'Russisch muziekleven ontredderd'
SieMatic
Cultuur Kunst
Hans Theessink even
terug in Nederland
'Basiliek voor een schilder'
Prince laat zich niet vergelijken
WOENSDAG 27 ME11992
13
Uitvoeringen belangrijke Russische componisten op Holland Festival
Het Holland Festival presenteerde in 1989 een verras
send programma met Russische componisten en bor
duurt daar dit jaar op door met uitvoeringen van belang
rijke componisten als Oestvolskaja, Goebaidoelina en
Schnittke.
francoise ledeboer
Programmeur Elmer Schönber-
ger hoeft niet lang na te denken
over een typering van de situa
tie in het huidige Gemenebest
van Onafhankelijke Staten
(GOS): „Het Russische muziek
leven is sinds het vorige festival
in staat van ontreddering ge
raakt. Componisten en musici
worden vaak volledig in beslag
genomen door de praktische
problemen van het dagelijks le
ven. Al mag er nu meer, er kan
nóg weer minder dan drie jaar
geleden."
Die indruk wordt gedeeld
door de slaviste en muziekpro-
ducer José Voormans, die net
als de vorige keer met Schön-
berger meeging als tolk en as
sistente: „Het artistieke klimaat
biedt geen voedingsbodem
meer. Er zijn wel veel ideeën,
maar van de uitvoering komt
weinig terecht. We signaleerden
overal geldgebrek, zodat er bij
voorbeeld geen middelen zijn
om publiciteit voor concerten te
maken. De blik is vooral op het
buitenland gericht, zo weet ik
bij voorbeeld van het Sjostako-
vitsj Trio. Dat heeft al in geen
maanden concerten in Moskou
kunnen geven en treedt alleen
op in het buitenland."
Tweedeling
Schönberger e
gonnen hun voorbereidingen
voor het festival van 1989 in
1988 met een bezoek aan de
burelen van de machtige Com
ponistenbond in Moskou. On
der leiding van voorzitter
Chrennikov had de bond het
muziekleven sinds 1948 in een
ijzeren sociaal-realistische
greep. De eerste glasnost-bar-
sten in dit bastion waren echter
al zichtbaar.
Sinds januari 1990 bestaat er
een nieuwe Associatie voor Mo
derne Muziek, waarvan pro
gressieve Moskouse componis
ten als Denisov, Goebaidoelina,
Voestin, Komdorf en Karajev lid
zijn. Hun motto laat aan duide
lijkheid niets te wensen over:
„Tegen muzikaal conservatisme
en academisme, vóór onortho-
dox compositorisch denken en
vóór het experiment." Schön
berger vermoedt dat de organi
satorische tweedeling zich ver
der zal doorzetten. „De serieuze
componisten hebben nu een ei
gen platform waar zij zich in te
genstelling tot vroeger, in alle
openheid kunnen uiten."
Genoemde componisten zijn
inmiddels overal in West-Euro
pa bekend geraakt en bekleden
binnen het GOS een zo op het
oog gepriviligeerde positie.
Voormans maakt duidelijk dat
we ons daar niet te veel van
moeten voorstellen: „Een type
rend voorbeeld is Goebaidoe
lina, die door het artistieke en
economische klimaat veel pro
blemen heeft om aan het werk
te blijven: „Ze is tot 31 mei in
Muziekproducer José Voormans en programmeur Elmer Schönberger: „Het artistieke klimaat in Rusland biedt
geen voedingsbodem meer. De blik is vooral op het buitenland gericht." roro cpd
Duitsland en zou pas 10 juni
voor het festival naar Nederland
komen. Tussentijds teruggaan
naar Moskou stond haar echter
zo tegen dat ze ons gevraagd
heeft hier eerder voor onderdak
te zorgen."
Gevraagd naar het vCel en wee
van andere componisten, ver
baast het niet daarna te horen
dat Knaifel geregeld naar Frank
furt gaat en Denisov naar Parijs.
Korndorf verblijft in Canada en
Eirsova en haar echtgenoot
Smimov wonen nu voor lange
tijd in Engeland. Weer anderen
geven echter de voorkeur aan
de begrijpelijke reactie 'oog
kleppen' op en blijven.
Handicap
vijst nog op een an
dere handicap van de Russische
componisten: „Concerten wor
den vrijwel nooit gerecenseerd.
