Mulder: 'Raad is niet gevlucht in activisme'
Religie
ZATERDAG 9 ME11992
21
Na bij negen jaar weg als voorzitter van de Raad van Kerken
,,Het is obligaat geworden om over de malaise in de oe
cumene te spreken", weet prof. dr. mr. Dick Mulder, die
volgende week woensdag, 13 mei, als voorzitter afscheid
neemt van de Raad van Kerken. Maar terwijl zijn voor
ganger, prof. dr. Henk Berkhof, bij zijn vertrek in 1983
constateerde dat de kerkleiders de 'haalbaarheid en wen
selijkheid' van het oecumenische gebod niet meer zien
zitten, zal Mulder in zijn afscheidsrede een veel optimis
tischer geluid laten horen. Want, de kerken kunnen dan
op nationaal niveau weinig zijn opgeschoten, plaatselijk
is er een toename van respect voor elkaar.
uitgesproken alleen dat geschei-
den te doen wat 'om des gewe
tens wil' niet samen gedaan kan
worden. Berkhof zei daar bij
zijn vertrek uit de Raad over: „Ik
heb met een schok moeten
vaststellen dat de meerderheid
van de kerkelijke beleidsvoer
ders in onze Raad niet meer
achter deze visie staat." Mulder,
daarmee geconfronteerd, geeft
toe dat dat ideaal 'zeker niet'
bereikt is, maar dat er toch ze
ker vooruitgang is geboekt.
Ter illustratie noemt hij de
praktijk van de laatste jaren, dat
een kerk een rapport of nota
over een bepaalde kwestie ook
naar de Raad stuurt met de
vraag om commentaar. Zo heeft
de Raad zich gebogen over het
remonstrantse besluit om ook
alternatieve relaties in te zege
nen. „Je raakt op zo'n manier
goed van eikaars activiteiten op
de hoogte."
Verder worden er binnen de
Raad relatief veel gesprekken
gevoerd over de leer en de litur
gie. Soms leveren die resultaten
op, en dan vooral op liturgisch
gebied, zoals de afspraak over
de dooperkenning of het geza
menlijke leesrooster, terwijl nu
een oecumenisch doopformu-
- lier ter tafel ligt. Maar: „Veel van
die gesprekken gaan over fun
damentele zaken, waar je het
niet snel over eens zult wor
den." Mulder geeft als voor
beeld de rooms-katholieke wei
gering om ook niet-katholieken
aan de eucharistie te laten deel
nemen. „Daar kun je lang over
praten, en dat moet ook, maar
je wordt het niet eens."
Omdat dergelijke onderwer
pen in de besloten vergaderin
gen nooit tot een echte afron
ding komen, zijn het zaken die
ook niet in de publiciteit wor
den gebracht. Dat geldt wel
voor de uitspraken die de Raad
doet op sociaal-economisch
vlak. Naast de typisch kerkelijke
kwesties, is dit het tweede ar
beidsterrein van de Raad, aldus
Mulder. „Wij moeten iets zeg
gen of doen wanneer groepen
mensen in nood komen en
wanneer er zorgen zijn over de
kwaliteit van de samenleving."
Ondanks 'sterke tegenkrachten'
zet de oecumene van onderaf
door. En ja, wat die landelijke
structuren betreft, „daarvan
moet je heel nuchter zeggen:
dat ligt nu eenmaal verschikke-
lijk moeilijk", zegt Mulder (73),
na bijna negen jaar als stemloze
voorzitter het oecumenisch
vlaggenschip van ons land be
stuurd te hebben.
