'Ik zal niet op Russen schieten' wanhoop tegen aanslag cda
Emoties
in Spanje na dood stierenvechter
Feiten &Meningen
Pronk vecht met moed der
Zwarten en Koreanen leefden
al lange tijd op een kruitvat
Rus op de Krim rebelleert tegen Oekraïnse superieuren
Generaal Valeri Koeznetsov kijkt ons met staalblauwe
ogen doordringend aan. „Mij krijgen ze hier niet weg. Ik
blijf tot het einde", zegt hij vastberaden. Koeznetsov,
commandant van legereenheid 44690 op het schiereiland
de Krim, rebelleert tegen zijn Oekraïnse superieuren in
Kiev. Hij weigert de Oekraïnse defensietop in Kiev te be
loven dat hij, indien nodig, bereid is openlijk oorlog te
voeren tegen Rusland.
SIMFFROPQL HANS GELEIJNSE
CORRESPONDENT
Koeznctsov's rebellie verhoogt
de spanning op het toch al in
stabiele schiereiland aanzien
lijk. Hij zegt dat de meeste van
zijn 2500 ondergeschikten ach
ter hem staan. In zijn hoofd
kwartier in het centrum van
Simferopol bewaakt een groep
demonstranten de hoofdin
gang. Op het kazerneterrein zelf
nemen wc enkele kozakken
waar.
De ongewone ontmoeting op
militair terrein tussen westers
verslaggever en rebellerende
topofficier kwam zondagavond
tot stand door bemiddeling van
Joeri Mezjkov. Hij leidt de repu
blikeinse beweging van de
Krim, een organisatie van etni
sche Russen die ijvert voor on
afhankelijkheid van het schier
eiland. Op de Krim, waarover
Oekraïne en Rusland twisten,
woont een Russische meerder
heid. Mezjkov wordt door zijn
tegenstanders van de Oekraïnse
onafhankelijkheidsbeweging
Roech beschouwd als een voor
malig KGB'er, wiens beweging
door Russische conservatieve
ren gesteund.
Loyaliteitsverklaring
Generaal Koeznetsov ontkent
echter dat zijn actie bedoeld is
om in de conflicten tussen Oek
raïne en Rusland over de Zwar-
tc-Zee-vloot en uiteindelijk het
bezit van de Krim nog meer
druk op de Oekraïnse autoritei
ten uit te oefenen. „Ik ben Rus,
ik weiger te beloven dat ik ooit
tegen Russen zal vechten", zegt
hij. Koeznetsov had eerder wel
de eed van trouw aan Oekraïne
gezworen. „Maar dat heb ik, net
als veel andere collega's, alleen
maar gedaan om mijn baan en
mijn huis niet kwijt te raken."
Koeznetsov moest vervolgens
verschijnen voor een onder
zoekscommissie van het defen
sieministerie in Kiev om daar de
extra loyaliteitsverklaring af te
leggen. Nadat hij dit weigerde
kreeg hij opnieuw opdracht om
in Kiev te verschijnen. Dat was
op 30 april.
iedde dat die nieuwe
opdracht een truc was om mij
uit mijn functie te zetten en ik
stuurde daarom mijn plaatsver
vanger". vertelt hij. „Kiev dacht
dat ik in het vliegtuig zat en had
onmiddellijk mijn opvolger Tsi-
boeljenko naar Simferopol afge
zonden. Die vond echter niet de
verwachte lege stoel, maar mij,
en is onverrichter zake weer
vertrokken."
Gemenebest
Koeznetsov zegt dat Kiev nu
maar een ding te doen staat:
minister van defensie Morozov
of opperbevelhebber Radjetski
van het militaire district Odessa
moeten hem laten weten dat hij
de loyaliteitsvraag niet hoeft te
beantwoorden.
