De schetsende broer van John Cleese
Moeder en drie dochters exposeren in bibliotheek
Cultuur Kunst
Humor gevangen in
een enkel beeld
Gemengde gevoelens over Anna Prucnal
Organisatie Werfpop
in andere handen
North Sea: diverse thema's
Tentoonstelling over
Schilders van Katwijk
DINSDAG 12 MEI 1992
9
iMBC RUVCROK fCNl
V.'
Schrijver-tekenaar Glen Baxter exposeert in Leiden en Haarlem
BEELDENDE KUNST
RECENSIE NANCY STOOP
Gezien expositie met tekeningen va
Glex Baxter; Te zien: tot 7 juli Antiquar
aat van Paddenburgh. Diefsteeg 14. Le
den. Geopend: di t/m vr van 13-18 ui
en za van 12-17 uur Leiden
Precies een jaar geleden ex
poseerde tekenaar Benoit bij
Van Paddenburgh. Zijn illustra
ties voor een Nederlandse kwa
liteitskrant konden niet op de
waardering van een groot le
zerspubliek rekenen. Tot begin
juli is het werk van de Engelse
tekenaar Glen Baxter bij dit
Leidse antiquariaat te zien. Zeer
waarschijnlijk zal de ironische
dubbelzinnigheid van deze te
keningen ook niet iedereen en
thousiast maken, maar het
fraaie affiche lokt misschien ve
len naar de Diefsteeg. Baxter
ontwierp speciaal voor deze ge
legenheid een poster met een
variatie op een bestaand motief,
dat aangepast werd voor bet
Nederlandse publiek, door de
toevoeging van een Delfts-blau
we vaas met rode tulpen.
Glen Baxter geniet inmiddels
faam in zijn geboorteland en de
VS, maar hij was lènge tijd on
dergewaardeerd. Wonderlijk ge
noeg werd Baxters talent her
kend door een Nederlandse uit
gever, waarna deze kon uit
groeien van een onbekend le
raar aan een kunstacademie tot
een beroemd illustrator, die zo
wel voor The New Yorker als
voor Vrij Nederland en het Pa
rool werkt.
Op krantepapier zijn de teke-
nihgen van Baxter voor ieder
een bereikbaar, maar inmiddels
worden in Amerika enorme be
dragen betaald voor zijn origi
nele tekeningen. In Leiden en
Haarlem zijn voor het eerst in
veertien jaar tentoonstellingen
rond het werk van Baxter geor
ganiseerd. De expositie bij Anti
quariaat van Paddenburgh om
vat een bescheiden keuze uit
Glen Baxter signeert mijn exemplaar van zijn prachtige
boek The Billiard Table Murders in zijn karakteristieke,
geblokte handschrift. Hij dateert het op 6 mei 1922 en
creëert er prompt het volgende mysterie mee. Opzet?
Grapje? Of toch een onbewuste vergissing?
EXPOSEERT BJJ
ANTIQUARIAAT van PADDLNSURGH
DIEFSTEEG 14 LEIDEN T.i/'r.,ovi imos
CECPEND DINSDAG V« VRIJDAG 13-18
DONDERDAGAVOND 19 21
ZATERDAG 12-1? MEI ?JUU1??Z
Baxter ontwierp speciaal voor deze gelegenheid een poster met een va
riatie op een bestaand motief, dat aangepast werd voor het Nederland
se publiek, door de toevoeging van een Delfts-blauwe vaas met rode
tulpen. ILLUSTRATIE GLEN BAXTER
oorspronkelijke pentekeningen,
litho's; een deel daarvan zal ook
voor verkoop bestemd zijn.
De humor van Baxters werk
zit gevangen in een enkel beeld.
Zijn voorstellingen zijn momen
ten vol invallen en gedachten-
sprongen. Wat eraan voorafging
en wat volgt moet je zelf aan
vullen. Baxter illustreert geen
teksten in de zin dat hij een
voorstelling bij een bestaande
tekst maakt, maar bij hem zijn
tekenaar en schrijver verenigd
in een persoon.