Of het nu over de leer gaat of
de kerkorde, de verschillen tus
sen de congregationalistische
kerken (zeg maar de protes
tantse kerken) en de hiërarchi
sche kerkgenootschappen (de
RK Kerk, de Syrisch-Orthodoxe
Kerk en, in mindere mate, de
Oud-Katholieke Kerk), zijn
soms enorm. „Ik zie eerlijk ge
zegd geen kans dat binnen af
zienbare tijd deze kerken zich
zullen verenigen. Of dat de pro
testanten de paus als opperste
gezag zullen aanvaarden, of, an
dersom, dat de rooms-katholie-
ken dat principe zullen losla-
Maar toch. „Vergelijk de situ
atie van dit moment eens met
die van vijftig jaar geleden. Hoe
gereformeerden tegenover her
vormden stonden, protestanten
tegenover katholieken, her
vormden tegenover remon
stranten." Wanneer Mulder, in
vogelvlucht, de recente kerkelij
ke historie beziet, vindt hij: „De
oecumene stagneert niet. En in
dat proces heeft de Raad van
Kerken in Nederland zijn kleine
rolletje mogen spelen."
Als Mulder de betekenis van
de Raad van Kerken moet type
ren, noemt hij dan ook als eer
ste de ontmoeting tussen de
'kerkleiders'. Hij vindt het een
goede zet, dat bij de oprichting
Van de Raad in 1968 voor deze
opzet is gekozen, zodat de Raad
niet kon verworden tot een club
van een 'soort oecumenische
hobbyisten'. Iedere kerk is door
twee personen vertegenwoor
digd. ongeacht het ledental
(vergelijk de RK Kerk met 5 mil
joen leden, en de Quakers met
niet meer dan 200 zielen). „Het
gaat niet om de macht van het
getal, maar om de inbreng van
de traditie."
nimiteit'. „Ik hield zelf zo wei
nig mogelijk stemmingen en op
dit terrein hebben we opvallend
vaak eenheid bereikt." Bedui
dend moeilijker lag het bij de
persoonlijke moraal. Over een
onderwerp als homoseksualiteit
stonden de meningen zelfs lijn-
recht tegenover elkaar.
Maar met kruisraketten, een
boycot van de apartheid in
Zuid-Afrika, de positie van ille
gale vreemdelingen, de situatie
in het Midden-Oosten of de
'nieuwe armoede' om een
paar voorbeelden uit de afgelo
pen jaren te noemen had de
Raad beduidend minder moei
te. In een onlangs verschenen
rapport van de gereformeerde
deputaten (deskundigen) oecu
mene, wordt geconstateerd dat
dit het 'horizontale', en daarom
wat negatieve imago van de
Raad versterkt.
De gereformeerde deputaten
adviseren de Raad zijn vergade
ringen toegankelijk te maken
voor de pers; dan zal immers
blijken dat er wel degelijk regel
matig over geloofsvragen wordt
gesproken. Mulder kan zich de
suggestie voorstellen, maar is er
geen voorstander van. „De be
stuurders van de kerken kunnen
in de Raad de dingen nu soms
makkelijker zeggen dan thuis."
Wat de inhoudelijke kant be
treft, Mulder kent de kritiek als
zou de Raad zich over politieke
vraagstukken buigen, omdat dit
hem makkelijker afgaat dan de
geloofsvragen. „Dat de Raad ge
vlucht zou zijn in activisme, is
vanuit historisch oogpunt al
niet juist", reageert Mulder, die
verwijst naar de taak die de ker
ken vanouds hebben gezien in
de samenleving. „Het is ook be
slist geen vlucht. Het is een op
dracht, die zo uit het Evangelie
wegloopt. De zorg voor mensen
in nood, vind ik tot de wezenlij
ke opdrachten van de kerk ho
ren. Persoonlijk zeg ik ook, dat
een religie die daar geen taak
ziet, voor mij niet hoeft."
Waan van de dag
In 1990 schreef de secretaris
van de Raad, ds. Willem van der
Zee, van de ontwikkelingen in
onder meer Oost-Europa en het
Midden-Oosten, geleerd te heb
ben dat de raad zich bescheide
ner en terughoudender moet
gedragen bij politieke kwesties.