Volgens de rebelse generaal
heeft hij geen enkele steunbe
tuiging ontvangen van de op
perbevelhebber van het Geme
nebest, maarschalk Sjaposjnik-
ov. „De enigen die mij steunen
zijn het volk op de Krim, mijn
officieren en soldaten", zegt de
generaal, in camouflagepak ze
telend in een inmense werk
ruimte onder een groot portret
van Lenin-
Koeznetsov geeft toe dat zijn
actie voor een explosieve situa
tie op de Krim zorgt. „Maar ik
heb daar niet om gevraagd. Ik
ben 27 jaar officier, heb in Af
ghanistan gevochten, ben een
goed militair. Ik ga echter niet
beloven tegen Russen te vech
ten. M'n moeder woont daar,
m'n familie. Moet je je voorstel
len."
Volgens Koeznetsov worden
ook andere Russische topoffi
cieren door Kiev op deze ma
nier tot loyaliteitsverklaringen
gedwongen. „Daarom weiger ik
ook weg te gaan. Als dat ge
beurt, treft andere officieren in
mijn eenheid hetzelfde lot. Dit
Oekraïnse optreden is te verge
lijken met dat van de nazi's, die
onderzochten of hun officieren
wel echter Ariërs waren."
Achterdocht
Uit Kiev viel gisteravond geen
commentaar te krijgen op de
actie van de generaal. Eerder
heeft de Oekraïnse defensietop
al Russische officieren vervan
gen door Oekraïnse. De achter
docht van het Oekraïnse defen
sieministerie tegen Russische
officieren is ongetwijfeld geste
gen nadat enkele maanden ge
leden piloten van een Oekraïnse
basis met hun vliegtuigen naar
Rusland deserteerden.
Koeznetsov zegt dat hij niet tot
de officieren behoort die het af
sterven van de Sovjetunie niet
kunnen verkroppen en het soci
alistische ideaal trouw willen
blijven. „Ons systeem deugde
niet. Maar wat de Oekraïnse na
tionalisten nu doen kan hele
maal niet", aldus Koeznetsov.
RUUD DE WIT
CORRESPONDENT
De dood van de banderillero
Manuel Oilvo Bonichon, vrij
dagavond in de arena Lfl
Maestranza van Sevilla, heeft in
Spanje de discussie heropend
over de wijze, waarop stierege
vechten worden gehouden.
Maar jammer voor de tegen
standers van de corrida de
discussie heeft niets te maken
met de vraag of stieregevechten
al dan niet moeten worden af
geschaft.
Want hoe afschuwelijk de door
boring van de 38-jarige Boni
chon ook is, dat wil niet zeggen,
dat de liefhebbers van de corri
da het nu plotseling geheel eens
zijn met iemand als Brigitte
Bardot, die vindt dat de stiere
gevechten in Spanje door de EG
verboden moeten worden.
Nee. waar de aficionados, de
liefhebbers, zich pas echt over
druk maken, is de nieuwe wet
op het stieregevecht, die sinds
enige weken van kracht is. Deze
wet, genoemd naar de verant
woordelijke minister van bin
nenlandse zaken, Corcuera,
heeft de activiteiten van de pi-
cadores aan banden gelegd. En
dat wordt niet door alle liefheb
bers gewaardeerd en ook de pi-
cadores zelf zijn er niet gelukkig
meeJ
De picador is al vele jaren de
meest omstreden persoon bii de
corrida. Gezeten op een goed
beschermd paard mag hij enige
keren de stier met een scnerpe
lans in de rug steken, voordat
deze door de matador wordt ge
dood. Het vele bloed dat hierbij
vloeit en de geringe artisticiteit
maken de picador tot een wei
nig populair figuur.
Daarom besloot minister Cor
cuera het aantal keren dat de
picador mag toesteken, tot twee
terug te brengen, schreef hij
voor dat de punt van de lans
korter moest worden en werd
het gewicht van paard en berij
der aan een maximum gekop
peld. Met als gevolg, zoals vrij
dag in Sevilla bleek, dat de pi
cador met zijn paard makkelij
ker door een stier omver kan
worden geduwd.
Vandaar dat de picadores zater
dag in Sevilla en Madrid in sta
king gingen en zij een beroep
hebben gedaan op Corcuera, de
president van Andalusië en an
dere vooraanstaande liefheb
bers van het stieregevecht om
de nieuwe wet in te trekken.
Sommige picadores beweerden
zelfs dat de dood van Bonichon
mogelijk te wijten was aan de
nieuwe wet.