Of je zijn humor kunt waarde
ren of niet, Baxter is een fantas
tisch tekenaar. De selectie bij
Van Paddenburgh geeft in kort
bestek prachtig zijn belangrijke
motieven en werkwijze weer.
De getekende wereld van Baxter
roept de spanning en gloedvolle
verwachting op van jongens
boeken die levenslang de bele
ving van een lezer beïnvloeden.
Zijn helden zijn cowboys en Ro
bin Hood. De tekeningen zijn
misleidend in hun eenvoud en
directheid. Door een typerende
cartoonachtige jongensboeken
stijl en de afstandelijk observe
rende onderschriften zet Baxter
de beschouwer vaak op het ver
keerde been.
Dit effect is prachtig te zien in
een prent vol western-elemen
ten. Twee stoere cowboys in
een rotsachtig rivierlandschap
kijken naar een dubbele, onder
gaande zon. De opzettelijke
misdruk van de zon en de tekst
'He seemed to be pointing to a
badly printed sunset' maken de
beschouwer bewust van het feit
dat de werkelijkheid van het
verhaal en de beleving van de
werkelijkheid elkaar op dat mo
ment op een vreemde wijze na
deren.
Baxter geeft met wonderlijke
distantie momenten weer die
gekleurd zijn door de jeugdige
onbevangenheid waarmee je als
kind de wereld beziet en een
ironische visie op het menselijk
bestaan.
LEIDEN/HAARLEM JOHN OOMKES
De Stripdagen Haarlem (vol
gend weekeinde) werpen hun
schaduw ver vooruit. In Galerie
Robarts opende Frans Piët afge
lopen week een kleine expositie
die een strenge selectie omvat
uit het werk van Joost Swarte,
de initiatiefnemer van de drie
daagse manifestatie. Een dag la
ter openden Jet en Koosje Veen-
endaal (alias Koot en Bie) een
veelbelovende expositie van te
kenwerk van de Engelse illustra
tor, schrijver en tekenaar Glen
Baxter bij galerie Tanya Rumpff.
En van diezelfde Baxter ging vo
rige week in Leiden bij antiqua
riaat Van Paddenburgh even
eens een expositie open.
De verwantschap tussen Kees
van Kooten, die Baxters laatste
werk Zijn Leven Jaren van
Strijd zo goed en zo kwaad
als het ging vertaalde, ligt voor
de hand. Beiden zijn liefhebbers
van het oeuvre van P.G. Wo-
dehouse en diens tovenaars
leerlingen in de meest Engelse
toepassing van het begrip hu
mor het understatement. Bax
ters Billiard Table Murders' is
misschien wel het summum
wat dat betreft. In een lugubere
kostschool plaatst hij het idiote
verhaal van Gladys Babbington
Morton op een niet te kopiëren
wijze; strenge, droge teksten
fungeren als uitgebreide onder
titels bij knappe, nog drogere en
zelfs wat naïeve tekeningen.
De 48-jarige Londenaar zou je
het beste kunnen omschrijven
als een vleesgeworden ironicus
die nog een ernstige bedreiging
voor John Cleese had kunnen
opleveren als hij naast zijn lite
raire en beeldende kwaliteiten
de beschikking had gehad over
een nog fraaier fysiek. Je kan
niet alles hebben. Nee, beaamt
Baxter. „Neem nou de waarde
ring die ik thans in eigen land
geniet. Daar beschouwt de kri
tiek me als 'ouwe lui'. I'm an old
fart"
Baxter kreeg zijn opleiding
aan de kunstopleiding in Leeds
en week daar in de jaren zestig
al af van de doorsnee-kunste
naar die in die tijd zich graag
door Amerikaanse voorbeelden
liet leiden. „Ik wilde iets maken
dat door en door Brits is, niet
een kopie van zo maar een
voorbeeld. Ik ben zelf vrij naïef
geworden in mijn werk. niet
clever. Het is net als bij Magrit-
te: als hij beter schilderde, zou
zijn idee niet overkomen. Dan
zou de techniek zijn creativiteit
in de weg staan.''