De Raad, zo vond hij, heeft zich
wel eens te veel laten leiden
door de waan van de dag. Kreeg
hij toen de hervormde en gere
formeerde handen op elkaar,
Mulder zegt daarover: „In dit
i het
Prof. Dick Mulden„De oecumene stagneert niet En in dat proces heeft de Raad v
kleine rolletje mogen spelen."
hem
Bij het doen van uitspraken op
deze terreinen bestond volgens
De kerken hebben bij de start Mulder een'merkwaardige una-
Eucharistie
i de i
deramen het niet
Wel beaamt hij dat Raad beseft
dat hij zich niet al te vaak moet
uitspreken. Maar de aandacht
voor de Arme Kant van Neder
land is volgens hem een voor
beeld, dat spreken van de Raad
zeer nuttig kan zijn. „Toen wij
zeiden dat die kant er is, werd
dat door het kabinet ontkend.
Het merkwaardige is dat een
paar jaar later werd erkend dat
wij gelijk hadden."
Anders ligt het met de veroor
deling van de kruisraketten.
„Misschien zijn we toen, ook
onder invloed van het IKV, al te
zeer geobsedeerd door de
atoombewaping, terwijl we nu
inzien dat dit maar het topje
van de ijsberg is van de hele be
wapening."
„Overigens", zo voegt hij er aan
toe, „als Raad spreken wij vrij
wel altijd, omdat we daarom ge
vraagd worden." Vanuit de lid
kerken worden vaak onderwer
pen aangedragen. „Misschien
schort het eraan dat de verte
genwoordigers die uitspraken
'thuis' niet aan de orde stellen.
In het begin van de Raad heeft
men even gedacht dat men de
uitspraken bindend kon verkla
ren, maar men heeft al snel in
gezien dat dat niet kon."
'Dubbel solidair'
De Raad heeft ongetwijfeld de
meeste kritiek te verduren ge
kregen op zijn keuze voor 'dub
bele solidariteit' met joden en
Palestijnen. Een bezoek aan het
Midden-Oosten waarbij men
zich bij terugkeer 'geschokt'
toonde over Israels optreden in
de bezette gebieden, de erken
ning van de PLO als gespreks
partner en een spreekbeurt van
Mulder op een PLO-bijeen-
komst allemaal zaken die de
gemoederen danig hebben ver
hit.
Mulder blijft erbij dat „echte
solidariteit ook kritische solida
riteit" is. „Maar evenzeer heb
ben wij opgeroepen te helpen
bij de opvang van Russische jo
den." En wat de PLO betreft:
„Als je met Palestijnen wilt pra
ten over vrede, dan kun je niet
om de PLO heen. Er zijn ook
heel wat joden die dat vinden."
De vele kritiek die los kwam
rond zijn PLO-toespraak heeft
hij niet altijd redelijk gevonden
..Iemand ld BegBO mi| wal Jij
daar gezegd hebt was juist,
maar de plaats niet. Dan zeg ik:
dat is onzin."
Mulder, die zijn leven lang
bezig is geweest met de dialoog
tussen de godsdiensten, be
treurt het dat de relatie tussen
de Raad en het Overlegorgaan
voor loden en Christenen (Ojec)
zo moeizaam is. „Het moeilijke
van het Ojec is dat men daar
zelf niets zegt over de schen
ding van de mensenrechten of
iets dergelijks in Israël, maar als
de Raad van Kerken daar wel
wat van zegt. dan zitten ze er als
een bok op de haverkist op."
Kerkendag
Mulder blijft lid van een nieuwe
studiecommissie van de Raad
over de kerk en het joodse volk.
„Ook op dit punt zijn de ge
dachten in de kerken met una
niem. Het is een typisch oecu
menisch probleem, omdat de
scheiding door de kerken heen
loopt."
De Raad rekent het ook tot
zijn taak de maatschappelijke
bewogenheid van de kerken te
stimuleren. Een goed voorbeeld
daarvan is volgens Mulder het
groots opgezette conciliair pro
ces (voor gerechtigheid, vrede
en heelheid van de schepping),
dat enige jaren geleden door de
Wereldraad van Kerken is ge
start en hier door de Raad is ge
stimuleerd.