De componisten missen dat
zeer. omdat er daardoor geen
kritisch referentiekader is." Het
moet bovendien deprimerend
zijn dat de distributie van plaat-
en cd-opnamen door monopo
list Melodia in het GOS zeil zo
knullig is geregeld dat deze op
namen voornamelijk in wester
se winkels te koop zijn.
Schönberger belooft een veel
zijdig programma want zoiets
als de Russische muziek bestaat
Na de bijdrage van dirigent
Oestvolkskaja aan de ope
ningvan het Holland Festival
op I juni. bestaat het Rust
sche programma geheel uit
concerten door Oleg Malov 's
Ensemble St. Petersburg (12
en 13 juni. Paradiso). De vio
list Gidon Kremer voert in de
Beurs van Berlage (9 juni)
werken van Schnittke. Goe
baidoelina en Nono uit: de
Nieuw Sinfonietta Amstcr
dam onder leiding van lc\
Markiz brengt (10 juni) in het
Concertgebouw composities
van opnieuw Goebaidolina,
kantsjeli en Schnittke. Het
Radio Filharmonisch Orkest
onder leiding van Eri Klas (28
juni. Concertgebouw) rond
het Russische programma af
met werken van Rimski
korsakov. Moesorgski. Voes
tin en Part. Het publiek kan
een aantal componisten, di
rigenten en musici in leven
den lijve aanschouwen ti|
dens ronde tafel-gesprekken
op 9. 10 en 13 juni. 's avonds
laat in het Filmmuseum
niet: „Of het moet muziek zjjn,
die voortkomt uit een gemeen
schappelijke houding Denk
daarbij aan een fervent anti
materialisme, een hoge morele
opvatting van kunst en een on
schokbaar geloof in de niuzikalc
doesi'a (ziel)." Als schrale troost
bij alle voetangels en klemmen
van een onzekere toekomst
kunnen de Russische compo
nisten in elk geval wél rekenen
op veel enthousiasme voor de
uitingen van hun muzikale
doesja ver van huis in West-Eu
ropa
Verrassingsconcert Lionel Richie
utrecht Lionel Richie geeft morgenavond een verrassingscon
cert in het Utrechtse Vrëdenburg. De Amerikaanse zanger is zo
juist begonnen aan een come-back na een afwezigheid van vijf
jaar. Voor het optreden - een van de vijf op deze Europese tour
nee - is nog een beperkt aantal kaarten verkrijgbaar.
Kunstverkoop voor pater
warmond Mariëngaerde aan de mgr. Aengenentlaan in War
mond houdt tot 31 mei een missietentoonstelling en verkoop
van oosterse en Afrikaanse kunst. De opbrengst is bestemd voor
pater Bennenbroek. Op woensdag is de tentoonstelling van
14.00 tot 18.00 uur geopend, op andere dagen van 10.00 tot
18.00 uur.
Deelder Draait Door
hillegom De Rotterdamse dichter en conferencier Jules Deelder
treedt 29 mei op in Hillegom. De show Deelder Draait Door
staat op het programma. Deelder wordt begeleid door Trio Me
Reet, met Deelder zelf op de drums. Het optreden wordt gehou
den in jongerencentrum Solution aan de Van de Endelaan en
begint om 21.00 uur.
Midnight Temptation in 't Jok
katwijk De Haagse band Midnight Temptation treedt vrijdag 29
mei op in jongerencentrum 't Jok aan de Kerkstraat in Katwijk.
De zaal is vanaf 21.00 uur open
Optredens in Den Haag en Amsterdam
Hij heeft een Duits accent ont
wikkeld, maar zijn zinsopbouw
is nog altijd Nederlands. Hans
Theessink (44) is weer even te
rug in zijn geboortestad En
schede. In een kroeg aan de Ou
de Markt staat hij een middag
lang een aantal popjournalisten
te woord, dat de reis naar En
schede er graag voor over had
om met de Euroblues-man te
praten. Daar is alle reden toe,
want Theessink komt niet al
leen op tournee, hij heeft ook
net een nieuwe cd uit die er niet
om liegt. 'Call Me', zoals het
schijfje heet, heeft enkele opval
lende aspecten.