,Neem deze tekening nou.
Die tank. Als ik zit te werken
heb ik de tv aan en dan hoor je,
half afwezig, een losse zin als
Security was stepped up, 'de be
waking werd geïntensiveerd'.
Glen Baxter „Ik doe veel research naar voorwerpen en dingen. Ik hou van die archaïsche troep."
Als je dan opkijkt, is het tv-
beeld net versprongen en zie je
een tank. Die vertraging tussen
wat je hoort en ziet, zet bij mij
het brein aan het werk. Als je
dan werkt aan een kostschool-
verhaal. kun je zo'n cadeautje meest onlogische omgeving: de
goed gebruiken." tennisbaan van de kostschool.
„Je past dat dan toe in je ver- Hoe belachelijker hoe grappi-
haal en maakt de abusrditeit er- ger. Met humor krijg je een ei-
van alleen maar groter door gen commentaar op dingen,
zo'n tank te plaatsen in de Heb je al tanks in Joegoslavië op
FOTO UNITED PHOTOS DE BOER
een tennisbaan zien staan? Nog
niet. hè? Bovendien zou je niet
zo'n tank daar zien verschijnen.
Ik doe veel research naar voor
werpen en dingen. Ik hou van
die archaïsche troep."'
Sagan, Brecht. Biermann en Pasolini In de
Leidse Schouwburg op 11 mei. Nog le ho
ren en te zien: zondag 17 mei, Stads
schouwburg, Amsterdam
Ze kan (bijna) net zoveel met
haar stem gis Greetje Bijma.
Soms zit er een zweem in van
Dalida, dan weer doet haar ma
nier van zingen denken aan
Barbara. Anna Prucnal stond
gisteren voor het eerst op het
podium van de Leidse Schouw
burg. Een slecht gevulde zaal
onbekend maakt onbemind is
hier het onvermijdelijke cliché
straalde bepaald geen warm
te uit.
Dat is misschien de reden dat
er ook niet echt een vonk van
het podium naar die kille zaal
oversloeg. De gebaren van
Prucnal zijn aan de theatrale
kant. Soms, wanneer zij voor de
zoveelste keer haar hand dra
matisch tegen haar voorhoofd
legt, is dat ergerlijk.
Haar volume is af en toe ver
bazingwekkend en in elk geval
bijzonder. Maar waar de chan
sons een ingetogen behande
ling vereisen, houdt ze zich, lijkt
het, met moeite in. Dan klinkt
het bepaald niet boeiend, die
hese klank, alsof zij hoge tonen
niet kan halen.
Vóór de pauze zijn de num
mers temperamentvol. Haar
zingen zet zij kracht bij met
woeste gebaren, stampvoeten
en heftig hoofdschudden. Het is
weinig subtiel.
In het tweede gedeelte van
haar programma zingt zij liede
ren die de liefhebber van het
Franse chanson wat meer aan
spreken. Toch is er ook dan niet
die ontroering die een Brei, een
Aznavour. een Barbara of een
Piaf konden overbrengen.
Het best is Prucnal nog in lie
deren van Bertold Brecht en
Kurt Weill. De Duitstalige 'Bil-
bao-song' leent zich voor haar
hese stemgeluid, evenals de
prachtige 'Alabama-song'.
Misschien komt de zangeres
in een volle zaal beter over,
maar gisteravond liet zij het
handjevol publiek met gemeng
de gevoelens achter. Een be
vreemdende avond.
LVC ziet er jaartje van af
Voorafgaand aan het zeventiende North Sea Jazz festival wordt op
donderdag 9 juli een Midsummer Jazzgala gehouden waaraan
wordt meegewerkt door zanger Tony Bennett, de bigband van Lio
nel Hampton, zangeres Rachelle Ferrell en bigband de Skymasters.
