1
PI
PI
fjT)
PI
PI
PI
PI
'Ze kunnen niet meer om ons heen'
Een zeldzaam stel jongens
Rtv show
Super Channel geheel in
het teken van het milieu
Koos Postema nog twee
jaar bij RTL 4 te zien
Ellende scoort hoog
bij Franse tv-kijker
r~s
DINSDAG 12 ME11992
10
10 meest bekeken programma's
van de afgelopen week
1% kijkdichtheid is ca. 133.000 kijkers van 6 jaar en ouder
fT)
<Uj
Dodenherdenking
omroep
NOS
'kdh
23%
kijkers i
X1000
3.160
zo.\
Journaal 20.00 uur
NOS
22%
2.900;
za.
Eurovisie Songfestival
NOS
20%
2.640
fTJ
za.
Flying Doctors
VARA
18%
2.480;
zo.
Studio Sport
NOS
116%
2.130
za. j
Baas in huis
y>
14%
1.900
do. i
Ron 2e Jeugdshow
RTL-4
114%
1.850
do.;
Goede tijden
RTL-4
14%
1.830
wo.;
W. Bremen - Monaco
NOS
14%
1.820;
vr
Crimetime
TROS
13%
1.730
anp 1 bron AGB Mod
«/HO
De hele maand juni staat dit
jaar bij Super Channel in het te
ken van de Wereld Milieu Con
ferentie in het Braziliaanse Rio
de Janeiro. De satellietzender
wil daarmee de kijkers „wijzen
op de noodzaak tot het behoud
van onze planeet".
Volgens Super Channel's
managing director Marialena
Marcucci kan het kanaal juist
tijdens zo'n conferentie die van
3 tot en met 14 juni in Rio de Ja
neiro wordt gehouden, zijn be
staansrecht bewijzen. „De lang
zame afbraak van ons milieu is
een zaak die de hele wereld
aangaat, maar Europa is sterk
genoeg om op het gebied van
de bescherming het voortouw
te nemen. Wij hopen dat te sti
muleren door in verschillende
programma's aandacht adn de
Wereld Milieu Conferentie te
schenken."
Behalve nieuwsbulletins over
de conferentie in Rio zal Super
Channel ook een aantal Earth
File-documentaires uitzenden.
Daarnaast leveren verschillende
beroemdheden hun bijdrage
door hun opvattingen over
milieubescherming via de satel
lietzender uit te dragen.
In de dagelijkse Europe Re
ports zullen items over actuele
milieu-onderwerpen in Europa
zitten. In de eveneens dagelijkse
talkshow On The Air wordt een
panel van deskundigen aan het
woord gelaten dat vragen op het
gebied van milieu van kijkers
zal beantwoorden. Verder staan
tal van andere vaste Super
Channel-programma's in het
teken van de conferentie over
het milieu.
Koos Postema blijft de komen
de twee jaar bij RTL 4 op het
scherm verschijnen. Producent
lef Rademakers van Dutch
Dream Productions N.V. heeft
een nieuw contract getekend
met het commerciële station,
waardoor onder meer het popu
laire programma Klasgenoten
zal worden vervolgd.
Koos Postema presenteert in
het komend seizoen naast Klas
genoten, het nieuwe program
ma Geldwijzer. Vanaf zaterdag
30 mei worden de eerste vier af
leveringen van de serie uitge
zonden.
Programmadirecteur Bert van
der Veer van RTL 4 is blij met de
continuering van de samenwer
king tussen Koos Postema en
RTL 4. „Het programma Klasge
noten scoort fantastsich. De for
mule blijft zelfs na honderd af
leveringen nog fris en vaak heel
verrassend. Ik ben dan ook blij
Koos Postema
dat het programma bij ons
blijft", aldus Van der Veer.
Koos Postema is ook in de zo
mer bij RTL 4 te zien. Hij brengt
dan zijn nieuwe programma
Postema op pad. Vanaf volgen
de week dinsdagavond gaat hij
bij bekende Nederlanders in het
buitenland op bezoek. De serie
begint met een ontmoeting met
filmregisseur Paul Verhoeven.
