten. De lange weg die hij over zee
moet afleggen wordt af en toe onderbroken.
De vogel rust uit door eventjes op de golven
mee te dobberen iMK
Specialistisch en argwanend
Water, watervervuiling en wa
terzuivering staan de laatste ja
ren sterk in de belangstelling.
Het groeiend milieubesef heeft
ook de bezorgdheid om de kwa
liteit van het water verder doen
toenemen. Veel mensen vragen
zich af of drinkwater nog wel
gezond is en of er niet massaal
moet worden overgeschakeld
op mineraal- of bronwater.
Die groeiende interesse zou
doen vermoeden dat een boek
over water goed te pas komt. De
uitgeverij Bigot Van Rossum
komt op de markt met het boek
Water Wijzer. Na een inleiding
over het belang van water voor
organismen, wordt beschreven
op welke manieren drinkwater
wordt geproduceerd. Ook de
bedreigingen van de natuurlijke
voorraad aan drinkwater door
industrie, landbouw en andere
activiteiten, worden voor het
licht gebracht.
De schrijvers van het boek
vertrouwen die drinkwaterbe
reiding blijkbaar niet erg, want
er wordt uitgebreid ingegaan op
manieren om thuis verder te
zuiveren. Ook het enorme as
sortiment bronwaters wordt be
sproken.
Het is niet helemaal duidelijk
voor wie Water Wijzer nu eigen
lijk bedoeld is. Een burger die
wat meer te weten wil komen
over water, strandt vermoede
lijk in de brij van details, een
deskundige treft er te weinig
goede gegevens in aan. Het
werk is bovendien nogal ten
dentieus. De auteurs laten zich,
zonder dit goed te onderbou
wen, vertwijfeld uit over de vei
ligheid en de zuiverheid van ons
drinkwater.
Met olie vervuilde grond kan ter plekke worden schoongemaakt,
zonder dat afgraven noodzakelijk is. Het Geotechnisch Instituut
Grondmechanica in Delft introduceert een nieuwe saneringstech-
niek die gebaseerd is op ventilatie van de bodem, zo meldt de
milieunieuwsbrief Stabiel.
Door lucht in de bodem te persen verdwijnen oliebestanddelen
en andere vluchtige stoffen. Er komt door deze methode zoveel
zuurstof in de bodem dat ook de niet-vluchtige oliebestanddelen
voor een belangrijk deel worden afgebroken door micro-organis-
GEBIOLOGEERD
Welja, laten we het nog eens
over dierenleed hebben. Mag
een scholier een tevoren dood
gemaakte regenworm of kikker
opensnijden en uit elkaar ha
len? Weegt het leven van deze
kikker op tegen het educatieve
effect op de scholier? Wie daar
van wel eens een kJas vol heeft
gezien, zegt: doe mij maar een
takte
Goed, volgende vraag. Mag een
student die chirurg wil worden
zijn snij- en naaivaardigheid oe
fenen op een levend konijn?
Nee? Denkt u daar nog net zo
over als die beginnende chirurg
aanstalten maakt om uw
blindedarm te verwijderen? Of
die van uw kind? Hatsiee, daar
gaan alle morele problemen
overboord. Het eigen leven en
dat van het kroost heeft priori
teit boven alles. Zo zit het nou
eenmaal. Wetgevers worstelen
nogal met deze tegenstelling
tussen Fressen en Moral. Ener
zijds zijn er de prettige resulta
ten die dierproeven opleveren,
anderzijds de ethische bezwa
ren. Wetgevers moeten ergens
een grens trekken, en die grens
verschuift naarmate de welvaart
toeneemt steeds een stukje ten
gunste van alles wat groeit en
bloeit en ons telkens weer boeit.
Want medelijden is een luxe
goed. In het op een na wel
varendste land ter wereld (dit)
kan iemand pleiten voor meer
bomen in de weilanden, als be
schutting voor de zielige koeien
(dat gebeurde onlangs in de
Volkskrant). Kostelijk. Zo ie
mand wil waarschijnlijk ook pa
rasols sturen naar Soedan, te
gen de brandende zon (ant
woord Soedan we hebben lie
ver die zielige koeien).
Het bovenstaande samengevat:
als ik op de stoep mieren zie
looj> ik er keurig met een boogje
keuken tegenkom gaan ze gena
deloos voor de bijl. Eerst das
i mm, n rit 'ii"
ZOETERMEER MONICA WESSELING
Ook de land- en tuinbouw hebben de afgelopen jaren zich ingezet
om minder milieuonvriendelijk te gaan werken I r wordt op grote
schaal onderzoek gedaan en op een aantal bedrijven zijn al milieu
maatregelen doorgevoerd. Zo hanteert niet iedereen meer automa
tisch de gifspuit ais er beestjes of plagen op het gewas zitten, maar
worden natuurlijke vijanden ingezet Bepaalde soorten sluipwesp
worden in de kas gebracht om schadelijke vliegjes op te eten.
Ook wordt er geëxperimenteerd met hergebruik van water l laar-
door kan de vervuiling met meststoffen en bestrijdingsmiddelen
behoorlijk worden teruggebracht. De verv hillende manieren om in
de land- en tuinbouw meer milieuvriendelijk te gaan werken, wot
den zichtbaar gemaakt op een zogeheten Milieuroute op de Floria
de De route is uitgezet op verzoek van de /uidhollandse milieufe
deratie. l>c federatie hoopt hiermee bezoekers van de Monade dui
delijk te maken dat milieuvriendelijke tuinbouw wel degelijk moge
lijk is.