In dat kader organiseerde de
Raad in 1989 de eerste landelij
ke Kerkendag in Utrecht, die in
september een vervolg zal krij
gen in Amersfoort. „Onze aan
vankelijke gedachte was dat we
op de komende kerkendag het
conciliair proces officieel zou
den kunnen afsluiten, in de
hoop dat de thema's in de ker
ken opgepakt zouden worden.
Maar we zien inmiddels in dat
een nieuwe kerkendag nieuwe
impulsen zal moeten geven.
Vandaar dat we dan ook met
richtlijnen zullen ko-
Gereformeerden
zien af van
proces tegen
Hervormde Kerk
Het hoofdbestuur van de Gere
formeerde Bond voelt niets voor
het plan om via de burgerlijke
rechter de uniforme beheersre
geling binnen de Nederlandse
Hervormde Kerk ongedaan te
maken.
Het brengen van de kerk voor
de wereldlijke rechter moet als
methode principieel van de
hand worden gewezen. Men
kan zich afvragen of het verant
woord is hiervoor gelden uit de
gemeente te spenderen, schrijft
algemeen secretaris ir. I. van der
Graaf namens het hoofdbestuur
in het Bondsorgaan 'De Waar
heidsvriend'.
Een comité van veertien te
genstanders van de beheersre
geling heeft onder de hervorm
de kerkvoogdijen een brief ver
spreid waarin om financiële
steun voor een proces tegen de
Hervormde Kerk wordt ge
vraagd. De beheersregeling,
waarmee de hervormde synode
in maart vorig jaar instemde,
moet een einde maken aan de
huidige situatie waarin er drie
regelingen voor het beheer van
de kerkelijke goederen bestaan.
Vooral gemeenten met vrij be
heer, waarin de kerkvoogdi| ge
heel losstaat van de kerkeraad,
en de gemeenten met oud toe
zicht, die de oude kerkorde van
1815 volgen, zijn tegen deze
uniforme beheersregeling, die
op 1 januari 1996 moet ingaan.
De veertien tegenstanders
hebben een Amsterdams advo
catenkantoor laten onderzoe
ken. of de synode bevoegd was
de beheersregeling aan alle
1439 gemeenten op te leggen.
De advocaten komen tot de
conclusie dat „op goede gron
den verdedigbaar is" dat ae sy
node daartoe niet bevoegd is.
Van der Graaf onderstreept
dat het bij de beheersregeling
niet gaat om een zaak waarmee
de belijdenis van de kerk staat
of valt. Dat blijkt alleen uit het
feit dat zowel vrijzinnigen als le
den van de Bond, de rechter
vleugel binnen de kerk. haar af
wijzen. Van der Graaf vindt de
regeling bovendien een duide
lijke verbetering naar het gere
formeerd kerkrecht Hij vindt
het bovendien onjuist dat de
kerkvoogdijen buiten de kerke
raden om handelen.
Hij noemt één aspect ter illu
stratie. de machtsongelijkheid
nu tijdens een 'oecumenisch
decennium' aandacht krijgt in
de kerken. Mulder, die van de
Nederlandse stuurgroep mede-
voorzitter blijft, maakt de ba
lans op van een ronde die men
door de kerken heeft gemaakt.
„Het is heel interessant te con
stateren dat de kerken allemaal
voor het opheffen van de
machtsongelijkheid zijn, maar
dat dat in de hogere regionen
van de kerken zelf nog niet is
geconcretiseerd."