Zo is er een opmerkelijke lijst
aan medewerkende muzikan
ten. Wat te denken van Garth
Hudson en Wek Danko van The
Band, Maceo Parker, Pee Wee
Ellis en Bobby King en Terry
Evans. En zo ontbreekt op de
plaat een bassist, want Thee
ssink prefereert die baspartijen
door een tuba-speler te laten
spelen. Door Jon Sass, ook al
niet de eerste de beste.
Theessink: „Er zijn ontzet
tend veel bandjes die gitaar, bas
en drums hebben. Uitstekend,
maar als je de mogelijkheid
hebt om te spelen met een we
reldkampioen op de tuba, dan
kun je pas echt interessante en
aparte muziek maken. Het is
voor mij een bewuste keus: de
klank van de snaren met het ko-
DB
FRANK GROOTHOF SPEELT MOZART
DE TOVERFLUIT (try-out)
v.a. 7 jaar
vrijdag 29 mei
zaterdag 30 mei
LET OP AANVANG 19.00 UUR
LEIDSE SCHOUWBURG
te lef oon 071-131943/131944
per van tuba. Jon Sass is een gi
gant."
Dat op 'Call Me' een sterbe
zetting speelt, is te danken aan
een samenspel van de gelukkige
factoren toeval en het onder
houden van relaties. Theessink
is uitgerekend in de Verenigde
Staten een graaggeziene muzi
kant, die op elk bluesfestival
van naam heeft opgetreden en
in de business vele vrienden
heeft.
Al sinds het midden van de
jaren zestig speelt Theessink
wat hij zelf noemt: op blues ge
baseerde muziek. Een tiental
platen maakte hij inmiddels. In
1970 verruilde hij Enschede
voor Scandinavië. In '82 ging hij
in Wenen wonen. „Mijn vrouw-
is Weense. Ik was op tournee en
ben blijven hangen. De liefde
heeft me vastgehouden. Het is
toch een reizend beroep, dus ik
kan wonen waar ik wil. Wenen
is een echte muziek-cultuur-
stad. Meer de klassieke muziek,
maar ook veel andere muziek.
Momenteel is er een geweldige
live-scene. Veel jazz, veel pop,
veel blues, alles. Ik speel gere
geld in clubs in Wenen. 'Call
Me' staat er in de cd-top 30. Ze
hebben me geaccepteerd."
„Voor 'Call Me' heb ik mijn
producer Colin Linden twintig
nummers aangeboden. Twaalf
zijn er uiteindelijk op de cd be
land. „Mijn basis is de blues.
Van daaruit maak ik verschil
lende excursies. Er zijn folk-in-
vloeden, funk, cajun, jazz. Dat
komt ook door mijn band. Daar
zitten muzikanten in met aller
lei verschillende achtergronden
en voorkeuren."
„Ik hoor zelf ongelooflijk
graag die Texaanse songwriters,
Guy Clark en Townes Van Zandt
bijvoorbeeld. Wat ik daar goed
aan vind, is dat het lied centraal
staat. Gitaar en stem, verder
niets en hét staat als een huis.
Bij mij is dat ook belangrijk. Ik
speel vaak solo. Elk nummer
moet dan op zich kunnen staan.
Ie moet niet allerlei technische
trucs nodig hebben. In het be
gin was er het lied."