Het festival zelf, op 10, 11 en 12 juli in het Congresgebouw in Den
Haag, biedt dit jaar bekende jazzmusici die verschillende thema's
verzorgen. Zo is er een eerbetoon aan de vorig jaar overleden Miles
Davis. Verder wordt de 75ste verjaardag van trompettist Dizzy Gil
lespie gevierd. Een bijzonder project is The New York Jazz Giants,
met musici als Jon Faddis, Tom Harrell, Bobby Watson, Lew Ta-
backin en Mulgrew Miller.
Even leek het er op dat het
openlucht-popfestival WU
pop dit jaar niet door zou
gaan. Het LVC, dat het festival
traditioneel organiseert, vond
dat het voor de organisatie te
weinig tijd had en wilde er
daarom van af. De gemeente
had volgens het LVC te lang
geaarzeld met het toekennen
i subsidie; pas twee weken
geleden zegde de gemeente
definitief een bijdrage van
8000 gulden toe voor het festi
val van zondag 12 juli.
Ferry Rigauit neemt de orga
nisatie van het festival nu over
Rigauit vond het zonde als het
pnplcstival in het Van der
Wcrfpark niet door zou gaan.
Hij was in 19R1 een van de ini
tiatiefnemers van Werfpop en
organiseerde het festival al ze
ven keer.
Rigauit is niet van plan veel
aan het festival te veranderen.
„Er komen net als anders vijf
groepen, waarvan zoals ge
woonlijk een buitenlandse en
een leidse hand i n miss. hu n
dat er dit jaar iets met straat-
theater bij komt."
Dat Rigauit pas in een vrij
laat stadium aan de organisa
tie van Werfpop kan beginnen.
heeft volgens hem geen conse
quenties voor de kwaliteit van
het festival. „In twee maanden
kun je een hoop doen. Dus dat
lukt wel. Bovendien is het wel
vaker gebeurd dat er pas een
paar maanden van tevoren
werd begonnen. En het aan-
bod in pooi pnoM
Het LVC onderhandelt in
tussen met de gemeente over
de subsidietoekenning voor
volgend jaar. Als rr &ÊB HM
vlotter een definitieve beslis
sing komt. wil he
centrum Werfpop v
ganiseren.
Ook A.F van der Ree van de
afdeling cultuur van de ge
meente. denkt met dat de pro
bhncn blijvend zijn „De poli
tiek vindt het belangnjk dat
Werfpop blijft. Het enige na
deel is. dat er elk jaar meer
geld voor nodig is. Maar er
blijft zeker geld voor beschik
baar Alleen hadden we dit
jaar het probleem dat de pot
voor open hNÉNGthMM
leeg was. Daarom hebben we
even moeten broeien op een
alternatief. Dat is uiteindelijk
gevonden in de gelden die
voor het LVC zeil zijn be
stemd. Daar zat nog wel emgr
rek in."
Het hese stemgeluid van Anna Prucnal past het best bij de liederen van het duo Brecht/Weill.
NOORDWUKERHOUT.
Van een tentoonstelling hier of daar
horen ze bij de familie Putman niet
meer op; behalve moeder Trudy be
wegen vijf van de zeven kinderen zich
in de wereld van de kunst en regelma
tig houden er Putmans exposities.
Toch is de tentoonstelling die nu in de
openbare bibliotheek van Noordwij-
kerhout te zien is. ook voor de familie
Putman een unicum: nog niet eerder
werd werk van vier gezinsleden tege
lijk getoond.
„Het zat er altijd in", zegt Trudy
Putman, „er werd door onze kinderen
van jongsaf aan veel meer getekend en
geschilderd dan door andere kinderen.
Ik had zelf veel interesse voor de kunst
en waarschijnlijk heb ik dat spelender
wijs doorgegeven. Vijf van de zeven
kinderen gingen na demiddelbare
school naar de kunstacademie: op den
duur was het bijna vanzelfsprekend
dat er weer een die richting op wilde.
Nadelen had al dat gekleur en gek
lieder niet, vindt Trudy. „Bang voor
vieze toestanden ben ik gelukkig nooit
geweest. Er werd weieens gevochten
om de kleurtjes zeker waar nog een
punt aan zat zodat ze die niet hoefden
te slijpen maar verder hadden we
nergens last van."