Uitzending van
omroep Moker
De kerkelijke omroep Moker
brengt in haar uitzending van
zondag een programma over
jongerenwerk in Katwijk De
overdenking is van Ch Horst
huis, pastor in Noordwijk. De
uitzending is tc beluisteren via
LM 105.7 cn de kabel op FM
88.1 en begint om 19 00 uur
KERKDIENSTEN
LEIDEN
Herv. Gem. Hooglandse Kerk 10 ds Al-
blas, mmv Han Kapaan (hobo), bevesti
ging ambtsdragers, 11.45 Oecumeni
sche studentendienst; Marekerk 10 ds
De Graaf, Katwi|k ad Rijn, 17 ds vd
Sluys, Rotterdam; Maranathakerk 10
H A ds Dekker-Keiler; Oecumenische
geloofsgem. De Regenboog (Merenwijk)
9.30 ds vd Bom, mmv Jongerenkoor,
1115 ds vd Bom en pastoor Scholtes;
Bethlehemkerk (Drittstr.) 10 Open Deur-
dienst, mw drs vd Wel, mmv Hervormd
Kerkkoor Rijnsburg; Bevrijdingskerk 10
ds Sterringa, Winterswijk; Vredeskerk 10
ds Bloemert; Waalse kerk (Breestr.)
10.30 pasteur Ribs; 'Stevenshof (rk
kerk Haagse Schouw) 11 kand. mw drs
Bos. Acad. Ziekenhuis 10 pastor De
Groot, mmv De Blijde Stemmen. Noord-
wi|k. Diakonessenhuiselke za 10.30 rk.
dienst, en zo 10.30ds v 't Hof. Groenho
ven 10 ds Vegter, Oegstgeest.
Geref. Kerk (Vredeskerk - Maranathak. -
Bevri|dingsk. en Merenwijk zie herv. ge
meente). Geref. K. Vrijg. (Herengr.) 10
ds Feenstra, 17 ds Wendt, Chr Geref. K.
(Steenschuur) 9.30 en 17dsDen Her
tog. Geref. Gem. (zie Leiderdorp). Geref.
Gem. in Ned. (Bethlehemkerk Driftstr.)
11.30 en 17.30. Evang.-Luth. Gem.
(Hoogl Kerkgr.) 10.15ds Mostert.
Doopsgez. Remonstr, Gem. (Lokhorstk.
Pieterskerkstr.) ds De Clercq, Amster
dam. Baptistengem. (aula 'Nieuwer-
oord', Ri|nsburgerweg 124) lOds Agte-
reek. Evang. Gemeenschap (Middelste-
gr. 3) 9 en 10.30 evv Groningen. Evan-
geliecentrum-Pinksterbew. (Bethle-
Chr Wetenichap (Steensch. 6) 10.30.
iligen der L. Dagen
12. Oud-Kath K.
jehalve 2e week
einde vd maand za 19 Rooms-Kath K.
Haagwegza 19 Mis, zo 10 30 Gezongen
Euch. viering; Herensingel za 19, zo 11;
Rijndijk (Stevenshof) za 19, zo 9 30 (le
zondag vd maand 11 uur); Steenschuur
3 10 en 19. zo 8 30. 10 (hoogmis'
v cantor, Lammenschanswegz.
s Smink, Ouderkerk ad IJssel. Chr. Ge-
ALPHENAAN DEN RIJN
H.A., ds Nieuwenhuis; De Bron 9 H A.,
ds Bakker, 10.30en 18.30 H A.,ds
Huizebosch; Ashram (Marsdiep) 10
H.A., ds Moll; Oudshoornse kerk 10 ds
Bultman, Schoonhoven,
18.30 kand. Heikoop. Houten. Geref
Kerk Maranathakerk 9.30 ds De Moor,
Waddinxveen, 16.45 Jeugddienst, ds
Fernhout; Salvatorikerk 9.30 dr Bade,
18.30 SoW-dienst. ds Jonkman; Kerk e
Zanen 9.30 ds Santmg. Geref l
stemstr.) 9.30en 16.30 dsvd Meij
Oud-Geref. Gem (Hooftstr 240) 9.30
en 16. Bapt.gem, (Molenwerfstr. 1) 10
v Esmeyer, 18.30 ds Koekkoek Bapt-
Dunantweg 1) lOhrLourens, 18.30 h
Frmsel Volle evang. gem. ('De Ark', Pr.