De dood van deze Bonichon
beter bekend als Manoio Mont-
oliu was vrijdag rechtstreeks
op de televisie te volgen. Giste
ren besteedden alle Spaanse
kranten uitgebreid aandacht
aan de dood van Montoliu. ter
wijl de televisie de fatale stoot
van de stier Cabatisto een groot
aantal keren herhaalde. Maar
het was vooral Corcuera die het
moest ontgelden. Want, zo
meende een picador, „als de
stier was toegetakeld, zoals dat
in het recente verleden gebeur
de. was Montoliu nooit gestor-
De meeste deskundigen zijn
echter van mening, dat een stier
die niet door een picador tot
bloedens toe met een lans is be
handeld, minder getergd aan
zijn gevecht met de banderille-
ros en de matador begint dan in
het verleden het geval was.
Daarom moet de wet-Corcuera
gewoon blijven. En misschien is
het zelfs beter, als de picadores
helemaal uit de arena's verban
nen worden.
Zo ver is het echter nog lang
niet en zondagavond was alles
in La Maestranza weer normaal.
Dat wil dus zeggen: een uitver
kochte arena, een rechtstreekse
uitzending op de tv, picadores
en zes gedode stieren. En na
tuurlijk voor Montoliu een mi
nuut stilte.
HAARLEM SJAAK SMAKMAN
Toen de communistische regimes als dominoste
nen omvielen, waren de ontwikkelingslanden
bang. Bang dat een belangrijk deel van de wester
se ontwikkelingshulp naar de voormalige Oost
bloklanden zou vloeien en dat zij in de kou zou
den komen te staan.
Ze kregen gelijk. Zelfs in Nederland, toch sinds
jaar en dag een van de vooraanstaande hulpge
vers, brandde het debat los. Het CDA liet een be
gerig oog vallen op de ruim zes miljard gulden
grote ontwikkelingspot om de ontluikende demo
cratieën te ondersteunen. De PvdA weifelde even,
maar koos toen de zijde van haar bewindsman
Pronk. Die wil zijn geld besteden aan de allerarm
sten, en die wonen niet in de voormalige Oost
bloklanden. Hij won de
slag, maar moet zich r
gen een nieuwe
verdedigen.
Cees van Dijk, een van
Pronks CDA-voorgangers
op Ontwikkelingssamen
werking, kwam een paar
maanden geleden met het
rapport 'Internationale
hulpverlening'. Daarin
stond onomwonden dat er
wel een half miljard gulden
per jaar van de ontwikke
lingspot naar Oost-Europa
kan. Bovendien houdt
CDA-minister van buiten
landse zaken Van den
Broek niet op te pleiten
voor het onderbrengen van
Ontwikkelingssamenwer
king bij zijn ministerie,
waarbij de minister van
ontwikkelingssamenwer
king wordt gedegradeerd
tot staatssecretaris. Met
voorspelbare gevolgen.
Daarnaast legde het CDA
Pronk op een uiterst on
heuse wijze de strop om de
nek vanwege de kwestie-
Indonesië: na het bloedbad
in Dili op Oost-Timor drong het CDA aan op een
harde reactie. Toen Indonesië daarop reageerde
met het verbreken van de ontwikkelingsrelatie,
werd vervolgens Pronk de wacht aangezegd.
Pronk zelf stelde zich twee weken geleden al te
weer op een Novib-symposium. Hij zou, zei hij,
niet graag minister in een ontwikkelingsland zijn
gezien de waslijst van eisen waaraan hij dan zou
moeten voldoen om hulp te krijgen. De westerse
landen moeten daarmee ophouden, vond hij.