Hoe ver mag de tele
visie gaan in het ex
ploiteren van men
selijk leed? Is alles toegestaan
omwille van de heilige kijkcij
fers? Vragen die de gemoederen
in de Franse mediawereld op dit
moment hevig bezighouden.
Aanleiding is de zegetocht van
een betrekkelijk nieuw soort
programma's. Programma's
waarin gewone mensen vertel
len over leed dat hen overko
men is, hun huwelijksproble
men of een handicap waarmee
ze worstelen. Programma's die
de kijker vaak met gevoelens
van plaatsvervangende schaam
te opzadelen en die hem of haar
regelmatig het gevoel geven een
voyeur te zijn.
'Reality-shows', zo heten deze
programma's. Of op zijn Frans:
'Télé-vérité'. Televisie-waar
heid. Sinds de Franse commer
ciële zender TF1 in oktober
1990 het programma Perdu de
vue' ('Uit het oog verloren') lan
ceerde, lijkt de opmars van dit
soort programma's niet meer te
stuiten.
In 'Perdu de Vue' proberen
mensen een uit het oog verlo
ren familielid op te sporen. Via
de televisie doen kinderen een
vaak zeer emotioneel beroep op
hun moeder of vader die soms
al jaren spoorloos is om weer
contact met hen op te nemen.
Of omgekeerd. Het levert vaak
resultaat op. De kijker krijgt ver
volgens de doorgaans al even
emotionele verzoening cadeau.
Emoties die garant staan voor
hoge kijkcijfers. Het eenmaal
per maand op 'prime time' uit
gezonden programma scoort
ruim 17 procent, ofwel 9 mil
joen kijkers. Cijfers waar'zelfs
de veel duurdere amusements
programma's van TF1 niet aan
kunnen tippen.
De staatszender Antenne 2,
de grote concurrent van TF1,
slóeg in september vorig jaar te
rug met 'La Nuit des héros' ('De
nacht van de helden'). Een pro
gramma waarin mensen vertel
len over een ernstig ongeluk dat
hen overkomen is en hoe hun
leven werd gered door toevalli
ge voorbijgangers. Het ongeval
wordt door acteurs nagespeeld
en de betrokken helden worden
voor de camera's nog eens in
het zonnetje gezet. Ook dit re
cept staat garant voor veel 'ech
te' emoties en hoge kijkcijfers.
Huwelijksleed
Veel meer omstreden is het pro
gramma TAmour en danger'
('De liefde in gevaar'). Een uit
zending waarin een stel dat op
het punt van scheiden staat zich
voor het oog van de kijkers ver
gaand bloot geeft aan een psy
chotherapeute. Die probeert de
vaak wanhopige partners in
ruim een uur tijd weer dichter
bij elkaar te brengen. Vooral dit
programma roept regelmatig
gevoelens van plaatsvervangen
de schaamte en kromme tenen
op bij de kijkers die met de in
tiemste problemen van wild
vreemde mensen worden ge
confronteerd.
De kijkcijfers zijn er niet min
der om. Hoewel TAmour en
danger' pas tegen elven 's
avonds wordt uitgezonden,
trekt het ruim vier miljoen kij
kers per uitzending. En de re
dactie van het programma
wordt bedolven onder de aan
vragen van ongelukkige stellen
die hun laatste hoop op de tele
visietherapeute hebben geves-
tigd.
In 'La vie continue' ('Het le
ven gaat door') vertelt een
slachtoffer van een ernstig on
geval dat enkele maanden eer
der heeft plaatsgevonden over
zijn of haar worsteling met de
handicap die het gevolg is. Net
als in 'La nuit des héros' wordt
het tragische ongeval nage
speeld door acteurs. De tobben
de gehandicapte wordt gecon
fronteerd met iemand die het
zelfde lot jaren eerder heeft on
dergaan en die ermee heeft we
ten te leven. Op die manier
krijgt het slachtoffer weer hoop
en de kijker meer begrip voor
gehandicapten, zo is de opzet.
Een vijfde 'reality-show' ver
dween recentelijk na één uit
zending alweer van het scherm.