Hendrikstr. 54) 10 hr Hoefnagel
10 en 19 Remonstr. Gem. (Van Man-
dersloostr. 36) geen dienst Rk Kerk
nifac.usk za 19, zo9 45 en 11.30;»
usk za 19. zo 9 en 10.30; De Bron z
BENTHUIZEN
Herv Gem 9 30 ds Geuze, Noorden, 18
ds Boer SOW Gem. 'De Hoeksteen'
10 Geref Gem 9 30en 18leesdienst
Bleiswijk, 18 30 dsvd Scheur, Salv
Tl jr.;
pel, 18dsHovius, Maranathakerk
(Rijnsoever) 10 ds Vroegmdeweij, 18 ds
Wisse Overduin 14 15dsvGuhk Herv
Gem. 'De Rank' (Helmbergweg 10) 10
ds Rog-Pronk Gerei Kerk Vredeskerk
(Ichthusk 9.30 ds Simpelaar, 14,30 ds 9 30 ds Heeneman, 17 dsvd Horst,
VLOK; Triumfatorkerk 9.30 ds Mink Ge
bouw De Hoeksteen (dovendienst) 10 hr
v Kempen, met tolk. Geref. K. Vrijg.
9.30 en 16 45 ds He-da Ned Geref K
(Pieter Groen-college, ingang Rijnsoever
293) 9 30 en 19 ds Goossens. Chr Ge
ref K. 10 en 17 ds Veenendaal Geref.
Gem in Ned (Louwestr10 en 17
Baptisten Gem (Ambachtsweg2) 10 hr
Gerei. Kerk 9.30 ds v 't Hofl. 17°ds v"
Hooijdonk Chr Geref. Kerk 9.30 ds
Oostmg, 17 ds Loonstra, Oud Beijerland.
Church of the Nations ('Ons Paradijsje',
v. Neslaan 4) 9.30 hr Godschalk
Reuver. Boskoop Gerei Kerk 9 30 dsvd
Woude, Wassenaar. 17 Open Deur-
dienst. ds Huisman Rk Kerk: dorp za 19
mmv gem. koor, zo 10 mmv kinderkoor,
11.30 mmv jongerenkoor, Dl 19 30
yPa_
HILLEGOM
Herv Gem Maartenskerk lOdsVer
beek, 19 Jeugddienst in de Hoeksteen
Geref. Kerk ('Hoeksteen') 10 ds Hofland,
HOOGMADE
Herv Gem. lOkand Henzen, Leid
dorp Rk Kerk za 19. zo 9.15
Rk Kerk za 19. zo 9 30.
(AN DEN RIJN
Dorpsk 10 p
I, 18 ds De Graaf. Ontmoe-
tingskerk 10 ds Gebraad. Schevemngen.
18 30 kand v Duiivenbode. Geref Kerk
(Open Hofkerk) 9 30 ds vd Horst, 17 ds
Mink Rk Kerk za 19, zo 9 30
sTielkemeiier Geref I
Tut. Alphen, 19 SoW-dienst in
LEIDERDORP
Herv Gem. en Geref. Kerk Dorpskerk 10
ds Luttikhuis, 15 ds Bovenberg, dienst
met verstandelijk gehandicapten, mmv
Jongerenkoor Leiderdorp, 18 30dsLut-
tikhuis; Scheppingskerk 10dsvd Bom
Elis-ziekenhuis lOdsBrommet Geref
Gem Leiden eo (kerkgeb Hoofdstr. 73)
f en opgave Bapt gem (wijkgeb
jlkw lOhr De Vries, MA 20 Bidstond
Rk Kerk za 19, zo 10 en 11.30.
LEIMUIDEN
Herv Gem 9 30 dsAmesz. Aalsmeer,
19 Oecumenische dienst m Herv Kerk
te Rijnsaterwoude. Geref Kerk 9.30 dsv
Oudenallen, Woubrugge, 190ecumeni-
Herv Gem Grote Kerk lOds Verdijk,
Pauluskerk 10 ds De Gelder. 19 ds Ver
dijk Geref Kerk 10dsv Midden Geref
K Vrtig (Pr.nsessestr 1) 10 45 en
16 3ÓdsGeersmg Ned Geref Kerk
(Salvatori) 10 !eesd<enst, hr Baartman.