Hans Theessink treedt van
avond op in Amsterdam (Melk
weg), morgen in Den Haag
(Paard), vrijdag 29 mei in Til
burg (Noorderligt) en zaterdag
12 september op het Bluesfes
tival OosterhouL
Hans Theessink: „Wenen is een echte muziek-cultuurstad. Momenteel
is er een geweldige live-scene." roro cpd
leiden In de Hooglandse Kerk In Leiden wordt tot
en met 14 augustus de tentoonstelling 'El Greco,
Basiliek voor een schilder", van Irene Prinsen ge
houden. De behandeling van het licht door de be
roemde Spaanse schilder El Greco (1541 -1614) was
voor Prinsen de grote inspiratiebron bij de vervaar
diging van het 13 meter lange en 3,5 meter hoge
kunstwerk. Prinsen zette het materiaal van El Gre
co's schilderijen om in haar eigen, karakteristieke
handschrift en in een ruimtelijk kunstvorm. Het
werk van Irene Prinsen bestaat uit elf 'schilderingen
in staal' die de ontwikkeling van Christus, in com
plexe taferelen, weergeven. Met de snijbrander
heeft de kunstenares het staal opengesneden, zo
dat het licht kan schijnen In de lijnen en open vlak
ken waar het materiaal is verdwenen. De 'schilde
ringen' vormen met elkaar een kerkachtige ruimte
een basiliek voor een schilder De Hooglandse Kerk
is geopend op maandag van 13.00 tot 15.30 uur,
van dinsdag t/m vrijdag van 11.00 tot 15.30 uur en
op zaterdag van 11.00 tot 16.00 uur De tentoon
stelling duurt tot en met 14 augustus
foto hlflco klhpfrs
muziek
recensie loufs du mouun
Concert Prince en de New Power Gene
rabon Gezien 25/5, Flanders Expo. Gent
Te zien 27 en 28 mei. 5. 7 en 8 juli. Ahoy
Rotterdam
Op het randje. Prince vertoefde
er maar al te vaak, maar nooit
zo nadrukkelijk als in zijn
'Diamonds And Pearls Show',
die in het Gentse F landers Expo
voor bijna 11.000 fans zijn Eu
ropese première beleefde. His
Royal Badness ging niet alleen
heel ver in het herbevestigen
van zijn reputatie als levende
seksmachine, ook als muzikale
en theatrale 'hersenspoeler'
speelde hij tegenover zijn (deels
Nederlandse) publiek een veel
gewaagder spel dan gebruike
lijk.
De grote kleine man uit Min
neapolis tracteerde Belgium'
op een ingenieuze totaalshow
rond zijn favoriete thema 'God
is liefde en dan vooral seks', zó
overdadig dat die voor niemand
in één keer te bevatten kon zijn.
De basis ervan: een rijkelijk ver
sierd podium van drie verdie
pingen, met daarachter meestal
een sterrenhemel, erboven zwe
vend als een lichtspuitend
ruimteschip het bekende com
bi-logo' van Prince (symbool
voor man en vrouw ineen) en
erop een aldoor dartelende en
spartelende meute van achttien
dansers en muzikanten, aange
voerd door het kwikzilverachti
ge fenomeen alsof zijn leven er
van afhing.
Dit strak geregivseerde bewe
gingstheater was allereerst oog
verblindend, maar eiste tegelij
kertiid toch ook de optimale
aandacht van het oor. Kortom,
als reactie op de korte, relatief
sobere 'Nude Show' van twee
jaar geleden heeft Prince geko
zen voor een rentree in de vorm
van een ongekend weelderige
uitputtingsslag.
Dat de vermoeidheid het bij
menigeen op een gegeven mo
ment toch even won van de fas
rinatie, kwam niet uitsluitend
door de overdosering aan
pracht en praal: het waren eer
der nog de noodzakelijk geachte
rustpuntjes ofwel de uitgespon
nen instrumentale soli die de
betovering soms deden versto
ren. Tot de minder gelukkige
keuzes van His Purpleness be
hoorde ook de geforceerde du-
etversie van Nothing Compares
2 U', samen met Rosie Gaines,
wel een van de grootste talenten
uit zijn begeleidingsgroep The
De door Sinéad O' Cx>nnor
beroemd gezongen smartlap
vormde halverwege wel de al
sluiting van het kuisere gcdeel-
te Hierna liet Prince mi teen el
le remmen los met 'Sexy Mo
therfucker hel enige voor
proefje van de op stapel staande
opvolger van Diamonds And
Pearls'. Tijdens 'Insatiable' trad
His Royal Badness royaal in de
bilsporen' van Madonna door
bijna ontkleed in een hangend
reuzenbed met twee danseres
sen het bedrijven van de liefde
tot in de finesses te simuleren
Voor het echte hoogtepunt
kwam eerder de dampende
medley (met onder meer Low
Bizarre', Push en 'Housequa-
ke') in aanmerking, die na dik
twee uur volgde op de eerste
twee toegiften 'Cream' en
'1999'.
Individueel Desij
SieMatic Keukencenter Leiderdorp
MeubeWein 9. Leiderdorp Tet 071-412615 (1' Mijnde Meubé'nn
OeopcviSJO'7J0iw DontXwOiQtaacafenndMZ1 /«ewdeg w»30i?00uur
h 911 a n d
f e 21 i v a f