AJ het kleuren en kliederen had be
hoorlijk resultaat: de drie dochters die
aan de expositie meedoen, hebben
zich allen gespecialiseerd in,teken- en
schilderwerk. Van Dorien hangen er
vooral werken in waterverf, van Maai
ke olieverfschilderijen en van luultje
vooral illustraties uit kinderboeken.
Trudy is de enige van de vier die niet
op het platte vlak werkt, van haar
staan twee vitrines met keramiek in de
bibliotheek. „Ik had altijd wel dingen
met naald en draad en gedaan. Veel
wandkleden gemaakt. Maar uiteinde
lijk wilde ik weieens wat ruimtelijks
maken. Dus ging ik de opleiding mo
numentale vormgeving doen."
Trudy was de laatste van het gezin
die aan een opleiding aan de
kunstacademie begon Pas nadat de
laatste telg het diploma van de
kunstacademie op zak had. was er tijd
om zelf te gaan studeren. Na negen
tien jaar in Noordwijkerhout te heb
ben gewoond, vertrok Trudy met haar
inmiddels gepensioneerde man naar
Kampen. Daar werd ze student aan de
kunstacademie. Vijf jaar lang zat ze er
MM MfeMB die zo'n dertig jaar
P;er waren. Toch had ze van dat
tijdsverschil nooit last Mn lo k
wel wat op thuis. Het waren net alle
maal kinderen van me."
De expositie van Trudy, Dorien,
Maaike en luultje Putman is nog tot
30 mei te zien. De bibliotheek is op
maandag, woensdag en vrl|dag ge
opend van 14.00 Int 17.00 uur m up
donderdag en zaterdag van 10.00 tol
12.30 uur.
KATWUK KATWUK
Meer dan 600 schilders woon
den ooit in Katwijk en maakten
er schilderijen. Galerie De Witte
Duif verzamelt die olievcrfschll-
11r111n .iqu.irtiirn. litho's en
etsen. Van veertig kunstenaars
zijn de laatste aanwinsten te
zien op de tentoonstelling
Vhildcrs \an katwijk', die za -
lerdag begint.
Een van degenen van wie
werk is te zien. is J.H. Weijns
(1864-1945) \\ri|ns was docent
aan de Tekenacademie in Rot
terdam. In De Witte Duif hangt
een oHmwfel lulderij dat waar
schijnlijk 'Het nest te Katwijk
aan de Rijn' voorstelt. Weijns is
geen onbekende in Katwijk: de
gemeente is eigenaar van
Weijns" olieverfschilderij
'Rijnoever te Katwijk aan de
Rijn'. Ook het Haagse Gemeen
temuseum en Museum Boy
mans van Beuningen in Rotter
dam hebben werken van Weijns
in hun bezit
Van de schilderes F.H.
Broeksmit (1875 1945). van wie
al bij veel Katwijkers iets aan de
muur hangt, zijn op dc t
stelling een paar opvallende
nieuwe aanwinsten te zien. Van
1012 tot 194 woonde rn werkte
deze schilderes In Katwijk. In
die periode maaktr zij onder
meer een aquarel die ze 'Kat-
wijksc bomschuit, eigendom
van de Kerk' noemde liit werk
is op de tentoonstelling te be
wonderen.
Een andere kunstenaar die
aandacht verdient, is I P.F. de
Nocker (1884 1955 Dezes* KI
der was vooral bedreven in hef
aquarelleren De belangstelling
voor zijn werk neemt de laat st e
jaren steeds meer toe Verschil
lende aquarellen worden in De
Witte Duif tentoongesteld, on
der meer een Doorki|k|r n.t.tr
Zee'.
Behalve werk van dc boven
genoemde drie schilders, zijn
op de tentoonstelling ook doe
ken van zeer veel andere schil
ders. onder wie lozef Israels en
Toorop, tc zien.
De tentoonstelling la op za-
Irrdagrn te bezoeken van
11.00 tot 13.00 en van 14.00 lot
17.00 uur. De trntoongrsteide
werken zijn te koop.