In de praktijk wordt slechts op een klein aantal bedrijven milieu
vriendelijk gewerkt. De milieufederatie wil de vraag naar milieu
vnendelijk geteelde produkten stimuleren om zo meer luinbwou
bedrijven over de 'milieustreep' te trekken.
zee? Neem pils en limonade in
flessen en kartonnen sixpacks
mee. Iets zwaarder, maar veel
en veel beter.
Werpservies
Ontegenzeggelijk makkelijk
voor op de camping of bij een
tuinfeestje. Zo'n leuk avondje
uit levert echter wel een berg af
val op. Gewoon serviesgoed is
uit milieu-overweging veel be
ter. Er wordt nog gewerkt aan
afbreekbaar wegwerpservies,
gemaakt van eiwit en zetmeel.
Dat servies zou met het gft-afval
meegegeven kunnen worden.
Of dit servies op de markt komt
en of het dan inderdaad zo
milieuvriendelijk is, moet nog
blijken. Overigens hebben de
patatfabrikanten al wel een
opeetbaar zakje voor de friet
ontworpen.
Plastic beker
Het lijkt een open deun beter
een stenen mok of een glas dan
een plastic beker. Toch gebrui
ken we met z'n allen nog heel
wat plastic bekers. In Nederland
alleen al worden elk jaar drie
miljard bekers weggegooid.
Eenderde daarvan is afkomstig
van 'normale' huishoudens.
Daar is dus relatief eenvoudig
wat aan te doen. Een glas, ste
nen mok of duurzaam plastic
drinkt bovendien veel lekkerder.
De bescherming van vogels laat
veel te wensen over. De huidige
Vogelwet (1936) biedt broeden
de vogels, zang- en weidevogels
en eksters veel te weinig be
scherming. In de nieuwe Flora-
en Faunawet die dit najaar in de
Tweede Kamer wordt behan
deld, moeten alle vogels een be
schermde status krijgen. Dat
vindt de Nederlandse Vereni
ging tot Bescherming van Vo
gels te Zeist.
Nu de tijd van snoeien, maai
en en kappen weer is aangebro
ken, komen bij de vereniging
tientallen meldingen binnen
van vernielde nesten, gebroken
eieren en dode vogels. De vo
gelbescherming vindt dat er bij
het plannen van deze werk
zaamheden beter rekening ge
houden moet worden met de
vogels.
De zangvogels broeden mo
menteel in bomen en struiken.
Het snoeien en kappen daarvan
zou moeten worden uitgesteld
tot de jongen groot zijn en uit
vliegen. Over de mogelijkheid
die de Vogelwet biedt om nes
ten op gebouwen of woningen
te verwijderen, is de vogelbe
scherming al helemaal niet te
spreken.
Niet te spreken
Een ander 'voorjaarsprobleem'
is de broed van weidevogels en
het maaien van graslanden. Er
wordt naar de mening van de
vogelbeschermers nog veel te
weinig gewerkt met nestbe
schermers. Duizenden weide
vogels overleven het broedsei-
zoen niet, om nog maar niet te
spreken van de eieren die niet
uit kunnen worden gebroed.
De Vogelbescherming heeft
veel noten op haar zang. De
Zangvogels, zoals deze mannetjes-merel hebben het niet bepaald makkelijk. Veel broedsels gaan verloren
doordat de bomen en struiken vroegtijdig worden gekapt. foto martijn df joncf
jacht op eksters moet ook wor
den verboden. Eksters hebben
de naam nesten van zangvogels
leeg te roven, maar volgens de
Vogelbescherming valt dit nogal
mee. Elk jaar worden vergun
ningen afgegeven voor het af
schieten van 130.000 eksters.
Door het afschieten van volwas
sen dieren sterven vele jongen
de hongersdood.
AMSTERDAM ANR
Producenten moeten worden
verplicht meer milieu-informa
tie over hun produkt te geven,
bij voorbeeld op het etiket of in
een bijsluiter. Ook moeten zij
de consument beter informeren
wat er met het afval van hun
produkt moet gebeuren.
Dat vindt de Vereniging
Milieudefensie die reeds vijf jaar
een milieutelefoon heeft. In die
tijd heeft zij ongeveer 50.000
vragen over het milieu gekre
gen, merendeels van consu-
Uit onderzoek dat de Swoka
(consumentenonderzoek) en de
Wetenschapswinkel van de Vrije
Universiteit Amsterdam in ver
band met het eerste lustrum
hebben gehouden, blijkt vol
gens de vereniging dat milieu
informatie van overheid en be
drijfsleven onduidelijk is.
"We gaan naar Zandvoort al aan
de zee, we nemen broodjes en
drinken mee'. Prima, zolang het
drinken maar geen zogeheten
sixpack is. De fabrikanten van
limonade of pils in blikjes ver
pakken deze vaak per zes, bij el
kaar gehouden door een plastic
houder. Dat is handig, maar ook
uiterst milieu-onvriendelijk. Het
plastic wordt nauwelijks afge
broken en bovendien goojt een
flink aantal recreanten de hou
der zo maar in de natuur weg.
Zwerfvuil kan gevaar opleveren
voor dieren zoals watervogels,
meeuwen of sterns. Ze vreten
het plastic op, faken er in ver
strikt of krijgen stukjes ervan
tussen de veren.
Niet alleen het sixpack is uit
milieuoogpunt 'fout'. Het blikje
zelf is dat ook. Blikjes worden
gemaakt van het energievreten-
de aluminium en zijn niet op
nieuw te gebruiken. Lekker naar