'Mea Culpa' ('Ik beken schuld')
ging zelfs volgens presentator
Ladislas de Hoyos te ver in het
exploiteren van emoties. In de
enige uitzending stond een
echtpaar wiens zoontje recente
lijk aan aids is overleden cen
traal. Het jongetje had de ge
vreesde ziekte opgelopen via
een transfusie. Toen de dorps
genoten daar lucht van gekre
gen hadden, begon men de fa
milie te mijden uit angst voor
besmetting. Het jongetje zelf
raakte zijn vriendjes kwijt en
vrijwel van de ene op de andere
dag verloor het café van zijn ou
ders een groot deel van de klan
dizie. Het echtpaar was ge
dwongen te verhuizen naar een
ander dorp.
Tijdens de uitzending werd
het echtpaar geconfronteerd
met de voormalige dorpsgeno
ten die met het schaamrood op
de kaken hun gedrag probeer
den goed te praten. Van de be
oogde verzoening kwam weinig
terecht. Presentator Ladislas de
Hoyos, een journalist van naam,
besloot na het zien van de uit
zending onmiddellijk zijn me
dewerking aan het programma
te staken.
Gewone mensen
Het succes van de reality-shows
is voer voor sociologen en psy
chologen. Waarom hebben de
Fransen zo'n behoefte om hun
ziel en zaligheid bloot te leggen
voor de camera's? De .televisie
neemt zo langzamerhand de
plaats in van de hulpverlener,
als we producent Bernard Bout-
tier mogen geloven. „De televi
sie geeft de mensen de kans
over zichzelf te praten. Dat is
een positieve ontwikkeling. Veel
mensen kloppen blijkbaar liever
bij ons aan als bij h'ulpverle-
Presentator Laurent Cabrol
gaat nog verder. Volgens hem
betekent het succes van de rea-
lity-shows niets minder dan de
democratisering van het medi
um televisie. De kijkers zien im
mers eindelijk in plaats van on
bereikbare sterren gewone, ech
te mensen met gewone, echte
problemen. De man in de straat
neemt bezit van het scherm, zo
stelt Cabrol.
Tegenstanders van het feno
meen beschouwen de reality-
shows als het toppunt van sma
keloosheid en uitbuiting. Ten
behoeve van de kijkcijfers wordt
menselijk leed genadeloos uit
gemolken. Van democratisering
is geen sprake. Wel van puur
winstbejag. Want de bloei van
de reality-shows legt de pro
grammamakers geen windeie
ren. Niet alleen staan ze garant
voor hoge kijkcijfers, maar ze
kosten ook nog eens heel wei
nig. De man in de straat legt
zijn ziel gratis bloot, terwijl een
beetje een ster pas komt play
backen voor bedragen van mi
nimaal vijf cijfers. Het einde van
de Franse reality-hausse lijkt
daarom nog niet in zicht.
Derde seizoen voor Jaap Jongbloed's Crime Time
rime Time, zonder
twijfel één van de
S meest spraakmaken
de programma's van de afgelo
pen twee televisieseizoenen,
krijgt weer een vervolg. Jaap
Jongbloed en zijn team nadden
afgelopen vrijdag de laatste uit
zending van dit seizoen, maar
komen in oktober weer terug
met vijftien nieuwe afleverin
gen. Jongbloed zelf roest in ie
der geval niet vast gedurende de
zomermaanden. Hij presenteert
vanaf juni twee nieuwe pro
gramma's: Vrijdag Robinson en
In Kort Geding.
„Vrijdag Robinson lijkt hele
maal niet op Crime Time", ver
telt meester in de rechten Jong
bloed. „Het wordt een magazi-
ne-achtig programma, zeg maar
een tropisch experiment, dat ik
samen met Leonie Sazias en
een derde persoon presenteer.
Wie dat is, houden we nog even
geheim, maar het is in ieder ge
val een opmerkelijke keuze."
In Kort Geding lijkt, in ieder
geval qua inhoud, meer op Cri
me Time. „We volgen daarin
een aantal echte rechtszaken.
Bij voorbeeld het kort geding
van de kermis-exploitanten te
gen Veronica over de naam van
het programma De Kermis-por-
noshow Petit Populair."