19 hr Vos Chr Geref Kerk 10 en 16 30
dsvD'iken Geref Gem 10 en 16 ds Ta-
nis Evangeliegem 'Heereweg 52a) 10
hr Hoekendijk Rk Kerk Agathakerk za
19 Euch v.ermg, zo 10 EuCh viering,
Deipotder za 1
Euch viering
o 9 SMie Mis. 10 15
NIEUWKOOP
Herv. Gem. 9.30 ds v Mourik. 18 30 drs
Kattenberg, Leiden Gerei Kerk 9.30ds
vd Weg Chr Geref Kerk 9.301
ring Geref Kerk 9.30 dsBaane Rk
Kerk za 19, zo 9 en 11
NIEUW VENNEP
Herv Gem 9 30 ds Gaasbeek, Zeven
'bgmg ds Nee'eman. 14 30
1) 9 30 h
woude. 19 ds Pastoor. N.euwerbrug Rk
kerk za 19, zo 9 en IQ 30
NOORDWIJK
He'v Gem Grote of St Jeroensk (Bin
nen) 17 ds vd Bergh, 19 ds vd Lee. Ves
per; Hoofdstr (Zee) 10 dr Schram Ab
coude. De Rank (Golfbaan) 10 ds Zwet,
Uddel Geref Kerk Buurtkerk (Hoofdstr
10 ds Kuiper, 19ds Elgersma. Vinken-
laankerk lOds Eigersma W vd Bergh
stichting 11 ds Siófstra, 19 H A ds
Slofstra. 'Sole Mio' 9 H A ds Ku'oer
Gem van Christenen 'De Ark' (Picképl
1) 10 hr Adelmund 19hrvDu.n Ne-j
Prof Bond (aula O Zeew 10.30 hr P t>
ked Rk Kerk Zee za 19. zo 10 30. Bm
o 9 30 Hoogmis mmv
gem
.11 le Communie
le Communie; DeZiikza 19 pastor Bus-
kermolen, mmv gem koor, zo 10.30
pastor Buskermoien.
OEGSTGEEST
Herv Gem Groene of Will kerk 100e-
cum d'enst, ds Kooman en pastor Kes-
ter, W0E 19 15 0ecum avondgebed,
Pauluskerk lOdsDeCosta mmvCantorij
Zuid, Gemeentecentrum (Li|tw 10
Jeugdkapei, 10 30 dsvd Klaauw, Schie
dam Geref Kerk (Mauritsiaan) lOds
Tip Geref Kerk Vriji
derschooi9 30 en 16 3
Ned Geref Kerk (Gem centrum) 8 45
dsJanse, 16 ds Horsman Van Woeker -
slooth 16 ds Plomp Endegeest lOds
9 30 ds Kort leve Ede. 17 ds Goosse-
8 30dsGrutter, 1
i. em pred Nunsoevf
lOds
vd Vlugt. Harderwi|k Rk Kerk za 19. ZO
9 30 en (chr tuinbouwschool) 11
SASSENHEIM
Herv Gcm 9 en 10 30 ds Rothfusz. 19
Open Deurd'cnst, dsCzma. Rijnsburg,
TER AAR
Herv Gem 9 30dsv D's Wasvi"-a»r
18 30 ds Vlasblom Geref Ke'k 9 30 ds
Attema Roosten. Leiderdorp, 18 30d$
za 19. zo 9 30 en 11 30
VALKENBURG
H<"v Gem i 0 dr Vermeu'en, 18 30 d*
Booeert. Voorburg. Geref Kerfc9 30en
VOORHOUT
Herv (Geref Kerkgem lOdsDeJong
Rk Ke'k za 19. zo 9 30 en 11
R0EL0FAREN0SVEEN
Rk Kerk Var Pres zal9mmvGem
koor, zo 11 mmv cantor. Petrus-B za
RIJNSATERWOUDE
Herv Gem 9 30 ds vd Hoeven, 19 Oe
cumenische Dienst, ds vd Kooi Chr. Ge
ref K 9 30 ds Den Boer, Urk, 14 ds
Beekhuis, Rotterdam
RIJNSBURG
He'v Gem Grote Kerk 9 30 ds Ver
boom 17 Jeugddienst, ds verboom. Bet
>-r r' -• ,V -,-r H"».-'-»'
Ke'k Pefakerk 9 30dsCzr-a, 17
dsR'btoerink, tmmanuefkerk 9 30 ds
Ribbermk, 1 7dsTerpst'«. Maranatna-
kerk 9 30dsTerprfra 7dsCzna Ge
ur De Peuter, Voorhout;
DeOntrrvretinglNcv-'dhnfiand) 10Cs
Schaap, 'Reoobofh' (Van leeuwc-hoek
kade) 9 30 H A ds Arkeraats. Mard<n«.