Was Pronk bekeerd, bekende hij schuld in de
kwestie-Indonesië? Welnee. Wat hem betreft blij
ven armoedebestrijding en eerbiediging van de
mensenrechten harde eisen, maar moet het Wes
ten zich vooral matigen bij het opleggen van eco
nomische hervormingen. Daarmee verdedigde hij
zijn houding in de kwestie-Indonesië (eerbiedi
ging van mensenrechten) en liet hij het CDA we
ten: blijf van mijn geld af, dat is voor de échte ar-
Afgelopen zaterdag kwam het conflict opnieuw
in alle heftigheid tot uiting in een debat tusser
bevlogen idealist Pronk en Van Dijk. Van Dijk
en met hem het CDA heeft het gelijk van
eigenbelang. Want investeringen in het Oostblok
zijn op korte termijn lonender dan die in de Der
de Wereld: aan een integratie van de Oostblok
landen in de EG valt niet te ontkomen. Dus kun je
het beste zo snel mogelijk beginnen de rotzooi
van de communistische regimes een verpau
perde bevolking, een ernstig aangetast milieu ei
levensgevaarlijke kerncentrales op te ruimen.
En wat te denken van de sombere voorspellin
gen over 20 miljoen Sovjet-burgers die hun heil i
het Westen zullen zoeken?
De ontwikkelingspot is daar
bij als financieringsbron e
op het eerste oog niet onlo
sche keuze. Het zijn toch e
soort ontwikkelingslanden?
Bovendien levert een aanslag
daarop niet tot breed maat
schappelijk protest. Ontwik
kelingshulp is immers uit.
Met het ideaal van een recht
vaardiger verdeling van de
rijkdom heeft dat allemaal
weinig van doen. En dat is
toch de basis van ontwikke
lingshulp, zo stelt Pronk keer
op keer, inmiddels met de
moed der wanhoop. Hij heeft
nog een ijzersterk argument
voor zijn standpunt: op lan
gere termijn is de kloof tus
sen arm en rijk een veel gro
tere tijdbom dan de huidige
problemen in Oost-Europa.
Om maar iets te noemen: de
grote milieuconferentie in
Rio de Janeiro zal waar
schijnlijk mede mislukken
omdat de arme landen geen
zin hebben om de milieuver
vuiling aan te pakken. Wij
hebben geen zin om jullie
luxe-probleem op te lossen, zeggen ze al maan
den tegen de rijke landen. Met een lege maag
maak je je geen zorgen over het milieu, maar over
de vraag hoe en waar je wat te eten kunt krijgen.
Natuurlijk moet Oost-Europa worden gehol
pen, maar dat kan niet met ontwikkelingsgeld zo
lang de kloof tussen arm en rijk alleen maar gro
ter wordt. Vorige week nog constateerde de We
reldbank dat die kloof in dertig jaar twee keer zo
groot is geworden.
Een paar weken geleden kwam het CDA met
een herbezinning op haar uitganspunten. Ge
rechtigheid en solidariteit blijven grondslagen,
het evangelie blijft de inspiratiebron. Stond daar
in ook niet ergens: Wat gij de minste der mijnen
hebt gegeven, hebt gij Mij gegeven?
LOS ANGELES DPA
Het jongste platenalbum van de
zwarte Amerikaanse popgroep
Ice Cube draagt de titel Death
Certificate (Overlijdensverkla
ring). Een lied is gewijd aan de
Koreaanse winkeliers. „Respec
teer de zwarte vuist of wij zullen
je winkel afbranden", luidt een
deel van de tekst.
Het album kwam enkele weken
voor de rassenrellen in Los An
geles op de markt, en de inhoud
ervan symboliseert op een bij
zondere manier dat zwarten en
Koreanen als onmiddellijke bu
ren al lang op een kruitvat leef
den.
In de laatste tien jaar zijn de
spanningen voortdurend toege
nomen. De wortels liggen on
dertussen niet in racistische
vooroordelen, maar in econo
mische en sociale tegenstellin
gen.
De woede over de vrijspraak
voor de politiemannen, die de
zwarte Rodney King bloedig
hadden afgeranseld, was niets
anders dan een ventiel voor het
ontladen van lang opgekropte
haat. Voordat in de jaren '60 de
grote immigratiestroom vanuit
het gebied rond de Stille Oce
aan op gang kwam, hadden
zwarten en Aziaten in de Vere
nigde Staten in vrede zij aan zij
geleefd.