Voorlopig richt Jongbloed al
zijn energie nog op Crime Time,
het live-progamma dat een vas
te plaats op de vrijdagavond
heeft veroverd. Het magazine
met misdaadjournalist Peter R.
de Vries in een adviserende rol,
haalde verschillende keren de
landelijke pers met opmerkelij
ke beelden en onthullingen.
Jongbloed is daar trots op.
Vooral op het item waarin met
een verborgen camera een be
waarder van de Scheveningse
gevangenis werd betrapt op het
verkopen van wapens aan cri
minelen. „Dat was nog nooit
vertoond, dat op zo'n manier, in
beeld, iets dergelijks werd bloot
gelegd. De zaak is door justitie
ook hoog opgenomen. Wij zijn
zelfs door de rijksrecherche ver
hoord."
Zorgvuldigheid
De reacties op het Crime Time
item over de bewaarder waren
niet altijd even jubelend. „De
advocaat van de verdachte man
was vanzelfsprekend niet erg
blij met onze opnamen. Hij
probeerde van alles om zijn
cliënt te redden. Maar de
rechtszaak die hij tegen ons
aanspande heeft hij in eerste in
stantie niet gewonnen. De rech
ter vond zelfs dat wij erg ver wa
ren gegaan met het in acht ne
men van de zorgvuldigheid. Er
is in die zaak hoger beroep aan
getekend, dus die loopt nog.
Hoe het gaat aflopen weet ik
niet, het kan in ieder geval nog
lang duren. Maar uit bij voor
beeld de journalistieke hoek
kregen we maar een enkele ne
gatieve reactie. Collega's lieten
weten dat ze het erg spannende
tv vonden, mooi gemaakt ook."
Ook aan andere primeurs
denkt Jongbloed met genoegen
terug. „De ontvoering en ver
krachting van dat Australische
paartje waar we in samenwer
king met Panorama-jounalist
Bas van Hout de twee verdach
ten achterhaalden bij voor
beeld. Die zaak heeft ook nog
lang doorgewerkt en nog niet zo
lang geleden zijn de daders tot
drie en acht jaar veroordeeld.
Natuurlijk niet alleen dankzij
ons, maar Crime Time heeft in
die zaak toch wel een rol ge
speeld."
„Op het dossier over de over-
Jaap Jongbloed wil graag nog wat meer aandacht besteden aan witte-boordencriminaliteit. foto cpd
val op het filiaal van Albert
Heijn in Oosterbeek, waarbij di
rect werd geschoten en mensen
om het leven kwamen, ben ik
ook trots. Wij komen daar van
avond in ieder geval nog even
op terug, want die uitzending
heeft ook genoeg teweeg ge
bracht. De officier van justitie
heeft bij voorbeeld gezegd dat
hij door onze beelden het re
cherche bijstandsteam weer op
volle sterkte heeft gebracht."
Jaap Jongbloed koestert ook
warme gevoelens voor de ont
maskering van 'het witte-boor-
den boefje'. De man werd, al
weer met de verborgen camera,
betrapt op fraude. Hij zoog di
verse eigenaren van verschillen
de bv's financieel leeg. Twee ge
dupeerden klopten met hun
verhaal aan bij Crime Time, dat
de praktijken van de man vast
legde op beeld. „Ik zou het ko
mende seizoen graag wat meer
aandacht besteden aan witte-
boorden criminaliteit. Maar het
is helaas vaak heel moeilijk om
die zaken op een begrijpelijke
wijze in beeld te brengen. De
witte-boorden criminelen han
teren behoorlijk ingewikkelde
methoden voor hun praktij
ken."
Verborgen camera
Crime Time zal in ieder geval
zeker ook het komende seizoen
weer met de verborgen camera
op stap gaan. „Die manier van
werken is erg in het oog ge
sprongen het afgelopen seizoen,
maar beslist niet nieuw. Ik kan
me herinneren dat toen ik in
begin tachtiger jaren bij de tele
visie kwam, Veronica's Nieuws
lijn al met een verborgen came
ra de werkwijze van de
Scientology Church blootlegde.
Het is dus vaker gebeurd, maar
misschien valt het bij ons meer
op omdat het over zware mis
daad gaat."