ve'd, 16 30ds vd Pias Huipen He«i-
kerk ('Sc hak en bos Le-dvhr'.dam) 10
mw dS Hnogerbrogge C j-emborg Geref
I 0 d
;9
^•53
kerk 9 30ds V Hovwe'-ngen, 19(1%
Hoekstra. Oegstgeest O-n Kerk Kr
kerk 10 15 ds O Moor OntmoeW-;
kerk 9 30 ds Borst, Zoetermeer 1 7 ds
Vegh. Den Haag Geref k w.jg (Kru s
kerkj 8 30 en 14 30 ds G'itz. Aib'asw»
dam Chr A'gev n Gem 9 30 en 7 dr.
wJWant Oud Geref Gem fMercu'-us- i I
weg 29) 10en 18 30 leesowst P-
monstr Gem wen dienst RK Kerk St
Victork, 9 30. Ontmoet.r.gv- z» 19. zo
1) 15
WASSENAAR
He, Gem Dorpskerk 1
Beest. 16 30dsvOs. I
dsvdWcude Ned Pmt Bond (Kers
dam) 10 30mwds O-essen. le»den R<
ke'k Jczet za 19 m9 30en 11 W.n za
19, zo 9 30 en 11 GH 8 zo 10 3C
Her, Gem 9 3Cd*0ubbe*dam. Zwam,
mfdam 18 30 ds A b »s. Mazers«ex,dg
Geref Ke'k 'i 30 dS vd Koe». Le-u
18 30 ds v Ouderu
SoW-dienst -n Dorpskei
(Bachiaan)9dsGeers.ng 16 30l«et
dienst. RkeH. za 19 Euch
viering, pastor Paardenooper. r
Hoeber-chtv mmv Moeder Godsfcocr i
9 30 Jongerenve"ng. pastor Paardekoo-
per. mmvVoioKo Arwur*-
t'Sh Schoof. J v Hoof'aan 3) 10 30 A«-
ia bavsgem (<n De Gmene K,*k»r
boord. 17 ds Roetman, E"
s'een 9 30dsZoutend'ik, U'.'ec*:
18 30 ds Schipaanbocrd Bethe'kerk
-Air
19 dSv Mou'ik Neuwkoop G«ref Kar*
9 3QhrVe:pop. 19 hr S:-e-d«r RK
Kerk za 19. zo 9 en 10 46
ZOETFRWOUDC
He-v Gem ÏOÖS
Cantate Rk Kerk Si ra i -» as
9 30 Emmauskapei zo 9 30 O
D-e-aark za 19. zo 10 Meer bergkerk H
Rijnd )kz» 19 zo 10 30
7WAMUCRDAM
irer. Gem 9 30 ds Hwtsma BoskooO.
'.8 30Gez ie-^dd-ens: ,oGer*f
Gere» Kers 9 30 drs De Goede Waar
18 30 GOJ iewj
irmg
n 11 Oecwm