Zo breidde in San Francisco de
Japanse gemeenschap zich ver
uit over de grenzen van het
aangrenzende, vooral door
zwarten bewoonde Fillmore-
district, zonder dat dit tot noe
menswaardige problemen leid
de. En zelfs in de wijk Crenshaw
in Los Angeles, een centrum
van de rassenrellen in de jaren
'60, gingen Chinezen, Japanners
en zwarten lange tijd vreed
zaam met elkaar om. Tussen
toen en nu bestaat echter een
beslissende verschil: de Korea
nen hebben zich in de tussen
tijd ontwikkeld tot succesrijke
zakenlieden, en dat midden in
de armste gebieden.
Ongeveer 6.000 Koreaanse win
kels bevinden zich in Los Ange
les en naaste omgeving. Ze be
dienen niet alleen de ongeveer
400.000 leden van hun nationa
le minderheid, die zich in dit
gebied gevestigd hebben. Als
De Republikeinse presidentskandidaat Pat Buchanan nam gisteren een
kijkje in Los Angeles, waar een gedupeerde Koreaanse winkelier Bucha
nan zijn door brand verwoeste winkel toonde. foto afp
gevolg van de directe nabijheid
zijn ook veel zwarten geheel en
al op deze winkels aangewezen.
Maar aan de rijkdom van de ei
genaars hebben zij part noch
deel.
Om geld te sparen, zijn de
meeste winkels familiebedrij
ven. Nauwelijks één zwarte
heeft hier een werkplek gevon
den. Veel Koreanen wonen in
de voorsteden van Los Angeles,
en hier geven zij ook het ver
diende geld weer uit. De infra-
Ook gedrag zoals het vermijden
van contact is cultureel bepaald
en wordt door de zwarten veelal
verkeerd uitgelegd. „Als een Ko
reaanse cassière het wisselgeld
op de toonbank legt en de uit
gestoken hand van de klant ne
geert, wekt dat bij de zwarten
de indruk dat men die vies
vindt."
De meeste Koreanen besteden
weinig tijd aan dergelijke analy
ses en inzichten, die het gevaar
een geweldsexplosie had
structuur in de arme wijken van den kunnen verminderen. „De
i profiteert in geen enkel zwarten zijn alleen jaloers op
opzicht van het economische
succes van de immigranten.
Dominee Suk Chong Yu. de ge
renommeerde voorganger van
een grote Koreaanse gemeente
ons. Zij zijn lui, terwijl wij hard
werken. Daarom verdienen wij
ons geld en zij niet", vindt Carl
Rhyu, die tijdens de rellen met
een geweer op het dak v
Los Angeles, kritiseert dit dan winkel in Koreato.wn stond e
ook als een beslissende fout en
kent zijn landgenoten „een be
angstigende mate aan gevoel
loosheid" toe.
Hierbij komen de culturele ver-
i de woedende menigte v
de. Hij sprak openlijk uit, wat
veel Koreanen denken.
Als men met deze ontwikkelin
gen rekening houdt, kwam de
schillen, die tot veel misverstan- escalatie in de afgelopen week
den leiden. De zwarten bekla
gen zich over arrogantie, on-
niet als een verrassing. Geweld
s op zijn laatst geprogram-
vriendelijkheid en discriminatie meerd, toen in 1991 een Ko-
in de winkels. „De Koreanen ge
ven iemand vaak het gevoel dat
men niet welkom is alleen al
door hun meestal chagrijnige
gelaatsuitdrukking", bevestigt
Kyeyoung Park, professor aan
de universiteit van Los Angeles.
Dit is de Koreanen echter bij
wijze van spreken aangéboren
en verder te herleiden tot hard
werken: veel Koreanen werken
maar liefst 112 uur per week.
winkelier een zwart
meisje met schoten in de rug le
vensgevaarlijk verwondde. Hij
had de 15-jarige ervan beschul
digd dat ze een fles sinaasappel
sap van nog geen twee dollar
gestolen had en schoot haar
neer toen zij de winkel wilde
verlaten. De rechter liet het bij
een voorwaardelijke straf. Toen
i de zwarten wraak.
De loyaliteit van de strijdkrachten op de Krim is een twistpunt tussen Rusland en Oekraïne.
foto epa
Stierevechten is voor picador en matador niet zonder gevaar. Nieuwe regels voor het spektakel stuiten op verzet van de stierenvechters. foto efe