Al na een paar uitzendingen
van Crime Time bleek dat de
formule navolging kreeg. Re
constructies van misdaden wa
ren bij voorbeeld steeds vaker in
tal van actualiteitenrubrieken te
zien. „Ik vind dat alleen maar
mooi", vertelt Jongbloed. „Het
is toch een compliment als an
deren je ideeën overnemen."
Mede door het succes kan
Crime Time inmiddels bogen
op een eigen netwerk van tipge
vers en informanten. „Peter de
Vries kent natuurlijk al ver
schrikkelijk veel mensen, maar
zo langzamerhand komen toch
steeds meer mensen uit eigen
beweging met tips naar ons toe.
Het lijkt er op dat de kijkers
denken 'Criminaliteit? Crime
Time bellen'."
„Daar zijn we natuurlijk heel
blij mee, maar waar ik zelf nog
meer prijs op stel, is de verbe
terde samenwerking met justitie
en de verschillende politiekorp
sen. Met de Haagse politie ging
het al heel goed, maar van het
Amsterdamse en het Rotter
damse korps krijgen we ook
steeds meer medewerking. Al
leen de reactie van justitie vari
eert nogal. Ze zijn bang dat ze te
veel op hun vingers worden ge
keken. Ze vinden het ook niet
leuk dat wij soms iets voor el
kaar krijgen, dat hen niet is ge
lukt. Maar ook zij kunnen zo
langzamerhand niet meer om
ons heen, daar zullen ze mee
moeten leren leven."
VARA 's Impact volgt dienstplichtigen in Amersfoort
Tijgerende soldaten, schreeuwende militairen,
inspectie met uiterste precisie. Het zijn overbe
kende beelden, die vanavond te zien in VARA's
Impact om 23.00 uur op Nederland 2. Gelukkig
is er enige toegevoegde waarde te bespeuren in
de documentaire.
Een week lang zijn acht dienstplichtigen van
de lichting 92-4 gevolgd op het terrein van de
Bernhardkazeme in Amersfoort. Programma
maker Cees Overgaauw registreerde hun bele
venissen en wisselde deze af met meningen van
beroepsmilitairen en uitlatingen van twee ver
enigingen voor dienstplichtigen. Op één zand
haas na - „Voor mij hoef je het leger niet af te
schaffen"- klaagt iedereen.
Niemand is tevreden. De 'beroeps' wil zeker
heid, snapt dat de 'vooruitgang' niet te stoppen
is en wil van dienst-plicht naar ^/en-plicht. De
vereniging voor dienstplichtigen is daar tegen,
want op zo'n manier ontstaat er 'dwangarbeid'.
En de kersverse soldaat? Hij wil zo snel moge
lijk naar huis, want hij verveelt zich te pletter.
De makers van Impact zeggen hun mening niet
hardop, maar de boodschap van het program
ma is duidelijk: doorgaan op deze manier is on
zinnig.
Kleding moet nog steeds 'messcherp' in de
kast, stof is nog altijd uit den boze „want daar
krijg je hersenvliesontsteking van", maar voor
de rest is er niets dan begrip. Het is immers een
zeldzaam stel jongens. Zij horen bij de 25 pro
cent van de dienstplichtigen die ook wérkelijk
opkomt. Het is aardig om te zien hoe hen het
meest elementaire wordt bijgebracht. Zo
plaatst een nieuweling twee vingers op zijn
voorhoofd na de mededeling dat het embleem
van de baret op zijn hoofd zich op precies twee
vingers afstand moet bevinden ten opzichte
van zijn linkerwenkbrauw.
Impact springt met de documentaire in op de
actuele discussie over het al of niet afschaffen
van de dienstplicht. Aan het eind van dit jaar
brengt de commissie-Meijer een verslag uit aan
defensie-minister Ter Beek over deze kwestie.
(Impact: lichting 92-4, vanavond 12 mei,
23.00 uur)
STRIPS
BOLLEBOOM
BOES
Kleding moet nog steeds 'messcherp' in de kast, stof is nog altijd uit
den boze „want daar krijg je hersenvliesontsteking van": de dage
lijkse Inspectie. foto united photos de boer.
